Poliflw

Vastrecht Afvalstoffenheffing fors omhoog in 2020

Volgende week is de gemeenteraad Heusden weer toe aan de jaarlijkse begrotingsvergadering: de begroting voor 2020 en de meerjarenbegroting worden komende donderdag vastgesteld. Belangrijk onderdeel voor onze inwoners: de lokale lastendruk. De van oudsher belangrijkste gemeentelijke belasting is de onroerende zaakbelasting (OZB) alhoewel die in omvang al bijna wordt ingehaald door zowel afvalstoffenheffing als rioolrecht. Wat de OZB betreft, de tarieven voor 2020 worden zodanig vastgesteld dat de totale opbrengst OZB voor de gemeente alleen wordt verhoogd met de inflatie van 1,4%. Omdat de te betalen OZB ook afhankelijk is van de waarde van de woning kan dat voor individuele inwoners nog wel eens variëren. Maar voor de gemiddelde inwoner blijft die OZB dus in reële zin precies gelijk.

Dat kan niet gezegd worden van de tarieven voor de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. Het tarief voor de rioolheffing gaat van 173 naar 184 euro (stijging met 6,8%). Deze stijging is een direct gevolg van de vaststelling van het Waterplan enkele jaren terug, waarin het beleid voor de komende jaren is vastgesteld. Nieuwe milieumaatregelen in het kader van klimaatbeleid zoals het aanleggen van waterbergingen, aanleggen van gescheiden riolen en het afkoppelen van bestaande woningen vragen enorme investeringen die inwoners via de rioolheffing moeten ophoesten. In principe wordt gestreefd naar een kostendekkende heffing; in Heusden is er echter voor gekozen om een spaarsysteem te hanteren zodat we hele grote stijgingen in de toekomst kunnen voorkomen.

De afvalstoffenheffing is een verhaal apart. Het invoeren van het omgekeerd inzamelen in 2017 heeft geleid tot invoering van nieuwe tarieven, zoals inworptarieven voor de ondergronds containers voor het restafval en met ingang van 2019 ledigingstarieven voor de GFT en voor de PMD-containers. Daarnaast moet per adres nog een vastrecht betaald worden. Veel inwoners hebben de indruk dat er voor de afvalstoffenheffing steeds meer betaald moet worden. Toch durf ik de stelling aan dat inwoners in de afgelopen jaren veel minder betaald hebben dan voorheen. Dat kun je niet zien aan de begrotingscijfers van de afgelopen jaren, maar wel aan de cijfers uit de achtereenvolgende jaarrekeningen. Ik zal u niet vermoeien met al dat cijfermateriaal, maar de kosten van de afvalinzameling en -verwerking zijn in de jaren tot en met 2019 nauweljks gestegen, afgezien van 2017 toen het omgekeerd inzamelen werd ingevoerd. Maar de opbrengsten van de afvalstoffenheffing (dus het bedrag dat door onze inwoners werd betaald) lag in de jaren 2017 en in 2018 veel en veel lager dan begroot. De opbrengst in 2017 lag ruim 6 ton onder de begroting en ook in 2018 kwam de gemeente bijna 7 ton tekort. Oorzaak: de scheiding van GFT en PMD van restafval was veel succesvoller dan verwacht. Inwoners van Heusden leverden zo weinig restafval aan, dat de opbrengst van de inworptarieven veel lager uitviel dan begroot. Op zich natuurlijk goed voor het milieubeleid, maar voor de inkomsten van de gemeente desastreus. Het betekent echter ook dat inwoners in deze jaren veel minder heffing betaalden dan in de begroting was voorzien. Was de opbrengst afvalstoffenheffing in 2016 nog 3,2 miljoen, in 2017 daalde dat bedrag naar 3,1 miljoen en in 2018 naar 2,7 miljoen. Een lastenverlichting dus. Gevolg van een en ander is dat de afvalstoffenheffing al enkele jaren niet meer kostendekkend is en dat er dus veel geld bij moet. Of in begrotingstaal: de egalisatiereserve afvalstoffenheffing is zwaar negatief. De gemeente moet deze reserve vanuit de Algemene Reserve aanvullen met ruim één miljoen euro.

Voor 2019 moeten we de analyse van de cijfers nog even afwachten. Eerste conclusie is wel dat de ledigingstarieven voor de GFT en PMD containers ongeveer kostendekkend zijn voor wat de inzamelkosten betreft. Voor volgend jaar is al duidelijk dat de verwerkingskosten sterk zullen stijgen en dat de landelijke bijdrage uit het afvalfonds stevig zal dalen. Om de zaak dan toch in evenwicht te houden moet de opbrengst aanzienlijk stijgen en dat betekent een stijging van het vastrecht. Gemiddeld gaat een huishouden voor het afval in 2020 ruim 200 euro per jaar betalen, d.i. 16 euro per jaar méér dan in 2019. De overige tarieven blijven in 2020 gelijk. Alleen de tarieven voor de milieustraat worden iets verhoogd van 0,14 naar 0,15 euro per kg. Het starttarief op de milieustraat gaat van 2,40 naar 2,50. De totale opbrengst van de afvalstoffenheffing komt volgens de begroting 2020 nu uit op bijna 3,9 miljoen en is daarmee precies kostendekkend. Maar de grote vraag is gelet op ervaringen in de afgelopen jaren of die opbrengst en kosten (en dan met name de opbrengsten) ook daadwerkelijk gerealiseerd gaan worden.

Drunen, vrijdag 1 november 2019

Kees Musters

Nieuw plan extra aanpak zwerfafval

Het probleem van zwerfafval is een van de grote ergernissen bij veel inwoners. Een complex probleem: het gaat niet alleen om het zwerfafval dat mensen onderweg “zomaar laten vallen”, zoals blikjes en flesjes. Het gaat ook om zaken als dumping van afval, voornamelijk in het buitengebied en het bijplaatsen van afval bij glascontainers of bij de ondergrondse containers. Als je mensen daarover spreekt, dan vindt iedereen dat een vorm van asociaal gedrag en iedereen keurt het af, maar toch zijn er kennelijk mensen die er anders over denken. Met name de bijplaatsingen van afval bij de ondergrondse afvalcontainers vormen een groot probleem.

Vorige week kwam het college met een nieuw plan van aanpak, sterker nog het plan heet “Extra aanpak zwerfafval”. Vorig jaar werd namelijk al een plan van aanpak opgesteld; in december 2018 werd een themabijeenkomst georganiseerd om de extra aanpak van het zwerfafval te bespreken; veel betrokken inwoners waren daarbij aanwezig; er werden diverse suggesties gedaan en aanvullende maatregelen voorgesteld en dat heeft geleid tot een extra aanpak van het probleem zwerfafval. Vele maatregelen en projecten zijn niet nieuw en werden al uitgevoerd en die uitvoering wordt in 2019 voortgezet zoals educatie bij basisscholen en bij het voortgezet onderwijs, er komen weer opschoonacties bijvoorbeeld door sport- en door buurtverenigingen, er is al een zgn. snoeproute bij het d’Oultremontcollege. En ook de afvalcoach, die met name oudere mensen kan adviseren hoe met afval om te gaan, blijft actief.

Nieuw is de aanpak van zwerfafval en dumping van afval in natuurgebieden en het overige buitengebied. Nog dit jaar zullen er volgens het plan acties uitgezet gaan worden om zwerfafval in natuur- en buitengebieden aan te gaan pakken. Wat die acties precies inhouden, daar biedt het plan nog geen duidelijkheid over. Er is wel budget voor uitgetrokken. Ook nieuw is de aanpak van bijplaatsingen bij de containers, waarbij men zich in eerste instantie wil beperken tot enkele hotspots. Er is zelfs een “Aanvalsplan Hotspots” opgesteld waarin enkele concrete maatregelen worden genoemd zoals stickers op de ondergrondse containers en extra inzet van BOA’s om de pakkans te vergroten. Het gebruik van camera’s sluit de wethouder in het Brabants Dagblad van 23 april jl. niet uit; het middel wordt echter in deze nota niet als zodanig genoemd. In Waalwijk heeft een camera bij een containerparkje al goede resultaten opgeleverd; wat mij betreft kan een camera op bepaalde hotspots heel goed ingezet worden. Speciaal voor het bestrijden van bijplaatsingen is 50.000 euro uitgetrokken en er is nog een restantbudget uit vorige jaren beschikbaar.

De gemeente probeert ook inwoners te betrekken bij het opruimen en het voorkomen van zwerfafval. Zo is er met diverse verenigingen een “schoonconvenant” gesloten waarbij verenigingen vier keer per jaar in een bepaald gebied zwerfafval opruimen. De gemeente faciliteert daarbij. Er komen zgn. adoptiegebieden (u kunt denken aan een plantsoen of de directe omgeving van een containerparkje) waarbij bewoners in actie komen om dat gebiedje schoon te houden. Bij evenementen wordt speciale aandacht besteed aan het schoon houden van de omgeving; het is namelijk een bekend verschijnsel dat na afloop van grote evenementen vaak een hoop troep achterblijft.

Het bestrijden van zwerfafval kost geld, mensen komen dan wel gratis van hun afval af, de gemeenschap betaalt ervoor. Voor het bestrijden van zwerfafval is er jaarlijks een budget van bijna 51.000 euro beschikbaar. Dit geld komt beschikbaar vanuit een subsidie die de rijksoverheid speciaal voor dit doel beschikbaar stelt. Vanuit voorgaande jaren is nog ruim 185.000 euro beschikbaar zodat het totaal beschikbare budget voor 2019 uitkomt op 236.000 euro. Dat geld wordt nu verdeeld over een 26-tal verschillende projecten waarbij dus al 50.000 euro besteed wordt aan het project hotspots en bijplaatsingen en 20.000 euro aan bestrijding zwerfafval natuur- en buitengebieden. Andere belangrijke bestedingen zijn 15.000 euro voor gastlessen basisonderwijs en nog eens eenzelfde bedrag voor gastlessen in het voortgezet onderwijs. Een bedrag van 25.000 euro is beschikbaar voor het project “Schoon belonen” en nog eens 25.000 euro voor de snoeproutes.

In het coalitieakkoord staat vermeld dat het probleem van zwerfafval extra aandacht zou moeten krijgen en met dit plan van “Extra aanpak zwerfafval” geeft het college daar ook inhoud aan. Probleem daarbij vormen de financiën want die 236.000 kan maar één keer besteed worden en wat doe je daarna. Hopelijk heeft het plan zoveel succes dat het probleem van zwerfafval wordt opgelost, maar de wens is hier de vader van de gedachte. Zwerfafval is een probleem van alle tijden en als in de komende jaren het project op deze schaal moet worden voortgezet, dan zullen de kosten toch weer in de afvalstoffenheffing verrekend moeten worden.

Drunen, vrijdag 3 mei 2019

Kees Musters