Maarten van Gestel (redactie duurzaamheid Trouw) Van een willekeurige greep uit populaire supermarktproducten is twee derde van de plastic verpakkingen niet goed recyclebaar. Dat blijkt uit onderzoek van Natuur & Milieu. Vooral Jumbo en biowinkel EkoPlaza komen slecht uit de test.
Alle zeven onderzochte supermarktketens zijn sinds twee jaar aangesloten bij het Plastic Pact, een initiatief dat ertoe moet leiden dat in 2025 alleen nog maar goed recyclebare verpakkingen worden gebruikt. Programmaleider Jelmer Vierstra, verantwoordelijk voor het onderzoek, noemt de bevindingen ‘schokkend’ en pleit voor strengere wetgeving. Morgen debatteert de Tweede Kamer over de circulaire economie.
In een ideale wereld worden plastic verpakkingen verwerkt tot nieuwe verpakkingen. Maar soms is een plasticsoort of een mengsel van plasticsoorten gebruikt dat slechts beperkt te recyclen is. Dan wordt het ‘gedowncycled’: het wordt geen nieuwe verpakking, maar bijvoorbeeld opvulmateriaal in een plastic parkbankje. Omdat Nederland geregeld overschotten van dit laagwaardige materiaal heeft, eindigt het plastic dan alsnog in de verbrandingsoven.
De onderzoekers verzamelden steeds 57 populaire producten bij de zes grootste supermarktketens (Lidl, Albert Heijn, Aldi, Plus, Coop, Jumbo) en bij biowinkel EkoPlaza. Van alle verpakkingen bleek 65 procent slechts ‘beperkt’ (52 procent) of niet (13 procent) recyclebaar, vaak omdat verschillende soorten plastic zijn gemengd. Zoals een wasmiddelfles met een glimmend ‘jasje’ van een ander soort plastic.
Bij versproducten worden vaak verschillende soorten plastics gemengd, om een betere houdbaarheid te bereiken. “Het is logisch dat je vlees of kaas langer goed wil houden”, zegt Vierstra. “Maar producten puur vanwege het uiterlijk niet duurzaam verpakken, dat is problematisch.”Onderscheid
Vierstra vindt vooral dat de politiek het onderscheid tussen goed en beperkt recyclebaar ook in wetgeving duidelijk moet maken. Op dit moment wordt ‘alles wat niet verbrand wordt’ als gerecycled gezien, dus ook gedowncycled afval.
Opvallend is dat de ‘groene’ biowinkel EkoPlaza relatief slecht uit de test komt. Zo werd in enkele verpakkingen het schadelijke pvc aangetroffen. En in ‘composteerbare’ verpakkingen werd een plasticsoort ontdekt die juist schadelijk is voor het milieu. Wat EkoPlaza volgens het onderzoek als enige supermarkt wel goed doet, is melk aanbieden in herbruikbare statiegeldflessen.