Poliflw

Het is goed dat de commissie Van Rijn een aantal perverse prikkels in de bekostiging van onderwijsinstellingen doorbreekt, zoals een eenzijdige focus op aantallen studenten. Maar zorgelijk zijn de voorgestelde kortingen op sociale en geesteswetenschappen. Dat zegt GroenLinks in reactie op het rapport van de Commissie Van Rijn.

Vandaag bood de Commissie-Van Rijn aan minister Van Engelshoven het adviesrapport aan over een herzieing van de bekostiging van het hoger onderwijs en onderzoek. GroenLinks is blij dat de commissie adviseert om aantallen studenten niet meer het uitgangspunt te laten zijn voor de bekostiging van onderwijsinstellingen.

“En goed dat de commissie aanbeveelt dat er meer zekerheid en stabiliteit moet komen voor onderzoek”, zegt Zihni Özdil, kamerlid van GroenLinks.

Maar grote zorgen zijn er over de verliezers.

Zihni Özdil: “Zonder extra geld wordt er flink gekort op de sociale en geesteswetenschappen. En dat is een verschuiving van problemen in plaats van een oplossing.”

GroenLinks stelt daarom in de Voorjaarsnota voor dat er daadwerkelijk wordt geïnvesteerd.

Zihni Özdil: “Het is niet de bedoeling dat belangrijke studierichtingen het bokje worden.”

De Tweede Kamer steunt een verzoek van GroenLinks om een grootschalig onderzoek naar studiedruk en werklast onder studenten. ‘Deelonderzoeken van Hogeschool Windesheim en studentenorganisatie ISO geven een zorgwekkend beeld van studenten met depressies, angsten of ernstige stress. Het is de hoogste tijd voor een grootschalig onderzoek en ik ben blij dat andere fracties dat met GroenLinks een zijn’, aldus Kamerlid Zihni Özdil.

Weliswaar publiceert het RIVM op korte termijn een onderzoek naar de druk die jongeren ervaren, maar op die publicatie wil Özdil niet wachten. ‘Ik ga het met belangstelling lezen, maar de door het RIVM gekozen methodiek is zeer beperkt. Het onderzoek waar ik om vraag is kwantitatief en gaat specifiek over het welzijn van studenten. Ik wil weten hoe hoog de studiedruk is die studenten ervaren en hoe veel studenten last hebben van psychische klachten. Ik maak me zorgen of er niet sprake is van een stressgeneratie. Dit onderzoek is nodig zodat we achteraf kunnen toetsen of het beleid van de minister ook daadwerkelijk zijn vruchten afwerpt.’

Het is de tweede keer deze maand dat GroenLinks een Kamermeerderheid achter een grootschalig onderzoek in het hoger onderwijs krijgt. Onlangs steunde een meerderheid ook al het verzoek om te onderzoeken of het macrobudget voor het mbo en het hoger onderwijs wel voldoende is. Özdil: ‘De vraag ligt voor of de bekostiging van het hoger onderwijs toereikend is voor de taken en verantwoordelijkheden die we ROC-instellingen, hogescholen en universiteiten hebben toevertrouwd. Gek genoeg wilde minister Van Engelshoven daar aanvankelijk niet aan. Gelukkig ziet de Kamer dat anders.’

Minister Van Engelshoven (Onderwijs) maakt op verzoek van GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil een einde aan de ‘onderwijsovereenkomst’ die mbo-studenten moeten sluiten als ze aan een beroepsopleiding beginnen. ‘Goed dat ook de minister inziet dat studenten niet zijn gebaat bij een onnodig wegstuurcontract’, laat Özdil in een eerste reactie weten.

De onderwijsovereenkomst had volgens Van Engelshoven moeten leiden tot een versterkte rechtspositie van studenten in het mbo, maar ze stelt in een brief aan de Kamer vast dat hiervan geen sprake is. Het contract wordt om die reden geschrapt. Om de rechtspositie van mbo-studenten te versterken, worden de regels waaraan het mbo wettelijk moet voldoen aangepast. Instellingen krijgen de mogelijkheid individuele maatwerkregels vast te leggen in een statuut, mits dat gebeurt met instemming van hun studentenraad.

Özdil vindt het plan van de minister een flinke sprong voorwaarts. Hij heeft vanaf zijn beëdiging als Kamerlid een punt gemaakt van het voor studenten nadelige contract, dat alleen in het mbo bestaat. ‘Ik wil best aannemen dat de onderwijsovereenkomst met de beste bedoelingen is bedacht, maar in de praktijk blijkt het vooral een middel waarmee instellingen een student zonder al te veel gedoe kunnen wegsturen als ze eens een paar vakken missen. Ik ben blij dat de minister daar nu een eind aan maakt. Bovendien is het weer een stap naar uniformiteit in het onderwijs: voor hbo- en wo-studenten vonden we het ook nooit nodig.’

Het Nederlandse mbo levert vakmensen die onze samenleving draaiende houden. Om onze loodgieters, kappers of automonteurs de waardering te geven die ze verdienen, wil GroenLinks-Kamerlid Zihni Özdil dat Nederland titels gaat toekennen aan afgestudeerde mbo’ers.

Uit een titel blijkt waardering voor de verworven vaardigheden en deskundigheid, legt Özdil uit .”Een goede eerste stap was om mbo-studenten ook mbo-studenten te noemen. De logische volgende stap is een titel voor mbo-studenten die een startkwalificatie halen.”

Tijdens het begrotingsdebat over onderwijs stelt Özdil voor de diplomaniveaus 2, 3 en 4 te vervangen door ‘Skilled’ voor niveau 2, ‘Craftsman’ voor niveau 3 en ‘Expert’ voor niveau 4. Zo wordt veel beter duidelijk op welk niveau de gediplomeerden werken. ‘Wie een blik werpt op de vaardigheden van vakstudenten in andere geïndustrialiseerde landen, stelt vast dat het werk- en denkniveau van onze hoogst opgeleide mbo’ers soms niet onder doet voor dat van een bachelor in de VS.’

Toch gaat het Özdil niet enkel om de internationale concurrentiepositie van deze groep. ‘Waardering begint bij erkenning. Verschillende mbo-studenten hebben bij me aangegeven dat ze het gek vinden dat je wel een titel krijgt bij een hbo - of een wo-diploma en niet als je het mbo afrondt. Terwijl het net zo hard een voltooiing is van een studieloopbaan.’

Over de titels wil GroenLinks best nog in gesprek. Maar dat ze er moeten komen, staat voor Özdil vast. ‘Een beveiliger ‘niveau 2’ zegt veel minder dan een ‘skilled’ beveiliger, zoals dat ook geldt voor de mediavormgever die kan aantonen dat hij een ‘craftsman’ is, of de laboratoriumanalist die zich officieel ‘expert’ kan noemen. Het biedt ook herkenning voor werkgevers. Ik ben erg benieuwd naar de reacties uit het veld en van mijn collega’s uit de Kamer. Maar voor mij staat vast dat we dit gewoon gaan regelen, desnoods met een initiatiefwet.’