Poliflw

.

Even een brood halen, het klinkt zo simpel! Maar tegenwoordig is om verschillende redenen even een brood halen niet zo simpel meer. Alweer ruim vijftig jaar geleden geboren in het dorp Lienden (Huize Vredelust), op dat moment een dorpje van rond de 1500 – 2000 inwoners (denk ik). Het leven in de Betuwse dorpen speelde toen bijna in zijn geheel tussen de dijken af, één van de weinige uitstapjes was op schoolreisje met school. De meeste gingen toen der tijd richting Kesteren, Rhenen, Tiel en een enkeling op de fiets naar Veenendaal. Je haalde je brood bij Jo de Voddoek, de schele bakker, de Vivo, SRV wagen van Zetten of bij Coen Baars en wat later bij de eerste supermarkt van het dorp de Super van Timmer. En wat was de keuze toen overzichtelijk, een volkoren bruin, een wit brood, een vloerbrood en een tijgerbrood (gesneden of ongesneden) en ging je op schoolreisje, kreeg je witte bollen mee, die in de middag lekker op temperatuur waren geworden. Als je nu een winkel inloopt heb je de keuze uit tientallen soorten brood, met of zonder pitten, fijn volkoren, grof volkoren, meergranenbrood, lijnzaadbrood, tarwebrood, roggebrood, Speltbrood, glutenvrij brood, Desembrood, Knipwit, casinowit, tijgerwit, ciabatta, kaiserbroodjes: maisbrood met of zonder mais, brood is tegenwoordig in veel varianten verkrijgbaar. Even een brood halen, het klinkt zo simpel, maar wat is er toch veel verandert in de Betuwse dorpjes. Op dit moment nog steeds inwoner van Lienden heb ik gedurende de jaren veel in het dorp zien veranderen. Toen mijn dochter Amber zeven (1998) was stelde ze de vraag; toen jij zeven was, wat bestond er toen allemaal. Een mooie vraag, maar best wel confronterend, wat is het toch veel verandert sinds mijn onbezorgde jeugd. Lienden is ondertussen ruim 3 keer zo groot geworden, veel kleine winkels uit mijn jeugd zijn verdwenen en de kleinschalige boeren zijn er niet meer. Was de tijd dat je bij Jo nog een kauwgombal kon halen voor een cent, Vivo paprikachips bij Wim, een Caramakplak bij de schele bakker, mee kon rijden met Vessem (paard en wagen), paar boodschappen bij Coen Baars, paar knopen bij (naam ben ik even kwijt), koekenpan bij Tins, foldertje drukken bij Harteman, snoekvisjes bij mevrouw van Harn, kleding laten stomen bij van Zetten, gebroeders Budding kwamen met hun groentekar langs, van Zetten reed nog op de SRV wagen, bandje laten plakken bij Juul en een paar spijkers kon halen bij Jan van Dam (zal er nog best een aantal vergeten zijn). Maar ook op het sociale vlak, paaltjesvoetbal op het plein bij de waterstraat, zwembad kraken (ouders deden toen gewoon mee) bij mooi weer zwemmen in het Leeg of in de Lange Wei. Daarnaast veel activiteiten voor de jeugd, hutten bouwen tijdens de laatste week van de vakantie, dropping georganiseerd door de buurtvereniging, schaatsen bij Bart de Bom. En heel belangrijk, je kon overal onbezorgd buitenspelen, want de ouders hielden een oogje in het zeil. Op latere leeftijd hielden een grote BBQ, kwamen we wat de kort, konden we tot in de nacht terecht bij Coby Budding. Eén keer per jaar ging het dak eraf bij het oranjebal (bijna het hele dorp danste op de muziek van de New Four) Konden gaan stappen in de buurt, ik zelf ging naar Kick 80 en andere naar de Roskam in Ommeren. En iedereen kende mekaar en deden veel met elkaar. Op dit is Amber 28, studeerde in Veenendaal, Utrecht en Nijmegen, gaat o.a. uit in Tilburg, bezoek een muziekfestival in Duitsland en plaats haar bestellingen / boodschappen overal in de hele wereld! Tijdlijn dorpen gemeente Buren jaren veertig - vijftig In de jaren veertig en vijftig (in de jaren dat mijn ouders werden geboren) kweekte de meeste inwoners van een dorp hun groente zelf. Daarnaast hadden ze kippen voor de eieren en voor het vlees, sommige hadden een aantal varkens om vet te mesten en een koe voor de melk. Tussen 1945 en 1955 werden er veel baby’s geboren. De bekende Babyboom! Dorpen in de Betuwe werden vanaf dat moment steeds groter. Het was de tijd dat er steeds meer ambachtelijke winkels zich in de dorpen gingen vestigen. Jaren zestig Vooral aan het einde van de jaren zestig en gedurende de jaren zeventig groeide de vraag naar nieuwe woningen gigantisch. De baby’s van de Babyboom kregen nu zelf kinderen. Dorpen in de Betuwe werden vanaf dat moment nog groter. Naast ambachtelijke winkels verschenen ook de eerste buurtwinkeltjes. Ruimte voor boeren met een gemengd bedrijf. jaren zeventig - tachtig Volgende stap, de auto werd voor veel gezinnen betaalbaar. Het waren de jaren dat veel buurtverenigingen ontstonden, er werd veel georganiseerd en de jeugd had voldoende plekken om zich bezig te houden. Door de auto gingen veel mensen in plaats van de lokale winkel te bezoeken, inkopen doen in de “Stad”. De “vergeten” boodschappen haalde ze nog even snel bij de “Dure” lokale winkels. Winkels in de dorpen verliezen op dat moment steeds meer klanten en na de intreding van de eerste “SUPERMARKTEN”, kwamen ze nog meer onder druk te staan. jaren tachtig – 2010 Vanaf de jaren tachtig tot ongeveer 2010 is de trend: Hoe groter des te beter! Kleine boeren verdwijnen, ze maken plaats voor grootschalige agrarische bedrijven. En voor de mensen telt: Gemak onder één dak! Winkels verdwijnen in een rap tempo uit de dorpen. Vanaf 2010 Vanaf +/- 2010 zijn er twee hoofdstromen op gang gekomen: 1. Gemak onder één dak XXXL! De retailers zijn nog groter geworden, nu heeft de supermarkt een groenten-plein, brood uit eigen oven, enz. Ze bepalen de prijs, de scheefgroei tussen prijs boer / producent en prijs consument is nog nooit zo groot geweest 2. Thuis online shoppen . Nog meer winkels verdwijnen (in sommige dorpen kun je zelfs de eerste levensbehoeftes niet meer halen), veel winkels hebben moeite om hun hoofd boven water te houden, dorpen vergrijzen, zorgvraag stijgt, steeds meer mensen leven in eenzaamheid, jongeren vertrekken richting de stad, de scheiding tussen mensen met of zonder digitale kennis wordt steeds groter, de boer verkoopt zijn producten tegen een minimale prijs aan de retailer, de leefbaarheid en het welzijn van het platteland staat onder hoge druk! Dus ben je op leeftijd en is je sociale netwerk niet zo groot, dan is het behoorlijk lastig om even een brood te halen! En de toekomst van winkeltjes die nu nog aanwezig zijn, de toekomst zal het leren! (column/verhaaltje - Wander van Laar - Lienden 7 juni 2019 - en geen taalwonder)

Kleurt blauw in Eck en Wiel

Dat verdient een Pluim! Woningbouw corporatie SWB uit Lienden plaatst de komende jaren bij een groot deel van haar woningen zonnepanelen. Dit gebeurt op projectmatige basis, dit betekent dat dit bij meerdere woningen tegelijk gebeurt. De zonnepanelen worden geplaatst op de meeste gunstige (lees: zonzijde) van het dak. Een zogenaamde omvormer op zolder transporteert de energie van de panelen naar de meterkast. De zonnepanelen hoeven niet schoon gemaakt te worden. Ze zijn grotendeels zelfreinigend en gecoat, zodat bv. stof en vogelpoep bij een regenbui makkelijk wegspoelt. Met de zonnepanelen wekt de huurder zelf stroom op voor eigen gebruik. De verwachting is dat de panelen zo’n 2000 KwH per jaar opwekken. Uiteraard is dit afhankelijk van het aantal zon-uren, de ligging, oriëntatie en hellingshoek van het dak. Zeker is dat er bespaard wordt op de energierekening. Hoeveel precies, dat ligt aan het energieverbruik en het tarief dat hiervoor betaald wordt. De verwachting is dat huurders gemiddeld € 30,00 per maand kunnen besparen op de energierekening. Na aftrek van de huurverhoging bespaart men netto dan gemiddeld € 20,00 per maand. Verbruikt men meer dan er opgewekt wordt? Dan betaalt men gewoon voor de extra stroom. Verbruikt men minder dan er opgewekt wordt? Stroom die niet zelf verbruikt wordt, wordt terug geleverd aan het elektriciteitsnet en verrekend met de afgenomen energie. Meer informatie: https://www.swb-lienden.nl/projecten/zonnepanelen/

Photos from Gemeentebelangen Buren's post