Poliflw

Na de coronacrisis moet het kabinet het herstel van de economie op gang helpen brengen. Daarbij kan het best gekozen worden voor herstelmaatregelen die economie en werkgelegenheid op de korte termijn bevorderen en tegelijkertijd bijdragen aan een duurzame economie op de langere termijn. Dat concludeert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies ‘Groen uit de crisis’ dat op 10 juli 2020 is aangeboden aan de ministers en staatsecretarissen van BZK, EZK, IenW en LNV.

Het kabinet kan tal van maatregelen nemen om het herstel van de economie in Nederland te ondersteunen. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt die ook gevolgen hebben voor de Nederlandse economie op de lange termijn. De duurzaamheidsdoelen die het kabinet voor de toekomstige economie heeft gesteld, kunnen helpen om herstelprogramma’s te kiezen die niet alleen bijdragen aan snel herstel, maar die ook toekomstige generaties zullen helpen.

Versnellen en pauzeren van beleid

De coronacrisis veranderde razendsnel ons gedrag en onze gewoontes. De manier waarop we naar de samenleving kijken veranderde mee. Of dit blijvende veranderingen zijn is nog onzeker, maar de raad vindt dat het kabinet met het herstelbeleid moet inspelen op veranderingen als daarmee een extra impuls kan worden gegeven aan de transitie naar een meer duurzame economie. Soms moet bestaand beleid worden uitgebreid of sneller uitgevoerd. Maar soms moet juist een pas op de plaats worden gemaakt, omdat na de coronacrisis onduidelijk is of de ‘vertrouwde koers van voorheen’ op dit moment nog de beste is. Zo beveelt de raad aan om pas op de plaats te maken met de aanleg van nieuwe wegen, nu er kansen lijken te zijn voor een andere manier van werken en verplaatsen. De raad pleit er voor om het beheer en onderhoud van bestaande infrastructuur juist te versnellen.

Beoordelingskader voor groene herstelmaatregelen

De Rli vindt dat de duurzaamheidsopgaven op dit moment nog onvoldoende worden meegewogen in de politieke afweging die over het herstelbeleid wordt gemaakt. De raad presenteert daarom een eenvoudig toepasbaar beoordelingskader dat beleidsmakers en politieke partijen kan helpen bij het ontwerpen van groen herstelbeleid, het opstellen van op groen herstel gerichte verkiezingsprogramma’s en bij de opstelling van het volgende regeerakkoord.

Mogelijke groene herstelmaatregelen

In zijn advies doet de Rli concrete suggesties voor maatregelen voor groen herstel. Het gaat onder andere om de versnelde isolatie van de bestaande woningvoorraad, versnelling van de nieuwbouw van woningen, het aanleggen van een toekomstbestendige energie-infrastructuur, de verduurzaming van het landelijk gebied, en de bevordering van emissieloze mobiliteit op land, in de lucht en op water.

Sluit aan bij wat mensen belangrijk vinden in hun leefomgeving

Klimaatverandering vormt op dit moment de grootste bedreiging voor de toekomst. Voortvarende uitvoering van het klimaatakkoord en de transitie naar een CO2-vrije economie zal dan ook onverkort prioriteit moeten krijgen in het overheidsbeleid. Maar een gezonde, veilige, vitale, toegankelijke en duurzame leefomgeving voor onze inwoners vergt actie op nog veel méér terreinen. Bij het maken van beleid op al deze terreinen is maatschappelijk draagvlak cruciaal. Omdat de meeste mensen veel waarde aan hun eigen leefomgeving hechten vindt de raad het van groot belang dat het beleid om ‘groen’ uit de crisis te komen aansluit bij wat er bij hen leeft.

Ga naar advies op de website van Rli: Groen uit de crisis

Download advies: Groen uit de crisis (pdf, 995 Kb)

De tweede ronde aan overheidssteun zou voor grote bedrijven een lening moeten zijn die ze in goede tijden weer terug moeten betalen. Dat voorstel deed GroenLinks-leider Jesse Klaver in het televisieprogramma Buitenhof. Voor MKB-bedrijven (met minder dan 250 werknemers) zou de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) wel een gift moeten blijven.

Jesse Klaver: “Bedrijven als booking.com hebben de afgelopen jaren miljardenwinsten gemaakt dat is overgemaakt naar de bankrekening van hun aandeelhouders. Nu de economie stilvalt vragen ze steun van de overheid en draait de samenleving voor de kosten op. We moeten banen redden, maar dit keer spreken we wel meteen af wie de rekening betaalt. Niet de belastingbetaler, niet het familiebedrijf, maar de aandeelhouder moet de kosten van de steun aan multinationals dragen.”

Klaver gaat daarom het kabinet vragen de tweede ronde van de NOW zo in te richten dat voor bedrijven met meer dan 250 werknemers het overgemaakte bedrag een lening wordt, die geleidelijk moet worden terugbetaald als het bedrijf weer winst gaat maken. Dat gaat om de 3000 grootste ondernemingen van ons land.In het Kamerdebat afgelopen week bleek al dat een Kamermeerderheid wil dat bedrijven die staatssteun ontvangen dat geld besteden aan salarissen, en het niet gebruiken om bonussen of dividend uit te keren. Volgens GroenLinks gaat dat niet ver genoeg.

Klaver: “Bij de vorige crisis is de rekening betaald door burgers. De ontslagen in de zorg van de afgelopen jaren zijn daar een gevolg van geweest. No way dat we dat weer laten gebeuren. Het systeem waarin steenrijke aandeelhouders goed genoeg zijn om de winsten van bedrijven op te strijken, maar in crisistijd weigeren een cent bij te leggen, heeft zijn langste tijd gehad.”

Naast het vormen van een lening moet volgens Klaver ook snel werk worden gemaakt van het onmogelijk maken van belastingontwijking – waardoor veel bedrijven de afgelopen jaren niet of amper belasting hebben betaald. Ook een hogere winstbelasting en een hogere belasting op grote vermogens zijn nodig om te voorkomen dat de rekening van de economische crisis die gaat komen opnieuw bij burgers terecht komt.

Klaver: “De aanpak van deze hele coronacrisis staat in het teken van solidariteit. Diezelfde solidariteit mogen we verwachten van de grote bedrijven zodra zij weer miljoenenomzet gaan draaien. Rechts zei altijd dat we niet zonder grote bedrijven kunnen. In deze crisis wordt voorgoed duidelijk dat het andersom is: de grote bedrijven kunnen niet zonder de samenleving.”

Teken de petitie: Geen gratis geld voor grote bedrijven.

 

Bron: groenlinks.nl