Voorzitter,

Vanavond behandelen we de eerste algemene beschouwingen van de gemeente Westerwolde. De nieuwe gemeente is nu al ruim een half jaar een feit. Er zijn al veel zaken duidelijk, maar er is ook nog veel werk te doen. Zo zijn bijvoorbeeld nog niet alle verordeningen geharmoniseerd, waardoor er nog onduidelijkheden zijn, ook op financieel gebied.De VVD ziet Westerwolde als een liberale gemeente, waar ruimte is voor alle Westerwolders. Ruimte om te wonen, te leven en te ontwikkelen.Het college heeft de kadernota aangeboden, als voorbereiding op de begroting.Deze kadernota begint met een meerjarenperspectief, dat positief en tegelijkertijd ambitieus is. Er wordt een taakstellende bezuiniging voorgesteld van 1 miljoen euro. Is dit wel realistisch? De 1e begroting van Westerwolde was toch al beleidsarm en voorzichtig geraamd? Hoe wil het college deze bezuiniging realiseren? We hebben immers ook al een waarschuwing ontvangen voor mogelijke hoge kosten voor de jeugdzorg.In onze algemene beschouwingen houden we de volgorde van de begroting aan. We beginnen dan ook met Veiligheid.1. VeiligheidVoor de VVD is veiligheid een belangrijk item. We willen een gemeente, waar iedereen zich veilig voelt. Hoewel logischerwijs de nadruk vaak op de situatie in Ter Apel ligt, moeten we ook aandacht houden voor de hele gemeente. Een probleem, dat steeds vaker voorkomt is druggerelateerde criminaliteit. Het is hierbij belangrijk om alert te zijn en adequaat op te treden. De VVD wil dan ook, dat de gemeente deze criminaliteit aanpakt en de burgemeester zijn bevoegdheden gebruikt om bijvoorbeeld drugspanden te sluiten, de orde te handhaven en om overlast te bestrijden.Er zijn signalen dat het drugsgebruik onder jongeren toeneemt. Is dit in Westerwolde ook het geval?Onze staatssecretaris Mark Harbers heeft al een aantal maatregelen getroffen m.b.t. overlast gevende asielzoekers. Daarnaast wil de VVD, dat er sneller een gebiedsverbod komt voor rovende, stelende en overlast gevende asielzoekers. Verschil van cultuur mag geen reden zijn voor onacceptabel gedrag. Iedereen moet veilig op straat kunnen lopen, zonder lastig te worden gevallen.Veiligheid betekent ook zichtbaar blauw op straat. Dit betekent o.a. een politiebureau in Ter Apel, dat 24 uur per dag bereikbaar is, maar ook wijkagenten die de buurt goed kennen. Buurtbewoners moeten weten wie hun wijkagent is, zodat zij snel kunnen reageren op verdachte zaken. De VVD heeft de indruk, dat er steeds minder wijkagenten in onze gemeente zijn. Deelt het college deze mening?2. Openbaar gebiedEen belangrijke ontwikkeling binnen het Openbaar gebied is de Omgevingswet. Deze zorgt voor grote veranderingen. De gevolgen hiervan zijn voor ons nog niet goed inzichtelijk. De gemeenteraad schijnt veel taken erbij te krijgen. De VVD wil dan ook, dat de gemeenteraad goed betrokken wordt bij de invoering van de omgevingswet. Wanneer kan de raad hiervoor een uitnodiging verwachten?2Het college is van plan om met een nieuwe welstandsnota te komen. Wat de VVD betreft kan deze nota achterwege blijven. Onze inwoners zijn verstandig genoeg om zelf te bepalen wat wel en niet kan. We willen immers een woongemeente zijn en daarbij horen ook mogelijkheden en vrijheden op het gebied van wonen. Voor het maken van deze nota wordt waarschijnlijk weer een duur bureau ingehuurd. Dit geld besteden we liever aan andere zaken.Er zijn nog steeds een aantal rotte kiezen in onze gemeente. We maken ons zorgen om o.a. de AZC-locatie in Bellingwolde. Dit is weliswaar nog geen rotte kies, maar het gebouw en de omgeving moeten worden onderhouden om verpaupering tegen te gaan.Het grenskantoor is een ander verhaal. De gemeente is inmiddels eigenaar, maar er wordt nog steeds niets mee gedaan. Wanneer onderneemt dit college actie?In Wedde is de Hoofdstraat aangepakt. Met het resultaat is de VVD erg tevreden. Het is een mooie binnenkomst en een echt visitekaartje voor het dorp. Toch is er nog een probleem. Er zijn drempels aangelegd, die voor aanwonenden voor overlast zorgen. Er wordt te hard gereden, waardoor er geluidsoverlast is en er door trillingen schade aan de huizen ontstaat. Welke mogelijkheden ziet dit college om het probleem op te lossen?Het is belangrijk dat ondernemers kunnen ondernemen in een veilige en aantrekkelijke omgeving. Een aantrekkelijk winkelcentrum is van toegevoegde waarde voor inwoners en trekt mensen aan van buitenaf. Daarom willen wij de herinrichting van het winkelcentrum in Ter Apel afronden door de parkeerplaats Bodenplein/de Omloop aan te pakken. Hierbij denken we aan verplaatsen van fietsenstalling, aanleggen ondergrondse afvalcontainers en het herinrichten van de parkeerplaats.De VVD-fractie van Vlagtwedde heeft diverse malen aandacht gevraag voor de Omloop/Bodenplein. Telkens kregen we als antwoord, dat eraan gewerkt wordt en er nog niets bekend is. Ook deze raadsperiode zijn er vragen gesteld en het antwoord was weer hetzelfde. Het is toch van de zotte, dat ondernemers en burgers ons vragen stellen en blijkt, dat zij vaak beter op de hoogte zijn dan de raadsleden!Wanneer wordt de raad ingelicht over de plannen m.b.t. Omloop/Bodenplein en evt. Molenplein?Onze fractie heeft klachten ontvangen over het groenonderhoud. De kwaliteit van het onderhoud is drastisch verminderd. Er wordt nauwelijks gesnoeid of geschoffeld, zodat voet- en fietspaden moeilijker begaanbaar worden. Zijn deze klachten ook bekend bij het college?De kosten van groenonderhoud kunnen wellicht naar beneden door het afstoten van snippergroen. Wat is het beleid van het college m.b.t. verkoop van snippergroen?3. Bedrijvigheid en duurzaamheidOndernemers zijn belangrijk voor de economie en de werkgelegenheid. Ook hebben zij een belangrijke rol bij het verder uitwerken van duurzaamheid.Duurzaamheid betekent voor de VVD onder andere energieneutraal. We zijn voor zonnepanelen op daken en op minder goede (landbouw)gronden.Windmolens moeten mogelijk zijn. Hierbij moet wel goed gekeken worden waar deze geplaatst worden om overlast voor omwonenden te beperken.Kleine innovatieve (particuliere) initiatieven, zoals bijvoorbeeld een windwokkel, moeten beleidsarm gerealiseerd kunnen worden.In deze raad wordt vaak gesproken over onderwerpen, die de landbouw raken; biodiversiteit, duurzame landbouw, enz. Iedereen heeft hierover wel een mening. Wat jammer is bij deze onderwerpen, is dat de emotie het vaak wint van de feiten.Er is in Westerwolde miljoenen euro’s overheidsgeld geïnvesteerd in het ontwikkelen van meer natuur en om de structuur van de agrarische sector te verbeteren. Er is veel agrarische grond omgezet in natuur.3Het is dan ook prachtig geworden; de oude loop van de Ruiten A is omringd door natuur en de beste gronden in de ruilverkavelingen zijn ideaal om moderne landbouw op uit te voeren.We hebben hier hoogopgeleide jonge agrarische topondernemers die bulken van de ambitie en die ook trots zijn op hun omgeving.De agrarische sector heeft een enorme omslag gemaakt: efficiënter mestgebruik en minder gewasbeschermingsmiddelen. De innovatie gaat nog altijd door en er worden ook steeds hogere eisen gesteld aan de verwerkende industrie.Er is nog heel wat werk te verzetten. Niet alleen in versterking van de natuur en de recreatiesector, maar ook de agrarische sector. Laten we daar op een goede manier mee omgaan en uitvoering aan geven. Maar niet ongenuanceerd met de beschuldigende vinger naar elkaar wijzen.Ondernemers zijn van inkomsten afhankelijk en kunnen niet lang op hun geld wachten.We krijgen signalen binnen, dat onze gemeente niet erg snel is met het betalen van de rekeningen. Kan het college garanderen, dat rekeningen binnen dertig dagen betaald worden?Er is na de crisis jaren weer volop bedrijvigheid in ons land. Je hoeft maar naar het westen van het land te reizen en je ziet links en rechts vele nieuwbouw activiteiten. Dat betekent ook dat de druk daar groter wordt. Qua bedrijfsterreinen komt men daar steeds meer in de knel. Voor onze gemeente biedt dat enorme mogelijkheden. Onze bedrijventerreinen bieden ruimte, zijn goed bereikbaar en we zijn een ideale woonomgeving. Met een goede promotie moet het toch lukken om ondernemers naar onze gemeente te trekken.Omdat we ervan overtuigd van de aantrekkingskracht van onze gemeente, willen we het college verzoeken om te kijken welke mogelijkheden er zijn voor nieuwe bedrijventerreinen.4. OnderwijsOnderwijs is belangrijk en dat begint al bij de peuters. Goed peuteropvang is dan ook belangrijk. Wat ons verbaast, is dat er weer een extern bureau wordt ingehuurd om de kosten van peuteropvang in de kleine kernen te analyseren. Wat zijn de kosten hiervan en waarom wordt het niet door onze eigen ambtenaren gedaan?Wat is de stand van zaken m.b.t. de nieuwbouw van de RSG in Ter Apel. Er is al een deel uitgevoerd. Wat zijn de financiële gevolgen hiervan?Vanuit de TDC wordt samenwerking gezocht met ondernemers om werkzoekende op te leiden. Ook voor het onderwijs is het belangrijk, dat er wordt samengewerkt met het lokale bedrijfsleven, zodat leerlingen goed worden voorbereid op hun baan voor later.Ondernemers kunnen bijvoorbeeld een bijdrage leveren aan het onderwijs, door voorlichting te geven op scholen en door het aanbieden van stageplekken.We hebben het al vaker aangegeven, voor ons zijn Duits en Techniek belangrijke vakken.Hiermee kan niet vroeg genoeg worden begonnen en er zijn dan ook diverse mogelijkheden om dit al in het basisonderwijs op te pakken. In voormalig Bellingwedde is er al ervaring met Duits in het basisonderwijs.Het college wil extra inzetten op laaggeletterdheid. Dat kunnen we volledig ondersteunen. In 2018 zal extra worden ingezet op communicatie. Dat lijkt ons het grootste probleem. Met welke communicatiemiddelen denkt het college de doelgroep goed te kunnen bereiken?5. Sport, cultuur en recreatieEr wordt een marketingplan opgesteld voor recreatie en toerisme. Dat vinden we een goede ontwikkeling. Wel is voor ons onduidelijk wie dit gaat uitvoeren, wat de kaders zijn en welk bedrag hieraan wordt uitgegeven.4De gemeente moet initiatieven niet zelf ontplooien, maar wel eventueel faciliteren. Er zijn genoeg ondernemers met creatieve ideeën. Een goed voorbeeld hiervan is Tenaxx in Wedde. We willen graag onze complimenten maken aan deze ondernemer.Wij vinden dat de gemeente een voortrekkersrol moet gaan vervullen in het stimuleren van een gezonde leefstijl. Dit kan door bijvoorbeeld educatie op school of begeleiding op de sportclub. Openbare en vrij toegankelijk sporttoestellen (b.v. outdoor fitness) kunnen daarbij een welkome aanvulling zijn.Het vaartoerisme komt nog steeds niet goed uit de verf, terwijl we toch een uniek en uitdagende omgeving kunnen bieden. Is het mogelijk om de grachten rondom Bourtange beschikbaar te maken voor kleine boten?6. Sociaal domeinDe economie trekt aan en we verwachten dan ook dat er steeds meer inwoners een baan zullen hebben. Er zijn zelfs al signalen, dat steeds meer functies niet ingevuld kunnen worden, wegens gebrek aan goede vaklieden.Desondanks zien we als VVD graag, dat de 1,2,3-methode gehandhaafd blijft.De jeugd heeft de toekomst. Helaas blijkt, dat jongeren meer en vaker zorg nodig hebben. De kosten van jeugdzorg zijn dan ook torenhoog. Het is nog te vroeg om een conclusie te kunnen trekken. De decentralisaties zijn nog niet volledig uitgewerkt en het is nog niet duidelijk of de preventieve zorg voorkomt dat er later duurdere zorg nodig is.Internet en social media hebben grote invloed op jongeren. Een hausse op dit moment zijn de zogenaamde durf spellen zoals shoke challenge. Deze hebben soms grote gevolgen en in sommige gevallen zelfs met dodelijk afloop. Speelt dit ook in onze gemeente en wordt er adequaat op gereageerd?De VVD vindt belangrijk, dat een inwoner die zorg nodig heeft, deze zorg ook zo snel mogelijk krijgt met zo min mogelijk papierwerk. Dus geen bureaucratische regeltjes.Door decentralisatie van de zorg, de behoefte van ouderen om langer thuis te blijven ontstaan complexe zorgvragen. De cliënt heeft niet altijd kennis waar moet ik voor wat zijn? Tevens ontstaat er door complexiteit van zorgaanbod ontstaat er helaas een negatief effect namelijk; de cumulatie van de zorgkosten.De technologie ontwikkelt zich in een rap tempo, vooral domotica kan een gedeelte van de zorgvraag uit handen nemen.Wij willen het college dan ook verzoeken, daar waar mogelijkheden zijn om dit niet onbenut te laten.7. Milieu en gezondheidBij dit onderwerp hebben we momenteel maar één aandachtspunt en dat is de riolering aan de Wollinghuizerweg in Jipsinghuizen. Bij grote regenbuien overstromen de straten en er zijn zelfs bewoners bij wie het water via het toilet hun huis in komt. Is dit probleem bij het college bekend en welke maatregelen worden getroffen om dit probleem te verhelpen?8. WonenOuderen blijven, deels gedwongen, langer zelfstandig wonen. Om ouderen in staat te stellen om de kwaliteit hun woning te verbeteren, zonder dat zij voor hoge maandelijkse lasten komen te staan, heeft de VVD voorgesteld om de verzilveringslening in stellen.Huishoudens worden kleiner en ouderen blijven langer zelfstandig wonen. Hierdoor komen er te weinig kwalitatief goede woningen beschikbaar voor jongeren en doorgroeiers. Opknappen van deze woningen kost veel geld en ruimt voor nieuwbouw is amper beschikbaar. Woningzoekenden zijn dan gedwongen om onze gemeente verlaten. Tja, zo werken we de krimp zelf in de hand!5De VVD wil voor Westerwolde meer vrijheid om woningen in de dorpen te kunnen bouwen. In onze optiek is dat de enige oplossing tegen het spook van de krimp.Een Regionaal Woon- en Leefbaarheidsplan mag niet betekenen, dat onze gemeente op slot gaat voor nieuwe ontwikkelingen m.b.t. woningbouw.De VVD wil graag, dat er kavels beschikbaar komen waar burgers zelf een eigen huis kunnen bouwenEr zijn in onze gemeente diverse locaties met een bouwbestemming, maar waar niet gebouwd mag worden, omdat er in het verleden niet voldoende contingenten beschikbaar waren. Dit zijn o.a. plannen bij Oostersingel in Vlagtwedde, Bourtanger Tuinen in Bourtange en diverse locaties in Ter Apel.De VVD wil een motie indienen, om bouwen op deze locaties wel mogelijk te maken.Dit is wellicht in strijd met regionale afspraken, maar andere gemeenten houden zich ook niet aan deze afspraken.Westerwolde is een groene gemeente met veel natuur en bomen. Hoewel de meeste inwoners daar erg tevreden over zijn, veroorzaakt dit soms ook overlast. In sommige straten, zoals de Kraaikampweg in Vlagtwedde, veroorzaken wortels van bomen schade aan o.a. terrassen en rioleringen. Wat kan/gaat het college doen aan deze overlast?9. Inwoners en bestuurVoor het contact met de gemeente met betrekking tot publiekszaken wordt gewerkt met één telefoonnummer, één emailadres en één website waar men terecht kan voor alle vragen. Dit om de inwoners sneller en beter te bedienen.In de praktijk blijkt dit toch anders te werken. We krijgen veel klachten van inwoners en ondernemers, dat de gemeente telefonisch slecht te bereiken is. Wachttijden van meer dan tien minuten zijn niet zeldzaam. Daarnaast ontvangen we veel klachten, dat vragen en/of probleem niet of erg laat worden afgehandeld.Wat gaat het college doen om de bereikbaarheid en de dienstverlening te verbeteren?Digitalisering is in onze maatschappij niet meer weg te denken. Dit geeft onze inwoners en ondernemers de mogelijkheid om zaken te regelen op het moment, dat hen het beste uitkomt. Op dit moment heeft Westerwolde nog niet alle diensten beschikbaar via het digitale loket. Volgens onze informatie nog geen 40 van de mogelijke 90plus diensten.Wanneer komen er meer producten beschikbaar?Verenigingen hebben steeds meer moeite om vrijwilligers en bestuurders te vinden. In den lande zijn initiatieven van zogenaamde vereniging voor vereniging principe: verenigingen ondersteunen elkaar op basis van gelijkwaardigheid. Is dit een oplossing voor de verenigingen in Westerwolde en kan de gemeente hierbij eventueel faciliteren?10. Algemene dekkingsmiddelen en financiënZoals ik in het begin al aangaf, is het meerjarenperspectief positief. In de kadernota worden echter al diverse noodzakelijke uitgaven genoemd. Als we die meenemen ontstaat er een heel ander beeld. Dit blijkt ook uit de samenvattende risicoparagraaf.Wat de VVD betreft zetten we de tering naar de nering. Dus geen uitgaven zonder dekking en geen structurele lasten dekken met incidenteel geld.Maar wel gezonde financiën, met zo laag mogelijke lasten voor onze inwoners èn ondernemers.Bij alle investeringen geldt, dat noodzaak gaat voor franje. In de gemeente Westerwolde hoeft dan ook geen nieuw gemeentehuis gebouwd te worden.Tenslotte:Het valt ons op, dat er nog bij veel onderwerpen wordt aangegeven, dat “beleidsharmonisatie” een vertragende factor is. Hoe lang gaat deze harmonisatie nog duren? Daarnaast willen ook graag een financiële (tussen)stand van het herindelingskrediet.Fractie VVD,Beertje Wijnholds en Pieter Dinkla