Poliflw

D66 hoeft zich niet te schamen Schrappen referendum LENNEKE VAN RAAIJ LENNEKE VAN RAAIJ IS HISTORICUS TE EDE EN PROMOVENDUS AAN UNIVERSITY OF EXETER. Afgelopen week was er veel discussie over het afschaffen van het raadgevend referendum. Vooral D66, de zelfbenoemde hoeder van de democratie, moet het ontgelden. Dit is curieus, aangezien ze met de afschaffing van het raadgevend referendum - wellicht onvrijwillig, maar ja, poldermodel - de democratie hebben aangepast. De huidige democratie is niet dezelfde als in de jaren 1960. Hans van Mierlo en Alexander Pechtold werken niet vanuit dezelfde achtergrond. In de jaren zestig stemden we vanuit de zuil waarbij we hoorden (katholiek, protestant, sociaal of liberaal) en waren er veel minder middelen om je goed te kunnen informeren. Inmiddels zijn we een versplinterd land met meer keus dan ons lief is en een overvloed aan middelen om je mening te vormen. Democratie past zich aan aan de tijd, en hoe! De invoering én de afschaffing van het raadgevend referendum is hier een uitstekend voorbeeld van. De complexiteit die een duurzame democratie met zich meebrengt, heeft dit experiment de kop gekost, niet de angst voor de burger. De principes die een proces democratisch maken - een aangestelde groep personen die mogen stemmen en volksvertegenwoordigers die hun stem verwoorden binnen een partijstelsel - bleken niet te gelden voor het referendum. Slechts een klein aantal burgers ging stemmen en de voormannen van de twee standpunten waren niet per se verbonden aan bestaande partijen. Representatief was het dus allerminst. Misschien het belangrijkste punt is dat het grootste deel van de bevolking een zwijgende (misschien zelfs meningloze) meerderheid was. Het huidige kabinet zegt dus nu terecht dat het een mislukt experiment was, dat niet voor herhaling vatbaar is. Kortweg gezegd voldeed het niet aan de democratische principes. Helemaal niet zelfs. Een gemiddelde D66'er zal daarom niet rouwig zijn dat het referendum in deze vorm alweer is verdwenen. D66 staat voor een aangepaste democratie, niet voor mislukte experimenten. Waarom wordt het dan zo lomp afgeschaft en is het niet aangepast? De samenleving roept immers om een vorm van directe democratie. Het antwoord is simpel. We weten nog niet hóé dit proces moet worden aangepast. We bevinden ons op nieuw terrein en zullen ons dus nog een weg moeten banen door onbekend gebied. Ik heb er alle vertrouwen in dat er aan de tekentafel weer hard wordt gewerkt aan een nieuw experiment: moet iedereen die wil stemmen dezelfde stukken lezen als de volksvertegenwoordigers, of moet de opkomst minimaal 60 procent zijn, of moet er eerst gestemd worden over de vraag die wordt gesteld? Wellicht sneuvelen deze ideeën ook. Of misschien vinden we een functionele manier van het beter betrekken van de burgers bij het bestuur. Democratie past zich aan. En u mag meedenken over de volgende stap. De complexiteit van de democratie kostte het referendum de kop, niet de angst voor de burger.