Poliflw

Zonnevelden onmisbaar voor Boxtel

Vrijwel alle wetenschappers zijn het erover eens: de aarde warmt snel op omdat we teveel broeikasgassen uitstoten (vooral CO2 en methaan). Om de ernstige gevolgen te beperken moet ook Nederland aan de slag. De meeste CO2 komt vrij bij vervoer, verwarming en stroomopwekking. De gemeentes staan vooral voor stroom aan de lat en zij hebben afgesproken (in de RES = Regionale Energie Strategie) vanaf 2030 een flinke hoeveelheid wind- en zonenergie op te wekken. Voor Boxtel is dat 80 miljoen kWh/jr. Wat je thuis met zonnepanelen opwekt telt niet mee voor de RES maar als energiebesparing. Zonnevelden zijn noodzakelijk voor Boxtel om de RES opgave te halen.

Energieneutraal

Nederland wil in 2050 energieneutraal zijn. Zelfs als we alle geschikte daken volleggen zijn er nog zonnevelden nodig. Op dit moment is ongeveer 0,1% van de Nederlandse grond benut voor zonne-energie en dat zal moeten groeien naar ca. 1%. Ter vergelijk (bron CBS): momenteel wordt ruim 70% (24.700 km2) van de Nederlandse grond (34.000 km2) agrarisch gebruikt. En kassen beslaan 130 km2 (bijna 0,4% van Nederlandse grond), waarvan de helft voor bloemen en sierplanten. De gemeenteraad van Boxtel wil zelfs zo snel mogelijk energieneutraal worden. Om te bepalen hoeveel stroom we daarvoor moeten opwekken is gerekend met een snelle groei van elektrisch vervoer en veel energiebesparing (o.a. door isolatie en warmtepompen). Met efficiënte zonnepanelen (opbrengst 200 kWh/m2 per jaar) is energieneutraal dan haalbaar met 4 tenders van elk 50 ha. zonnevelden en 3 windmolens in Boxtel noord (zoals afgesproken in beleidsakkoord 2021-2026).

Stroomnet

Netbeheerders zijn hard aan het werk om het stroomnet uit te breiden maar door slimmer gebruik kan er nu ook al meer. Zo mogen zonnevelden nog slechts voor 50% van het piekvermogen aangesloten worden (scheelt kabel-, omvormer- en aansluitkosten) of ze kunnen bij overproductie door de netbeheerder tijdelijk uitgezet worden. Hierdoor verlies je hooguit 5% van de energie maar omdat stroom op die momenten weinig waard is scheelt het qua geld heel weinig. En met batterijopslag voor een paar uur is vraag en aanbod beter af te stemmen. Hiervoor is 416 miljoen euro subsidie beschikbaar en dit kan een extra verdienmodel voor zonnevelden zijn. Zelfs als aansluiten nu nog niet mogelijk is, is het verstandig om door te gaan omdat aansluiten in volgorde van aanvraag gaat.

Opbrengst

Stroom opwekken met wind of zon is goedkoper dan met gas-, kolen- of kerncentrales. Doordat nu al een flink deel van onze stroom duurzaam opgewekt wordt zijn we allemaal minder duur uit. In 2023 was de totale besparing voor Nederland al 2,5 miljard euro (bron: Martien Visser, lector energietransitie Hanzehogeschool Groningen ) en dat wordt ieder jaar meer. Inmiddels hebben veel onderzoeken aangetoond dat een eigen, volledig duurzame energievoorziening het minst kost en meest robuust is. En we worden dan ook nog volledig onafhankelijk (van dubieuze regimes). Bij de zonnevelden streeft Boxtel naar minimaal 50% deelname door inwoners zodat zij ook meedelen in de winst. De opbrengst van het geplande eigen zonneveld van de gemeente zal worden gebruikt om inwoners met een smalle beurs te helpen bij verduurzaming van de woning. Boeren die minder koeien per ha. willen houden kunnen bijv. met verticaal in het weiland geplaatste tweezijdige zonnepanelen hun inkomen op peil houden. Een dergelijk gecombineerd gebruik is ook volgens de nieuwe richtlijnen toegestaan.

Biodiversiteit

Agrarische grond wordt grotendeels gebruikt voor veevoer, vooral mais en raaigras. beiden monocultuur en slecht voor de biodiversiteit. Volgens TNO bevordert het omzetten van mais- of grasvelden naar zonnevelden die maximaal 2/3 vol liggen de biodiversiteit. De vergunning voor een zonneveld is voor 25 jaar, daarna kan de grond weer agrarisch gebruikt worden.

Mogelijkheden voor Boxtel Energie Neutraal

Zoals bekend is Combinatie95 een voorstander om ZSM over te schakelen op duurzame, hernieuwbare energie. Omdat de klimaatverandering en onze kinderen dat van ons eisen. Bovendien worden we dan voor onze energievoorziening echt zelfvoorzienend en daarmee onafhankelijk van dubieuze regimes, onze inwoners krijgen schone en betaalbare energie en kunnen er (samen met de gemeente) zelfs inkomsten mee genereren. Om energieneutraal te worden is een goede mix van wind- en zonne-energie en enige energieopslag nodig. Zelfs als we alle geschikte daken volleggen zijn volgens de experts nog zonnevelden nodig. Op dit moment is ongeveer 0,1% van de Nederlandse grond benut voor zonne-energie en dat zal moeten groeien naar ca. 1%. Ter vergelijk: momenteel wordt ruim 70% (24.700 km2) van de Nederlandse grond (34.000 km2) agrarisch gebruikt, grotendeels voor veevoer (mais en Engels raaigras). In totaal beslaan kassen in Nederland 130 km2 (bijna 0,4% van Nederlandse grond) en verbruiken 4 miljard m3 gas per jaar, waarvan de helft voor bloemen en sierplanten (bron CBS).

Recent heeft het demissionaire kabinet afgesproken dat het gebruik van landbouw- en natuurgronden voor zonnepanelen in principe ongewenst is maar met een paar uitzonderingen. Dit heeft mogelijk ook gevolgen voor het vastgestelde Boxtelse beleid. De noodzaak om rigoureuze stappen te zetten wordt er echter, ook volgens het rijk, niet minder om. Combinatie95 wil graag weten in hoeverre de, door het kabinet gemaakte, uitzondering en eventuele andere opties ons kunnen helpen bij de realisatie van onze energie ambitie. We hebben het College (27 oktober 2023) daar de volgende vragen over gesteld:

“Projecten waarvan de participatietrajecten al in een vergevorderd stadium zijn kunnen doorgang vinden.” Geldt dit ook voor de eerste Boxtelse zonnevelden tender?

“AgriPV: combinatie van een substantiële agrarische functie met een zonnepark.” Bijv: zonnepanelen boven zacht fruit. Of: verticaal in weilanden op oost/west gerichte dubbelzijdige panelen. Ziet de gemeente hiervoor kansen voor de volgende tender(s)?

“als de landbouwgrond binnenkort geen landbouwgrond meer is” Zijn hier mogelijkheden voor stoppende agrariërs en VAB locaties en, zo ja, hoe?

“als de zonnepanelen helpen bij het oplossen van opstoppingen op het stroomnet.” Het kabinet trekt definitief 416,6 miljoen euro uit voor de installatie van batterijen bij grote zonneparken. Hierdoor kunnen pieken in vraag en aanbod van stroom opgevangen worden en wordt het net beter benut. Gaat het College hier bij onze tenders op inzetten?

“Op eigen terrein energie opwekken met een zonneveld van maximaal 2 hectare mag nog wel.” In hoeverre kan dit helpen bij de realisatie van onze energie ambitie?

Windenergie wordt door dit kabinetsbesluit voor Boxtel vrijwel onontkoombaar maar dat kan eigenlijk alleen in Boxtel Noord. Verwacht het College hierdoor een heroverweging bij Gestel? Of kunnen we 3 (wat kleinere) molens op Boxtels grondgebied realiseren en misschien cable-poolen met het zonneveld bij de rioolwaterzuivering bij de A2?

Ziet het College nu nieuwe kansen om diverse grote parkeergelegenheden in Boxtel te gaan benutten voor overkapping met zonnepanelen?

Gaat het College nogmaals met het bedrijfsleven in gesprek om nu eindelijk eens echt werk te maken van het massaal benutten van de Boxtelse bedrijfsdaken?

Wij verwachten de antwoorden binnen 30 dagen.

Duurzame maatregelen tegen 0% rente

Voor huishoudens met een gezamenlijk inkomen tot € 60.000 verstrekt het warmtefonds leningen voor duurzame maatregelen tegen 0% rente en dat is natuurlijk voordeliger dan de rentedragende duurzaamheidslening van de gemeente. Dus logisch dat we daar mee stoppen.

Het Warmtefonds financiert tegenwoordig ook 100% van de zonnepanelen en ook doe-het-zelvers kunnen er gebruik van maken en eventuele subsidie hoeft men niet meer voor te financieren. Goede zaak want dat maakt energiebesparing nog aantrekkelijker. In feite kan men nu tot inkomens van €60.000 gratis veel geld besparen.

Helaas staat een lucht-lucht WP oftewel airco die energiezuinig kan verwarmen niet in de maatregelenlijst. Jammer, want samen met 10 zonnepanelen is een lucht-lucht WP de goedkoopste manier waarmee een gemiddeld huishouden 2/3 van hun energieverbruik kan besparen. Combinatie95 vindt het onverstandig om maatregelen op voorhand uit te sluiten; het is beter om er eisen aan te stellen. Net als in 2022 in ons amendement, toen is de lucht-lucht WP met een minimaal rendement van 360% (COP=3,6) aan de maatregelenlijst van de gemeente toegevoegd. Dan is de energiebesparing vergelijkbaar met een hybride WP maar de aanschaf is toch al gauw zo’n €4000 goedkoper.

Vandaar dat we tijdens de raadsvergadering van september 2023 wethouder Van Laarhoven gevraagd hebben of ze mogelijkheden ziet om de lucht-lucht WP ook aan de warmtefonds maatregelen te laten toevoegen. Ze stuurt hiervoor een brief met dit verzoek naar het warmtefonds.

Het Warmtefonds is uitsluitend bedoeld voor woningeigenaren terwijl vooral mensen in matig geïsoleerde huurwoningen de dupe zijn van hoge energielasten. We zouden graag zien dat de gemeente ook huurders helpt bij serieuze energiebesparing, zoals een warmtepomp en zonnepanelen. Huurders mogen deze aanpassingen niet zelf (laten) doen aan hun huurwoning en moeten maar afwachten tot ze aan de beurt zijn bij Joost. Op ons verzoek gaat wethouder Van Laarhoven in gesprek met Joost met de vraag om huurders, onder voorwaarden, toestemming te geven om zelf in duurzame maatregelen te mogen investeren.

De gemeente gaat het warmtefonds breed onder de aandacht brengen en dat is heel goed want het kan onze inwoners veel geld en CO2 uitstoot besparen.

De Delta Rhine Corridor is een verzameling van initiatieven om gelijktijdig meerdere ondergrondse buisleidingen en gelijkstroomverbindingen aan te leggen tussen Rotterdam en de Duitse grens, via Moerdijk en Geleen. Het gaat om de aanleg van een cluster van zes buisleidingen voor het transport van waterstof (door Gasunie), aardgas (door Gasunie), CO2 (door Delta Rhine Corridor Partners), ammoniak, lpg, propeen en meerdere ondergrondse gelijkstroomverbindingen (mogelijk door Tennet). Voor ammoniak, lpg en propeen is nog geen initiatiefnemer bekend. Het proces is al ver in ontwikkeling en is ingrijpend. De ter inzagetermijn van het Participatietraject liep tot donderdag 6 juni 2023.

Het beoogd tracé van de zes pijpleidingen loopt ook door Boxtel (om Lennisheuvel en Liempde) en wij maken ons zorgen over de grote invloed op de omgeving. Er gaan ook zeer gevaarlijke stoffen zoals Ammoniak, LPG en Propeen door de buisleidingen. Mogelijk met als voordeel dat er minder giftreinen door onze bebouwde omgeving gaan rijden maar of dat zo is, is nog niet duidelijk.

Het lijkt Combinatie95 niet meer dan billijk dat wij als regio die de lasten dragen er ook de lusten van kunnen hebben door extra aantakkingen op de ondergrondse gelijkstroomverbindingen van Tennet. Zodat we ruimte krijgen op het, nu volle, stroomnet voor onze energietransitie en economische groei

Naar aanleiding van bovenstaande hebben wij de volgende vragen aan het College van B&W gesteld:

Is het college op de hoogte van deze ontwikkeling en, zo nee, hoe is dat te verklaren of, zo ja, waarom zijn de raad en onze inwoners hierover niet geïnformeerd terwijl in nabij gelegen gemeenten als Udenhout en Beek en Donk hierover informatieavonden zijn georganiseerd?

Heeft de gemeente Boxtel ook gereageerd op het voorliggende Participatieplan en, zo nee, waarom niet of, zo ja, wat is de inhoud van die reactie?

Het beoogde tracé heeft grote invloed op de omgeving omdat het dwars door kwetsbare natuurgebieden en landschappen loopt. Welke invloed kunnen wij nog uitoefenen om de negatieve gevolgen zoveel mogelijk te beperken?

Met de absurde aantallen giftreinen die door Boxtel denderen is een verschuiving van vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor naar transport via ondergrondse leidingen zeer wenselijk en we horen graag hoe de gemeente Boxtel dat gaat ondersteunen?

Ook ondergrondse buisleidingen hebben een veiligheidsrisico. Heeft de gemeente dit in beeld en wat doet zij om onze inwoners bij deze ontwikkeling maximaal te beschermen?

Boxtel heeft veel last van het volle stroomnet voor zowel opwek (tot 2030 geen grootschalig zon op dak en zonnevelden) als afname (voorlopig geen nieuwe aansluitingen voor o.a. onze bedrijven). Gaat Boxtel in gesprek met TenneT om een aansluiting op de ondergrondse gelijkstroomverbinding te krijgen, zodat onze energietransitie en economie niet stagneren?

Ziet het college andere kansen/bedreigingen met betrekking tot de Delta Rhine Corridor?

Trekt de gemeente Boxtel hierbij op met andere gemeenten rond het beoogde tracé of acteert de gemeente vooralsnog passief? Combinatie95 zou dit laatste zeer betreuren.

We hopen op korte termijn antwoorden te krijgen op deze belangrijke vragen.

Opwek van Energie op Rijksvastgoed (OER)

In het programma Opwek van Energie op Rijksvastgoed (OER) wordt door de Rijksoverheid verkend waar er kansen zijn voor het opwekken van energie op grond in eigendom van de Rijksoverheid. Het programma voert verkenningen uit naar de daadwerkelijke potentie van energie opwek op Rijksgronden en treft, indien wenselijk, voorbereidingen voor de daadwerkelijke realisatie van energieprojecten door ontwikkelaars. Zoals bekend wil Combinatie95 in dat geval graag dat de lokale gemeenschap zoveel mogelijk participeert en vooral ook mee profiteert. De A2 (is goed voor de helft van het Boxtels energieverbruik), 2 spoorlijnen, een groot rangeerterrein en 2 flinke parkeerplaatsen van de NS benutten voor zonnepanelen is uiteraard een welkome bijdrage aan onze energietransitie.

Des te meer Rijksvastgoed en daken we benutten voor zonnepanelen, des te minder zonnevelden en/of windmolens hebben we nodig. Het zou zonde zijn als Boxtel deze kans niet benut. En de inspanning is gering want gemeenten hoeven alleen aan te geven achter een voorverkenning te staan, waarbij er nog altijd de volledige vrijheid is om in een later stadium de aanvraag in te trekken. Geen enkel risico voor bestuur (College of Raad) dus. En een groot voordeel is dat bij een positieve uitkomst van de voorverkenning een eventuele uitvoering van een Boxtels OER-project door Rijksvastgoed (RWS of NS) opgepakt zal worden. Dat kost Boxtel dus geen noemenswaardige inspanning of middelen, terwijl BEN (Boxtel Energie Neutraal) weer een stuk dichterbij komt.

Naar aanleiding van bovenstaande hebben wij de volgende vragen aan het College gesteld:

Ziet het College ook kansen om Rijksvastgoed binnen onze gemeente te benutten voor energieopwekking, zoals de (omgeving van) A2 en het spoor?

Ziet het College wellicht nog ander geschikt Rijksvastgoed en, zo ja, welk?

Is het College bereid op zeer korte termijn de A2, spoorlijnen etc. en eventueel ander geschikt Rijksvastgoed bij de RES NOB voor te dragen voor de eerste OER inventarisatie?

Als RES NOB op deze korte termijn geen kans ziet, is het College dan bereid om na te gaan of je als gemeente individueel ook aanvragen in kunt dienen en, zo ja, dat ook te doen?

Normaal is de beantwoordingstermijn 30 dagen maar vanwege de deadline (16 juni 2023) voor aanvragen hopen en verwachten wij dat de gemeente eerder in actie komt.

Scholen kunnen veel geld besparen en bijdragen aan een beter milieu met zonnepanelen. Combinatie95 wil dat de gemeente Boxtel scholen hierbij helpt en heeft daarover de volgende vragen gesteld:

Geacht College,

Er wordt een fonds opgezet door de Rijksoverheid en BNG Bank van 100 miljoen euro, waaruit scholen zonnepanelen op hun daken voor 100 procent kunnen financieren. Het gaat om een lening met een lage rente waarbij scholen een extra lange aflostijd van vijftien jaar krijgen. De Stichting Schooldakrevolutie gaat de scholen helpen met de technische aspecten, de papierwinkel en de financiering. De bedoeling is dat de scholen zelf niets hoeven te investeren, terwijl ze wel meteen geld kunnen besparen. Gemiddeld heeft een school ruimte voor tweehonderd panelen en dat kost ongeveer 50.000 euro. Dat komt neer op ongeveer 3.800 euro per jaar aan rente en aflossing, terwijl het leidt tot jaarlijks circa 6.000 euro energiekosten besparing. Het is dus goed voor het milieu en de financiën van scholen. Het is een belangrijke en concrete bijdrage aan Boxtel Energie Neutraal in 2030, het betrekt onze kinderen bij de opgave die we met zijn allen hebben en er komt meer geld beschikbaar voor het onderwijs zelf. Drievoudige winst dus! Veel schoolgebouwen zijn eigendom van de gemeente en voor het plaatsen van zonnepanelen moet de gemeente toestemming geven. Combinatie95 heeft daarover de volgende vragen:

Is het college op de hoogte van de ontwikkeling van dit “zonnepanelen op scholen fonds” en de Stichting Schooldakrevolutie?

Is het college het eens met Combinatie95 dat we voor “Boxtel Energie Neutraal in 2030” alle geschikte daken maximaal moeten benutten voor het opwekken van zonne-energie? Welke stappen hebt u al gezet om dit in Boxtel te stimuleren en faciliteren?

Gaat het college scholen actief wijzen op deze mogelijkheid om geld te besparen door zelf zonne-energie op te wekken, zodat scholen hier meteen van profiteren zodra het “zonnepanelen op scholen fonds” gerealiseerd is?

Is het college bereid om alle Boxtelse scholen vooraf, op korte termijn, te ondersteunen (indien bouwkundig mogelijk) bij het plaatsen van de panelen, zodat niet elke school die toestemming zelf hoeft regelen?

Wij hopen snel een reactie van u te mogen ontvangen.

Fractie Combinatie95

Ineke van Giersbergen

Stefan de Nijs (woordvoerder)

Lola Nouwens

Joep Schalkx

Katelijne van Thiel

Boxtel wil haar inwoners stimuleren om hun huizen te verduurzamen door energiebesparende maatregelen te treffen, zoals de aanschaf van zonnepanelen, isolatie of een warmtepomp. Landelijk is er momenteel een discussie gaande over het meetellen van zonnepanelen bij de bepaling van de WOZ-waarde en uit contacten met de Energie Coöperatie Boxtel blijkt dat dit ook hun aandacht heeft. Combinatie95 heeft hierover een aantal technische vragen gesteld. Uit de beantwoording daarvan blijkt dat er in Boxtel op dit moment geen actief beleid is om zonnepanelen mee te nemen in een hogere WOZ-waarde. Dat vinden wij als Combinatie95 passen bij een duurzame gemeente en hebben daar nog een aantal vragen over gesteld:

Onderschrijft het college de insteek van Combinatie95 dat, zeker in een gemeente als Boxtel die een voorbeeld wil zijn op het gebied van duurzaamheid, de aanschaf van zonnepanelen zoveel mogelijk gestimuleerd, en vooral niet gestraft moet worden met een hogere WOZ waarde en OZB?

De gemeente schreef n.a.v. onze technische vragen: “Bij het vaststellen van de WOZ-waarde wordt gebruik gemaakt van minimaal 3 verkoopcijfers van goed vergelijkbare of identieke woningen”. En: ‘’Verder zal het in beeld brengen van alle zonnepanelen zeer tijdrovend (op basis van luchtfoto’s een optie) zijn en de nodige extra kosten met zich meebrengen.’’

Dit riep bij ons nieuwe, prangende vragen op:

Betekent dit dat het in Boxtel mogelijk is dat een woning met zonnepanelen een lagere WOZ-waarde vastgesteld krijgt omdat verkoopcijfers gehanteerd zijn van woningen zonder zonnepanelen? En dat in het andere geval een woning zonder zonnepanelen een hogere WOZ-waarde krijgt vastgesteld, omdat daar een steekproef plaatsvond met huizen met zonnepanelen?

Klopt onze redenering hierboven? Zo ja, wat gaat u hier als college aan doen en hoe voorkomt u dat burgers min of meer gestraft worden voor voor het hebben van zonnepanelen?