Poliflw

Op 26 november stond de begroting van de gemeente Hoogeveen op de agenda. D66-fractievoorzitter Marin Rutgers opende het debat met de volgende beschouwing.

Deze bezuinigingen doen pijn en wel over de hele linie.

Met deze zin opende dhr. Scheffers onze beschouwing op de begroting van 2019. We wisten toen nog niet hoe slecht Hoogeveen ervoor bleek te staan en dat we onze bijdrage een jaar later met exact dezelfde zin kunnen openen. En we wisten ook niet dat de bezuinigingen dit jaar nog veel heftiger zijn voor vrijwel alle inwoners en organisaties.

Daarnaast zeiden we:

Deze begroting straalt een echte boekhoudersmentaliteit uit. De kaasschaaf is stevig gehanteerd. Als de cijfertjes maar kloppen. 

Ook dat is dit jaar niet anders. We konden ook niet anders. Al geruime tijd roept D66 op om een kerntaken-discussie te voeren. Waar staat Hoogeveen voor? Op basis daarvan keuzes maken die passen bij de financiële ruimte. Onlangs werd een motie die wij hierover indienden door de raad aangenomen. De kerntakendiscussie volgt binnenkort dus alsnog. Helaas komt deze discussie te laat om van invloed te zijn op de begroting 2021-2024.

In het voorjaar bleek hoe slecht ‘we’ er financieel voor stonden toen er plotseling een uitgavenstop werd afgekondigd. De pot met geld was leeg en onder toezichtstelling van de provincie dreigde. Bij de start van het reces bleek het vorige college niet in staat om het tij te keren. Het college viel en de raad was aan zet. Die handschoen is opgepakt. Tijdens de zomervakantie is door de raad en door ambtenaren o.l.v. twee informateurs keihard doorgewerkt. Er zijn geen besluiten in achterkamertjes genomen. Wel heeft de raad grotendeels het werk overgenomen dat normaal het college achter de schermen doet om tot een begroting te komen. We hebben kaders meegegeven aan het nieuwe college, maar besluiten doen we pas op 3 december.

Raad aan zet

De raad was dus aan zet en is samen opgetrokken om een uitweg in de bestuurlijke en financiële problemen te zoeken. Gezien de voorgeschiedenis was dit samen optrekken geen vanzelfsprekendheid. Wel het enige juiste. De problemen waren en zijn te groot om partijpolitiek te prevaleren boven het gezamenlijk belang voor Hoogeveen. Deze gezamenlijkheid is echter broos. Zowel intern betrokkenen als externen zetten deze samenwerking regelmatig onder druk. Het zou sterker zijn om elkaar als raad vast te houden en samen te blijven werken in plaats van de raad publiekelijk in diskrediet te brengen. Neem verantwoordelijkheid voor je raadlidmaatschap in plaats van jezelf als raadslid buiten de raad plaatsen in diverse uitingen. Laten we de rest van deze periode oprecht en samen de schouders er onder blijven zetten.

Het vorige college leek vaak te denken en handelen vanuit wettelijke of niet-wettelijke taken. Wat moeten of willen we doen en welk bedrag zit daaraan vast. De rol van verbinder of facilitator was niet een die zij soepel oppakte. Terwijl het op zoveel vlakken zo nodig is om het gesprek aan te gaan. Om partijen om de tafel te krijgen. Om het gesprek tussen externe partijen te faciliteren en het veld met oplossingen te laten komen. D66 heeft er vertrouwen in dat dit college wel de verbindende rol op zich neemt en gaat nemen. Bij alle nieuwe wethouders uit het zakencollege lijkt verbinden stevig verankerd te zitten in hun DNA.

Van financieren naar verbinden

Wij willen het college vragen om te verkennen of er vanuit een faciliterende rol er ook nog mogelijkheden zijn om op het gebied van duurzaamheid aan de slag te gaan ook al is er geen budget voor in de begroting. Door te verbinden is er wellicht ook geen of nauwelijks budget nodig. Te denken valt bijvoorbeeld aan het stimuleren van het vergroenen van tuinen of het opvangen van regenwater. Wat kunnen Stark, ondernemers en inwoners onder aanvoering van de gemeente samen oppakken?

Dit verbinden is ook nodig in het sociaal domein. Om een paradigma-shift te bewerkstelligen is samenwerking nodig. Een verandering kun je niet eenzijdig regelen, deze komt alleen samen tot stand. Ook is er een duidelijke rol voor de nieuw aan te stellen gemeentesecretaris. Beleid dat de raad al lang heeft vastgesteld moet nog worden uitgevoerd. En niet langzaam en uitgesmeerd over een periode van vijf jaar, maar zo snel mogelijk. Er is dus niet alleen verbinding nodig, maar ook sturing. Binnen het sociaal domein vragen wij specifiek aandacht voor ouderen. Hoe zorgen we er samen voor dat zij aangehaakt en geïnformeerd worden nu steeds meer zaken online gaan?

Over het onderwijs willen wij als onderwijspartij in deze beschouwing tot kort zijn. We zijn blij dat er in februari een visie op onderwijshuisvesting is vastgesteld. Het is zaak om nu met een realistische uitvoeringsagenda te komen. Dit vraagt van alle betrokkenen realisme, creativiteit, en het belang van goed onderwijs voor alle leerlingen in Hoogeveen als doel. Van de gemeente vraagt dit ook om aan het roer te gaan staan en duidelijkheid en kaders te verschaffen.

Ook over de OZB willen we kort zijn. Dat deze verhoogt moet worden is voor ons evident. Het was jaren te laag door de op niets gestoelde ambitie om bij de top 3 van gemeenten te horen met het laagste tarief. Dit strookt niet met het voorzieningenniveau. Wel pleiten we ervoor om niet te veel te schommelen qua tarief de komende jaren. Niet nu een flinke verhoging, volgend jaar nog wat meer omhoog, dan weer wat naar beneden, etc. Nee, nu een stap zetten en dat de komende jaren vasthouden. Stabiliteit.

Een van de bezuinigingen die verwerkt is in de begroting is het schrappen van Marketing van Hoogeveen. Zeker, ook D66 is ervoor om Hoogeveen aantrekkelijk ‘in de markt te zetten’. Het is echter goed bij alle uitgaven te kijken waar de voordelen daarvan neerslaan èn wie dat vermarkten het best kan doen. D66 is dan ook blij dat Centrum Management enthousiast is die marketing zelf ter hand te nemen. In hoeverre we dekking kunnen vinden voor de bijdrage die zij daar alsnog voor vraagt is iets dat we graag gaan verkennen.

Scala

Als laatste het heetste hangijzer.

Scala vervult op meerdere punten een cruciale rol in de Hoogeveense samenleving en daarbuiten. Scala is meer dan een leuke hobby voor sommigen. Scala biedt een uitlaatklep, een plek voor vriendschappen voor het leven, draagt bij aan 21e eeuwse vaardigheden in het primair onderwijs op een manier waar een vakdocent veel meer kan bieden dan een reguliere leerkracht. Scala ontwikkelt bij jongeren vaardigheden die zij in het werk van de toekomst nodig hebben. Scala is de enige aanbieder in Hoogeveen en omstreken. Scala is cruciaal in het basisaanbod qua cultuur dat een plek als Hoogeveen zou moeten bieden en verbindt amateurkunst met professionele kunst. En ga zo nog maar even door.

Voorgenomen bezuinigingen op Scala zullen leiden tot het faillissement van de organisatie en daarmee het vertrek van kunst en cultuur voor jongeren in Hoogeveen en wellicht heel Zuid-West Drenthe.

Gelukkig is een meerderheid in de raad er inmiddels voor om Scala te behouden. Nu is de vraag vooral: hoe gaan we dat regelen? D66 heeft hiervoor een amendement opgesteld en dekking binnen de begroting gevonden. Ondanks eerdere signalen blijkt het lastig om hier een meerderheid voor te vinden in de raad. Laten we in het debat verkennen hoe we Scala kunnen behouden.

Wellicht dat het college kan toelichten hoe zij tegenover ons dekkingsvoorstel staat. Graag zou ik de wethouder willen vragen om uiteen te zetten wat het nut en noodzaak van Scala is voor een gemeente als Hoogeveen en ook wat de consequenties zijn van het stoppen van de subsidie. Wellicht is er al een toekomstbeeld te schetsen in een variant met en een zonder Scala.

De laatste weken heb ik vaak gehoord dat we nog een jaar hebben om financiering voor Scala te vinden. Dat is onjuist. Scala werkt per schooljaar en moet dan ook dit voorjaar weten welke verplichtingen zij aan kan gaan en welk aanbod zij kan doen voor 2021-2022. De tijd dringt dus. Laten we samen een oplossing vinden die binnen deze begroting past. Laten we samen Scala behouden voor de jongeren in Hoogeveen en heel ZW-Drenthe.

 

 

 

De voorgenomen bezuinigingen op Scala zijn heftig; geen subsidie meer per 2022. Hoewel wij begrijpen dat er over de hele breedte bezuinigd moet worden. Kan D66 zich niet vinden in de omvang en snelheid van deze voorgenomen bezuiniging. Voor D66 is kunst en cultuur het fundament van onze samenleving en geen post om in deze omvang en met deze impact op te bezuinigen. Wij zetten ons dan ook in om Scala te behouden.

Er zijn diverse redenen om niet in deze mate te willen bezuinigen op Scala. Scala is de enige aanbieder van kunst- en cultuureducatie zowel buitenschools als in scholen in Hoogeveen. Sterker nog, het is de enige aanbieder in de regio. Bij het wegvallen van Scala blijft er dan ook een gat over. Er zijn geen andere aanbieders die dit gat kunnen opvullen. Een enorm verlies in de infrastructuur van Hoogeveen. Jongeren zullen niet langer de mogelijkheid hebben om in kunst en cultuur een uitlaatklep te vinden, vrienden te maken, en vaardigheden op te doen die verder gaan dan de muziek.

Creativiteit is een essentiële vaardigheid

Scala screenshot websiteDeze vaardigheden zijn belangrijk in de veranderende arbeidsmarkt. In het werk van nu en de toekomst is meer en meer behoefte aan werknemers die geleerd hebben om creatief te denken. Creativiteit is een essentiële vaardigheid om de complexe maatschappelijke problemen op te lossen. Scholen bereiden leerlingen hierop voor door aandacht te besteden aan de 21e-eeuwse vaardigheden waar ook creativiteit onderdeel van uit maakt. Scala biedt dan ook meer dan een hobby of uitlaatklep voor de Hoogeveense jongeren, ze draagt actief bij aan de ontwikkeling van de kansrijke werknemer van de toekomst.

En dan zijn er nog de afspraken uit het Muziekakkoord Drenthe. De gemeente heeft dat vorig jaar nog ondertekend in de Tamboer onder toeziend oog van Koningin Maxima. Een akkoord waarmee de gemeente onderstreept dat alle kinderen in Hoogeveen recht hebben op goed muziekonderwijs. Door Scala ‘weg te bezuinigen’ wordt het onmogelijk om aan deze toezegging te voldoen.

D66 gaat voor behoud

Kortom, het behoud van Scala is essentieel voor Hoogeveen en haar jongeren. Wij vinden dan ook dat we de voorgenomen bezuinigingen op Scala moeten ombuigen en zijn aan het verkennen hoe dit zou kunnen. Zowel bij Scala als in de politiek zijn er volop ideeën. In aanloop naar de begrotingsbehandeling zullen wij deze verkennen en met een amendement (wijziging) op de begroting komen.

Na de val van het college vlak voor de zomer, heeft de raad in de zomer de handschoen opgepakt en samen met de informateurs hard gewerkt aan plannen om Hoogeveen weer financieel gezond te maken. Dit was een stevige klus waarin moeilijke keuzes gemaakt moesten worden. Voorgenomen keuzes kwamen tot stand op basis van een meerderheid. Dat betekent ook dat partijen soms een ander standpunt hebben. De voorgenomen keuzes zijn verwerkt in de begroting. De raad besluit begin december pas over deze begroting en dat is dan ook pas het moment voorgenomen bezuinigingen definitief worden. Tot die tijd staat nog niks in beton gegoten. Op deze pagina onze beschouwing daarover, met een link naar het rapport van de informateurs.

Meer weten over Scala Centrum voor de Kunsten? Kijk op hun site

De voorgenomen bezuinigingen op Scala zijn heftig; geen subsidie meer per 2022. Hoewel wij begrijpen dat er over de hele breedte bezuinigd moet worden. Kan D66 zich niet vinden in de omvang en snelheid van deze voorgenomen bezuiniging. Voor D66 is kunst en cultuur het fundament van onze samenleving en geen post om in deze omvang en met deze impact op te bezuinigen. Wij zetten ons dan ook in om Scala te behouden.

Er zijn diverse redenen om niet in deze mate te willen bezuinigen op Scala. Scala is de enige aanbieder van kunst- en cultuureducatie zowel buitenschools als in scholen in Hoogeveen. Sterker nog, het is de enige aanbieder in de regio. Bij het wegvallen van Scala blijft er dan ook een gat over. Er zijn geen andere aanbieders die dit gat kunnen opvullen. Een enorm verlies in de infrastructuur van Hoogeveen. Jongeren zullen niet langer de mogelijkheid hebben om in kunst en cultuur een uitlaatklep te vinden, vrienden te maken, en vaardigheden op te doen die verder gaan dan de muziek.

Creativiteit is een essentiële vaardigheid

Scala screenshot websiteDeze vaardigheden zijn belangrijk in de veranderende arbeidsmarkt. In het werk van nu en de toekomst is meer en meer behoefte aan werknemers die geleerd hebben om creatief te denken. Creativiteit is een essentiële vaardigheid om de complexe maatschappelijke problemen op te lossen. Scholen bereiden leerlingen hierop voor door aandacht te besteden aan de 21e-eeuwse vaardigheden waar ook creativiteit onderdeel van uit maakt. Scala biedt dan ook meer dan een hobby of uitlaatklep voor de Hoogeveense jongeren, ze draagt actief bij aan de ontwikkeling van de kansrijke werknemer van de toekomst.

En dan zijn er nog de afspraken uit het Muziekakkoord Drenthe. De gemeente heeft dat vorig jaar nog ondertekend in de Tamboer onder toeziend oog van Koningin Maxima. Een akkoord waarmee de gemeente onderstreept dat alle kinderen in Hoogeveen recht hebben op goed muziekonderwijs. Door Scala ‘weg te bezuinigen’ wordt het onmogelijk om aan deze toezegging te voldoen.

D66 gaat voor behoud

Kortom, het behoud van Scala is essentieel voor Hoogeveen en haar jongeren. Wij vinden dan ook dat we de voorgenomen bezuinigingen op Scala moeten ombuigen en zijn aan het verkennen hoe dit zou kunnen. Zowel bij Scala als in de politiek zijn er volop ideeën. In aanloop naar de begrotingsbehandeling zullen wij deze verkennen en met een amendement (wijziging) op de begroting komen.

Na de val van het college vlak voor de zomer, heeft de raad in de zomer de handschoen opgepakt en samen met de informateurs hard gewerkt aan plannen om Hoogeveen weer financieel gezond te maken. Dit was een stevige klus waarin moeilijke keuzes gemaakt moesten worden. Voorgenomen keuzes kwamen tot stand op basis van een meerderheid. Dat betekent ook dat partijen soms een ander standpunt hebben. De voorgenomen keuzes zijn verwerkt in de begroting. De raad besluit begin december pas over deze begroting en dat is dan ook pas het moment voorgenomen bezuinigingen definitief worden. Tot die tijd staat nog niks in beton gegoten. Op deze pagina onze beschouwing daarover, met een link naar het rapport van de informateurs.

Meer weten over Scala Centrum voor de Kunsten? Kijk op hun site

Op 27 augustus 2020 hebben de informateurs Johan Baltes en Sandra Korthuis hun rapport aan de raad van Hoogeveen aangeboden. Hierna de beschouwing van D66 door fractievoorzitter Marin Rutgers.

Turbulente vlucht

Mayday, mayday, zo sloten we af voor het reces. D66 wil de informateurs graag bedanken voor hun hulp de afgelopen twee maanden. Wat een klus hebben zij geklaard. Wij zijn blij dat we onder hun deskundige leiding hebben kunnen werken aan een doorstart voor Hoogeveen. Wij voelen ons gesteund door hun bevindingen en aanbevelingen.

De raadsperiode was tot nu toe een lánge turbulente vlucht. Volgens D66 begon deze vlucht al snel na vertrek turbulent te worden. Veel is al gezegd en geschreven over alles dat niet goed is gegaan op politiek en bestuurlijk vlak, dus het enige dat ik daarover wil zeggen is dat we werken aan een doorstart om het vertrouwen te herstellen. Er zijn stappen gezet, maar het vertrouwen is niet 1,2,3, hersteld. Er zijn nog stappen te zetten.

Vlak voor het reces stortten we in een luchtzak, een vrije val van vele meters. Dat die ergens op deze turbulente vlucht zou komen was te voorspellen. De val van het college was al tijden onvermijdelijk en we keken er naar uit. De manier waarop het uiteindelijk ging, hebben wij ons wel zeer over verbaasd.

Al vaak is geroepen dat Hoogeveen maar een Artikel 12 gemeente moet worden. Dit gaat gelukkig niet gebeuren. Artikel 12 aanvragen was geen doorstart geweest, maar en regelrechte crash waarbij we langs de zijlijn zouden staan kijken hoe anderen de brokstukken op zouden gaan ruimen. Een optie waarbij we niet zelf verantwoordelijkheid nemen, maar waarbij anderen het van ons overnemen. Fijn dat die crash is afgewend.

Zakencollege

We kijken uit naar een zakencollege en denken dat we daarmee kunnen gaan vliegen in wat stabielere luchtlagen. Als raad geven we de nieuwe wethouders duidelijke financiële kaders mee. Zij weten bij hun aantreden precies wat hen te doen staat en wat hun speelruimte is. Hen wacht een grote opgave die vraagt om ervaring met verandertrajecten, maar ook stevige inhoudelijke expertise vereist. Daarnaast zien wij graag kandidaten met landelijke rugdekking en netwerk Hoewel D66 er nog steeds van overtuigd is dat 3 wethouders deze klus prima zouden kunnen klaren, kunnen wij leven met tijdelijk 4. Na de verkiezingen kunnen we alsnog met 3 wethouders verder.

Voor de hand ligt dat de wethouder van financiën een stevige kluif zal hebben aan zijn of haar taak, maar inhoudelijk en organisatorisch wacht er een zeer stevige klus voor de wethouder sociaal domein. Een paradigmashift, een nieuwe manier van denken over, praten over en handelen; moet nu toch eindelijk gerealiseerd worden. Wat al lang beleid is of had moeten zijn, moet nog geeffectueerd worden. Beleid dat in andere gemeenten al jaren ingebed is. Gezien de enorme overschrijdingen in het sociaal domein kunnen we hier niet rustig de tijd voor nemen. Er moeten snel grote stappen gezet worden. Een revolutie, geen langzame verschuiving. Uiteraard betekent dit niet dat de financiën alleen centraal staan, door anders te werken moet de inwoner die hulp nodig heeft, op maat hulp krijgen en moeten de lijnen kort zijn waardoor dit ook snel en efficiënt geregeld kan zijn.

Er staan zeker nog een aantal andere lastige zaken op het vliegschema van de raad en wethouders. We moeten samen de bijsturingen gaan uitwerken en lastige keuzes maken later dit najaar. Wat er uit deze gesprekken komt, heeft ook invloed op het percentage waarmee de OZB zal stijgen. Dat deze zal stijgen is onvermijdelijk, want het is een noodzakelijke inhaalslag. Maar het percentage kan wellicht nog naar beneden.

Waar ook nog tijd voor gepland moet worden is het voeren van een kerntakendiscussie. Waar staan we voor als Hoogeveen? Welke taken moeten we wettelijk gezien doen? Welk plus-pakket willen we en kunnen we aanvullend bieden? Een discussie waar wij al lange tijd om vragen en die onafwendbaar is om nu snel te gaan voeren.

Het zal nog enige tijd kosten en inspanning vragen voordat Hoogeveen financieel en bestuurlijk weer helemaal gezond is. Tijdens de vlucht naar die bestemming zal D66 opbouwend kritisch zijn en blijven, binnen de raad samenwerking zoeken en luisteren naar geluiden uit de samenleving. Na vandaag gaan we snel aan de slag om zeer deskundige wethouders te vinden en te benoemen. We kijken er naar uit om vlieguren met hen te gaan maken.

 

Bijlage: het rapport van de informateurs Op weg naar een schone lei voor Hoogeveen 24 augustus 2020

 

 

 

 

Op 27 augustus 2020 hebben de informateurs Johan Baltes en Sandra Korthuis hun rapport aan de raad van Hoogeveen aangeboden. Hierna de beschouwing van D66 door fractievoorzitter Marin Rutgers.

Turbulente vlucht

Mayday, mayday, zo sloten we af voor het reces. D66 wil de informateurs graag bedanken voor hun hulp de afgelopen twee maanden. Wat een klus hebben zij geklaard. Wij zijn blij dat we onder hun deskundige leiding hebben kunnen werken aan een doorstart voor Hoogeveen. Wij voelen ons gesteund door hun bevindingen en aanbevelingen.

De raadsperiode was tot nu toe een lánge turbulente vlucht. Volgens D66 begon deze vlucht al snel na vertrek turbulent te worden. Veel is al gezegd en geschreven over alles dat niet goed is gegaan op politiek en bestuurlijk vlak, dus het enige dat ik daarover wil zeggen is dat we werken aan een doorstart om het vertrouwen te herstellen. Er zijn stappen gezet, maar het vertrouwen is niet 1,2,3, hersteld. Er zijn nog stappen te zetten.

Vlak voor het reces stortten we in een luchtzak, een vrije val van vele meters. Dat die ergens op deze turbulente vlucht zou komen was te voorspellen. De val van het college was al tijden onvermijdelijk en we keken er naar uit. De manier waarop het uiteindelijk ging, hebben wij ons wel zeer over verbaasd.

Al vaak is geroepen dat Hoogeveen maar een Artikel 12 gemeente moet worden. Dit gaat gelukkig niet gebeuren. Artikel 12 aanvragen was geen doorstart geweest, maar en regelrechte crash waarbij we langs de zijlijn zouden staan kijken hoe anderen de brokstukken op zouden gaan ruimen. Een optie waarbij we niet zelf verantwoordelijkheid nemen, maar waarbij anderen het van ons overnemen. Fijn dat die crash is afgewend.

Zakencollege

We kijken uit naar een zakencollege en denken dat we daarmee kunnen gaan vliegen in wat stabielere luchtlagen. Als raad geven we de nieuwe wethouders duidelijke financiële kaders mee. Zij weten bij hun aantreden precies wat hen te doen staat en wat hun speelruimte is. Hen wacht een grote opgave die vraagt om ervaring met verandertrajecten, maar ook stevige inhoudelijke expertise vereist. Daarnaast zien wij graag kandidaten met landelijke rugdekking en netwerk Hoewel D66 er nog steeds van overtuigd is dat 3 wethouders deze klus prima zouden kunnen klaren, kunnen wij leven met tijdelijk 4. Na de verkiezingen kunnen we alsnog met 3 wethouders verder.

Voor de hand ligt dat de wethouder van financiën een stevige kluif zal hebben aan zijn of haar taak, maar inhoudelijk en organisatorisch wacht er een zeer stevige klus voor de wethouder sociaal domein. Een paradigmashift, een nieuwe manier van denken over, praten over en handelen; moet nu toch eindelijk gerealiseerd worden. Wat al lang beleid is of had moeten zijn, moet nog geeffectueerd worden. Beleid dat in andere gemeenten al jaren ingebed is. Gezien de enorme overschrijdingen in het sociaal domein kunnen we hier niet rustig de tijd voor nemen. Er moeten snel grote stappen gezet worden. Een revolutie, geen langzame verschuiving. Uiteraard betekent dit niet dat de financiën alleen centraal staan, door anders te werken moet de inwoner die hulp nodig heeft, op maat hulp krijgen en moeten de lijnen kort zijn waardoor dit ook snel en efficiënt geregeld kan zijn.

Er staan zeker nog een aantal andere lastige zaken op het vliegschema van de raad en wethouders. We moeten samen de bijsturingen gaan uitwerken en lastige keuzes maken later dit najaar. Wat er uit deze gesprekken komt, heeft ook invloed op het percentage waarmee de OZB zal stijgen. Dat deze zal stijgen is onvermijdelijk, want het is een noodzakelijke inhaalslag. Maar het percentage kan wellicht nog naar beneden.

Waar ook nog tijd voor gepland moet worden is het voeren van een kerntakendiscussie. Waar staan we voor als Hoogeveen? Welke taken moeten we wettelijk gezien doen? Welk plus-pakket willen we en kunnen we aanvullend bieden? Een discussie waar wij al lange tijd om vragen en die onafwendbaar is om nu snel te gaan voeren.

Het zal nog enige tijd kosten en inspanning vragen voordat Hoogeveen financieel en bestuurlijk weer helemaal gezond is. Tijdens de vlucht naar die bestemming zal D66 opbouwend kritisch zijn en blijven, binnen de raad samenwerking zoeken en luisteren naar geluiden uit de samenleving. Na vandaag gaan we snel aan de slag om zeer deskundige wethouders te vinden en te benoemen. We kijken er naar uit om vlieguren met hen te gaan maken.

 

Bijlage: het rapport van de informateurs Op weg naar een schone lei voor Hoogeveen 24 augustus 2020

 

 

 

 

Op 2 juli 2020 vergaderde de gemeenteraad van Hoogeveen weer in de raadszaal, nadat dit een aantal maanden niet mogelijk was door mogelijke coronabesmettingen. Zonder publiek en bij debat plaats voor maximaal 2 raadsleden per partij in de raadszaal. Overige raadsleden konden evenals het college in de burgerzaal zitten, waar ze via een videoverbinding de vergadering konden volgen. Ook om die reden een bijzondere raad maar er zouden nog wat verrassingen volgen. Het relaas van onze fractievoorzitter Marin Rutgers.

De laatste raadsvergadering van het jaar afgelopen donderdag, was weer een die niet snel vergeten zal worden. Vooraf hielden we rekening met twee varianten; het college van Gemeentebelangen, CDA en ChristenUnie blijft zitten of het college stapt op. Het liep anders.

Voor D66 was het al sinds najaar 2018 duidelijk dat dit college als geheel niet de stevigheid heeft om procesmatig hun zaakjes op orde te krijgen, laat staan financieel. Sinds die tijd zijn er vele pogingen gedaan om het college bij te sturen. Er zijn moties van treurnis, wantrouwen en afkeuring ingediend, maar die hebben het nooit gehaald. Er is gevraagd om evaluaties en bijstuurmomenten in te bouwen, maar dat werd stelselmatig weggewuifd. Daarbovenop kwamen nog de talloze momenten waarop het college niet volledig of op tijd de raad informeerde.

De boel escaleerde een paar weken geleden toen het college de strategische beschouwingen van de raad kaapte door vier dagen daarvoor opeens een notitie te presenteren die het collegeprogramma zou vervangen. Een nieuw collegeprogramma. Dit werd met veel bombarie gepresenteerd, maar binnen een dag maakte het college een draai. Niet langer was het document een collegeprogramma, maar het was een notitie, een groeidocument.

De verwarring was compleet. Het proces richting een nieuwe begroting ernstig verstoord. De verhouding tussen de raad en het college nog verder getroebleerd. En toen was daar opeens de opvallende en onverwachte move van het CDA. Een verkapte motie van wantrouwen richting het eigen college. Zou het college nu opstappen? Of zou ze blijven zitten?

Scenario’s

Op deze twee scenario’s anticipeerden we in onze speeches en moties. Toch verliep de avond niet zoals verwacht. Wethouder Jacob van der Heide stapte op. De wethouder die nog maar kort op die positie zat. Die had geprobeerd het tij te keren. De wethouder die het minst verantwoordelijk is voor de huidige bestuurlijke en financiële puinhoop. Het college viel niet. De overige wethouders blijven voorlopig nog zitten waar ze zitten. Ondanks dat het CDA toegaf zelfs hun eigen wethouder terug te willen trekken om de beweging te forceren kwam het daar helaas niet van.

Na een aantal langdurige schorsingen en veel overleg tussen de partijen achter de schermen, kwam de raad toch tot een eenduidig statement. Tijdens een schorsing voegden diverse partijen zich bijeen in de overlegkamer van D66. Toen het CDA daar ook binnen kwam lopen om te overleggen en ik vroeg of er ruimte was om hun motie aan te passen, zaten D66, CDA, GL, PvdA en SP al snel op een lijn. Andere partijen hadden iets langer nodig om in te zien dat wat nu op tafel kwam te liggen het hoogst haalbare zou zijn.

Komende week overleggen de fractievoorzitters over de formulering van de opdracht aan de verkenners en komen zij met een lijst van mogelijke verkenners. Deze verkenners gaan tijdens de zomer in gesprek met alle partijen om te inventariseren hoe zij naar de toekomst kijken en wat daarbij scenario’s zijn voor een akkoord en invulling voor de wethoudersposten. De verkenning moet voor de eerste vergadering van de raad eind augustus zijn afgerond. Het blijft dus nog wel even onrustig in de politiek van Hoogeveen en van een zomerreces zal nauwelijks sprake zijn.

Update: inmiddels is op maandag 6 juli ook Erwin Slomp als wethouder opgestapt. Daarmee is wat D66 betreft de weg vrij voor een compleet nieuw (zaken-)college. Mogelijk was deze ‘laatste raadsvergadering’ voor het zomerreces toch niet het laatste.

Motie Informatieronde

Op 2 juli 2020 vergaderde de gemeenteraad van Hoogeveen weer in de raadszaal, nadat dit een aantal maanden niet mogelijk was door mogelijke coronabesmettingen. Zonder publiek en bij debat plaats voor maximaal 2 raadsleden per partij in de raadszaal. Overige raadsleden konden evenals het college in de burgerzaal zitten, waar ze via een videoverbinding de vergadering konden volgen. Ook om die reden een bijzondere raad maar er zouden nog wat verrassingen volgen. Het relaas van onze fractievoorzitter Marin Rutgers.

De laatste raadsvergadering van het jaar afgelopen donderdag, was weer een die niet snel vergeten zal worden. Vooraf hielden we rekening met twee varianten; het college van Gemeentebelangen, CDA en ChristenUnie blijft zitten of het college stapt op. Het liep anders.

Voor D66 was het al sinds najaar 2018 duidelijk dat dit college als geheel niet de stevigheid heeft om procesmatig hun zaakjes op orde te krijgen, laat staan financieel. Sinds die tijd zijn er vele pogingen gedaan om het college bij te sturen. Er zijn moties van treurnis, wantrouwen en afkeuring ingediend, maar die hebben het nooit gehaald. Er is gevraagd om evaluaties en bijstuurmomenten in te bouwen, maar dat werd stelselmatig weggewuifd. Daarbovenop kwamen nog de talloze momenten waarop het college niet volledig of op tijd de raad informeerde.

De boel escaleerde een paar weken geleden toen het college de strategische beschouwingen van de raad kaapte door vier dagen daarvoor opeens een notitie te presenteren die het collegeprogramma zou vervangen. Een nieuw collegeprogramma. Dit werd met veel bombarie gepresenteerd, maar binnen een dag maakte het college een draai. Niet langer was het document een collegeprogramma, maar het was een notitie, een groeidocument.

De verwarring was compleet. Het proces richting een nieuwe begroting ernstig verstoord. De verhouding tussen de raad en het college nog verder getroebleerd. En toen was daar opeens de opvallende en onverwachte move van het CDA. Een verkapte motie van wantrouwen richting het eigen college. Zou het college nu opstappen? Of zou ze blijven zitten?

Scenario’s

Op deze twee scenario’s anticipeerden we in onze speeches en moties. Toch verliep de avond niet zoals verwacht. Wethouder Jacob van der Heide stapte op. De wethouder die nog maar kort op die positie zat. Die had geprobeerd het tij te keren. De wethouder die het minst verantwoordelijk is voor de huidige bestuurlijke en financiële puinhoop. Het college viel niet. De overige wethouders blijven voorlopig nog zitten waar ze zitten. Ondanks dat het CDA toegaf zelfs hun eigen wethouder terug te willen trekken om de beweging te forceren kwam het daar helaas niet van.

Na een aantal langdurige schorsingen en veel overleg tussen de partijen achter de schermen, kwam de raad toch tot een eenduidig statement. Tijdens een schorsing voegden diverse partijen zich bijeen in de overlegkamer van D66. Toen het CDA daar ook binnen kwam lopen om te overleggen en ik vroeg of er ruimte was om hun motie aan te passen, zaten D66, CDA, GL, PvdA en SP al snel op een lijn. Andere partijen hadden iets langer nodig om in te zien dat wat nu op tafel kwam te liggen het hoogst haalbare zou zijn.

Komende week overleggen de fractievoorzitters over de formulering van de opdracht aan de verkenners en komen zij met een lijst van mogelijke verkenners. Deze verkenners gaan tijdens de zomer in gesprek met alle partijen om te inventariseren hoe zij naar de toekomst kijken en wat daarbij scenario’s zijn voor een akkoord en invulling voor de wethoudersposten. De verkenning moet voor de eerste vergadering van de raad eind augustus zijn afgerond. Het blijft dus nog wel even onrustig in de politiek van Hoogeveen en van een zomerreces zal nauwelijks sprake zijn.

Update: inmiddels is op maandag 6 juli ook Erwin Slomp als wethouder opgestapt. Daarmee is wat D66 betreft de weg vrij voor een compleet nieuw (zaken-)college. Mogelijk was deze ‘laatste raadsvergadering’ voor het zomerreces toch niet het laatste.

Motie Informatieronde

Het voorstel van het CDA om de financiën van de gemeente Hoogeveen onder controle te krijgen is nog niet volledig.

De laatste weken stonden naast de financiële malaise in Hoogeveen en de rare bokkensprongen van het huidige college ook in het teken van het werken aan een raadsbreed statement om een extern adviseur aan te stellen die het college zou begeleiden in het op de rit krijgen van zowel processen als financiën. Tot op heden is een motie hiertoe niet van de grond gekomen omdat uiteindelijk partijpolitiek de boventoon voert bij een aantal partijen.

Vandaag kwam het CDA met een verrassende en zeer strategische move; het voorstel om een informateur te benoemen die de raad zal begeleiden in het opstellen van een zomerakkoord. Het CDA ziet duidelijk de verkiezingen al in aantocht en probeert Gemeentebelangen buiten spel te zetten en zelf als held uit de strijd te komen.

Ondanks dat deze move wat bovenstaande betreft zeer doorzichtig is, is het wel een voorstel waar D66 positief tegenover staat. Echter, wel met twee aanscherpingen: 1. Het huidige college is vanaf het aannemen van de motie demissionair en treed af zodra er een nieuw college geformeerd is. 2. Het CDA neemt de verantwoordelijkheid die zij zoekt en levert de wethouder van financiën.

Bedenkingen

Uiteraard hebben we ook een aantal bedenkingen bij de CDA-move;

De financiële problemen hebben hun oorsprong al ver voor de start van dit college in 2018 of het overhevelen van de jeugdzorg in 2015. Conform de analyse zijn deze niet van de laatste drie jaar (zoals hun persbericht vermeldt), maar van de laatste tien. Dus ook toen het CDA nog de grootste partij was. Het college uit de vorige raadsperiode bestond uit exact dezelfde conservatieve partijen die samen verantwoordelijk zijn voor de gekozen koers. Dus ook het CDA. Het CDA probeert nu als grote redder te opereren en wil de verhoudingen in de raad verbeteren, maar dreef deze eerder op de spits. Denk hierbij aan het doordrukken van het onderwijsdebat. Of denk terug aan alle keren dat het CDA zei een voorstel van de oppositie sympathiek te vinden, maar uiteindelijk toch met het college mee stemde. Steun van D66?

D66 heeft als oppositiepartij al vanaf de verkiezingen in 2018 gepoogd het politieke klimaat in Hoogeveen te veranderen:

Wij waren in 2018 al voorstander van een raadsakkoord en hadden duidelijke stappen in die richting verwacht na de informatie. Wij constateerden in 2018 al dat het college op dezelfde voet verder zou gaan. Eigenwijs, solistisch, zonder invloed van raad, inwoners en ondernemers. Wij hebben sindsdien met diverse voorstellen en moties geprobeerd het college bij te sturen of af te laten zwaaien. Zonder resultaat.

D66 zal de motie van het CDA steunen. Niet zonder kritiek. En met twee aanscherpingen.

Het voorstel van het CDA om de financiën van de gemeente Hoogeveen onder controle te krijgen is nog niet volledig.

De laatste weken stonden naast de financiële malaise in Hoogeveen en de rare bokkensprongen van het huidige college ook in het teken van het werken aan een raadsbreed statement om een extern adviseur aan te stellen die het college zou begeleiden in het op de rit krijgen van zowel processen als financiën. Tot op heden is een motie hiertoe niet van de grond gekomen omdat uiteindelijk partijpolitiek de boventoon voert bij een aantal partijen.

Vandaag kwam het CDA met een verrassende en zeer strategische move; het voorstel om een informateur te benoemen die de raad zal begeleiden in het opstellen van een zomerakkoord. Het CDA ziet duidelijk de verkiezingen al in aantocht en probeert Gemeentebelangen buiten spel te zetten en zelf als held uit de strijd te komen.

Ondanks dat deze move wat bovenstaande betreft zeer doorzichtig is, is het wel een voorstel waar D66 positief tegenover staat. Echter, wel met twee aanscherpingen: 1. Het huidige college is vanaf het aannemen van de motie demissionair en treed af zodra er een nieuw college geformeerd is. 2. Het CDA neemt de verantwoordelijkheid die zij zoekt en levert de wethouder van financiën.

Bedenkingen

Uiteraard hebben we ook een aantal bedenkingen bij de CDA-move;

De financiële problemen hebben hun oorsprong al ver voor de start van dit college in 2018 of het overhevelen van de jeugdzorg in 2015. Conform de analyse zijn deze niet van de laatste drie jaar (zoals hun persbericht vermeldt), maar van de laatste tien. Dus ook toen het CDA nog de grootste partij was. Het college uit de vorige raadsperiode bestond uit exact dezelfde conservatieve partijen die samen verantwoordelijk zijn voor de gekozen koers. Dus ook het CDA. Het CDA probeert nu als grote redder te opereren en wil de verhoudingen in de raad verbeteren, maar dreef deze eerder op de spits. Denk hierbij aan het doordrukken van het onderwijsdebat. Of denk terug aan alle keren dat het CDA zei een voorstel van de oppositie sympathiek te vinden, maar uiteindelijk toch met het college mee stemde. Steun van D66?

D66 heeft als oppositiepartij al vanaf de verkiezingen in 2018 gepoogd het politieke klimaat in Hoogeveen te veranderen:

Wij waren in 2018 al voorstander van een raadsakkoord en hadden duidelijke stappen in die richting verwacht na de informatie. Wij constateerden in 2018 al dat het college op dezelfde voet verder zou gaan. Eigenwijs, solistisch, zonder invloed van raad, inwoners en ondernemers. Wij hebben sindsdien met diverse voorstellen en moties geprobeerd het college bij te sturen of af te laten zwaaien. Zonder resultaat.

D66 zal de motie van het CDA steunen. Niet zonder kritiek. En met twee aanscherpingen.

Op 25 juni 2020 zijn in de Hoogeveense raad de strategische beschouwingen gehouden. Fractievoorzitter Marin Rutgers blikt terug en vooruit. Een hard oordeel (‘doorstomen met oogkleppen op’) maar Marin vergeet de toekomst niet: ‘denk na over de doorstart’.

Strategische beschouwingen. Strategisch impliceert een duidelijke koers op hoofdlijnen, vooruit kijkend naar de toekomst. Strategische beschouwingen gaan wat D66 betreft dan ook verder dan alleen de begroting van 2021 of de komende paar jaar. Strategische beschouwingen zijn voor ons het moment om verder te kijken richting de toekomst en na te denken over vragen als wat heeft de raad in de toekomst nodig om haar werk goed te kunnen doen? Maar bovenal de vraag: wat heeft Hoogeveen nodig nu en in de toekomst?

Laten we eerst eens kijken naar de strategie van dit college. Welke strategie heeft dit college bestaande uit Gemeentebelangen, CDA en ChristenUnie tot nu toe laten zien? Deze bestaat uit doorstomen met oogkleppen op. Zonder raad of inwoners en ondernemers goed te betrekken, trekken zij op eigen houtje hun plan. Ondanks verwoede pogingen zijn zij niet bij te sturen. Strategisch leiderschap ontbreekt. Het college pakt keer op keer geen verbindende rol. En, op twee wethouders na, wordt er zelden kwetsbaarheid getoond, gereflecteerd en uitgesproken dat e.e.a. niet is verlopen zoals had gemoeten. Laat staan dat er iets geleerd lijkt te worden van keer op keer dezelfde soort fouten.

Bij projecten, groot en klein, is het proces niet op orde. De vraag om evaluaties in te bouwen wordt stelselmatig weggewuifd. De vraag om het zorgvuldig en tijdig informeren van de raad gaat stelselmatig mis. De vraag om realistisch te begroten is niet opgepakt. Een lange termijn agenda ontbreekt. Begrotingen en andere stukken zijn nog steeds niet SMART geformuleerd terwijl een motie om dit te regelen al bijna twee jaar geleden is aangenomen. Zo zijn er wel meer moties die niet of maar gedeeltelijk worden uitgevoerd; denk aan de motie regenbooggemeente, en recenter de motie taskforce financiën. De vraag is dan ook hoe wij dit college op koers kunnen krijgen als raad. En of dit nog gaat lukken.

De enige strategie die momenteel te ontwaren is bij het college, is die van Gemeentebelangen en CDA. Het grote spel van wijzen met de vinger naar elkaar als veroorzaker van de huidige ellende is begonnen. Dit blijkt uit de sneren en insinuaties die daarover tijdens raadsvergaderingen gemaakt worden. De verkiezingen over twee jaar zijn blijkbaar al in aantocht. Ook sommige oppositiepartijen zijn daar al volop mee bezig. Wij vragen ons af of die eigen koers is wat Hoogeveen nodig heeft op dit moment. Zou dit niet het moment bij uitstek zijn om als raad samen tot een plan te komen? Als eenheid te gaan opereren zodat er zo snel mogelijk weer een gezond Hoogeveen bestaat? Wij zijn van mening dat dit zou moeten gebeuren. Partijpolitiek aan de kant en samen de schouders er onder.

Dit is wellicht het moment voor een bruggetje naar het stukje tekst dat het college een kleine twee weken de wereld in slingerde. Met stoom en kokend water was er een tekst geproduceerd. Zo geschokt als het college was over de inhoud van een gedane analyse, zo weinig verrast waren wij. De timing van het document was zeer ongelukkig, zo vlak voor de strategische beschouwingen. Met deze timing en op deze manier heeft het college de strategische beschouwingen van de raad gekaapt.

De status en daarmee de bedoeling van het stuk zijn tot op de dag van vandaag onduidelijk. Er staat letterlijk dat het stuk het college programma vervangt. Een nieuw programma dus. Zou de raad hier niet over moeten stemmen? Of is het echt een groeidocument zoals het college aangeeft? Waarom was het dan geen interne notitie, maar moest het al op een speciaal moment met de werkvloer worden gedeeld en met een persconferentie wereldkundig worden gemaakt? Weer een voorbeeld van een proces dat niet op orde is. Er is niet aan de voorkant een strategie bepaald, nagedacht over communicatie of een planning.

Koerswijziging

Een paar positieve punten uit dit nieuwe collegeprogramma waar wij wel warm voor lopen zijn:

Alle partijen zijn gevraagd naar hun ideeën. Er is hiernaar geluisterd en ook naar de kritiek. Het stukje kreeg daarmee de potentie van een raadsakkoord. Een goeie opmaat naar de verkiezingen. Wij zouden graag nu al tot afspraken komen over hoe we na de verkiezingen tot zo’n akkoord gaan komen.

Er komt eindelijk een kerntakendiscussie. Iets waar sinds 2018 al toe opgeroepen is. Wat zijn de taken die Hoogeveen wettelijk moet uitvoeren en welk plus-pakket kiezen wij voor om daaraan toe te voegen. Voor welk plus-pakket hebben wij op dit moment budget? Hier moeten duidelijke keuzes in gemaakt worden. De kortste klap, het verhogen van de OZB met 25% is niet iets waar wij achter kunnen staan als er niet ook duidelijk is dat er binnen de SWO evenredig gesneden gaat worden in de organisatie. Bijzondere move ook deze keuze aangezien zowel Gemeentebelangen als CDA hebben aangegeven een verhoging onacceptabel of het laatste redmiddel te vinden. Hebben zij het college dan ook teruggefloten na het uitbrengen van het nieuwe collegeprogramma? Verklaart dit de draai die het college binnen een dag maakte over de status van het stukje tekst?

Ook zijn wij blij dat er een koerswijziging gaat plaatsvinden op het gebied van participatie van inwoners, organisaties en bedrijven. Tot op heden had dit college daar weinig trek in ondanks aandringen hierop van met name VVD en D66. De opvatting van participatie was bijzonder smal: een avond organiseren waar mensen vragen konden stellen of opmerkingen maken. Inmiddels lijkt het door te dringen dat dit niet voldoende is. Zeker nu er corona-maatregelen gelden, moet er wel gezocht worden naar nieuwe en online vormen van participatie. In mijn optiek niet alleen relevant en actueel, maar ook een kans om andere doelgroepen bereiken.

Doorstart

Wat D66 betreft zijn er nog een drietal zaken die Hoogeveen wel nodig heeft, maar die nu onvoldoende belicht worden:

Hoogeveen zet in op kinderen en mensen die op wat voor manier dan ook hulp nodig hebben en wil er voor hen zijn. Prima natuurlijk, maar daarmee wordt een grote groep, deels potentiële inwoners, vergeten. Want wat biedt Hoogeveen voor jongeren na de middelbare schoolleeftijd? Er is hier geen HBO of universiteit. Hoe speel je in op de situatie dat veel studies vanaf nu voor een groot deel blended zullen zijn? Hoe kun je die studenten aan Hoogeveen blijven binden? Hoe zorg je ervoor dat de jongeren, die wel uitvliegen als student, na het afstuderen terugkomen naar Hoogeveen? Dat vraagt inzet op het gebied van de woningmarkt en werkgelegenheid. Door hierop te anticiperen zullen young professionals wellicht wel terugkeren en zorgen voor meer balans op vele gebieden. Wij roepen het college dan ook op om het aantrekken van nieuwe bedrijven, ook startups, als taak toe te bedelen aan de lobbyist. Daarnaast roepen wij het college op een onderzoek te starten naar wat studenten en starters nodig hebben om zich hier te blijven vestigen of terug te komen en een plan van aanpak te maken n.a.v. de uitkomsten. Vergeet ook duurzaamheid niet. Het gaat niet om prestigeprojecten, maar om kleine stappen die we met zijn allen kunnen zetten. Maak letterlijk en figuurlijk meer ruimte voor de fiets en stimuleer het gebruik van fiets en OV. Ontmoedig het gebruik van de auto. Beloon afvalscheiding. Stimuleer kleinschalige initiatieven voor het opwekken van duurzame energie. Verbiedt wegwerpplastic, ballonnen, etc. bij evenementen. Stimuleer vergroening van daken en tuinen. Durf te kiezen voor het invoeren van een ja-ja-sticker. Kleine stappen die bijdragen aan een prettiger en meer toekomstbestendige leefomgeving. Wij hebben het al eerder genoemd; denk na over een doorstart. Ja, het gaat nu financieel slecht en ja, we moeten nu eerst financieel op orde komen. Maar waar werken we naar toe? Als de zon weer voorzichtig gaat schijnen, waar zetten we dan als eerste op in? Wij willen het college oproepen om ook hierover met inwoners over te gaan brainstormen en scenario’s te ontwikkelen, zodat we weten met welk vergezicht voor ogen we nu door een hele zure appel aan het heen bijten zijn.

Kortom, er is werk aan de winkel. College, pak je rol als verbinder op. Ontwikkel je skills op het gebied van projectmanagement en strategisch leiderschap. Durf van je rots af te komen. Toon je kwetsbaarheid en sta open voor tegengeluiden. Durf samen met raad en inwoners te werken aan Hoogeveen. Sta boven partijpolitiek. Keer het tij.