Een kringlooplandbouw die werkt met de natuur – dat is nodig volgens GroenLinks-kamerlid Rik Grashoff. Dat vraagt om een andere organisatie van onze economie. ‘Beloon goed gedrag en niet de cowboys’ stelt Carel de Vries van Vruchtbare Kringloop Achterhoek. ‘Gemeentes kunnen een bonus geven voor het goede’, zegt bioboer Gerjo Koskamp. Bijvoorbeeld: boeren die duurzaam en natuurlijk werken, zouden gemakkelijker een vergunning moeten kunnen krijgen voor een neventak, zoals horeca of recreatie.
Rik Grashoff sprak op 2 maart op de middag ‘Gezonde landbouw in de Achterhoek’, van GroenLinks Bronckhorst en GroenLinks Lochem. Het debat over de landbouw wordt in de politiek slecht gevoerd, stelt Grashoff. Er is veel polarisatie en daardoor weinig visie op de toekomst van de landbouw. Tegelijkertijd vragen enorme duurzaamheidsproblemen om een oplossing. De Nederlandse landbouw moet een kringlooplandbouw worden, zonder importen van veevoer uit het buitenland. Grashoff pleit verder voor een natuurinclusieve landbouw met een gezonde bodem. Hij wil een fatsoenlijke betaling uit het Europese landbouwbudget voor natuur- en landschapsbeheer. Ook wil hij de marktmacht van boeren vergroten, bijvoorbeeld door een verbod op levering van landbouwproducten onder de kostprijs. De overheid moet beter sturen: minder detail, minder tegenstrijdige regels, duidelijke doelen. En de overheid moet stoppen met zwalken, met als dieptepunt te veel koeien na de afschaffing van de melkquotering. Volgens de daardoor geërgerde Grashoff kost het kost veel geld om dat weer op te lossen. Bovendien hebben biologische boeren ook koeien moeten inleveren, terwijl ze dit probleem niet hebben veroorzaakt, en dat is onrechtvaardig.
Biologisch-dynamische boer Gerjo Koskamp sprak ook op de Groen-Linksmiddag. Hij laat op zijn boerderij Ruimzicht in Halle zien dat een gesloten kringloop mogelijk en rendabel is. Hij levert melk aan kaasproducent Aurora. Hij voedt zijn bodem met stromest, zelfgeproduceerde compost (jaarlijks tien ton per hectare) en klavers. Hoewel het een arme bodem is, is deze diep doorworteld. De koeien mogen altijd naar buiten; zelfs bij strenge vorst liggen ze lekker in de zon. Op de vraag uit de zaal ‘maar boeren hebben het al zo moeilijk en kunnen daarom niet omschakelen’ antwoordt Gerjo: ‘Waarom dan niet juist omschakelen, met misschien hetzelfde lage inkomen maar dan met vreugde.’ Gerjo is een pionier, als een van de vijf zogenoemde Bodemboeren, waarover een film is gemaakt. Carel de Vries schaalde de gedachte van bodemboeren op naar Vruchtbare Kringloop Achterhoek met 285 melkveehouders. Als je de kringloop kunt sluiten, lossen boeren zelf heel veel problemen in de landbouw op, zegt Carel.
De middag was druk bezocht en werd gehouden op de mooie locatie De Vijfsprong in Vorden. Oprichter Derk Klein-Bramel bracht landbouw en zorgfunctie samen, en ervaart dat zo’n ontmoeting tussen sectoren vele energie geeft. Behalve crises van ecologie en ongelijkheid, ziet hij ook een existentiële crisis – vooral onder twintigers en dertigers. Zijn recept voor een goed welzijn: betrek mensen bij landbouw en natuur.