Poliflw

Gisteren was een verdrietige en bewogen dag voor de gezinnen van de slachtoffers in Utrecht en voor ons land. Bij het vreselijke geweld verloren drie mensen hun leven en raakten anderen gewond. Gisteravond kwamen we met enige tientallen mensen bij elkaar om te doen wat we op dat moment konden doen: bidden. Te bidden voor de slachtoffers, hun naasten en voor ons land. Het was goed om bij elkaar te zijn en onze zorgen bij God te brengen, want door al die gebeurtenissen realiseren we ons hoe kwetsbaar het leven is. We realiseerden ons hoe kwetsbaar onze vrijheid en onze samenleving zijn. Maar we zagen ook dat we niet weerloos zijn. Ik heb groot respect voor de veiligheids- en hulpdiensten die in actie kwamen. En voor de manier waarop zij opkwamen voor onze vrijheid en ons beschermden. Vanwege het dreigingsniveau besloten we gisteren de campagne tijdelijk stil te leggen.Vandaag hervatten we de campagne voor de provinciale Statenverkiezingen weer. We doen dat ingetogen, maar wel met overtuiging. Want we zijn niet weerloos. We staan voor onze vrijheid als land en voor onze democratie. De vrijheid die we koesteren komt tot uitdrukking in het debat dat we voeren, in de oplossingen die we samen zoeken én in de verkiezingen die we woensdag hebben. In de verkiezingsstrijd worden vooral de verschillen zichtbaar en die worden zelfs uitvergroot. Maar zo’n indringend moment als gisteren laat zien hoe sterk Nederland is. Dat we als land steun bieden, meeleven en meebidden. Dat we samenkomen en elkaar helpen waar nodig. Dat is de opdracht voor ons als samenleving. Om samen de kloven die er zijn te dichten. Om te werken aan de toekomst van ons land. Of het nu gaat om veiligheid, om de schepping, om onze jongeren of onze ouderen, we moeten het samen doen. We zijn niet weerloos, zeker morgen niet. Want morgen kunnen we naar de stembus en ook ons geloof een stem geven. Al die politici in de Provinciale Staten, Waterschappen, de Eerste Kamer en op andere plekken hebben nu eens te meer de opdracht om samen te werken aan de toekomst van ons land. We zijn dankbaar als u ons het vertrouwen en uw stem wilt geven om invulling te geven aan die opdracht. Op hoop van zegen!

De Hineni-brigade Een tijdje geleden liet de KRO Kruispunt me kennismaken met een lied van Leonard Cohen dat ik nog niet kende. Op het moment dat ik de interviewer vertelde dat ik zo uitzag naar de stilte om daarna het klooster in Egmond binnen te lopen, liet de eindredacteur 'You Want It Darker' horen. Cohen nam ditnummer vlak voor zijn dood op en zong met zijn karakteristieke diepdonkere stem, ‘Hineni, hineni, I am ready, my Lord’. Het is de echo van Jesaja 6 waarin God zich afvraagt wie Hij zal zenden en waarna de profeet zegt: ‘Hineni, hier ben ik’. Het is voor mij het refrein van deze campagne geweest. Mijn voorganger Ron van der Spoel vertelde me niet lang geleden dat het altijd zijn hoop was geweest dat mensen vanuit de wereld naar de kerk zouden komen, maar dat het nu zijn wens is geworden dat de mensen van de kerk de wereld in zouden trekken. Ik heb de afgelopen weken gezien hoezeer zijn wens dagelijks op zoveel plekken in vervulling gaat. Op het campagnepad, waarop ik deze weken met onze lokale kandidaten optrok, ontmoette ik een oudere man uit Wezep. Ik mocht hem een taart aanbieden waarmee m’n partijgenoten ter plaatse ‘dankjewel’ zeiden. In een buurt in Wezep hadden in korte tijd meerdere jongeren een einde aan hun leven gemaakt en de angst sloeg de buurt om het hart. Deze oudere man trok zich het lot van jongeren aan, is activiteiten gaan organiseren en is letterlijk naast jongeren gaan zitten. Hij wilde zelf geen één-op-één-relatie leggen, maar sindsdien heeft er in die buurt geen jongere meer suïcide gepleegd. Op Urk bezocht ik zaterdag Waypoint Urk van Tot Heil des Volks. Het is een kringloopwinkel waar mensen via de verslavingszorg of reclassering aan het werk kunnen en daarbij begeleid worden. Een jongere vrouw vertelde hoe ze hier weer heeft kunnen opkrabbelen uit een diep dal en er nog lang hoopt te kunnen blijven werken. Een oudere weduwe vertelde dat ze hier al bijna 20 jaar vrijwilligerswerk doet en met een stel ruwe bonken vol tattoos een reis door Israël heeft gemaakt. Een jongen die haar aan het begin van de reis had vertelde dat hij niets met God had, wilde aan het einde ervan gedoopt worden. De weduwe straalde toen ze het vertelde. Ik mocht de naam van een Zorgboerderij in Bodegraven onthullen, waar die avond een vrijwilliger een driegangenmenu voor de dementerende bewoners had bereid. In Scherpenzeel en Woudenberg mocht ik vrijwilligers bedanken, zoals die van de EHBO die er bij elke manifestatie bij zijn, de vrijwilligers van de Hervormde Kerk en de vrouw die vanuit Stichting Gave de opvang van asielzoekers had begeleid. In Oldebroek ging ik langs een ondernemer die zo goed met de schepping en zijn mensen omgaat, dat ook hij een taart verdiende. In mijn eigen Amersfoort was ik in de Voedselbank die zoveel meer doet dan eten uitdelen aan de lange rij die daar stond te wachten. In Drachten stond onze campagnewinkel vol met waardevolle stichtingen die zich daar mochten presenteren, zoals Stichting Present en Colors, die kinderen wil helpen uit gezinnen waarin kanker voorkomt. In onder andere Genemuiden, Urk, Utrecht ben ik bij ouderen langs geweest die deels zelf nog actief waren en liefdevol verzorgd werden door zorgzame medewerkers en mantelzorgers. En in Amsterdam ben ik opnieuw onder de indruk geraakt van het werk van de mensen van Scharlaken Koord en van Frits Rouvoet die geen enkele vrouw achter de ramen veroordelen, maar ze alleen maar een betere toekomst willen bieden. Natuurlijk hoop ik dat we woensdag gezegend worden met gegroeide steun voor onze mensen in de gemeenteraden. Maar ik hoop vooral dat onze mannen en vrouwen advocaten zullen zijn van al die waardevolle vrijwilligers, ondernemers, mantelzorgers, hulpverleners, ouderen en jongeren. Samen vormen we de Hineni-brigade van mensen die heel zachtjes ‘hier ben ik’ zeggen en op hun plek doen wat ze kunnen. Als leden van deze brigade zijn we geregeld in de kerk, af en toe in een klooster, maar bovenal geroepen om de wereld in te gaan. Op hoop van zegen.

Ik was achttien toen het evangelie mij overtuigde dat het waar was. Het heeft me bij tijden een vrede gegeven die alle verstand te boven gaat, maar het heeft me ook een hoop gedoe opgeleverd. Want voor die keus van toen heb ik me daarna nog geregeld moeten verantwoorden. Toen ik ging studeren, mijzelf aan anderen voorstelde, ging werken en dat is nu steeds zo als ik als een soort beroepschristen ergens word uitgenodigd. De bewijslast ligt altijd bij mij. Hoe weet je dat er een God is? Geloof je uit angst? Geloof je echt dat God de wereld geschapen heeft? Hoe kun jij in een God geloven terwijl kinderen sterven, terwijl een tsunami gruwelijk huishoudt en een aardbeving een land als Haïti ruïneert? Vaker nog dan die bijtende vragen is er in dit deel van de wereld een schouderophalende onverschilligheid. Maar ook voor de gemakzuchtige niets-zeker-weter ligt de bewijslast bij mij. Je gelooft omdat je ouders geloofden. En als je ergens anders geboren was, was je hindoe of moslim geweest. Deze agnosten geloven niet wat ik geloof en in hun wereld is het volstrekt logisch dat ìk daar dan een goede reden voor moet hebben. Het licht-agressieve en doordachte atheïsme van Arjen Lubach is voor hen de bevestiging van de gekkigheid van het geloof, zonder dat ze dat zelf ooit hoeven aan te tonen. Tegelijkertijd zijn deze niets-zeker-weters de grootste uitdagers van het christelijke geloof. Als mensen afhaken bij kerk en geloof is dat zelden omdat de Koran hen zo diep heeft geraakt of het Atheïstisch Manifest hen heeft overtuigd. Doorgaans haken gelovigen af omdat ze zelf ook hun schouders zijn gaan ophalen. Maar toch hebben ook zij er recht op om intellectueel serieus genomen te worden. Ook hun geloof moet bevraagd worden. Al was het maar omdat er ook in mij een schouderophalende niets-zeker-weter zit. Want stel je voor dat het vermoeden van de agnost echt waar is. Dan is deze wereld een schitterend ongeluk, een onwaarschijnlijke samenloop van volstrekt willekeurige omstandigheden. Vanuit het niets. We zijn niet gewenst, niet bedacht, niet geliefd. We zijn een bundel cellen, door huid en botten bijeengehouden. Ons verdriet, onze liefde, ontroering, boosheid, vreugde, vertedering, ze zijn een chemische reactie en niets meer dan dat. We komen nergens vandaan, gaan nergens naar toe, zijn op een willekeurig moment en willekeurige plaats gestrand in een willekeurig lichaam. En als we denken dat ons leven zin heeft, zijn dat slechts onze gedachten. En die zijn niet meer dan een chemische interactie tussen een paar cellen. Stel dat het vaak wat ongedefinieerde geloof van de agnost echt waar is, dan is er ook geen absoluut Goed en Kwaad. Dan is er geen absolute moraal. Goed en kwaad zijn een kwestie van afspraak. Dat betekent dat Auschwitz slechts een schending van afspraken was. Na de Tweede Wereldoorlog was er een Neurenberg-tribunaal dat nazi’s niet berechtte op basis van de Duitse wet, maar op basis van universeel recht. Veel mensen hadden tijdens en na de Tweede Wereldoorlog de diepe overtuiging dat de Holocaust een gruwelijke misdaad tegen de menselijkheid is geweest. In een wereld die van toeval en afspraken aan elkaar hangt, is dat een onhoudbare overtuiging. In die wereld hadden rechters tegen Eichmann alleen kunnen zeggen: ‘Jouw inspanningen om al die Joden te vermoorden was niet conform onze onderlinge afspraak, Adolf.’ En hij had kunnen zeggen: ‘Dat was wel onze onderlinge afspraak in Duitsland, edelachtbare.’ En dan had het kwaad nooit gestraft kunnen worden en nooit recht kunnen worden gedaan aan de slachtoffers. Stel je voor dat alles domme willekeur is. Dan is m’n liefde voor Rianne en haar liefde voor mij slechts een langdurige oprisping. Dan is mijn ontroering bij de Matthaus Passion chemisch gedoe. Dan is mijn morele verontwaardiging over groot onrecht toeval. Dan is mijn leven zinloos, dan zou ik niet weten wie of wat mij zou kunnen troosten bij verdriet. Weet je, ik kàn dat niet geloven. En ik weet gewoon dat het niet waar is. (Deze column verscheen vandaag in het Nederlands Dagblad)

Mijn kleine en mijn grote strijd Bij alles wat ik doe, is er vaak die knagende vraag: is het wel goed genoeg? Dankzij het evangelie durf ik die vraag inmiddels wel te beantwoorden. Niets van wat ik doe, is goed genoeg, maar dat is – Goddank – goed genoeg. Al een tijdje probeer ik met God midden in de wereld te leven en te doen wat ik kan. Dat bracht me in het bestuur van de jeugdvereniging, waarna ik ben gaan studeren en me op een christelijke studentenvereniging heb laten vormen. Via een politieke partij ben ik me gaan inzetten voor een betere samenleving – tot en met maandenlange onderhandelingen over een regeerakkoord. Samen met onze dochters wilden Rianne en ik een aantal van onze beste jaren aan anderen in de wereld geven en zijn we in het Midden-Oosten gaan leven. En steeds als de gelegenheid zich voordoet, geef ik me rekenschap van de hoop die het evangelie me geeft. Maar bij het oplepelen van dit CV is er een veel bijtender vraag die me parten speelt. Haalt alles wat ik gedaan heb en nog steeds doe, eigenlijk wel wat uit? Ik wil heel graag samen met andere navolgers van Jezus de wereld veranderen, maar verandert die wereld ons niet veel meer? Strijd ik geen verloren strijd? zelfmoordterroristen De vraag werd nog indringender toen ik Heilige Strijd las, het nieuwe boek van Beatrice de Graaf over het kwaad en de bestrijding ervan. In dit boeiende boek tot nu toe, eindigt ze met een belangrijke gedachte van Augustinus over de grote en de kleine strijd. In zijn tijd waren er zogenaamde circumcelliones, religieuze zelfmoordterroristen, die dood en verderf zaaiden. Tijdens hun aanvallen tierden ze ‘God is groot’ en hoopten ze als martelaar te sterven. What’s new? Augustinus moedigde de strijd tegen dit zichtbare kwaad van zijn tijd aan, maar de strijd tegen de toenmalige jihadisten was volgens hem slechts de ‘kleine strijd’. Het is aanlokkelijk het kwaad buiten jezelf aan te wijzen en te bestrijden. Het is ook geruststellend het kwaad elders te lokaliseren – ‘religie’, ‘secularisme’, ‘islam’, ‘Brussel’, ‘de elite’, ‘populisme’ – omdat het suggereert dat je met een slimme aanpak het kwaad zou kunnen uitbannen. Des te belangrijker om te luisteren naar Augustinus als hij de strijd tegen het kwaad en het ongeloof in ons eigen hart ‘de grote strijd’ noemt. Het is de nederig makende erkenning dat we zelf deel uitmaken van een gevallen wereld en dat het kwaad en het ongeloof ook binnen in jezelf huizen. En dat we onszelf niet kunnen verlossen. door de crisis heen Terug naar mijn eigen leven. Ik geef mijn beste krachten aan mijn kleine strijd voor een betere wereld, voor christelijk-sociale politiek, voor christelijke presentie in een gebroken wereld, voor een toegankelijke, aansprekende kerk. En prachtig, die bewindslieden van de ChristenUnie in het kabinet en geweldig, dat nieuwe kerkgebouw van onze kinderrijke gemeente. Maar wat baat het ons als we een paar mooie, zichtbare prestaties leveren en schade lijden aan onze eigen ziel? Wat hebben we aan een paar overwinningen in de kleine strijd als we de grote strijd aan het verliezen zijn? Mijn geloof verplicht me tot een hoopvol leven, maar er zijn momenten dat het me ontglipt als zand tussen de vingers. Er zijn zo veel jongeren aan wie we eindeloos veel bijbelverhalen hebben verteld en voor wie we alle Elly & Rikkert-liedjes hebben gezongen, maar die het inmiddels allemaal maar moeilijk meer kunnen geloven. Lukt het ons, bij alle christelijke dadendrang die we hebben, nog wel het mysterie van het evangelie te bewaren en door de crisis van de secularisatie heen te loodsen? Ik geef toe, er zijn momenten dat het klooster lokt. Zoals meestal vind ik dan troost aan de voeten van de Meester zelf. Als ik bang ben, zegt Hij: vrees niet. Als de wereld om me heen me te machtig dreigt te worden, zegt Hij: Ik heb de wereld overwonnen. Als ik bekaf ben, nodigt Hij me aan zijn tafel en zegt Hij: eet en drink wat, anders wordt het te zwaar voor je. Als ik zin heb in onderduiken, zegt Hij: ga toch de wereld maar weer in en houd dit voor ogen: Ik ben met jullie, alle dagen, tot de voltooiing van de wereld. Ik strijd een gewonnen strijd. (Vandaag als column verschenen in het Nederlands Dagblad)

Nadat we vorige week het regeerakkoord hebben gepresenteerd, waarin goed zichtbaar is dat de ChristenUnie aan tafel zat, is het deze week tijd voor de namen die namens de ChristenUnie in het kabinet zitting zullen nemen. Ik ben ontzettend trots dat mijn mede-onderhandelaar Carola Schouten vice-premier en minister van landbouw, natuur en voedselkwaliteit zal worden. In de functie van vice-premier zal zij in het hart van het kabinetsbeleid actief zijn, waaronder in de zogenaamde sociaal-economische ‘vijfhoek’. Als minister zal zij zich sterk maken voor de landbouwsector, de natuur en onze voedselkwaliteit waar ook de visserijsector en het regionale ontwikkelingsbeleid onder zullen vallen. Het zal gaan om goede zorg voor mensen en de schepping. Mijn voorganger Arie Slob wordt onze ‘onderwijsman’ in het kabinet. Als minister voor basis en voortgezet onderwijs en media zal hij zich inzetten voor de toekomst van onze kinderen. Onderwijs is daarvoor cruciaal. Ook de vrijheid van onderwijs die ons dierbaar is en het mediabeleid waaronder de publieke omroep zullen deel uitmaken van zijn portefeuille. Met zijn jarenlange ervaring als zorgwethouder in Apeldoorn en daarvoor als fractiemedewerker op het Binnenhof is Paul Blokhuis een passende kandidaat voor de post van staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Hij zal zich bezighouden met de publieke gezondheid, waaronder het belangrijke onderwerp preventie. Hij wordt ook verantwoordelijk voor de geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijke opvang en de zorg voor oorlogsgetroffenen. En hij zal werk gaan maken van de ‘maatschappelijke diensttijd’ voor jongeren. Voor een land waar iedereen mee kan doen. Ik ben dankbaar voor deze drie mensen die namens de ChristenUnie deze belangrijke posten in het kabinet zullen gaan bekleden. Hiermee kunnen zij op deze bijzondere plekken zich gaan bezighouden met onderwerpen die mensen in het land en ons als ChristenUnie aan het hart gaan. Daar wil ik hen kracht, wijsheid en Gods onmisbare zegen in toewensen. Mag ik u vragen hen en de andere collega’s van het toekomstig kabinet op te dragen in uw gebed?