Vandaag in de Telegraaf, een uitgesproken column van Annemarie van Gaal over het tekort aan betaalbare woningen. Hoe denkt u over haar suggestie om de woningmarkt op deze manier een boost te geven?
'Net als alle grote steden in ons land, kampt Den Haag met een gebrek aan betaalbare huurwoningen. Het probleem is bekend: onderwijzers, politieagenten en leraren verdienen te veel voor een goedkope sociale huurwoning en komen met geen mogelijkheid aan een betaalbare huurwoning in het middensegment tot €1000 per maand.
Boudewijn Revis, de Haagse wethouder voor wonen, werd met de neus op de feiten gedrukt toen hij op het politiebureau aangifte deed van zijn gestolen fiets. De agente die de aangifte opnam vertelde dat ze net gescheiden was en op zoek naar een betaalbare huurwoning in Den Haag. Door de krapte op de middensegment-huurmarkt lukte het haar niet en moest ze iedere dag anderhalf uur reizen.
Revis wil hier iets aan doen en komt nu met een primeur voor Nederland: voortaan moet iedereen die een huurwoning in het middensegment in Den Haag wil huren, een vergunning aanvragen; en die vergunning krijg je alleen als je als alleenstaande niet meer dan €57.000 per jaar verdient of als stel niet meer dan €67.000. Verhuurders van huurwoningen in het middensegment mogen die alleen verhuren aan huurders met een dergelijke vergunning. Daarmee hoopt wethouder Revis het scheefwonen in het middensegment tegen te gaan en te voorkomen dat het toch al schaarse aanbod van middensegmentwoningen wordt weggekaapt door mensen die met hun inkomen ook best een duurdere huurwoning in de vrije sector kunnen betalen.
Ik begrijp de gedachtegang van Revis wel, en iedere poging om te zorgen dat deze groepen aan een betaalbare huurwoning kunnen komen, verdient lof. Maar deze vergunning lost het probleem van de krapte op de middensegmentwoningmarkt niet op. Hij is aan het duwen tegen een betonnen muur die nauwelijks meegeeft. Met de beste bedoelingen, dat wel.
Die muur hebben we trouwens zelf neergezet. Kijk, scheefwoners in een sociale huurwoning die te veel verdienen zouden moeten verhuizen, maar waarom zouden ze dat doen? Ze worden door niemand gedwongen om te vertrekken en zolang ze goedkoop kunnen huren zullen ze dat blijven doen. Hetzelfde geldt voor het middensegment. Ongetwijfeld zijn er ook hier scheefwoners die meer zouden kunnen betalen dan een huur van ongeveer €1000 en zouden kunnen verhuizen naar een duurdere huurwoning, maar waarom zouden ze? Niemand dwingt ze om te verhuizen en zolang ze goedkoper kunnen blijven huren, zullen ze dat doen.
Maar even terug naar het doel van wethouder Revis. Hij wil dat onderwijzers, leraren en politieagenten betaalbaar in de stad kunnen wonen waar ze werken. Zeker met een lerarentekort is dat iets om je als wethouder druk over te maken. Tegenstanders zullen argumenteren waarom je als onderwijzer per se in de stad zou moeten wonen en wat het bezwaar is tegen een uurtje reistijd van en naar je werk.
Daar zit wat in, maar als je deze stelling verder doortrekt dan zou je je ook kunnen afvragen waarom mensen met een bijstandsuitkering in de stad moeten wonen. Voor hen zou er helemaal geen bezwaar moeten zijn tegen het wonen buiten de stad. Reistijd is voor hen geen issue, omdat ze niet van en naar werk hoeven te reizen. Dus waarom zou je dan als gemeente niet met de woningcorporaties afspreken dat de sociale huurwoningen die in de stad beschikbaar komen, alleen nog verhuurd worden aan leraren, politieagenten of iedere andere beroepsgroep waar een tekort aan is? Veel leraren en politieagenten verdienen weliswaar te veel voor een sociale huurwoning, maar je zou de verhoging van de inkomensgrens best tijdelijk kunnen verhogen, tot er meer middensegmentwoningen gebouwd zijn. Waarom niet?
Minister Ollongren stimuleerde onlangs gemeenten om met ideeën en regelingen te komen om de woningmarkt los te wrikken. Wat let een gemeente om iets verder te kijken dan alleen de huurwoningmarkt? Betaalbaar wonen is niet beperkt tot alleen huurwoningen. In de jaren 80 hadden we in ons land bijvoorbeeld een regeling met zogenoemde premiewoningen, waarbij de gemeente een bijdrage gaf aan mensen die anders de koopwoning niet zouden kunnen betalen. Waarom niet weer zo’n plan van stal halen of een moderne variant ervan?
Juist nu, met de extreem lage rente, is een koopwoning betaalbaar voor grote groepen werkenden. Maar ’betaalbaar’ betekent nog niet ’haalbaar’, want de steeds strengere regels om een hypotheek te krijgen, gooien roet in het eten.
Waarom zou je daar geen rol gaan spelen als gemeente? Je zou bijvoorbeeld borg kunnen staan voor een deel van de hypotheek van leraren, politieagenten of andere groepen. De gemeente kan de prijzen van koopwoningen voor deze groepen drukken door lagere grondprijzen aan de ontwikkelaars te vragen, of kan creatieve extraatjes verzinnen voor de bewoners, zoals geen gemeentelijke heffingen de eerste vijf jaar.
Je zou als gemeente zelfs, bijvoorbeeld via de BNG (de bank voor de overheid), hypotheken kunnen verstrekken aan bewoners die je in je stad wilt verwelkomen. Met de lage (zelfs negatieve) rente kan de gemeente gemakkelijk grote sommen geld lenen tegen een vaste, lage, langlopende rente. En met het koophuis als onderpand voor de hypotheek loopt de gemeente als hypotheekgever ook nauwelijks risico. Ideeën genoeg om te zorgen dat middengroepen ook in de grote steden aan een woning kunnen komen, nu nog de wil.'
