Raadslid Franklin Boon stelt vragen over de staat en toekomst van het Caltex Benzinestation in Withuis.

Aan het College van B en W der gemeente Eijsden-Margraten

Noorbeek, 7 juli 2022  VRAAG ARTIKEL 36

Het is diep treurig hoe het iconisch gebouwtje van het Caltex Benzinestation te Withuis er thans bij staat. Sinds de huurder eruit getrokken is zijn vandalen erin getrokken en richtten daar grote schade aan. Benzinestations uit de jaren ’50 zijn dikwijls ontworpen als symbolen van snelheid en luchtigheid, goed combinerend met het opkomende autoverkeer in die dagen. Niet voor niets heeft zulk een gebouwtje een aantal jaren geleden in zijn geheel de reis ondernomen naar het Openluchtmuseum in Arnhem!

Het is een wonder dat dit architectonisch juweel nooit de status van Rijksmonument heeft ontvangen. Op zijn minst had het de status van gemeentelijk monument moeten krijgen, ware het niet dat die categorie in 2012 is afgeschaft. Een zo beeldbepalend stukje architectuur verdient niet alleen bescherming wegens de kwaliteit van het ontwerp, maar minstens zozeer vanwege het verhaal dat eraan kleeft. Menigeen heeft, voordat de A2 tot stand kwam, hier de grens met België gepasseerd en hier nog even getankt. Die herinnering mag niet verloren gaan. Dat onze gemeente de waarde van het station onderkent werd ook enkele jaren geleden nog duidelijk, toen de hal van ons Huis van de Burger diende als expositieruimte geheel gewijd aan het tankstation. Het was verrassend het in zijn oude glorie te zien op de vele foto’s en velen verzuchtten toen ook dat het bewaard en hersteld moet worden.

Welke pogingen heeft het College ondernomen om het tankstation voor ondergang te behoeden? Bekend is dat er gesprekken zijn geweest met de erven van de overleden eigenaar. Hebben die tot iets geleid?

Als het een financiële aangelegenheid is geweest, wat zijn dan struikelblokken?

De Provincie, de Bond Heemschut en andere heemkundeverenigingen hebben zich voor behoud van het gebouwtje ingezet. Ook de Stichting BOEI, die zich sterk maakt voor het behoud en de herbestemming van industriële monumenten, heeft het belang ervan onder uw aandacht gebracht. BOEI heeft na opname van het gebouwtje geconstateerd dat restauratie en herstel mogelijk en haalbaar zijn. Wat heeft u met deze adviezen gedaan?

Tot mijn verbazing is de showroom aan de overkant van het station, ook ooit eigendom van de zelfde exploitant, dat een organische eenheid met het benzinestation vormde en ook een wat grootsteedse en interessante architectuur had (maar ook in slechte staat verkeerde), afgebroken en vervangen door een lelijk bouwsel dat in het geheel niet past in het mooie beeld van het intacte ensemble dat Withuis is. Is voor deze sloop ooit vergunning verleend? Hoe kan het zijn dat dit dan aan de aandacht van de raad is ontsnapt? Heeft dit plan ter inzage gelegen en zijn er zienswijzen ingediend?

Bent u met mij van mening dat een gerestaureerd Caltex station een toevoeging zou vormen aan het kwetsbare beeld van de witte lintbebouwing ter plaatse? Aan nieuwe functies hoeft het niet te ontbreken: kantoor, galerie, kleine horeca, architectuur expo, oplaadplaats voor electrische fietsen (en wellicht ook auto’s), reparatiewerkplaats voor fietsen, ijssalon en noem maar op. Zou dat niet prachtig zijn?

Bent u bereid de rijksmonumentale status voor het gebouwtje aan te vragen, waardoor er een voorbescherming kan ontstaan? Zo nee, waarom niet?

Graag verneem ik uw antwoord in dezen.

In de wetenschap dat velen hierin willen meedenken en meewerken, verblijf ik,