Hoe zal Breda er in 2040 uit kunnen zien en hoe ziet de weg daar naartoe eruit? Dat is de vraag die de ontwerp Omgevingsvisie Breda 2040 zal moeten beantwoorden.
Vanavond wordt ons gevraagd om als raad onze zienswijzen kenbaar te maken. Namens D66 Breda zal ik vanavond op een aantal thema’s concreet inzoomen.
Maar voordat ik dat doe eerst een algemene opmerking. De omgevingsvisie is meer dan een structuurvisie Breda 2030 en tegelijkertijd heeft het nog steeds eenzelfde soort functie, namelijk voorzienbaarheid creëren en de route naar het beeld van Breda in 2040 schetsen.
Net als Rome is Breda ook niet in één dag gebouwd. Vanuit die gedachte missen we in het ontwerp omgevingsvisie nog een soort routekaart op hoofdlijnen, waarin ook ruimte is voor prioriteren en faseren bijvoorbeeld van de woningbouwambities of de werklocaties en de bijbehorende voorzieningen en infrastructuur.
Dit om ook de schuifruimte te concreet te maken en adaptief te kunnen ontwikkelen richting 2040.
Voorzitter, dan de inhoudelijke thema’s. Voor D66 zijn er een 4-tal thema’s die vanavond de aandacht behoeven:
Bouwen en wonen
Stedelijkheid
Groen en buitengebied
Voorzieningen en beleving
Bouwen en Wonen
26.000 woningen is een flinke ambitie, maar de woningnood in Breda is ook hoog. Prijzen lopen flink op en Breda lijkt onbetaalbaar te worden. Maar met een ambitie om 26.000 woningen te realiseren hebben we ook een instrument in handen om de sturen:
Te sturen op de wijze waarop gebouwd wordt en innovatie in de vaak zo conservatieve bouw op gang te brengen. Zet dus in op modulair, circulair en flexibel bouwen.
Te sturen op de soort woningen die gebouwd worden. Immers niet iedereen wil in een appartement, rijtjeshuis of twee-onder-een-kapper wonen. Zet dus in op andere woonvormen met wooncommunities, seniorenwoningen en Tiny houses.
Te sturen op de betaalbaarheid van de Bredase woningvoorraad. Met 50% sociaalhuur en middelduur krijg je geen doorstroming op de woningmarkt als de volgende prijscategorie pas begint bij 6, 7 of zelfs 8 ton. Sterker nog dan zorgen kapitaalkrachtige starters alleen maar voor een meer prijsopdrijvend effect en daarmee de verdere onbetaalbaarheid van de Bredase woningmarkt.
Graag ziet D66 deze elementen verder uitgewerkt in de omgevingsvisie Breda 2040 na de zomer.
Stedelijkheid
Het moge duidelijk zijn dat D66 geen voorstander is van grootschalige nieuwbouw in het buitengebied. Gelukkig zien we dat ook terug in deze ontwerp omgevingsvisie, waarin 90% van de woningbouwopgave binnenstedelijk gerealiseerd moet worden en 10% in de dorpen.
Om te beginnen bij de dorpen. Zij vragen al een tijd lang om extra woningen met organische groei. Vandaar ook mijn eerder opmerkingen over prioritering en fasering. Daarnaast vroeg ik het vorige week al, maar de meeste woningen in deze ontwerp omgevingsvisie landen in de dorpen Prinsenbeek, Bavel en Teteringen, maar laten we de dorpen Ulvenhout, Effen en Princenhage ook niet vergeten. Ieder vanuit zijn eigen context:
Ulvenhout i.r.t. natura2000 gebied, Effen gelegen in het buitengebied en Princenhage al grotendeels volgebouwd, maar waar een nieuwe sporthal ook weer mogelijkheden biedt voor woningbouw.
Maar dan de stad, Breda. 90% van die 26.000 woningen moeten binnenstedelijk landen en hoewel we veel binnenstedelijke ontwikkellocaties hebben, blijft die opgave uitdagend. Enerzijds kunnen we met hoogbouw veel woningen realiseren, anderzijds laat ook een project als Little C in Rotterdam zien dat we binnenstedelijk kunnen verdichten als we er maar op sturen. Eventueel met een verstedelijkingsnorm.
Dat doen we niet alleen om meer dan 23.000 woningen binnenstedelijk te realiseren, maar ook om ruimte te laten voor groen, infrastructuur, voorzieningen en andere functies. Daarmee kom ik tot mijn volgende punt…
Groen en buitengebied
Groen is ontzettend belangrijk voor Breda, die als eerste een stad in het park wilt zijn. Groen zorgt voor meer woongenot, gezondheid en hogere woningwaarde. Groen en grijs wordt soms wel eens tegenover elkaar gezet, maar diverse voorbeelden laten zien dat groen en grijs elkaar juist ook kunnen versterken. Het vraagt alleen een andere manier van denken en handelen. Door anders na te denken over de (her)inrichting van de openbare ruimte, biodiversiteit te stimuleren en door natuur inclusief te bouwen. Tot die tijd moeten we wat D66 betreft ons groen goed borgen… juist in de omgevingsvisie.
Maar een stad in het park is één, een groen buitengebied of ommeland is net zo goed belangrijk voor Breda. Vorige week vroeg D66 ook al aandacht om in het buitengebied te kijken naar de kansen voor ruilverkaveling, waarbij natuur op bepaalde plekken versterkt kan worden en agrarische ondernemers ruimte krijgen om duurzaam te ondernemen. En dan vooral dat we in de omgevingsvisie de ruimte laten om die win-win kansen te kunnen benutten.
Voorzieningen beleving
Breda in 2040 is voor D66 niet alleen een stad met dorpen waar je fijn kan wonen en werken in het groen. Anders kan je ook naar andere plaatsen toe… In Breda moet ook wat te beleven zijn.
Het havenkwartier en de Belcrum zijn niet meer spannend, als je er alleen maar kunt wonen.
Princenhage is niet gezellig zonder de markt en belangrijke voorzieningen zoals een sporthal.
Het centrum van Breda blijft ook alleen maar aantrekkelijk als er wat te beleven valt, bijvoorbeeld met evenementen.
Kortom houdt in de omgevingsvisie ruimte voor beleving en belangrijke voorzieningen in buurten, wijken en dorpen. Ruis en reuring moeten juist een plek krijgen tussen rust gebieden wat D66 betreft.
In het verlengde daarvan kijk ook naar mogelijkheden om vanuit de ambitie van de ongedeelde stad en verbeter Breda te komen tot een goede spreiding van stedelijke voorzieningen over de stad. Niet alles hoeft in het centrum, maar bijvoorbeeld ook in en rond kwetsbare wijken. Amsterdam en Utrecht hebben daar al goede voorbeelden van en in Breda hebben we met het Talentencentrum voorzichtig ook een eerste stap gezet.
Voorzitter ik rond af. Deze ontwerp omgevingsvisie schets in grote lijnen de toekomst van Breda. Of het er precies zo uitkomt te zien… dat mag Joost weten. Maar het is een richting waar D66 zich op een aantal vlakken goed in kan vinden, maar op een aantal vlakken ook nog aanscherpingen behoeft. Niet alleen nu… vanavond, ook na de zomer en de jaren daarna.
D66 wil aan die toekomst van Breda werken, samen, want Breda is nooit af.