Poliflw

Voor alles wat er gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel. In een serie van tegenstellingen komt de Prediker in de bijbel tot het inzicht dat wat er is, er al lang was en dat wat zal komen er altijd al is geweest. Het relativeert maar roept ook vragen op.

Want we leven in een bijzondere tijd. Een oorlog op het Europese continent, wantrouwen tegen de overheid, een markt die oververhit is geraakt met als gevolg gestegen prijzen en onzekerheden voor veel inwoners in Midden-Groningen. De simpele vraag hoe ga ik mijn rekeningen betalen en hoe red ik het einde van de maand.

 Het gevolg daarvan is groot en ook het college geeft dat in de begroting aan wanneer ze aangeeft: “We beseffen dat dit tot gevoelens van onzekerheid en stress kan leiden. Steeds meer mensen komen lastig rond en maken zich zorgen over de toekomst. Hoewel we niet alle effecten en gevolgen (direct) kunnen oplossen of wegnemen, helpen we waar mogelijk. In onze aanpak staat de inwoner immers centraal.”

 

Dat vraagt wat onze fractie betreft wel om een verduidelijking.

Waar helpen we?

Wat doen we?

Wie bereiken we ermee?

Wat is daarvan het effect?

Deze vragen zijn belangrijk omdat er ook moties en een amendement zijn op dit onderwerp. We willen een goed beeld hebben bij wat we al doen, maar ook realistisch zijn in de grenzen die we daarin hebben. Politiek gaat over het maken van keuzes en bij alle verschillen die we kunnen benadrukken zien wij vooral het belang van het benadrukken van de overeenkomsten om op die manier het beste te zoeken voor de samenleving en daarmee de inwoners van Midden-Groningen.

Samenwerken.

En dat doen we niet alleen maar samen met andere gemeenten. Bijvoorbeeld in het Nationaal Programma Groningen. We maken ons zorgen over de nieuwe koers die naar het oordeel van de ChristenUnie voorbijgaat aan het doel van het NPG namelijk het zijn van een plus op de versterking. We vinden het belangrijk dat de plannen bijdragen aan de doelstelling die we hebben namelijk het vergroten van de brede welvaartsdoelen. Omdat deze doelen pas effect hebben en meetbaar zijn op de langere termijn zien we in de beoordelingswijze van de plannen en de doorlooptijden die ze hebben een probleem. Uiteindelijk moet het gaan om herstel van vertrouwen en dat is een opgave die niet gemakkelijk is. De bestuurlijke spaghetti en het woud uit uitvoeringsinstanties dragen er niet aan bij en hoewel de parlementaire enquêtecommissie haar eindverslag nog niet heeft gepubliceerd is al wel duidelijk dat waar het om Groningen ging de belangen van de aandeelhouders en de schatkist belangrijker waren dan de veiligheid van Groningers.

Samenwerken in VGG verband is ook goed, maar we vragen ons wel eens af in hoeverre we daarmee echt een vuist maken. Bij de bespreking van de voorjaarsnota opperden we als ChristenUnie de deelname aan de R8. Gemeenten die na een herindeling te maken hebben met een stedelijk deel en een groter plattelandsgebied. Hoe staat het hier nu mee en wat hebben de contacten opgeleverd?

Muntendam ligt aan het voeteneinde.

 

Als we kijken naar de investeringen in de gemeente dan zien we dat we onze scholen voldoen aan de eigentijdse eisen. Bijna overal want we zien dat we in Muntendam niet verder komen dan de tekentafel en blijven hangen in eindeloos overleg. Dat frustreert en we begrijpen de gevoelens van onmacht vanuit de medezeggenschapsraden van de scholen in Muntendam dan ook goed. Toezeggingen zijn niet nagekomen en door opnieuw te kijken naar de plannen lopen we mogelijk ook risico’s. Er zijn namelijk middelen toegezegd waarvan we verwachten dat die samenhangen met het totaalplan. Daar los onderdelen uithalen buiten het gebied van het vlekkenplan kan gevolgen hebben.

We willen graag een duidelijk overzicht van de risico’s en een totaaloverzicht van al toegezegde externe financiering van planonderdelen. En zijn ook benieuwd of er inmiddels termijnen zijn verstreken.

De keuze of het Kindcentrum wel of niet in het centrum komt, heeft invloed op alle andere onderdelen; op het dorpshuis, de bouw van nieuwe woningen en de invulling van het oude gemeentehuis. Dat gaan we allemaal onderzoeken. Een belangrijk uitgangspunt van de plannen is dat het dorpshuis met haar maatschappelijke en sociale functie blijft bestaan.

Waarbij de vraag opkomt hoe we dat moeten zien in het licht van zorgwekkende signalen over de wijze van omgang vanuit de gemeente met ‘De Menterne’.

Het wordt echt tijd dat we gaan investeren in Muntendam. Het is een van de grotere kernen in onze gemeente en we begrijpen goed dat inwoners daar vaak denken dat ze aan het voeteneinde liggen.

De Regionale Energie Strategie.

Dat we van het gas af moeten was voor Groningers die regelmatig nieuwe scheuren ontdekken in hun huis geen vraag meer. Door de inmiddels enorm gestegen marktprijzen lijkt alles nu meer in een stroomversnelling te komen en krijgt duurzame energie meer de wind in de zeilen. Maar het is juist die wind waar het gaat knellen. Want hoewel we volgens ons heel duidelijk zijn geweest over windparken en het niet meer beschikbaar hebben of afgeven van zoekgebieden blijft er onrust. Onrust die wordt veroorzaakt door marktpartijen die door blijven drukken. Het college geeft aan bij te stellen maar maakt dat weinig concreter dan kijken dat het niet op landbouwgronden komt.

Je vraagt je sowieso af waarom een fatsoenlijke landbouwvisie zo lang duurt. We zijn straks met alle aangekondigde plannen ver voorbij de eerste helft van deze collegeperiode. En we leggen het nu wel erg makkelijk bij de provincie neer. 

Concreet de vraag wat er wordt bijgesteld en wat het effect is op ons aanbod in de RES. Maar ook antwoord op de vraag waarom we met, nota bene een boerenpartij in het college niet meer regie nemen. We kunnen ons niet voorstellen dat dit kroonjuweel van de BBP afhankelijk wordt gemaakt van het Martinikerkhof. Of is dit alvast bedoelt om ingedekt te zijn en straks te kunnen vingerwijzen?

Zet het college de (achter)deur toch open voor windparken?

Maar inmiddels vragen we ons als fractie ook af hoe hard die uitspraken over wind- en zonneparken is wanneer we in de begroting lezen: “Onze gemeente heeft een vastgestelde visie over het waar en hoe we ruimte bieden aan duurzame energieprojecten. In de toekomst is meer duurzame energie op land nodig. Dit betekent dat we moeten bedenken waar we dergelijke parken willen toestaan en hoe ze passen in de omgeving. Hierbij willen we ons landschap niet (te zeer) aantasten. Negatieve effecten, bijvoorbeeld geluidsoverlast, van duurzame energieprojecten spelen hier ook een rol bij.” (Pagina 86)

Met welke redenen nemen we dat zo in de begroting op terwijl dit haaks lijkt te staan op het collegeakkoord en de eerdere uitspraken van de gemeenteraad. Graag een duidelijk antwoord op deze vragen. We weten dat het effect op onze inwoners in Meeden en directe omgeving groot is en nu lijken we de achterdeur toch van het slot te halen. Voor onze fractie is dat een no go. Wij pleiten voor het hanteren van de zonneladder en het innoveren van andere vormen die minder effect hebben op landschap en omwonenden.

Zet Midden-Groningen op de kaart!

We hebben in Midden-Groningen te maken met een mooi cultuurlandschap. Afwisseling van water, cultuurhistorisch erfgoed zoals molens, boerderijen, kerken, landgoederen en industrieel erfgoed en weidse vergezichten. Rust en ruimte die voor ons vanzelfsprekend zijn geworden. We mogen wel trotser zijn op wat we in huis hebben. We begrijpen dan ook de zorgen die een aantal weken geleden werden geuit in een brief vanuit de toeristische ondernemers. Een groot deel van het budget gaat op aan ambtelijke ondersteuning en niet naar gerichte promotie. We delen de zorgen en zouden graag zien dat er, zeker met ontwikkelingen die er komen door inzet vanuit het lokale en regionale NPG-programma, meer wordt gedaan aan het benadrukken van al het moois dat Midden-Groningen te bieden heeft. Omdat we vanwege corona niet of minder naar het buitenland konden zijn we juist ons eigen land meer gaan waarderen.

Wat gaat het college doen met de opmerkingen vanuit de toeristische ondernemers en welke doelstelling heeft ze voor het nog beter op de kaart zetten van Midden-Groningen?

Schoon, heel en veilig.

Wonen in een leefomgeving die er netjes en verzorgd uitziet heeft een positief effect op het ervaren woongenot. Verrommelde hoekjes worden al snel nog rommeliger wanneer er sprake is van slecht onderhoud. De komende jaren is er gelukkig meer budget voor het onderhoud van het openbare groen. Omdat ook inwoners daar zelf een rol in hebben vinden we het belangrijk we faciliteren waar dat kan. We zien in sommige dorpen mooie voorbeelden van opruimacties. Helaas zien we ook dat er nog veel in onze buitengebieden wordt gestort. De opruimkosten daarvan zijn hoog. Ook bij ondergrondse containers is bijplaatsen een probleem. Handhaven is lastig en heeft natuurlijk ook een kostenplaatje. Eerder wezen we al op de positieve effecten in andere gemeenten wanneer er de mogelijkheid wordt geboden om eenmalig kosteloos grofvuil aan te bieden. Bij de voorjaarsnota kondigden we al aan hiervoor mogelijk met een motie te komen. De suggestie om na een jaar te evalueren hebben we overgenomen. Het zou goed kunnen passen in de evaluatie van het afvalbeleid.

(Motie 1 en 2)

Aandachtspunt in de leefomgeving is voor ons ook het onderhoud van speeltoestellen en speelplekken. We zien dat dit nu niet altijd voldoet aan de veiligheidsnormen. Vermolmd hout, uitstekende scherpe delen, medegebruik door huisdieren en wat ze achterlaten en niet in de laatste plaats glasscherven. Wanneer is er een goede inventarisatie van deze plekken beschikbaar en wat gaan we in de tussentijd doen aan de echt gevaarlijke situaties?

Jongeren en hun toekomst.

Gelukkig groeien veel van onze jongeren op een goede en evenwichtige manier op. Toch zien we dat we sterker dan de landelijke trend laat zien weer meer gebruik moeten maken van jeugdzorg en jeugdzorgvoorzieningen. In Midden-Groningen heeft 16% van de jongeren hier mee te maken. Na jaren van daling een nieuwe stijging en dat roept wel vragen op. Want we hebben enorm geïnvesteerd in de preventie. Veel trajecten uitgerold en ingezet op het versterken van de keten. Toch neemt het schoolverzuim toe en verlaten jongeren meer dan landelijk het onderwijs vroegtijdig. Het effectief meten van onze inzet is dus meer dan ooit belangrijk.

De rekenkamer gaf daartoe een aantal waardevolle handreikingen. We zien in deze begroting niet terug wat er concreet mee is gedaan. Omdat we zowel bij de vaststelling van het advies als bij de voorjaarsnota hebben benadrukt is de opname van jeugd in een ontvlochten programma. Deze raadsuitspraak wordt door het college genegeerd. Omdat de gemeenteraad het hoogste orgaan is, is dit een politieke doodzonde. We willen dan ook dat alsnog gevolg wordt gegeven aan de wens van de gemeenteraad in aansluiting op het advies van de rekenkamer en verwachten een gemotiveerd antwoord op de vraag waarom dit nu niet is gebeurd.

Afsluitend.

We zien dat in de begroting minder dan eerder een duidelijke indeling wordt gehanteerd van de beroemde WWW-vragen. Wat willen we bereiken, wat mag het kosten en wat zijn de indicatoren. Een heel aantal indicatoren in deze begroting leent zich ook niet voor een effectieve meetbaarheid van de doelen. Omdat de voorjaarsnota nog beleidsarm was hadden we gehoopt dit nu meer aan te treffen. We zien dan ook graag dat de auditcommissie dit meeneemt in haar overleggen. Dat voorkomt veel technische besprekingen in commissie- en raadsvergaderingen.

Voorzitter. Voor alles is er een uur en voor alles een tijd. Wat de ChristenUnie betreft is het tijd om aan de slag te gaan. Samen als raad- en gemeentelijke organisatie. Om het goede te doen voor onze inwoners. Zeker in deze lastige en voor velen van hen zware tijden.

We wensen iedereen daarbij Gods zegen.

Een nieuwe lente een nieuw geluid en een meicirculaire die nog niet echt als muziek in de oren klinkt maar wel een licht positief effect heeft op onze voorjaarsnota. Het nadeel is minder en daarmee zien de gemeentelijke financiën er iets beter uit dan verwacht. Toch blijft de herverdeling van het gemeentefonds als belangrijkste bron van inkomsten. De vraag is dan ook wat er vanuit het college wordt gedaan om de positie van Midden-Groningen te versterken om te zorgen dat we een financieel gezonde gemeente blijven.

Zoek het in de samenwerking om krachtiger te zijn.

Daarin denken we graag met het college mee. Wat ons betreft zoeken we het in de kracht van de samenwerking. In VNG-magazine was ging het in een recent nummer over de R8 dat kan worden gezien als één van de tegenhangers van bijvoorbeeld de G4 (de vier grote Randstadgemeenten) en P10 (de 10 grootste plattelandsgemeenten.)

De R8 bevat grote gemeenten die zijn ontstaan uit herindelingen met veel kernen, stedelijkheid, een groot oppervlak en landelijk gebied. Zij herpositioneren zich en hebben veel te bieden.

Midden-Groningen is een gemeente met verschil. Verschil in karakter, verschil is verstedelijkingsgraad, werkgelegenheid en landschapstypen. Juist die variatie is één van de krachten van Midden-Groningen.

‘De R8 zoekt het in een eigen netwerk en neemt daarbij de herindeling als gemeenschappelijk vertrekpunt. ‘We zijn groot geworden. Hoe zorg je er dan voor dat je je opnieuw positioneert, zowel regionaal, provinciaal als landelijk en Europees? Daarom zoeken we elkaar op alle gemeentelijke niveaus op, dat werkt als een tierelier.’

Voorbeelden uit andere gemeenten kunnen inspireren. Proeftuinen in Súdwest Fryslân bijvoorbeeld. Een gemeente die de herindeling al wat langer achter de rug heeft. De gemeente Westerkwartier is een van de deelnemers op dit moment dus de eerste Groninger gemeente kunnen we al niet meer worden.

Hoe denken andere partijen over dit initiatief en hoe staan zijn tegenover het mogelijk deelnemen aan dit initiatief?

Zoeken naar richting.

In de vorige periode gaven we de gemeente vorm vanuit het Kompas. Een kompas geeft richting en biedt mogelijkheden om bij te sturen. Op dit moment leent de voorjaarsnota zich nog niet als goed instrument voor de gemeenteraad. Het is compact, beleidsarm en moet richting de begroting nog vorm krijgen.

Een brug te ver of bruggen gemist?

We zien dat er wordt geïnvesteerd in twee bruggen. De Eendrachtsbrug en de Middelste Klap moeten worden aangepakt. De aanleiding is duidelijk en we kunnen ons dan ook vinden in het beschikbaar stellen van de aanvullende financiering.

We missen wel een aantal andere bruggen. De Koopmansbrug in Tjuchem was eerder minder belastbaar en zal ook moeten worden aangepakt. In de Slochterhaven is de brug bij het spoordok inmiddels alleen toegankelijk voor voetgangers en fietsers. De route over het terrein van de voormalige gemeentewerf is verkeerskundig niet ingericht op het huidige gebruik. 

We horen graag waarom dit nu niet is meegenomen en wanneer dit wel gaat gebeuren. In de omgeving is veel gebeurd maar tot een afronding van het dorpsplein in Slochteren en het haventerrein is het nog niet gekomen. In een recente brief die ook aan de stukken van deze vergadering is toegevoegd vraagt een inwoner aandacht voor de participatie. Hoe gaan we die vorm geven en welke mogelijkheden zijn er om dit concrete plan richting de begroting verder uit te werken? Als fractie willen we daar graag in meedenken. Het kan dienen als voorbeeld van het uitdaagrecht dat in het collegeprogramma nu nog weinig concreet is ingevuld.

De brug over de Groendijk is voor zwaarder verkeer niet toegankelijk. Dat lijkt overigens niet handhaafbaar. Het gaat hier om een belangrijke transportroute voor vrachtverkeer en landbouwverkeer dat nu niet door de kern van het dorp Slochteren hoeft. Urgentie is er dus zeker. Ook hier de vraag wat is de status van deze brug en wanneer wordt deze wel aangepakt?

De bus gemist…

Met de sluiting van station Sappemeer Oost is een heel aantal inwoners van de gemeente minder goed aangesloten op het openbaar vervoersnetwerk. Wat gaan we als gemeente doen om de toezeggingen en afspraken na te komen. In heel Sappemeer rijdt er nu niet meer dan een buurtbus. We vinden dat er op zijn minst volwaardig vervoer moet zijn naar en van Groningen. Wat is de inzet van Midden-Groningen voor deze inwoners en wat gaat zij doen om volwaardig openbaar vervoer te behouden in alle delen van onze gemeente?

Kind van de rekening… 

Gelukkig groeien veel jongeren in Midden-Groningen op een goede manier op. Toch zijn er zorgen voor de grote groep die het niet zelf redt. De investeringen in de jeugdzorg zijn groot en lijken ieder jaar verder toe te nemen. Een nadeel van de decentralisatie is dat we met beperkte middelen wel een grote verantwoordelijkheid hebben. Door onder andere de inzet van Paul Blokhuis en Maarten van Ooijen is er nu wel meer perspectief voor de gemeenten. Maar we vragen ons wel af hoe realistisch het is dat eerdere bezuinigingen worden teruggedraaid. Graag een duidelijke uitleg waar die verwachting op is gebaseerd. In overeenstemming met het raadsbesluit naar aanleiding van het rekenkameronderzoek zijn we blij dat we dit onderdeel in de begroting nu beter kunnen volgen. We zijn blij met de ontvlechting.  

Afval.

We zien dat er meer geld nodig is voor het nemen van maatregelen bij brengpunten dan eerder voorzien. Dat roept bij ons de vraag op of het niet verstandiger is een fundamentelere discussie met elkaar te voeren over hoe we om willen gaan met de brengpunten die we nu hebben. Zeker ook omdat we aan het Winschoterdiep andere plannen hebben met de entree en dit met de ontwikkelingen in Hoogezand Noord mee zouden kunnen nemen. Is het verstandig om onomkeerbare besluiten te nemen die achteraf minder verstandig zijn. Voor de ChristenUnie fractie is dit een belangrijke vraag waarbij het antwoord bepalend is voor de vraag of we in kunnen stemmen met het beschikbaar stellen van het budget.

Groenonderhoud en waterbeheer.

Het vorige college had al middelen vrijgespeeld voor het verbeteren van het groenonderhoud. We zien nu nog weinig concreet terug van de manier waarop we dat op een goede en effectieve manier in gaan zetten. Wanneer kunnen we een beheersplan verwachten en hoe meten we het beoogde effect? Graag een concreet antwoord en een goede verwoording en opname in de begroting en meerjarenbegroting.

Daarbij willen we aandacht voor de problemen van wateroverlast in delen van de gemeente bij extremer weer. In delen van Muntendam en Sappemeer is het riool niet berekend op afvoer van hemelwater. Klimaatadaptatie zien we in het gemeentelijk rioleringsprogramma nog te weinig terug. Met steeds onweersbuien die steeds heviger zijn en ook in een groter deel van het jaar voor kunnen komen moet meer rekening worden gehouden.

Ter voorbereiding op de begroting in het najaar ontvangen we graag een compleet overzicht van straten waar wateroverlast een probleem is door een beperkte capaciteit van het riool. Daarnaast horen we graag wat er aan concrete plannen ligt om met dit probleem om te gaan.

Verstandig omgaan met middelen.

Zonder budget gaat het niet en kunnen we plannen niet verder brengen. Al jaren staan de gemeentelijke financiën onder druk. De rekening daarvan komt helaas altijd voor een deel bij de inwoners te liggen.

Het verhogen van de inkomsten met de consumentprijsindex vinden we een te gemakkelijk automatisme. Zeker dit jaar zal die door inflatie, gestegen brandstof en energiekosten hoger liggen dan normaal. We kennen nu maanden waarin de inflatie nog net niet in de dubbele cijfers zit. Dat prijspeil doorvoeren naar de begroting is voor ons onbespreekbaar.

Omdat er sprake is van een onstabiele financiële situatie vragen we ook na te denken over het opnemen van de inflatie in de risicoparagraaf. Juist omdat de invloed daarvan op onze uitgaven groot zal zijn. We horen graag hoe anderen daar over denken.

We gaan het (vanaf morgen) anders doen.

Het nieuwe college gaf bij haar aantreden aan dat het meer moest gaan om de vraag wat de inwoner wil. Nu bestaat de inwoner niet, maar het is een goed streven om rekening te houden met de wensen van de samenleving en hen een actieve rol te geven. Dat is trouwens niet nieuw. We komen de inwoner in de voorjaarsnota trouwens maar één keer tegen. Na een aantal vergaderingen zijn we als raad al wat gewend aan de nieuwe verhoudingen. Een vraag die bij ons leeft is: Hoe denken de collegepartijen zelf over wijze waarop ze nu invulling geven aan die andere bestuurscultuur?

 

 

Het afscheid is geweest en een nieuw college staat in de startblokken. Het collegeprogramma is toegelicht. We zouden de handen kunnen schudden, het glas kunnen heffen en over kunnen gaan tot de orde van de dag. En toch doen we dat als ChristenUnie niet. Daarmee zouden we de gemeenteraad, de formerende partijen en niet in de laatste plaats onze inwoners geen recht doen. Want er is voldoende om op terug te blikken. Inhoud om de orde van vandaag te bespreken en een blik te werpen in de toekomst.

Laten we beginnen met de terugblik.

Na de verkiezingen kwam er een duidingsdebat. Op zichzelf werden daar nog weinig inhoudelijke zaken genoemd. Er waren winnaars en er waren verliezers en er waren zelfs verliezers die op basis van verliescijfers toch nog dachten te kunnen spreken van winst. Procesafspraken over een snel vervolg werden gemaakt en de informatiefase ging snel van start. In totaal voerden wij als fractie vier gesprekken met een vertegenwoordiging van Gemeentebelangen. Na verloop van tijd kwam daar een soort proeve tot een regeerakkoord uit naar voren waarbij partijen werden uitgenodigd om inhoudelijk onderwerpen aan te leveren voor een vervolg.

Voor ons als ChristenUnie was duidelijk dat een samenwerking met BBB-LMG niet aan de orde kon zijn. Dat bleek uit de terugkoppeling zo te zijn voor alle partijen. De persoonlijke verschillen van mening waren daarbij voor ons onoverbrugbaar.

Aan het lijntje gehouden door Gemeentebelangen.

En dan blijft het een tijdje stil. Hebben we op de 28 april een raadsvergadering en wordt me na afloop duidelijk dat de heer Ploeger nog één vraag heeft. Dat kon wat mij betreft direct, maar het was naar zeggen van de heer Ploeger al wat laat dus of we daar even over konden bellen. Die afspraak was snel gemaakt, om negen uur zat ik klaar. Klaar voor een vraag die nog geen tien seconden duurde. Namelijk hebben jullie naast David de Jong ook een andere kandidaat. Het antwoord mag niet verbazen. Van begin af aan was duidelijk wie onze kandidaat was. Daarbij hadden we ook inhoudelijke redenen. Na het overlijden van Bert van Dijk en het vanwege verhuizing buiten de gemeente verlaten van de gemeenteraad door Lucy Doorn waren we als fractie weer een goed werkend team. David de Jong was bereid Jan Jakob Boersma op te volgen en deed zijn werk naar behoren. Een jaar aan het werk, dossiers tot zich genomen en vol energie om door te gaan.

Vier gesprekken lang was dat geen geheim, vier gesprekken lang was het geen onderwerp van gesprek of discussie. En dan wordt dat met een telefoontje met wat anekdotische redenen afgedaan. U zult begrijpen dat we die van die open en transparante nieuwe bestuurscultuur weinig hebben gemerkt. Back to dirty old politics. Je houdt er een rare smaak aan over.

En dan gaat het snel: BBB-LMG splits en de zaak is snel afgerond. CDA en VVD sluiten graag aan.

Gelukkig was het in die periode ook meivakantie. Een prima tijd om even de zinnen te verzetten op nieuwe gedachten te komen en de waan van de dag te vergeten. Na twee jaar was het gelukkig mogelijk om een al geplande reis naar Belfast en Dublin te maken. Vooral in die laatste plaats ligt de politiek op straat, zie je parlementariërs in de pub en komen niet onbelangrijke wijsheden je netvlies binnen. Op een van de gevels van een van de vele pubs aan de Liffey stond de treffende tekst. “Blessed is he who expects nothing for he shall never be disappointed.”[1] En veel treffender kon wat mij betreft op dat moment de aanstormende coalitie niet worden omschreven.

En dan ligt er een collegeakkoord SAMEN AAN DE SLAG! Na het uitdelen van de eerste tikken naar het verleden komen de bekende volzinnen over een andere bestuursstijl en een andere bestuurscultuur. Blijkbaar zijn dat de nieuwe modewoorden in de gemeentelijke politiek want ze komen opvallend vaak voor in andere collegeprogramma’s. Hoe dat er concreet uit ziet wordt minder duidelijk. Vraag is dan ook hoe we dit moeten zien en hoe wij dat in concreet gedrag en handelen gaan merken. Ik hoop daar straks van alle partijen die toetreden tot de coalitie meer duidelijkheid over te krijgen.

Wie verder leest zal zich al snel afvragen wat is er nu zo nieuw. De Brede welvaart is een prima manier om te kijken naar welzijn anders dan economische groei en ook de uitgangspunten de inwoner centraal, iedereen doet mee en een prettige woon-, werk, en leefomgeving maken dit programma niet uniek. Het is inwisselbaar voor elke gemeente in Nederland en ver daarbuiten. 

Maar waar de ambities dan wel zitten blijft de grote vraag. Het wordt al snel ambtelijk jargon waarin we gaan monitoren, meten en dat gaan we dan ook nog breder toepassen.

Waar het gaat om de klanttevredenheid zien we dat er nagedacht wordt om de dienstverlening naar de burger te verbeteren. Maar hoe we dat meetbaar maken en hoe en wanneer we tevreden zijn is voor ons onduidelijk.

Datzelfde geldt voor een ondernemersloket. Dat gaan we uitzoeken. Maar wat we uit willen zoeken is niet duidelijk. Waarom richten we het niet gewoon op is onze vraag.

Een goed voorbeeld van vaagtaal is de zin “Een raadswerkprogramma kan hiervoor de basis zijn waarbij de discipline om hieraan invulling te geven doorslaggevend zal zijn.” Wat wordt bedoeld, wat wordt gevraagd en wat is het effect.

Dat gebiedsregisseurs meer mandaat krijgen juichen we toe. Maar is wel bijzonder voor partijen die constant hameren op budgetrecht van de raad. Zeker wanneer we dit koppelen aan het uitdaagrecht dat verder bijzonder weinig invulling krijgt in dit collegeprogramma. De inwoner centraal mag toch meer zijn dan een politiek instrument van geld en mankracht in ondersteuning. We zien dan ook graag een onderbouwing voor deze beleidskeuze inclusief een financiële verantwoording van de plussen en de minnen.

Dat dorpshuizen een belangrijke functie vervullen onderschrijven we. Maar al snel stuiten we hier op maatwerk. Maatwerk vraagt altijd om goede afstemming en maatwerk heeft altijd het risico in zich dat het kan voelen als willekeur. Ook bij de armoedebestrijding, sport en cultuur komen we dit maatwerk tegen. Hoe maak je daar fatsoenlijk en gedragen beleid op? 

Het openbaar groen krijgt er structureel geld bij. Dat geldt ook voor kunstwerken. Prima. Dat dit een goed plan van aanpak vraagt lijkt ons evident. Maar waarom dat een andere werkwijze van de IBOR vraagt is minder duidelijk. Graag een verheldering op dit onderdeel.

Voor de aanpak van de gevolgen van de gas- en zoutwinning zien we graag wat dit college waar kan maken van de doelen die ze zich stelt. Het is nu aan hen om dit waar te maken. De dagelijkse werkelijkheid kon wel eens weerbarstiger zijn. De voorgaande coalitie werd op dit punt vaak veel verweten.

Waar het gaat om de zoutwinning is het ronduit teleurstellend. We tekenen bezwaar aan en dan houdt het wel op. Iets meer ambitie zat er blijkbaar voor de inwoners van Tripscompagnie en Kielwindeweer niet in.

Binnen het sociaal domein wordt er voortgeborduurd op bestaand beleid. Daarbij wordt de transformatie die nodig is wel weer op de lange baan geschoven. De concrete vraag is hier dan ook hoeveel tijd nemen we hier dan voor? Wanneer heeft het effect? Hoe meten we dat effect? Wanneer is het voldoende? Hoe stellen we bij?

Waar het gaat om schulden en inkomen lijken we als gemeente te gaan doen aan inkomenspolitiek. We zijn daar verbaasd over. Gemeentebelangen had het altijd over de armoedeval en voor de VVD moet dit toch haast pijn doen. Wat is er veranderd en wat is de reden om dit nu zo expliciet op te nemen?

Over het thema wonen kunnen we duidelijk zijn het is allesbehalve concreet en beperkt zich tot een opsomming van gebieden. Wat er gaat gebeuren?  Hoe Harkstede aandacht krijgt? Dat is de vraag die blijft hangen.

Het CDA heeft een geloofwaardheidsprobleem.

De Leine is nog het meest concrete punt. En dat vraagt om wat meer woorden vanuit onze fractie. In de eerste plaats hebben we openheid in de formatiefase gemist. Wat we wel kregen waren wat soundbites uit gesprekken met andere fracties. En dan heeft het CDA wat uit te leggen. Want die dachten daar nu ineens anders over dan de oude fractie. Graag een toelichting waar die verandering dan op gebaseerd is. In de tweede plaats willen we hierbij aangeven dat wat ons betreft alle gespreksverslagen die met de ChristenUnie zijn gevoerd openbaar worden gemaakt. We horen graag hoe open en transparant andere partijen zijn. Een mooie testcase voor de voorgestane open en nieuwe bestuurscultuur.

Als het gaat om de energietransitie lijken we keuzes te maken voor het hanteren van de zonneladder waar we als ChristenUnie altijd al voorstander van waren. Maar schalen we nu ook af in ons aanbod in de RES 1.0?

Over de windmolens is veel gesproken. De wijze waarop ze er zijn gekomen deugd niet. Maar ook hier is de vraag wat is er in de inzet nu anders dan die in de afgelopen jaren.

Op RO steunen we de inzet over bedrijfsterreinen. Goede herstructurering is wel eerst aan de orde voor wij toe zijn aan uitbreiding.

Met de boeren aan boord gaat het opvallend weinig over landbouw en lokaal agrarisch beleid.

De verdubbeling van de N33 krijgt prioriteit. We zijn benieuwd hoe het college dat denkt te realiseren en wat de inzet en de bijdrage gaat worden. Niet in de laatste plaats vanwege de impact van de PAS maatregelen en de gevolgen daarvan voor natuur en landbouw.

Over de landbouw wordt opvallend weinig en opvallend weinig concreet geschreven. En dat is opvallend omdat de Boer Burger Partij het aan haar stand verplicht is om toch meer ambitie en realisme aan de dag te leggen. Wanneer is de strategie gereed en kunnen we die bespreken?

Beleid uitvoeren kost altijd geld. Geld is niet gratis en het is onze dure plicht om met middelen van onze inwoners zorgvuldig om te gaan. Het verhogen van de inkomsten met de consumentprijsindex vinden we een te gemakkelijk automatisme. Zeker dit jaar zal die door inflatie, gestegen brandstof en energiekosten hoger liggen dan normaal. We zullen dit instrumentarium dan ook meewegen in de beoordeling van de financiële documenten.

Voor de besteedbare ruimte zien we dat er ook weinig te wensen is. 1,7 miljoen is minder dan een procent van onze begroting. De speelruimte voor een raadsakkoord is dan ook gering.

De andere knop is de uitgavenknop. Die wordt nu wel erg versmald tot de gemeentelijke organisatie. We wijzen op de kwalitatieve frictie die er nu al is. Berenschot was daarover duidelijk. Dat lijkt nog niet echt te zijn doorgedrongen.  Maar belangrijker nog is de vraag wie er met de gesubsidieerde instellingen worden bedoeld. Graag een volledige lijst. Want het NPG lijkt inmiddels ook niet meer de reddingsboei als aanjager van goede initiatieven.

“Blessed is he who expects nothing for he shall never be disappointed.”

Het is een citaat dat toch niet bij de ChristenUnie past. Wij zijn van nature hoopvol en realistisch. Gericht op samen werken in het belang van de inwoners van Midden-Groningen. Die steun is niet vanzelfsprekend. Vertrouwen is beschadigd. Wij gaan als fractie aan het werk in het vertrouwen dat het beste nog moet komen.

Op 4 maart is het wereldgebedsdag. De ChristenUnie in Midden-Groningen bidt in deze bijzondere tijd vooral voor de situatie in de Oekraïne.

God van liefde en trouw,Wij bidden U voor de inwoners van Oekraïne,voor iedereen die getroffen is door het vreselijke geweld.In verbijstering zien we de afschuwelijke beelden.Heer, ontferm U over dit land en haar inwoners.Laat geweld en wapengekletter stoppen,de wapens zwijgen.Wij bidden U voor de Oekraïense gemeenschap in ons land,zij hebben grote zorgen om familieleden en geliefden.Heer, wees hen nabij nu alles zo onzeker is,geef hen moed om vol te houden.Heer, geef dat vijandsbeelden niet onnodig uitvergroot worden,maak dat Uw visioen van verzoening en vrede ons hoe dan ook blijft dragen.Geef dat de stemmen die weg willen blijven bij angst en strijd gehoord worden,geef wijsheid aan alle betrokken leiders.Geef dat wapens geen recht van spreken krijgen,dat vrede gezocht en gevonden wordt.Toon ons de weg van omzien naar elkaar,van mildheid, vertrouwen en zachtheid.Heer, ontferm U over deze wereld,waarin de onderlinge liefde vaak zo ver te zoeken is,geef ons uitzicht op Uw hoopvolle toekomst.In Jezus' naam,Amen

Voor wie dat nodig heeft is er ondersteuning. Die ondersteuning is er vooral op gericht om iedereen zo goed mogelijk mee te kunnen laten doen aan de samenleving. Wie hulp nodig heeft kan rekenen op hulp. Zo denken we daar, gelukkig, bijna allemaal over in Nederland.

De lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022 is vastgesteld. Beno Munneke, lid van de selectiecommissie: “We zijn erin geslaagd om een mooie lijst met 20 kandidaten vast te stellen. Een mooie mix van mannen en vrouwen, van verschillende leeftijden, verschillende achtergronden en werkzaamheden, uit veel verschillende woonplaatsen, maar allen gedreven vanuit hun christenzijn”.

De lijst wordt aangevoerd door Niels Joostens. Zeer ervaren: raadslid van 2006 tot heden, eerst in Slochteren en sinds 2018 in Midden-Groningen. Niels woont in Slochteren. In het dagelijks leven is hij docent aardrijkskunde, coördinator en decaan in het voortgezet onderwijs.

Op de tweede plaats staat Marco Metscher (44) uit Sappemeer. Marco is politiek actief sinds 2007 als steunfractielid, raadslid en wethouder. De afgelopen vier jaar was hij fractievoorzitter. Om meer balans te krijgen tussen privé, zijn baan als bestuurssecretaris bij een woningcorporatie en het raadswerk draagt hij het voorzitterschap na de verkiezingen graag over aan Niels.

Op plek drie staat Klaas Boer (56). Hij woont in Siddeburen en is werkzaam als trainer/coach vanuit zijn eigen bedrijf. Hij is ook al lang op veel fronten voor de ChristenUnie actief.

Op de vierde plaats Roel Folkersma (62, Hoogezand). Hij is actief als programmamanager economie bij gemeenten en als zodanig werkzaam als adviseur van colleges van B&W op het gebied van industrie, innovatie en verduurzaming. Sinds 2020 is hij raadslid.

Ook op de volgende plaatsen staan prima kandidaten, weliswaar met wat minder politieke ervaring, maar wel de nodige levens- en werkervaring die ze geschikt maakt voor het politieke werk:

Op 5 Gerard Knol (35) uit Kiel Windeweer (IT-consultant en freelance docent)

Op 6 Ingeborg Prins (48) uit Zuidbroek (GZ-psycholoog en orthopedagoog-generalist)

Op 7 Christine van de Wetering (55) uit Sappemeer (senior HR-Adviseur)

Kandidaat wethouder is David de Jong (60) die dat sinds 2021 al is in Midden-Groningen. Hij werkte 39 jaar in het onderwijs en zat 15 jaar in de gemeenteraad van Groningen.

Motto: Samen recht doen!

De fractie wil God dienen in het politieke werk en de naaste helpen waar dat nodig is. Belangrijke thema’s zijn: tegengaan van ondermijning en criminaliteit, zorg voor goed onderwijs en passende werkgelegenheid, extra aandacht voor onderhoud van groen en wegen, zorg voor ouderen en vrijwilligers, bouwen van woonmilieus waar iedere doelgroep wordt bediend, verduurzaming van woningen om energiearmoede te beperken en het milieu te sparen. Kortom, ruimte voor iedereen om op een veilige en goede manier mee te doen in de samenleving, nu en in de toekomst!

“Dit is een historisch moment: het laatste jaar dat we nog ‘gewoon’ gas uit Groningen halen. Het stoppen van de gaswinning zorgt ervoor dat de belangrijkste oorzaak verdwijnt van de aardbevingen. En dat is de enige manier waarop we ervoor kunnen zorgen dat de Groningers net zo veilig kunnen wonen als mensen in de rest van het land. Het belangrijkste is nu dat ik me blijf concentreren op een soepel verloop van de schadeafhandeling en op de versterkingsoperatie.”

Bij de voorjaarsnota hebben we gezien dat vooruitkijken nu iets makkelijker is dan voorgaande jaren. De incidentele bijdragen van het Rijk compenseren onze tekorten enigszins. Dat geeft lucht, maar meer dan een adempauze is het nog niet. In de begroting is veel aandacht voor doelgroepen die minder zelfredzaam zijn. Wij vinden het ook belangrijk om aandacht te hebben voor de inwoners met wie het goed gaat en die de afgelopen jaren hebben moeten inleveren. Hun lasten zijn verhoogd en de dienstverlening op sommige terreinen is verminderd.

Verder zien we dat nog best veel indicatoren niet zijn ingevuld, niet zijn gekwantificeerd, doelstellingen die niet concreet of geduid zijn, acties die niet op tijd zijn gezet, informatie die ontbreekt.

Het kan natuurlijk zijn dat dat nog in ontwikkeling is, daar verwachten we wel een doorontwikkeling in. Wellicht dat de tools voor monitoring bij data-gedreven beleid daar ook verder in kan helpen.

Ik loop de begroting programmatisch bij langs, maar ik begin met het financieel perspectief.

Financieel perspectief

Zolang er geen zicht is op meer structurele bijdragen, pleit de ChristenUnie voor terughoudendheid met de uitgaven. Op de solvabiliteitsratio scoren we een C. Wij vinden het wenselijk om schulden en reserves meer in balans met elkaar te brengen om ook in de toekomst financiële klappen op te vangen. Daarvoor is het belangrijk om de reservepositie te verstevigen. Zolang het langjarig perspectief niet positief en duidelijk is kunnen we het ons niet veroorloven extra uitgaven te doen en hebben we wat meer buffer hard nodig.

In het verleden hebben we geld uit de algemene middelen gebruikt en op andere terreinen bezuinigd om tekorten in het sociaal domein op te vangen. We vinden het verdedigbaar om geld wat we nu extra voor het sociaal domein krijgen, waar dat mag (dus niet geoormerkt is) te gebruiken voor achterstanden op andere terreinen om de basis op orde te krijgen.

We denken dan aan onderhoud en beheer van de buitenruimte en kapitaalgoederen. Dat is wenselijk om geen desinvesteringen te doen en om te voorkomen dat we later voor hogere kosten van herstel staan. Ook wenselijk gezien de vele klachten uit de samenleving over groenonderhoud en speelplekken. Het is goed om te zien dat daar in de begroting aandacht voor is.

De NAM locaties zijn vorig jaar behoorlijk afgewaardeerd, dat had effect op de OZB tarieven. We hebben bij de voorjaarsnota gevraagd of hier nog nieuwe ontwikkelingen zijn te verwachten met effect op de OZB. We hebben begrepen dat dat niet het geval is. We verwachten dan ook dat de OZB alleen met de inflatie meestijgt.

Economie van de toekomst

Bij het herstel en de ontwikkeling van de Slochterhaven nemen we aan dat ook gekeken wordt naar het herstel van de bruggen bij de Slochterhaven en de Groenedijk. Die zijn belangrijk voor doorgaande verbindingen en de route voor agrarisch verkeer. Verkeer gaat nu door de dorpen en dat is ongewenst.

Het komende jaar

Goed om te zien dat er met het centrumplan van Muntendam aan de slag is gegaan. Wel graag aandacht voor het meenemen van de omwonenden en de check of het resultaat een gedragen plan is. Nemen we alle partijen voldoende mee?

Bij het versterken van onze gemeenschap met de pilot gezinsondersteuning en het uitwerken van een pilot voor de aanpak van multi-probleemgezinnen krijgen we graag een duidelijke terugkoppeling van pilots.

Bij de doorontwikkeling van gebiedsgericht werken plaatsen we de kanttekening dat de basis eerst goed op orde moet zijn voordat je toekomt aan bieden van maatwerk.

Programma Dorpen en wijken

We zien dat we toekomen aan het verder bouwen aan onze gemeente. Daarbij is aandacht voor de verschillen tussen dorpen, kernen en wijken en het besef dat die verschillen er ook mogen zijn!

De initiatieven uit de samenleving helpen bij het bouwen en versterken van de sociale structuur in de dorpen en wijken.

Dankzij het Nationaal Programma Groningen zijn hier nu ook middelen voor. Daar is door de samenleving veel over meegedacht. Er zijn ideeën ingeleverd en een aantal daarvan worden uitgevoerd. We zijn blij met deze positieve ontwikkeling. En zien graag concrete voorstellen om deze verder door te ontwikkelen.

Het versterken van de sociale cohesie

Tegelijk zien we dat we snel in de subsidiemodus belanden om op die manier invloed te geven aan inwoners. Liever draaien we dat om, eerst samen werken en de inwoners op weg helpen, voordat we in de subsidiemodus komen.

Huisvesting voor sociaal maatschappelijke activiteiten

Bij dorpshuizen staat in de begroting dat we meer eenheid willen aanbrengen in verhuur en beheer. Wat ons betreft gaan we daarvoor eerst de brede discussie aan over welke situatie het beste past bij de maatschappij van nu en de visie van de gemeente.

Deelname aan het maatschappelijk leven

Bij deelname aan het maatschappelijk leven is aandacht voor kunst in de openbare ruimte. Dit heeft onderhoud nodig. We pleiten voor een structureel toereikend onderhoudsbudget.

Het Kielzog lijkt zich in de coronaperiode goed staande gehouden te hebben. De cijfers zien er positief uit.

Biblionet is op basis van het huisvestingsrapport bezig met alternatieve dienstverlening voor Noordbroek en Harkstede. Heeft dit nog effect op de doelstellingen die ze hebben en heeft dit nog gevolgen voor locaties?

Bij de harmonisering van het accommodatiebeleid voor sportverenigingen zien we een risico in de woordkeuze, want wie bepaald wat een eerlijke afspraak is?

Veiligheid

Bij veiligheid juichen we de aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit toe. We vinden het belangrijk dat de burgemeester daar voldoende instrumenten voor in handen heeft en dat we de eigenstandige bevoegdheid van de burgemeester daarin respecteren.

Ondermijning is niet normaal, we willen inzetten op preventie. Drugsondermijning is een probleem, daarom moeten we, naast bewustzijn, inzetten op onder andere drugsvrije evenementen. En alert zijn op de samenhang met andere criminaliteit zoals slavernij en mensenhandel.

De lage doorverwijzing naar bureau Halt vinden we opvallend gezien verdere problematiek in de gemeente.

Fysieke leefbaarheid

We hebben vaker stil gestaan bij de afvalinzameling; de komende evaluatie, daar zijn wij echt heel benieuwd naar. Ook zijn we benieuwd naar hoe het zit met de papierinzameling.

We hebben bij de voorjaarsnota onze zorgen uitgesproken over het verschil in betrokkenheid die wij van inwoners vragen en die inwoners geven. Zoals bij het onderhoud van speeltuinen. Dat vraagt wat ons betreft een goede evaluatie hoe we dit soort taken wel succesvol kunnen overdragen.

Programma Sociaal

 Het sociaal domein is heel breed en loopt met jeugd- en ouderenzorg van jong tot oud. De jeugdzorg blijft spannend doordat er veel geld gevraagd wordt voor de uitvoering.

 Ons uitgangspunt is dat iedereen een goede startpositie verdient. Daarbij is er oog voor de inwoners die het niet zelf lukt om een goede startpositie te verwerven. Dat willen we doen door:

inzicht in welke zorg nodig is. aandacht te hebben tussen zorg, onderwijs en werk. zicht op (betaald) werk waar mogelijk zodat iedereen meetelt en meedoet. goede match tussen onderwijs en werk. aandacht in ouderenzorg om vereenzaming tegen te gaan. een dementievriendelijke gemeente. aandacht voor voldoende beweging. Voldoende bewegen helpt om gezonder oud te worden, en daar kun je al heel vroeg mee beginnen. Gezondheid

We lezen dat subsidieaanvragen voor AED’s al vroeg in het jaar het plafond bereiken. Levert dat nog prioritering op waarbij gekeken wordt naar een goede geografische spreiding?

Wmo

Er is een toenemende wachtlijst voor mensen met een psychiatrische aandoening die wachten op behandeling en/of opname. Hoe spelen we daar op in?

Bij hulp in de huishouding: we zijn het eens om de lijn in te zetten daarbij ook te kijken naar de financiële draagkracht.

Jeugd

We hebben 12.000 jeugdigen in de gemeente. Inzetten op de ontwikkeling en het perspectief voor hun.

Economisch en scholing.

We zijn daarom blij met de verrijkte schooldag. Dat vraagt straks wel om een goede evaluatie voor het verder uitgerold wordt.

Het aantallen thuiszitters en voortijdige schoolverlaters toont een trend tegen de landelijke ontwikkeling in. Opvallend dat getallen lastig in beeld zijn te krijgen vanwege verschillen in de definitie. Hoe zorgt u voor een eenduidige definitie? Hoe zorgt u dat we in meer de landelijke ontwikkeling volgen?

Participatiewet

Voor het perspectief van de jeugd is het belangrijk dat de banen er zijn. Het opzetten van een Werk-Leerbedrijf kan daar bij helpen. Maar we vragen ons wel af hoe haalbaar dit is. Komen mensen dan niet vanuit een uitkeringssituatie in een traject, om na het succesvol doorlopen van het traject weer in de uitkering terug te komen omdat er geen (vaste) banen zijn?

Sociale Teams

We blijven aandacht vragen voor de doorontwikkeling van de sociale teams. Er is doorontwikkeling nodig, maar pas op voor teveel verandering. Dat is niet goed voor de sociale teams en daarmee zeker niet voor de inwoners.

Financieel overzicht Sociaal

Op pagina 82 lezen we weinig over beheersmaatregelen en sturingsinformatie (successen van programma's?) op sociaal domein. Wat als we bepaalde dingen niet zouden doen? Stellen we onszelf wel de vraag waarom we de dingen doen en doen we de dingen goed?

Hoe effectief zijn we met het beleid? Niet hoeveel mensen met het programma mee doen, maar de stappen die we ermee maken.

We missen hier duiding/analyse van de cijfers. 

Programma Economie Ruimtelijke ontwikkeling

We willen ruimte bieden aan economische ontwikkeling, lezen we.

Wat doen we hier concreet aan, waaraan kunnen we zien dat we hieraan werken?

Uit het volkshuisvestingsfonds krijgen we 11 miljoen voor verduurzaming van particuliere woningen. Daar hoort 3,3 miljoen cofinanciering van ons bij.

Bij de ruimtelijke ontwikkelingen willen we graag aandacht voor de afronding van Harkstede/Meerstad, en dat Groningen wordt gehouden aan de afspraken die met hen zijn gemaakt.

Verder zien we dat jongeren in de dorpen geen kans krijgen op een woning omdat er geen doorstroming is.

We zijn bij de uitkomsten van het woningmarktonderzoek straks benieuwd naar het breder beeld, waar is behoefte aan. 

Verder worden in dit programma de toeristische bestedingen een belangrijke factor genoemd.

De ChristenUnie zet graag in op toeristische ontwikkelingen (Groeningen, vaarverbindingen, ontwikkelingen aan het Zuidlaardermeer, Schildmeer en mogelijkheden van het Woldmeer). Hoe denkt het college doelstellingen te realiseren?

Duurzaamheid

Bij onderzoek naar hergebruik van NAM-locaties is goed overleg met inwoners belangrijk. In de afwegingen meenemen hoe ontwikkelingen de duurzaamheidsambities voor onze inwoners helpen.

Programma gevolgen gas- en zoutwinning, NPG

De gevolgen van gas- en zoutwinning voor sommige inwoners zijn groot. Belangrijk is dat we als gemeente naast de inwoners blijven staan die hierdoor geraakt worden.

De impact op het gebied is groot. Sociaal-economisch hebben we de nodige uitdagingen, en wij zijn dan ook erg blij met de mogelijkheden vanuit het Nationaal Programma Groningen en de inzet daarvan om de sociaal-economische situatie te verbeteren.

Van daaruit kan perspectief gegeven worden aan jongeren op het gebied van opleiding, huisvesting en hopelijk ook werk.We zien hierin vooral kansen in de verduurzaming van Midden-Groningen. Dan denken we aan verduurzaming als het gaat om energie en klimaat, maar ook aan het inzetten op banen van de toekomst en daarmee op toekomstbestendige bedrijven.

NPG

De invulling en uitvoering van het amendement inzake de 5% verdient de nodige aandacht, staat te lezen. Welke aandacht is daar voor nodig?

Afronding

Uiteindelijk is ons doel om een gemeente te zijn die klantvriendelijk is. Een mooie gemeente om te wonen, te werken en te recreëren!

We zien dat er nog flinke stappen in zijn te maken, maar ook dat hier hard aan gewerkt wordt en dat we daar met ons allen iedere dag mee bezig zijn. En in dat werk wensen we het college, de organisatie en ons als raad Gods onmisbare zegen.

Tien van de elf fracties, -alleen Leefbaar Midden-Groningen onbreekt-, hebben zich gericht tot de gemeenteraad van Groningen. Zij vragen uitdrukkelijk kritisch te kijken naar het plan Skaeve Huse. Dit plan is strijdig met de eigen leidraad en voldoet op een aantal wezenlijke punten niet aan het concept van Skaeve Huse.

Geachte leden van de gemeenteraad van Groningen.

Hierbij richten wij ons als volksvertegenwoordigers van Midden-Groningen tot u.

Uw raad wordt gevraagd om een besluit te nemen over het vervolgtraject voor de komst van een woonvorm volgens de principes van Skaeve Huse aan de Hoofdweg, voormalig nummer 143A, in Harkstede GN.

Grenzeloos Gunnen.

In de eindrapportage ‘Grenzeloos Gunnen’ van de commissie onder leiding van de heer Jansen is de bestuurlijke toekomst van de provincie Groningen geschetst. Een van de opdrachten was het aantal gemeenschappelijke regelingen fors terug te brengen om daarmee de controlerende taak van gemeenteraden te versterken. Een van die gemeenschappelijke regelingen betrof de GR Meerstad. In deze GR werkten de gemeenten Groningen en Slochteren samen. Om te komen tot een goede overgang is besloten om het Meerstadgebied per 1 januari 2017 via een grenscorrectie over te dragen naar de gemeente Groningen.

In een overdrachtsdocument zijn afspraken gemaakt. Inmiddels kunnen we constateren dat de inwoners van de voormalige gemeente Slochteren geconfronteerd zijn met een aantal ruimtelijke plannen die hun woonomgeving in grote mate beïnvloeden of gaan beïnvloeden. 

Naast plannen voor een hyperloop, een grootschalig zonnepark in de Lagelandsterpolder, windmolens bij Roodehaan is Skaeve Huse een nieuw project dat in de achtertuin van de buurgemeente wordt geplaatst. 

Grenzeloos Gunnen ging ook over de bestuursstijl. We zien dat er betrekkelijk weinig woorden worden besteed aan de bezwaren die door de buurgemeente Midden-Groningen zijn geuit.

Samenleving.

Uw college geeft aan te staan voor een inclusieve samenleving, waarin voor iedereen een passende plek is waar zorg en ondersteuning beschikbaar is voor mensen die dit nodig hebben. 

Daarmee wordt, wellicht onbewust, een schijntegenstelling gecreëerd. Het goed willen zorgen staat niet per definitie tegenover mensen aan hun lot over willen laten en onbekommerd naar hen kijken. Laat staan geen inclusieve samenleving te willen.

Waar het hier wel wringt is de suggestie dat het hier gaat om een passende plek in de meest strikte betekenis van het woord. Namelijk de locatie waar een woonvorm volgens het principe van Skaeve Huse kan worden gerealiseerd.

Aan belangrijke locatievoorwaarden die aan een dergelijke woonvorm zijn verbonden wordt niet voldaan. Dat geldt voor het afstandscriterium ten opzichte van omringende bebouwing. Dat geldt voor de directe ligging aan een drukke verbindingsweg die voor woon-werk-school verkeer wordt gebruikt en het gebrek aan redelijke alternatieve routes. Ook de ruimtelijke inpassing is op dit moment onduidelijk. Het gaat opvallend vaak over te onderzoeken mogelijkheden. Daarnaast is de locatie voor maximaal 10 jaar te gebruiken wat eveneens een afwijkende termijn is voor het concept Skaeve Huse en zorgt voor onzekerheden bij de doelgroep. Daarnaast wijkt het af van uw eigen beleid zoals verwoord in de Leidraad realiseren voorzieningen voor kwetsbare groepen.

Informatievoorziening.

Wat opvalt in de communicatie vanuit uw college richting de gemeenteraad is dat er naast berichten in september 2020 en november 2020 geen zichtbare informatie is verstrekt over het traject. Eveneens is niet duidelijk of er, voor een onderzoek laat staan mogelijke realisatie, sprake is van een raadsbesluit. Heeft uw raad uitgesproken te willen overgaan tot een woonvorm, een woonvorm in de vorm van Skaeve Huse, of daartoe een onderzoek te wensen met daaraan gekoppeld mogelijke locaties? Kortom wat is de basis voor al genomen of te nemen besluiten? Welke kaders horen daar dan bij? In deze situatie is naar ons oordeel geen eenduidig antwoord te geven op deze vragen.

De laatste informatie over dit onderwerp is u tot aan de publicatie van het voorstel inmiddels ruim tien maanden geleden verstrekt. De impact van een besluit is groot voor de omgeving en raakt inwoners van Harkstede direct. Toch lijkt besluitvorming op korte termijn aan de orde. In hoeverre hebt u uw kaderstellende rol goed in kunnen vullen? In hoeverre vindt u het besluitvormingstraject zorgvuldig en hebt u kunnen komen tot een zorgvuldige belangenafweging?

In de ontwerpbegroting van de gemeente Groningen 2021 komt Skaeve Huse slechts éénmaal voor zonder duidelijke locatie terwijl dit wel gebeurt voor bijvoorbeeld Knikdak aan de Onnemaheerd. 

De 6 B’s uit de leidraad.

Uw gemeentelijke beleid richt zich waar het gaat om de komst van realisatie van voorzieningen voor kwetsbare groepen op onder andere de 6 B’s. Een actualisatie van dit beleid is in april 2019 gevraagd. In januari 2020 is toegezegd dat deze binnen een half jaar zou volgen. Door corona is dit vertraagd zoals te lezen in een collegebrief op 24 juni 2020. Dit roept allereerst de vraag op waarom een actualisatie zoveel tijd vraagt, en ten tweede waarom effectuering van besluiten op basis van onder andere deze leidraad nu zo snel ter hand wordt genomen.

Op een aantal B’s zouden we graag nader in willen gaan. 

Bruikbaar: Uw college geeft op dit onderdeel aan ‘niet helemaal ideaal’. Maar lost dit op door te wijzen op aanwezig openbaar vervoer. Daarnaast spreekt uw college van afstand tot stad. Wellicht moet stad nog even wennen aan de grote hoeveelheid platteland die er sinds de herindeling bij is gekomen. Maar Harkstede is groter dan uw deel en in het deel dat onderdeel is van Midden-Groningen zitten de voorzieningen.

Beheersbaar: Uw college is voornemens om mensen met psychiatrische en verslavingsproblematiek te huisvesten maar spreekt slechts een vermoeden uit dat er geen criminaliteit is. Daarnaast is haar onbekend of er sprake is van drugshandel. Gelet op de toekomstige bewoners lijken dit relevante zaken. Beantwoording van deze vragen is dan ook essentieel.

Beschikbaar: Uw college geeft aan dat uit overleg gebleken is dat de locatie tien jaar beschikbaar is. Dit overleg is van 11 juli 2019. Wanneer per die datum wordt gerekend is er bij realisatie nog effectief minder dan acht jaar over. Uw eigen leidraad hanteert een periode van 15 tot 20 jaar en is daar dus niet mee in overeenstemming.

Betaalbaar: Bij dit criterium speelt volgens de leidraad mee of de kosten voor verwerving en of (ver)bouw binnen het budget van de te ontwikkelen partij zijn. In dit geval is dat Lefier die als woningcorporatie optreedt. Daarnaast is de vraag of kosten passen binnen het beschikbare zorg- of subsidiebudget. Dat geldt ook voor de vraag of er aanvullende middelen te verwerven zijn.

Uw college gaat alleen in op de zorgaanbieders die geen middelen hebben, maar laat andere partijen ongenoemd. Daarnaast verlegt zij betaalbaar nu naar de mogelijkheden en financiële ruimte van gebruikers. Dat is bijzonder omdat dit een extra criterium is dat nu evenwel doorslaggevend lijkt te zijn. In de leidraad spelen toekomstige bewoners of gebruikers geen rol in het afwegingskader.

Concluderend kan worden gesteld dat de 6 B’s uit de Leidraad niet allemaal worden ingevuld op een wijze die recht doen aan de verwoordingen in de oorspronkelijke leidraad. Van een overheid, ook gemeentelijke, mag worden verwacht dat zij eenduidig is in wat zij besluit. Dit moet te toetsen zijn op vastgesteld beleid. Wanneer dit niet het geval is dan is er sprake van dreiging van willekeur. 

Locatietoets.

In het traject van besluitvorming zijn in totaal zes locaties in beeld geweest voor de vestiging van een woonvorm volgens het Skaeve Huse principe. Na besluitvorming op 31 oktober 2017 valt op hoe snel er blijkbaar is afgeschaald van zes naar één specifieke locatie. Dit besluit valt in juni/juli 2018. Direct omwonenden worden evenwel veel later betrokken, namelijk pas op 27 oktober 2020.

Van de zes locaties wordt in een simpel schema een score gemaakt op de criteria. 

Gemeentelijk eigendom. Afstand tot woonbuurt. Nabijheid voorzieningen. Juridisch planologisch.

Op geen enkele wijze wordt (op een te controleren wijze) onderbouwd waarom andere locaties zijn afgevallen. Wat opvalt is dat er geen vooronderzoek van geschikte locaties was waarop een samenhangend rapport kon worden gebaseerd. Locaties zijn daarnaast, vanwege de gevoeligheid, indicatief weergegeven. Kortom we zullen het moeten doen met een +, 0 of –.

Per locatie worden redenen genoemd om wel of niet voor een locatie te kiezen. Dit, zonder zoals hiervoor aangegeven, duidelijk te hebben over welke locaties we het specifiek hebben. Kortom u moet varen op onvolledige en niet te verifiëren gegevens.

Uiteindelijk lijken er twee mogelijkheden over te blijven want naast de voorliggende locatie is er nog één locatie in beeld namelijk in het Noordwesten nabij De Held.

Van een college mag worden verwacht dat zij alle relevante informatie kan leveren, specifiek op locatie en dat er duidelijkheid is over de verschillende criteria en de mate waarin zij mee hebben gewogen in het voornemen van besluit en het uiteindelijke collegebesluit. Dat kan niet op een achteraf samengesteld rapport om alsnog tot samenhang te komen.

Ook over de criteria is wel iets te zeggen. Zo lijkt de afstand tot woonbuurt erg arbitrair. Onduidelijk is hoe woonbuurt is gedefinieerd.

Bij het criterium nabijheid voorzieningen geldt hetzelfde. Verderop wordt in de stukken gesproken over afstand tot de stad. De afstand tot voorzieningen in het dorp Harkstede lijken daarmee minder relevant. Dat is des te meer bijzonder te noemen omdat bewoners van Skaeve Huse logischerwijs wel gebruik zullen maken van deze voorzieningen.

Besluitvorming.

Het afwegingskader is in tegenstelling tot de bevoegdheden minder duidelijk. We kunnen stellen dat er geen breed draagvlak is. Er leven bij de inwoners van Harkstede brede zorgen over de veiligheid. Ook de gemeente Midden-Groningen heeft u opgeroepen om deze woonvorm in de voorgestelde vorm en locatie niet door te zetten. Onduidelijk is of er is overwogen om over te gaan tot mediation. Gelet op de inspraakreacties tijdens de commissievergadering van woensdag 22 september 2021 lijkt er sprake van een ernstige vertrouwensbreuk. Argumenten die duidelijk, en naar ons oordeel terecht, zijn nu niet meegenomen in het besluit om het initiatief al dan niet door te zetten. 

Ook ten aanzien van beheersmaatregelen is het voorstel niet geruststellend. Er is sprake van veel overwegen tot en kijken naar. Het is aan u om te bepalen of hiermee voldoende tegemoetgekomen is aan de voorwaarden die u in uw eigen leidraad hebt staan.

Wij vertrouwen er dan ook op dat u deze bezwaren en de vele bezwaren die vanuit de inwoners naar u zijn gezonden goed meeweegt, en het voorstel legt naast de richtlijnen van uw eigen leidraad.

Namens de raad van Midden-Groningen

Niels Joostens                                    ChristenUnie Midden-Groningen Markus Ploeger                                  Gemeentebelangen Midden-Groningen Han van der Vlist                                SP Midden-Groningen Evert Offereins                                   VVD Midden-Groningen Erianne van der Burg-Versteeg         CDA Midden-Groningen Thea van der Veen                             PvdA Midden-Groningen Henk Bos                                            Fractie Henk Bos Mariët Bosman                                  GroenLinks Midden-Groningen Yannick Lutterop                                D66 Midden-Groningen Patricia Nieland                                 LPMG

Het college van Groningen heeft aangegeven de plannen voor een woonvorm Skaeve Huse in Harkstede verder door te willen zetten. Om ons standpunt duidelijk toe te lichten hebben we een inspraakreactie naar de raadscommissie gezonden. Onze inbreng leest u hier.

”We hebben het contract met droge ogen getekend, maar we nemen met natte ogen afscheid van Meerstad” Deze quote is afkomstig van Geert Jan ten Brink, voormalig burgemeester van Slochteren en gedaan bij de ondertekening van het overdrachtsdocument van Meerstad. Dat gebeurde destijds in aanwezigheid van burgemeester Den Oudsten en wethouder Van der Schaaf. Ongeveer 300 huishoudens werden, vooruitlopend op de gemeentelijke herindeling, inwoner van de gemeente Groningen.

Groningen zegde de raad van Slochteren toe goed voor de inwoners te zorgen. Een praktische overgang betrof bijvoorbeeld een dempend effect voor gestegen lokale lasten, maar ook over de voltooiing van Meerstad en de afronding daarvan met de zogenaamde haak om Harkstede. Logische uitkomsten bij beëindiging van de gemeenschappelijke regeling. Niet zonder reden een van de onderwerpen waar de commissie Jansen in het rapport ‘Grenzeloos Gunnen’ aandacht voor heeft gevraagd.

Inmiddels zijn we een aantal jaren verder en kunnen we een tussenbalans opmaken waar het de zorg voor deze inwoners betreft. De Lagelandsterpolder is in beeld voor een grootschalig zonnepark en de realisatie van een hyperloop, aan de rand van het Meerstadgebied bij Roode Haan worden zes windmolens geplaatst en vanavond bespreekt u opiniërend de realisatie van zogenaamde Skaeve Huse. Bij veel van deze trajecten is er in de communicatie en het besluitvormingstraject sprake van verschil in perceptie tussen inwoners en de gemeente Groningen.

Ten aanzien van de Skaeve Huse wil ik u als leden van de raadscommissie het volgende meegeven. Op wezenlijke punten wijkt de realisatie van Skaeve Huse af van andere plaatsten en het originele initiatief. Deze locatiefactoren zijn niet zonder reden belangrijk voor het welslagen van een project en de overlast richting de omgeving.

In de onderliggende stukken is een score gemaakt van zes locaties op een aantal onderwerpen. Een uitgebreide onderbouwing ontbreekt. Onduidelijk is of deze criteria vooraf doormiddel van een raadsbesluit zijn vastgelegd. De weging van de onderdelen is daarnaast erg simpel en daarmee arbitrair. De impact van een project met de looptijd van ten minste 10 jaar is dermate groot dat dit als onzorgvuldig kan worden bestempeld.

Ten aanzien van de 6 B’s valt op dat er vooral vanuit de blik van de gemeente Groningen is gekeken. Bereikbaarheid richt zich bijvoorbeeld op de afstand tot te stad. Niet meegewogen lijkt de afstand tot de voorzieningen in het dorp Harkstede. Deze eenzijdige manier van kijken is zorgelijk. Immers de verwachting van veel inwoners zal uitkomen. De doelgroep zal zich voornamelijk richten tot de voorzieningen in dit dorp. Hoe hebt u die effecten goed in beeld en hoe weegt u die mee in uw oordeelsvorming?

Dat geldt ook voor het onderdeel beheersbaar waar het stuk het heeft over onder andere een doorgaande weg. Die weg kent ook gebruikers zoals scholieren, jongeren die van een naar sport gaan en waarover bij ouders terechte zorgen leven. Dit wordt niet benoemd en ook niet meegewogen.

Over de communicatie valt voldoende te zeggen. Het rapport van Breuer & Intraval bevat voldoende informatie.

In een periode van corona is het ongetwijfeld moeilijk om inspraak goed te regelen.

Gelet op de impact van vele jaren, de vele nog te onderzoeken of onduidelijke onderdelen over inpassing, de feitelijke op wezenlijke punten afwijkende wijze van het concept Skaeve Huse en de afwenteling daarvan op de gemeenschap van Harkstede vormen voor mij de reden om u te vragen om af te zien van dit besluit en te komen tot een heroverweging waarin de door mij benoemde onderdelen de aandacht krijgt die het verdient.

Want u kunt toch niet met droge ogen beweren dat dit een voorbeeld is van een zorgvuldig besluitvormingstraject.

Met vriendelijke groeten,

Niels Joostens

Mede namens de ChristenUnie fractie in Midden-Groningen