Poliflw

De gemeente als gemeenschap Vanaf de jaren ´70 tot op de dag van vandaag waait in ons land in de politiek een grote schaalvergrotingswind die de publieke sector in Nederland ingrijpend veranderde. Kleine scholen fuseerden tot grote scholengemeenschappen, dorpspolitiebureaus werden opgeheven, lokale brandweerkorpsen gingen op in grote regionale korpsen, kleinere ziekenhuizen gingen op in grote fusieziekenhuizen enzovoort. Ook het openbaar bestuur ontsnapte niet aan de schaalvergrotingswind. Kleine gemeenten werden opgeheven en gefuseerd tot grote fusiegemeenten. In 1970 telde ons land nog 913 gemeenten. Inmiddels zijn het er 380. In de jaren ´80 werd al duidelijk dat ´groter´ niet automatisch ‘beter´ is. Efficiencyvoordelen vielen tegen en onderzoeken in de jaren ´90 wezen uit dat overhead en bureaucratisering juist toenamen met het opschalingsproces. Daarbij kwam de democratische legitimiteit onder druk te staan. Herkent een dorpsbewoner zich nog in het bestuur van een gefuseerde gemeente, waarvan het raadshuis in een grotere provinciestad staat? En omgekeerd: Kan een raadslid of ambtenaar van een fusiegemeente van vijf kernen nog oog hebben voor een specifieke lokale situatie? In Ouder-Amstel is er, onder druk van het afstoten van overheidstaken van het rijk naar gemeenten, een aantal jaren geleden de keuze gemaakt voor ambtelijke samenwerking met twee andere gemeenten in plaats van een bestuurlijke fusie. Maar ook hier hebben we oog te houden voor de menselijke maat. Gelukkig hebben we nu in Ouderkerk en Duivendrecht nog steeds professionele vrijwilligersbrandweerkorpsen. Maar voor wat betreft de ambtelijke dienstverlening van de gemeente is het de uitdaging om in de gefuseerde situatie de voordelen van kleinschaligheid zo veel als mogelijk te bewaken. Daar ligt voor mij de uitdaging voor de komende jaren: Oog houden voor de menselijke maat, opdat onze gemeente een gemeenschap van betrokken inwoners, ambtenaren en bestuurders mag blijven. Immers, ook het hemelse Jeruzalem, zo zegt de profeet Zacharia, zal dorpsgewijze bewoond worden.

De gemeente als gemeenschap Vanaf de jaren ´70 tot op de dag van vandaag waait in ons land in de politiek een grote schaalvergrotingswind die de publieke sector in Nederland ingrijpend veranderde. Kleine scholen fuseerden tot grote scholengemeenschappen, dorpspolitiebureaus werden opgeheven, lokale brandweerkorpsen gingen op in grote regionale korpsen, kleinere ziekenhuizen gingen op in grote fusieziekenhuizen enzovoort. Ook het openbaar bestuur ontsnapte niet aan de schaalvergrotingswind. Kleine gemeenten werden opgeheven en gefuseerd tot grote fusiegemeenten. In 1970 telde ons land nog 913 gemeenten. Inmiddels zijn het er 380. In de jaren ´80 werd al duidelijk dat ´groter´ niet automatisch ‘beter´ is. Efficiencyvoordelen vielen tegen en onderzoeken in de jaren ´90 wezen uit dat overhead en bureaucratisering juist toenamen met het opschalingsproces. Daarbij kwam de democratische legitimiteit onder druk te staan. Herkent een dorpsbewoner zich nog in het bestuur van een gefuseerde gemeente, waarvan het raadshuis in een grotere provinciestad staat? En omgekeerd: Kan een raadslid of ambtenaar van een fusiegemeente van vijf kernen nog oog hebben voor een specifieke lokale situatie? In Ouder-Amstel is er, onder druk van het afstoten van overheidstaken van het rijk naar gemeenten, een aantal jaren geleden de keuze gemaakt voor ambtelijke samenwerking met twee andere gemeenten in plaats van een bestuurlijke fusie. Maar ook hier hebben we oog te houden voor de menselijke maat. Gelukkig hebben we nu in Ouderkerk en Duivendrecht nog steeds professionele vrijwilligersbrandweerkorpsen. Maar voor wat betreft de ambtelijke dienstverlening van de gemeente is het de uitdaging om in de gefuseerde situatie de voordelen van kleinschaligheid zo veel als mogelijk te bewaken. Daar ligt voor mij de uitdaging voor de komende jaren: Oog houden voor de menselijke maat, opdat onze gemeente een gemeenschap van betrokken inwoners, ambtenaren en bestuurders mag blijven. Immers, ook het hemelse Jeruzalem, zo zegt de profeet Zacharia, zal dorpsgewijze bewoond worden.