Jan Terlouw en Wim Vrijhoef in gesprek
Tekst: Annetta Lasance
Naast elkaar op de bank bij Terlouw thuis zitten ze, D66’ers Jan Terlouw en Wim Vrijhoef. In leeftijd schelen ze 21 jaar, in bevlogenheid zijn ze behoorlijk aan elkaar gewaagd. Beiden zijn hevig overtuigd van de traditionele kernbeginselen van D66, waaronder de democratisering van de samenleving en de zorg voor een duurzame toekomst. Tijd voor een goed gesprek. Over idealen, maar vooral ook over hoe daarmee praktisch om te gaan. En over de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen, natuurlijk.
Terlouw valt maar meteen met de deur in huis, als het gaat over die democratisering. Waar D66 voor is opgericht tenslotte.
JT: Ik vind dat je mensen zoveel mogelijk verantwoordelijkheid moet geven – want dan horen ze erbij. Een van mijn stellingen is altijd geweest: ‘het hebben van plichten is een recht’. Je hebt net zo veel aan plichten als aan rechten – je hoort erbij, als je verantwoordelijkheid hebt. Het is een onrustbarende ontwikkeling dat de overheid steeds meer dicht regelt, en dat de verantwoordelijkheid van de mensen daardoor kleiner wordt.
WV: Ik houd me bezig met de zorg, als wethouder in de gemeente Voorst, en ik vind het heel belangrijk dat mensen juist kunnen meepraten over hoe we de samenwerking binnen een buurt, binnen een straat, kunnen verbeteren. Hoe kunnen we elkaar in projecten vinden? En nog belangrijker misschien: hoe maak je er met zijn allen iets moois van, binnen de marges van al die regels, die vaak zo beklemmend zijn? En dan blijkt er toch veel meer te kunnen dan je dacht. Ik zou dus inderdaad graag willen dat er veel minder dichtgetimmerd werd door Den Haag.
JT: Merk jij dat ook, Wim, in je werk als wethouder? Willen mensen steeds meer zelf de verantwoordelijkheid of hebben ze het idee: ‘overheid, zorg voor mij’?
WV: Natuurlijk moet de overheid er zijn voor de mensen die echt hulp nodig hebben. Maar het idee van ‘zodra er iets niet goed gaat, leun maar op de overheid’, dat begint toch te veranderen. Als je goed kijkt dan zie je dat het steeds meer gewaardeerd wordt dat mensen meer aandacht voor elkaar beginnen te krijgen en goede initiatieven hebben
Maak mensen verantwoordelijk, dan krijg je vertrouwen terug
We hebben in de gemeente Voorst meer dan 400 gesprekken gevoerd met heel verschillende mensen over hoe we er nu met ons allen voor kunnen zorgen dat mensen minder in de problemen komen? Daar komt echt ongelooflijk veel energie uit los. Mensen hebben zelf zo veel goede ideeën… Die moet je dan als gemeente dus ook stimuleren en ondersteunen, vind ik. En ik denk dat je inwoners dan ook het vertrouwen geeft, dat je er voor hen bent als dat nodig is.
JT: Wat ik erg begin te missen, al vele jaren, is dat ik geen discussie meer hoor over de drijfveren van politici, over de motieven en idealen. Bestuurders, politici, dat zijn regelaars geworden. Landelijk valt me dat op. Ik zou willen dat elke politicus zich met enige regelmaat afvraagt: wat drijft mij, waarom doe ik dit en voor wie? Dat je ook kunt uitleggen hoe jouw ideale maatschappij er uitziet, wat je rechtvaardig vindt en waarom. Wat drijft jou eigenlijk Wim?
WV: Mijn drijfveer is dat je, als je die politieke verantwoordelijkheid neemt, de samenleving verder helpt én dat je diegenen beschermt, die dat zelf niet zo goed kunnen. En mensen kunnen veel, daar geloof ik heilig in, maar niet alles, en niet iedereen. Zo hebben we het probleem van het milieu. Daar moeten we echt met zijn allen de schouders onder zetten, en niet op de laatste plaats lokaal. En dan ergert het me dat een aantal, vooral lokale partijen, in de raad zegt dat we daar in onze kleine gemeente niets aan kunnen doen, dat het te duur is en dat Den Haag dat maar moet doen. “Dat wij daar als gemeente ons dure geld niet aan moet uitgeven!”
Ook Voorst moet een eigen steentje bijdragen aan een beter milieuDat is dus niet de methode, iedereen moet zijn bijdrage leveren aan verduurzaming, en dus ook een gemeente als Voorst, hoe klein ook. En dat doe je met alle mogelijkheden die er zijn, dus ook met windmolens als dat nodig blijkt. Ik snap dat mensen die dingen niet mooi vinden, maar als die horizonvervuiling en overlast een tijdje nodig zijn, bijvoorbeeld tien, twintig jaar, dan moet dat maar. Straks hebben we wel andere oplossingen verzonnen en dan kunnen we ze weer afbreken. Maar je moet wel nu daden stellen, we hadden gisteren al moeten beginnen!
JT: Ja, die windmolens, dat is een tijdelijke noodgreep. Over twintig jaar is die technologie volstrekt verouderd. Het is wat mij betreft heel simpel: als je aan iemand de fundamentele vraag stelt: ‘wil je dat jouw kleinkind net zo’n mooie en goede aarde heeft als jij?’, dan antwoordt die natuurlijk met een volmondig ‘Ja!’. Alle mooie woorden over duurzaamheid zijn onzin en leeg, als je niet ook wat concreets doet. En trouwens, als je de hele economie transformeert naar een duurzamere economie, creëer je ook weer nieuwe arbeidsplaatsen. Over milieu en arbeidsplaatsen gesproken….de uitbreiding van Lelystad en de gevolgen voor Teuge….?
WV: Die beslissing is nu weer even uitgesteld, maar een oplossing is er eigenlijk niet echt. D66 Voorst heeft er twee problemen mee. Ten eerste : moet Schiphol wel zo nodig blijven groeien, en moet het teveel dan nu naar Lelystad? D66 heeft zich in de Tweede Kamer wel hard gemaakt voor uitstel, omdat het onderzoek waarop de beslissing was gebaseerd, rammelde. Hier lokaal leveren die laagvliegroutes ook andere problemen op, behalve veel lawaai. Vliegveld Teuge wordt namelijk ernstig bedreigd in zijn voortbestaan. Nou vindt onze partij dat ook ons eigen vliegveld niet zomaar moet doorgroeien, omdat ook dat voor veel geluidsoverlast en milieubelasting zou zorgen; maar het moet toch wel het recreatieve vliegveld kunnen blijven dat het is.
Sprekend over overlast komen de heren op een ander onderwerp – de schaalvergroting in de agrarische sector in de gemeente Voorst en de mogelijke gezondheidsrisico’s.
WV: Als land hebben we alle belang bij een agrarische sector, die zich gezond en volgens de nieuwe ecologisch optimale lijnen ontwikkelt. Milieutechnisch geeft dat een aantal nieuwe uitdagingen. We zien hier in de gemeente dat die steeds groter wordende bedrijven samen met elkaar toch wel voor gezondheidsproblemen kunnen gaan zorgen, vrees ik, zeker als ze dicht bij elkaar staan. Dat is bij wet niet goed geregeld – de vergunningen worden per bedrijf verleend – en als gemeente kun je daar dus nu ook moeilijk op ingrijpen. Daar moeten we als D66 ook landelijk iets mee, vind ik.
JT: We leven in een maatschappij waarin ‘de markt’ dicteert dat bedrijven alleen maar kunnen overleven door schaalvergroting en industrialisatie. Wat betekent dat? Dat betekent dat de grutto verdwijnt, dat de insecten verdwijnen, 80% is al foetsie. Als je vroeger op vakantie ging met de auto zat de voorruit vol vliegjes, weet je nog wel? Tegenwoordig niet meer, dat is echt verontrustend. Maar als gemeente kun je die zogenaamd vrije markt politiek niet of nauwelijks beïnvloeden. Dat is landelijk, of Europees geregeld… En het is zeer ernstig wat er gebeurt.
Intensieve landbouw en veeteelt bedreigen biodiversiteitDe biodiversiteit is zó afgenomen. We hebben nog maar 15% over van wat er was, Europa-breed is dat 30%, wereldwijd 50%. Wij zijn het slechtste land ter wereld wat dat betreft, omdat onze landbouw en veeteelt zo intensief zijn. We kunnen toch ook zoeken naar andere manieren om ons bestaanszekerheid te bieden?
WV: Denk je ook aan het universeel basisinkomen voor iedereen, Jan?
JT: Bijvoorbeeld ja …even wat breder denkend, daar kun je toch mee experimenteren als gemeente?
WV: Dat kan inderdaad. Dat doen we nu niet, maar alleen maar omdat zo’n experiment aan zoveel regels is gebonden, dat je in onze gemeente beter via persoonlijke plannen mensen kunnen t helpen die het moeilijk hebben. Dat is dus ook wat we hier doen. Dat kost ook veel geld en energie, maar dat komt rechtstreeks ten goede aan mensen die het verdienen en er beter van worden, in plaats van dat we onze tijd verspillen aan het invullen van allerlei formulieren waarna we nog ziet zeker weten dat we de zwaksten ondersteunen. Ik weet zeker dat als we bij wijze van spreken 20 mensen uit de echte ellende kunnen halen – want ellende is het, financiële problemen brengen vaak ook gezondheids- en relatieproblemen met zich mee – dat dat zichzelf over pakweg twee jaar dik terugverdiend heeft. Dat experiment, dat wil ik graag aangaan. Maar eigenlijk….. zouden we in Nederland een basisinkomen moeten hebben, in plaats van al die regelingen met al die uitzonderingen waar we alleen maar ambtenaren mee aan het werk zetten.
Iedereen heeft recht op bestaanszekerheidJT: Ik ben het er helemaal mee eens. Mensen worden op de wereld gezet en hebben daar niet om gevraagd. En dan hebben wij ervoor te zorgen, dat ze dat leven ook kunnen leven! Iedereen heeft gewoon recht op een minimaal bestaansinkomen. Dat is een filosofische gedachte, maar ik denk ook dat het praktisch best kan. Al die uitkeringen en toeslagen die we nu hebben, die kun je dan afschaffen. Wil iemand bijverdienen? Prima. Heeft iemand anders genoeg aan zijn of haar basisinkomen? Ook prima.
WV: Het is nu soms zo frustrerend, de praktijk van de huidige regelgeving…. Wat we doen is mensen werkelijk gevangen zetten in die regeltjes. Willen ze zich aan de wet houden, dan kunnen ze eigenlijk niet aan het werk gaan – soms hebben ze dan minder geld dan daarvoor in de bijstand. En dat komt weer, doordat er dan allerlei toeslagen wegvallen. Dat zou echt anders kunnen. En moeten, wat ons betreft.
JT: Wat heerlijk, dat we het zo eens zijn, Wim.
WV: Ja, jammer dat het nog niet zover is hè..
JT: Zo komen we toch weer bij onze idealen uit: waar doe je het voor, als politicus?
WV: Voor een samenleving, waarin en waaraan iedereen mee kan doen. En elke burger kan daar op 21 maart as. ook een eigen bijdrage aan leveren: door te gaan stemmen!
The post Politiek moet altijd beginnen met idealen appeared first on Voorst.