Leiden gaat op zoek naar een nieuwe burgemeester. De gemeenteraad stelde afgelopen donderdag de profielschets vast. Naast een beoordeling van de profielschets kaartte Partij Sleutelstad in debat met de Commissaris van de Koning en andere partijen tevens aan dat het totaal achterhaald is dat in Nederland burgers nog steeds niet hun eigen burgemeester mogen kiezen.
Partij Sleutelstad is nadrukkelijk voor een rechtstreeks door de inwoners gekozen burgemeester. Waar bijna alle andere landen de burgemeester kiezen – direct of getrapt – vindt in Nederland de benoeming – geheel in het geheim – achter gesloten deuren plaats. Fractievoorzitter Thijs Vos: “Het is totaal achterhaald dat in 2024 de burgemeester nog steeds in de achterkamers wordt uitgekozen. Niet politici, niet het rijk, niet de commissaris, maar de Leidenaar zelf hoort de burgemeester te kiezen.”
Dat is helaas landelijk zo bepaald. In Leiden koos de gemeenteraad er echter voor om nog een stap verder te gaan dan de wet voorschrijft: Door niet alleen de sollicitatieprocedure zelf, maar ook het opstellen van de profielschets door de vertrouwenscommissie – de lokale ‘commissie stiekem’ – te laten doen. Voor deze commissie geldt eeuwigdurende geheimhouding (op straffe van hechtenis). Hiermee is Leidenaren het zicht op door partijen ingenomen standpunten ontnomen.
Een fundamenteel verkeerde keuze. Partij Sleutelstad heeft daarom geen zitting genomen in de vertrouwenscommissie. We zijn echter niet op onze handen gaan zitten. Wij hebben onze kaderstellende en controlerende rol uitgevoerd zonder daarbij gehinderd te worden door geheimhouding. We hebben zienswijzen ingestuurd over hoe – binnen de archaïsche kaders van de wet – de stad betrokken moet worden bij het opstellen van de profielschets en over de inhoud daarvan.
Onze stellingname in april heeft vruchten afgeworpen. Ondanks de valse start zijn de voorstellen op het vlak van inspraak over de profielschets bijna volledig overgenomen. En het moet gezegd worden dat de vertrouwenscommissie veel energie heeft gestoken in het ophalen van input uit de stad en bij maatschappelijke partijen. Daarbij heeft onder andere een uitgebreide enquête plaatsgevonden. De profielschets is naar ons oordeel in lijn met de input uit de inspraak. Om die reden en omdat het verder een aardig verhaal is, hebben we uiteindelijk wel ingestemd met de profielschets.
Maandag wordt de vacature geopend. De invloed van burgers op de selectieprocedure is helaas nihil. Een burgemeestersreferendum of enquête is helaas niet meer toegestaan. Kandidaten kunnen zich echter wel zelf bekend maken. Partij Sleutelstad heeft sollicitanten opgeroepen om openbaar te solliciteren en in gesprek te gaan met Leidenaars over hoe zij het burgemeesterschap willen invullen.
