Op 1 mei, Dag van de Arbeid, maakten wij met een groep van vijftien SP’ers en sympathisanten een fietstocht langs verschillende actieplekken in Wageningen. Bij elke plek liet Jo Soolsma foto’s zien en vertelde hij iets over acties op die plek. Ook keken wij vooruit naar mogelijke nieuwe acties. Het liet zien dat SP Wageningen een rijke geschiedenis heeft en—zelfs zonder zetels in de gemeenteraad—niet stilstaat. Jo benadrukte dat de SP nooit alleen heeft actiegevoerd, maar dat altijd samen deed met bewoners, partijen, bewegingen en organisaties. Hier zullen wij ook mee doorgaan.
Van Harte Pardon
Wij verzamelden om 14u op het 5 mei plein. Hier vertelde Jo over een Lawaaidemonstratie in 2005 langs Hotel de Wereld en op de markt, tegen de stille arrestatie en uitzetting van Ariunaa Togs wonend in Wageningen. De actie werd georganiseerd door Van Harte Pardon Wageningen, waarin verschillende partijen en organisaties participeerden. De websites van Van Harte Pardon Wageningen en van Van Harte Pardon landelijk werden door SP Wageningen verzorgd. De actie werd bovendien ondersteund door o.a. Humanitas, St. Vluchteling, Van Harte Pardon en Vluchtelingenwerk Nederland.
Niet voor Paal
Maar voordat we konden fietsen werden er nog herinneringen opgehaald aan een andere protestactie. De SP haalde handtekeningen op voor de actiegroep ‘Wageningen niet voor Paal’ tegen de plaatsing van het “Vrijheidsvuur” op het 5 Mei plein. Het ontwerp doet teveel denken aan een fallus, en kreeg daarom snel de bijnaam “paal van Bernhard”. Het lijkt ook op een raket. Terwijl in Wageningen een sterke weerstand bestond tegen de plaatsing van Amerikaanse kruisraketten en atoomkoppen in Nederland. Wageningen werd door de gemeenteraad tot een kernwapenvrije gemeente verklaard, en verbood plaatsing en of transport ervan op of over Wageningse bodem. In de pauze van de fietstocht keken wij naar een documentaire over de beweging Wageningen Kernwapenvrij, een korte video die te denken geeft over wat er vandaag de dag om ons heen gebeurt.
‘t SPant
In 1970 werd door een groep studenten in Wageningen de "woningnoodgroep" opgericht, die actie voerden voor betere arbeiderswoningen en "De woningnoodkrant" uitbrachten. Leden uit de woningnoodgroep werden lid van landelijk SP in 1972 en namen in 1974 voor het eerst deel aan de gemeenteraadsverkiezingen in Wageningen. Er werd geen zetel behaald. De SP was erg actief in wijken en buurten en zette zich o.a. in voor renovatie van Patrimonium, tegen de sloop van de Irenebuurt, voor behoud van de Oranjelaan, tegen de wijkverwarming in de Nude. Dat leverde in 1978 voor het eerst een raadszetel op.
De SP had een eigen pand en werd ’t SPant genoemd. Hier werden vergaderingen en bijeenkomsten gehouden en hield de SP Hulp- en Informatiedienst regelmatig spreekuur. Ook werd hier de Tribune gevouwen en het inlegvel "Praatjes achteruit de stad" gedrukt.
Stop Monsanto
In 2017 was er een vreedzaam maar groot protest tegen Monsanto in Wageningen. Niet georganiseerd door de SP, maar wij deden wel mee. Er liepen enkele duizenden mensen mee vanaf Duivendaal naar Monsanto. 'Stop Monsanto' was de boodschap. Het protest richtte zich tegen onder andere genetisch gemodificeerde zaden. De multinational wordt ook verweten dat ze de voedselketen in gevaar brengen met hun bestrijdingsmiddelen. Wageningen heeft niet vaak zo’n grote demonstratie meegemaakt.
Waarom ligt dit braak?
In 2007 plaatste de SP spandoeken met de tekst ´waarom ligt dit braak?´ of ´waarom woont hier niemand?´ bij lang braakliggende terreinen, waaronder die van Pudoc, de voormalige drukkerij en uitgeverij van de Landbouw Hogeschool. Deze drukkerij was lang gehuisvest aan de Marijkeweg 15-19, maar vertrok eind jaren 70. Daarna werd het complex gekraakt door studenten. Het gebouw bestond oorspronkelijk uit drie barakken, maar begin jaren tachtig maakte de grootste barak plaats voor de brandweerkazerne. De laatste twee barakken werden in juni 1988 ontruimd en gesloopt.
De SP is voor een actievere rol en meer mogelijkheden voor de overheid bij grondpolitiek. Zo wordt voorkomen dat projectontwikkelaars terreinen braak laten liggen totdat meer rendabele bouwprojecten mogelijk zijn.
Wageningen Bereikbaar
Eind 2004 dreigde het Wageningse openbaar vervoer te verslechteren door onder andere het opheffen van lijn 84. Daarom zette SP het initiatief Wageningen Bereikbaar op. De SP huurde een grote gele bus en liet deze één dag door Wageningen rijden. De SP kon zo ook in gesprek met de burgers. SP besloot een breed platform op te richten, waarin de discussie kon plaatsvinden. Het platform had een eigen website.
Kirpestein
Een andere plek waar een SPandoek geplaatst werd was op her Kirpestein terrein. Het terrein lag al sinds juni 2004 braak. Daarvóór had het pand erop jaren leeggestaan. Vóórdat het pand werd gesloopt, was al duidelijk dat Wageningen ná de sloop voor onbepaalde tijd tegen een braakliggend terrein zou aankijken. Want de volgende stap, bouw, was op lange termijn geschoven. Tóch werd er gesloopt. Nou ja gesloopt? `Boekhoudkundig´ stond het er zelfs nog. Doordat er een klein stukje vloer en muur overeind bleef staan, kon het nog worden afschreven als gebouw.
Thuis
In de jaren tachtig werd dienstencentrum de Wielewaag gestart. Een mooie voorziening waar wekelijks 700 ouderen kwamen. Sommige van deze ouderen kwamen één keer, anderen wel 4 keer per week. In de Wielewaag konden ouderen uit verschillende wijken elkaar treffen. Zij kwamen voor een kop koffie, een praatje, een activiteit, of als vrijwilliger. De SP wilde de Wielewaag overeind houden en steunde de ouderen daar ook in, bijvoorbeeld door met hen in gesprek te gaan en door het verzamelen van handtekeningen met een stand op de Markt. Maar Nu huist Thuis in het pand. Wij namer er een pauze om wat drinken, een korte video te bekijken, en om bij te praten.
De bibliotheek
De Wageningse BBLTHK is een belangrijk centrum in onze stad. Je kunt er boeken lenen, maar de BBLTHK biedt ook de gelegenheid om op andere wijze informatie te verkrijgen of met elkaar van gedachten te wisselen. Daardoor lag de BBLTHK in het verleden ook onder vuur, zoals in mei 2005, toen de rechter besloot dat er geen activiteiten meer mochten worden georganiseerd buiten de basisactiviteiten of de reguliere openingstijden van de Bblthk. De SP hield een petitie voor behoud van de volledige functionaliteit van de Bibliotheek.
De Sp organiseerde, en deed mee aan, verschillende debatavonden over onderwerpen als biologische landbouw, stadsbus, de visie van progressieve Turkse en Koerdische organisaties over (het lidmaatschap van) de Europese Unie, en over de kloof tussen politiek en burger.
De Wilde Wereld
Dit was een bolwerk vol activisten en een theaterzaal waar de SP wel eens de 1 mei viering hield, en waar de contacten lagen voor onder andere Wageningen Kernwapenvrij en Van Harte Pardon. Ook woonden actieve SP leden daar, en lagen er SP spullen opgeslagen nadat de SP het Volkshuis verlaten had.
10 Zilverlingen
De Tien Zilverlingen was in de jaren 80 het bekendste kraakpand van Wageningen. Het werd in 1981 gekraakt uit protest tegen de woningnood en de krakers stortten zich op de strijd tegen de vastgoedspeculatie. Vastgoedspeculatie was een praktijk waarbij malafide huiseigenaren systematisch B.V.’s failliet lieten gaan om geld naar hun eigen rekening door te sluizen en tegelijk panden te laten verkrotten in leegstand. Tien Zilverlingen was vier jaar lang het hart van de kraakbeweging in Wageningen. Op 28 januari 1985 werd Tien Zilverlingen ontruimd door de Mobiele Eenheid. Toen ontruiming dreigde, kon Jo een radiozender bemachtigen, die destijds gebruikt was tijdens de bezetting door studenten van het hoofdgebouw van de LH. Deze ging naar de krakers van de 10 Zilverlingen.
Soep Expres op de markt
De Markt werd regelmatig gebruikt door de SP, of voor ondersteuning door de SP van derden.Ook staat de SP soms met een stand op de markt om mensen naar hun mening te vragen over een onderwerp. Hoewel we dat natuurlijk ook doen door huis-aan-huis te gaan, zeker als we meer willen weten over specifieke zaken die in een wijk spelen. Tijdens verkiezingen komt wel eens de Soep Expres naar de markt om tomatensoep uit te delen onder de Wageningers, en voor wie dat wil, een verkort verkiezingsprogramma.
Bedankt Jo!
De markt was ook de laatste stop van deze opfrissende tocht langs onze strijdbare geschiedenis. Heel erg bedank Jo, voor het organiseren van deze fietstocht en het voortzetten van de 1 mei viering in Wageningen. Jou verhalen en illustraties waren voor iedereen leerzaam, en gaven reden tot reflectie en inspiratie voor nieuwe acties. Wie ideeën heeft, neem contact op met de afdeling. Voorwaarts!