Poliflw

Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de verduuzaming van de financiële sector. Vier Kamerleden van vier verschillende partijen schreven daarover een opiniestuk. 

Ook deze zomer was er een van uitersten. Nog nooit werden zoveel tropische dagen achter elkaar geteld. De weekgemiddelde maximumtemperatuur was het hoogste sinds de start van de metingen in 1901 en de neerslagtekorten liepen net als in 2018 in sommige regio’s op tot boven de 300 millimeter. Het agrarische verdienmodel voor dit jaar loopt, door onder meer een combinatie van droogte, hitte en soms beperkte irrigatiemogelijkheden, een flinke knauw op.

Zo is de klimaatschade aan de omzet van boeren dit jaar exemplarisch voor iets waar toezichthouders ons sinds enkele jaren voor waarschuwen: financiële risico’s door gebrekkige verduurzaming. Dat is een tweeledig gevaar. Enerzijds zullen klimaatverandering en biodiversiteitsverlies schade toebrengen aan verdienmodellen. Denk aan een boer die niet langer aan zijn kredietverplichtingen kan voldoen door langdurige droogte. Anderzijds lijden financiële instellingen verliezen als ze gebrekkig anticiperen op de aanstaande verduurzamingstransitie, door te blijven investeren in technologieën die uitgefaseerd worden.

Voor uw instellingen is dit verhaal gelukkig niet nieuw. Verschillende banken, pensioenfondsen en verzekeraars experimenteren met meetmethoden om duurzaamheidsrisico’s in kaart te brengen en rapporteren hierover. Daarnaast committeert de gehele financiële sector zich aan het Klimaatakkoord, waarmee ze belooft een bijdrage te leveren aan Parijs. Ook toezichthouders zitten bepaald niet stil. Nederland loopt op dit gebied dan ook internationaal voorop. 

Er is desalniettemin geen aanleiding om achterover te leunen. De blik op wat er al gebeurt, moet niet afleiden van de visie op waar we naartoe moeten. Dat eindpunt ligt immers nog ver weg. Zo ging in 2018 80%-95% van de nieuwe energie-financieringen die uw sector aanging naar de fossiele industrie. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat uw instellingen onvoldoende grondig rapporteren over hun materiële duurzaamheidsrisico’s. En hoewel het Klimaatakkoordcommitment ‘een bijdrage’ expliciteert, brengt ons dat nog niet zomaar bij de daadwerkelijke reductie in 2030 die nodig is om Parijs te halen.

Het beheersen van duurzaamheidsrisico’s is niet enkel aan de sector zelf, maar zeker ook een politieke verantwoordelijkheid. Met de politiek als hoeder van het klimaatbeleid, en als aanjager en ondersteuner voor de financiële sector. Die eerste verantwoordelijkheid is genomen met de klimaatwet en het klimaatakkoord. Die laatste verantwoordelijkheid kan nu scherper ingevuld worden. Daar doen wij voorstellen toe in onze initiatiefnota over de verduurzaming van de financiële sector, waarover we vandaag met de Tweede Kamer en het kabinet in debat gaan. Jullie zijn uitgenodigd in de toekomst het gesprek tussen sector en politiek samen verder te brengen.

Wij roepen u op uw beurt op om uw ambities en commitment sneller om te zetten in actie. Kom met concrete plannen om de CO2-impact van uw portefeuille in 2030 met 55% terug te dringen. Geef inzicht in het ‘klimaatpad’ van uw huidige portefeuille. Wacht niet tot 2022 met het publiekelijk maken van reductiedoelstellingen als dat niet nodig is. Zet waar mogelijk uw middelen in om kennis te delen en achterblijvers aan te sporen. En gebruik ons duwtje in de rug om grondiger over duurzaamheidsrisico’s te rapporteren. Alleen zo brengen we de verduurzaming van de financiële sector in de juiste versnelling.

Bart Snels (GroenLinks), Joost Sneller (D66), Eppo Bruins (ChristenUnie) & Evert-Jan Slootweg (CDA)  

GroenLinks Kamerlid Bram van Ojik wil dat gemeenten de mogelijkheid krijgen om de meest kwetsbare vluchtelingenkinderen, die onder erbarmelijke omstandigheden leven in de opvangkampen in Griekenland, in Nederland te huisvesten. Hij wil dat staatssecretaris Ankie Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid samen met de gemeenten in gesprek gaat en onderzoekt hoe 250 vluchtelingenkinderen op korte termijn in Nederland opgenomen kunnen worden.

Tientallen Nederlandse gemeenten hebben aangegeven bereid te zijn kinderen uit de Griekse vluchtelingenkampen op te nemen. Op dit moment hebben de individuele gemeenten de bevoegdheid niet om daar zelfstandig een beslissing over te nemen. GroenLinks roept Broekers-Knol op om dit wel mogelijk te maken voor gemeenten die aan hun andere verplichtingen voldoen en dus daadwerkelijk een veilig thuis kunnen bieden aan deze meest kwetsbare kinderen.

Bram van Ojik: “Vanuit heel Nederland wordt er al maanden aangedrongen om iets te doen aan de schrijnende situatie van deze kinderen. Kerken, maatschappelijke organisaties, verschillende EU-landen en meerdere partijen in de Tweede Kamer willen dat er iets gebeurt. Nu zoveel gemeenten concrete hulp voor hervestiging hebben aangeboden is het ook mogelijk.”

GroenLinks stelt voor om het quotum voor hervestiging te verhogen van 500 naar 750, zoals destijds in het Regeerakkoord is afgesproken en vraagt gemeenten zich aan te sluiten bij dit voorstel. GroenLinks wil ook dat de staatssecretaris de UNHCR vraagt om de 250 kinderen te selecteren op de Griekse eilanden via hun hervestigingsprogramma.

Op 10 september heeft de Tweede Kamer een gesprek met de Griekse minster voor migratie. Voor die tijd zou er duidelijkheid moeten zijn over het lot van de 250 kinderen volgens GroenLinks.

Europees Parlement heeft ingestemd met de controle van het jaarverslag van de Europese Investeringsbank (EIB) 2018. Het rapport van GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout geeft aanbevelingen om de EIB tot een klimaatbank om te vormen en de transparantie van besluitvorming te verbeteren.

Eickhout: “De EIB krijgt een steeds belangrijkere rol in de financiering van de Europese economie en is een sleutelspeler in het economisch herstel van de coronacrisis. De miljarden die de EIB beheert zijn publiek geld en moeten dus terecht komen in een toekomstbestendige economie.”

De EIB heeft ambitieuze doelen gesteld om per 2025 de helft van het geld aan klimaat en milieubescherming te besteden en in 2020 alle investeringen af te stemmen in lijn met het klimaatakkoord van Parijs, om zo de ‘klimaatbank van Europa’ te worden. Maar in 2018 ging de EIB nog akkoord met de miljardenfinanciering van verschillende gigantische gasprojecten. Op voorstel van Eickhout vraagt het Europees Parlement aan de EIB opheldering over hoe dergelijke projecten te rijmen zijn met de belofte van de EIB om alle financiering af te stemmen met de klimaatdoelen.

De EIB besloot vorig jaar tot het stoppen met financieren van fossiele energie per 2021, hoewel er uitzonderingen blijven bestaan. De volgende belangrijke stappen zijn de precieze uitwerking van het klimaatbeleid en de herziening van het leningenbeleid aan de transportsector. Het Eickhout-rapport merkt op dat de EIB de afgelopen jaren te veel investeerde in wegen en luchtvaart en te weinig in treininfrastructuur. Het Europees Parlement wil dat de Europese Commissie de Europese taxonomie, die bepaalt wat duurzame investeringen zijn, uitbreidt naar definities voor schadelijke investeringen. Deze taxonomie kan dan ook worden toegepast door de EIB. Ook wil het Europees Parlement dat de EIB alleen financiële steun geeft aan bedrijven die geloofwaardige doelen hebben hun uitstoot te verlagen.

Eickhout: “De EIB beweegt in de goede richting, maar harde afspraken zijn nodig om te zorgen dat er echt geen publiek geld meer gaat naar investeringen die het klimaat en de biodiversiteit schaden.”

Het rapport benadrukt ook het belang van transparante en democratische besluitvorming over de financiering door de EIB. De lidstaten en de Europese Commissie nemen besluiten vaak zonder dat parlementen precies weten wat er speelt. Op voorstel van Eickhout eist het Europees Parlement dat de Europese Commissie voortaan openheid geeft over haar opstelling in de Raad van Bestuur van de EIB. Eickhout: “Om de gevolgen van de coronacrisis aan te pakken, heeft de bank de opdracht om 240 miljard euro aan extra financiële steun en investeringen te financieren. De controle op de miljarden die deze bank in handen heeft, moet echt beter.”

GroenLinks en D66 stellen voor om 2023 uit te roepen tot herdenkingsjaar slavernij. Dat jaar is het honderdvijftig jaar geleden dat de slavernij in Nederland ten einde kwam. De bedoeling is om dat jaar extra aandacht te besteden aan de afschaffing van de slavernij en het Nederlandse slavernijverleden door middel van tentoonstellingen, voorstellingen, debatten en aandacht in onderwijs en media. Dit jaar werd op vergelijkbare wijze 75-jaar bevrijding gevierd.

Slavernij werd formeel afgeschaft in Nederland op 1 juli 1863. Maar om te voorkomen dat de Nederlandse plantages plotseling stil zouden vallen werd per wet geregeld dat tot slaaf gemaakten nog tien jaar onder ‘bijzonder toezicht’ van de staat werden gesteld om het werk op de plantages te blijven uitvoeren. In de praktijk was de slavernij in Nederland dus pas in 1873 ten einde, nu bijna honderd vijftig jaar geleden.

De inhoud van het herdenkingsjaar zou in het voorstel van GroenLinks en D66 mede moeten worden vormgegeven door een brede coalitie van instellingen en stichtingen zoals bijvoorbeeld NiNsee en The Black Archives die al jaren aandacht vragen voor het Nederlandse koloniale verleden. Ook opening van het Nationaal Slavernijmuseum dat op dit moment in Amsterdam wordt ontwikkelt wordt zou deel uit kunnen maken van het herdenkingsjaar.

Maandag 6 juli vindt in de LIBE-commissie van het Europees Parlement een openbare hoorzitting plaats om opheldering te krijgen over de beschietingen aan de Grieks-Turkse grens. Dit gebeurt op verzoek van GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik. Uit onderzoek blijkt dat in maart 2020 door de Griekse grenswacht met scherp is geschoten en dat daarbij een dode en meerdere gewonden vielen. Strik: “De onderste steen moet boven. Deze hoorzitting is daarvoor een goede eerste stap.”

De Griekse minister van Burgerbescherming, Frontex en Eurocommissarissen Margarítis Schinás (Migratie) en Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) worden verwacht verantwoording te geven op de hoorzitting van maandagmiddag 6 juli vanaf 16.45 uur.

Griekenland ontkent tot nu toe iets met de beschietingen te maken te hebben. De Europese Commissie prees Griekenland tot nu toe voor hun optreden als ‘schild van Europa’. Strik: "Als Europa dit straffeloos laat gebeuren, dan maakt dit vluchtelingen voortaan vogelvrij. Europa moet nu laten zien dat het staat voor haar waarden om haar geloofwaardigheid te behouden.” 

Tijdens de hoorzitting moeten betrokkenen verantwoording afleggen over het onderzoek van Bellingcat, Pointer (KRO-NCRV), Der Spiegel, Lighthouse Reports en Forensic Architecture waaruit blijkt dat asielzoekers met scherp zijn beschoten vanaf de Griekse kant van de grens. Hierbij kwam één persoon om het leven en raakten zes mensen gewond. 

Uploadfilters zijn onbetrouwbaar en breed gebruik hiervan moet worden voorkomen, zo oordeelt een ruime meerderheid van de interne markt-commissie van het Europees Parlement. Een uploadfilter wordt gebruikt door platforms als Facebook en YouTube om materiaal te controleren op auteursrechten voordat het geplaatst wordt.

Door de grote hoeveelheden materiaal, gebeurt de check automatisch. Deze filters blokkeren echter onterecht veel materiaal, zoals satirische stukken of memes. De platforms gebruiken dergelijke filters bovendien om materiaal dat ze ongepast vinden moeilijk vindbaar te maken.

Begin 2019, nog voor de Europese verkiezingen, stemde het Europees Parlement bij de stemming over de copyright-richtlijn nog voor de uploadfilters. De stemming van vandaag op een rapport van GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak, is de eerste waarin het nieuwe parlement zich uitspreekt over de kwestie. Van Sparrentak: “Het is duidelijk dat de meerderheden op het vlak van digitale rechten aan het schuiven zijn. Wanneer we de online platforms verder reguleren, moeten we ervoor zorgen dat Europa de digitale rechten van haar inwoners voorop stelt. Vrijheid van meningsuiting is belangrijker dan commercieel belang.”

Ook sprak de interne markt-commissie haar bezorgdheid uit over de dominantie van techbedrijven op scholen. Zo gebruikt 70% van Nederlandse basisscholen laptops van Google, waarbij leerlingen verplicht een Google-account moeten aanmaken. Dit geeft het bedrijf de kans veel data over deze, voor hen commercieel interessante doelgroep te verzamelen. Daarnaast worden hierdoor minderjarigen automatisch een klant van Google, zonder enige keuzevrijheid. Van Sparrentak: “Als publieke instanties als scholen een keuze maken over de aanschaf van technologie, moet veel beter gekeken worden naar privacy, gegevensbescherming en duurzaamheid. We moeten af van de regels die ervoor zorgen dat de goedkoopste aanbieder, ten koste van mens en milieu, altijd maar aan het langste eind trekt.”

Vandaag dienen GroenLinks en D66 een aangepaste versie van de Wet Open Overheid (Woo) in. De nieuwe wet zorgt ervoor dat overheidsinformatie beter vindbaar en beschikbaar is.

Bijvoorbeeld omdat overheden meer informatie uit zichzelf openbaar moeten maken. Ook hebben burgers en journalisten met de komst van de wet gemakkelijker toegang tot informatie. Dit versterkt de democratie. Ook recent hebben we weer verschillende voorbeelden gezien waarbij pas na speurwerk van journalisten informatie boven tafel kwam. Het controleren van de overheid is één van de belangrijkste taken van de journalistiek en de overheid moet dat faciliteren. Daarvoor is ook een cultuurverandering nodig. De Woo zal daarbij helpen door de nieuwe normen in de wet vast te leggen.

GroenLinks Kamerlid Bart Snels: ‘De overheid is van ons allemaal en dus is de informatie van de overheid ook van ons allemaal. In een goed werkende democratie zorgen we daarom voor het openbaar maken van die informatie’.

Steven van Weyenberg, Kamerlid D66: 'Openbaarheid moet een kernwaarde van de overheid zijn. Er ligt nu een goed uitvoerbaar wetsvoorstel, zodat we eindelijk een flinke stap vooruit kunnen gaan zetten.'

Het oorspronkelijke wetsvoorstel werd door GroenLinks en D66 in 2012 ingediend. De WOO dient ter vervanging van de verouderde Wob (Wet Openbaarheid van Bestuur). In 2016 werd de wet door de Tweede Kamer aangenomen, maar in de Eerste Kamer waren er bezwaren over de uitvoerbaarheid. Er is lang onderhandeld met het kabinet, maar het aangepaste wetsvoorstel maakt de Woo uitvoerbaar. De aangepaste versie van de wet zorgt ervoor dat de wet duidelijker is. Er zijn ook een aantal technische wijzigingen aangebracht en er komt een Adviescollege  om de informatiehuishouding te moderniseren en er voor te zorgen dat de wet geïmplementeerd wordt.

Na de zomer debatteert de Tweede Kamer over het aangepaste voorstel. Als de Kamer het aanpaste voorstel steunt zal de aangepaste wet daarna in de Eerste Kamer behandeld worden.

Er is een adequaat noodpakketnodig om een kaalslag in de culturele sector te voorkomen. Dat zegt Tweede Kamerlid Niels van den Berge naar aanleiding van een survey onder meer dan 1500 respondenten freelancers, met name musici, makers en technici. Maandag debatteert de Tweede Kamer over de culturele sector in de corona-crisis. 

De survey werd afgelopen week gehouden. Daaruit blijkt dat er dringend noodsteun moet komen voor de grote groep zzp-ers in de culturele sector. De 300 miljoen aan noodsteun die de overheid aan het begin van de corona-crisis heeft vrijgemaakt voor deze sector, sijpelt nauwelijks naar hen door.

Er dreigt een kaalslag in de podiumkunsten, blijkt uit de survey. Bijna 61% van de respondenten geeft aan dat opdrachten tot en met december gecanceld zijn. Bijna 40% heeft zelfs te maken met annulering na december. Meer dan 70% is redelijk tot zeer bezorgd over zijn of haar financiële situatie vanaf september. Gevraagd naar de noodzaak om werkzaamheden buiten de sector te vinden of uit te breiden, zegt 43% zich daartoe in grote mate genoodzaakt te voelen. In totaal wil 27% zich laten omscholen.

“De survey laat zien wat wij voortdurend horen van collega’s: mensen staan met de rug tegen de muur. Het is 5 voor 12.  Ze zijn onzeker over de toekomst. Het gaat om mensen die de afgelopen jaren, ondanks alle bezuinigen in de sector, in staat waren hier een goed inkomen in te verdienen. Maar door de corona crisis teren zij snel in p hun reserves. Als op korte termijn geen zicht is op aanvullende maatregelen of volledige herstart van de werkzaamheden, overbruggen vele zzp'ers de crisis niet”, zeggen musici Mattijs van de Woerd en Marjolein Niels, die het onderzoek initieerden, samen me het Platform voor Freelance Musici en met medewerking van GroenLinks.

Een adequaat noodpakket is nodig om kapitaalvernietiging en een braindrain te voorkomen, zegt GroenLinks. De partij hielp om de survey mogelijk te maken, om zo beter inzicht te krijgen voor beleidsvoorstellen. “Het onderzoek geeft een ontluisterend beeld van de kaalslag die dreigt in de culturele sector. Er is en stille ramp gaande. Er is te weinig oog voor de specifieke situatie van de grote hoeveelheid mensen zonder vast contract die zich inzet voor deze sector”, zegt Niels van den Berge Tweede Kamerlid van GroenLinks, die hielp om de survey mogelijk te maken.

Volgens Van den Berge is gebrek aan inzicht in de situatie van zzp’ers mede de oorzaak van de traagheid van het kabinet om met noodsteun over de brug te komen. “Met dit onderzoek hebben we een beeld willen geven. Je ziet dat de steun die nu is vrijgemaakt – 300 miljoen euro - vooral gaat naar culturele instellingen, en niet naar de vele zzp’ers. Wij roepen het kabinet dan ook op: zet een tweede stap.“

Een noodpakket van 1 miljard euro nodig voor de culturele sector, waaronder een steunfonds van 200 miljoen voor freelancers en zelfstandigen zeggen PvdA, SP en GroenLinks. Volgens het CBS is de sector goed voor 3,7 procent van het Bruto Binnenlands Product. De cultuursector draait voor zo'n 60% op zzp'ers, die met diverse (kortlopende) projecten en activiteiten aan de kost komen. Zo’n 30.000 ZZP-ers kunnen nu geen aanspraak maken op steunmaatregelen.

GroenLinks en D66 willen volgende week, in aanloop naar het debat over racisme, een rondetafel organiseren waarvoor ze meerdere initiatiefnemers van de Black Lives Matter beweging uitnodigen. De partijen willen in gesprek om te horen wat de overheid kan doen om institutioneel racisme tegen te gaan.

De initiatiefnemers van de Black Lives Matter-beweging hebben de afgelopen weken veel losgemaakt en een grote beweging op gang gebracht. 

GroenLinks Kamerlid Niels van den Berge: “De mensen die wij uitnodigen zijn de initiatiefnemers van de Black Lives Matter beweging. Dit zijn ook de mensen die de podia zijn opgeklommen en manifestaties hebben georganiseerd, omdat zij zich niet gezien en gehoord voelden. Wij zien ze wel en horen ze wel.” 

D66 Kamerlid Jan Paternotte: “Steeds meer mensen erkennen dat Nederlanders van kleur elke dag opnieuw met 2-0 achter moeten beginnen. Dat is on-Nederlands: juist hier zou ieder mens gelijke kansen moeten hebben. Dit is dan ook het moment om racisme aan te pakken en daarvoor de beste ideeen te verzamelen. Daarom verdient deze beweging een plek aan tafel in de Tweede Kamer.” 

GroenLinks en D66 willen over concrete oplossingen praten om institutioneel racisme een halt toe te roepen. De verhalen en uitkomsten worden meegenomen in het debat over racisme dat woensdag 1 juli plaatsvindt.

In 2018 heeft GroenLinks het voorstel om de kosten voor het afsluiten van de gasaansluiting voor huiseigenaren te halveren.

Het voorstel werd omarmd door een meerderheid van de Tweede Kamer en vandaag is die regeling eindelijk gerealiseerd.

GroenLinks Tweede Kamerlid Tom van der Lee: ‘Deze regeling zorgt ervoor dat duurzame voorlopers niet meer met een hoge rekening gestraft worden en dat is broodnodig!’

Om gevaarlijke gaslekken in de toekomst te voorkomen, moet afsluiting professioneel gebeuren en vaak betekent dit ook het verwijderen van een stuk gasleiding. De kosten van zo’n afsluiting - inclusief graafwerkzaamheden en inzet van de monteur - worden nu door de netbeheerder volledig op de individuele klant verhaald.

In de nieuwe regeling worden de kosten 50/50 verdeeld: de helft voor de consument en de helft voor de netbeheerder. De netbeheerders kunnen deze extra kosten verrekenen met het zogenaamde vastrecht.

Alle huizen moeten vóór 2050 van het aardgas af. De hoge kosten voor het afsluiten van het gas werpt daarbij een financiële drempel op. Huishoudens moeten al flink investeren in isolatie en duurzame technieken, het is oneerlijk dat zij daar bovenop nog eens volledig opdraaien voor de kosten van het beëindigen van hun fossiele brandstofgebruik. GroenLinks verwacht dat het kabinet met een structurele oplossing komt als straks hele wijken tegelijkertijd over gaan op een andere warmtebron.