Poliflw

Over de kanaalvisie Zuid-Willemsvaart

19 maart 2024

Op 14 maart bespraken we de kanaalvisie Zuid-Willemsvaart.

Met deze kanaalvisie heeft de gemeente haar ambitie op hoofdlijnen voor de toekomst bepaald.  De visie geeft de buitenkaders van ontwikkelingen. De verschillende elementen van zo’n visie komen een voor een op een later tijdstip nog ter bespreking in onze raad. Het geeft een uitvoerige en doordachte indicatie van mogelijkheden voor de omgeving van het kanaal. De verschillende beschreven mogelijkheden kunnen we dan op een later tijdstip uitvoerig tegen het licht houden en beoordelen.

De WerkGroep – als groenste partij van Laarbeek – hecht sterk aan groen en blauw. Het groen van de natuur.. En blauw voor de zorg van het water. Wij kunnen dan ook erg instemmen met de beschreven ambities om het groene en natuurlijke karakter van de omgeving van het kanaal te verstevigen. In deze visie koestert men de kwaliteit van de bestaande bebouwing en bij nieuwe ontwikkelingen wil men dat de initatiefnemers zich rekenschap geven van die kwaliteit en daarop aansluiten.

Ook kunnen we vanuit ons groene karakter de uitspraken over de groene long ondersteunen:

Ik citeer: “We vinden we dat de kwaliteit van de groene long gegarandeerd moet worden: bebouwing mag niet meer ruimte innemen van het park dan thans mogelijk is in het vigerende bestemmingsplan. “  En ja, als De WerkGroep zouden we – zoals in de visie gesuggereerd – graag onderzocht zien worden of een andere plek voor het zwembad nog beter is voor de beleving van de groene ruimte.  Wij geloven echt dat er in Laarbeek kansen liggen voor zo’n verplaatsing.

We zijn benieuwd of de wethouder dit herkent <= ??

Er zijn ook aspecten in deze kanaalvisie waar wij onze bedenkingen bij hebben.

Zo lezen we dat op bladzijde 59 een aantal scenario’s voor de Bosscheweg beschreven worden, als mogelijke aanpassing om de doorstroming van het verkeer over de brug naar Gemert te bevorderen. In scenario 2 beschrijft men het invoeren van eenrichtingsverkeer. In scenario 3 zou men de Bosscheweg zelfs volledig afsluiten.

Dat lijkt ons een heilloze weg omdat dit – zoals hier eerder besproken – een enorme toename van verkeer door de dorpskern veroorzaakt.  in de visie worden ze nu nog enkel beschreven en wordt nog geen keuze gemaakt.  Wij zien 2 van de 3 scenario’s echter niet als een mogelijkheid. Dit saboteert het groene karakter van de dorpskern.

Op bladzijde 50 spreekt men over een mogelijke brug over het kanaal.

Letterlijk citaat: “Wij hebben de ambitie om daar een nieuwe verbinding aan te voegen”.

Voor een groot deel van onze partij is dat echter helemaal niet de ambitie.

Gelukkig wordt die keuze nu nog niet gemaakt en zullen we ook deze mogelijkheid op zijn tijd kritisch tegen het licht kunnen houden.

Al met al zien wij een uitvoerig en doordacht document dat mogelijkheden beschrijft.  Er worden volop kansen benoemd. We zien de grote kaders voor de toekomst van het kanaal en deze grote lijnen willen wij steunen. Enkele beschreven kansen verdienen op een later tijdstip een mooi debat in onze raad.

Het geheel overziend kunnen wij instemmen met deze visie voor de toekomst van het kanaal.

De kanaalvisie is een veelbesproken stuk geworden en ook in de media uitgebreid behandeld. Er heerst rondom de kanaalvisie echter veel negativisme en dat is ons inziens onterecht. De visie geeft namelijk een heel goed beeld van de mogelijkheden rondom de Zuid-Willemsvaart. Het is niet zo dat al deze mogelijkheden en invullingen ook daadwerkelijk worden gerealiseerd bij het aannemen van deze visie, en ook de groene long wordt niet volgebouwd met huizen. Nuance is hier dus zeker op zijn plaats.

In de nieuwsbrief van januari is de kanaalvisie al uitgebreid beschreven. Daarin hebben we aangegeven waar de basis ligt van de kanaalvisie en onze blik op de voorliggende invulling. In de visie wordt het kanaal geprezen als een pareltje, een soort geschenk aan de gemeente. Zeker niet onterecht, maar het kanaal ligt er nu echt niet overal bij als een pareltje. De veelal geprezen oude werkgelegenheid langs het kanaal is echt niet overal omgezet in een idyllische aanblik vanaf het water. Kijk bijvoorbeeld bij de Beekse Brug waar na-oorlogse bedrijvigheid vooral praktische bebouwing heeft opgeleverd, verre van de mooie oude monumentale bebouwing die op sommige plaatsen wel aanwezig is.

Initiatieven om dit te verbeteren met bijvoorbeeld broodnodige woningen voor starters en senioren is een prachtige kans. Door de kanaalvisie nu al in te zetten, vooruitlopend op de omgevingsvisie kernen, kunnen we deze initiatieven daadwerkelijk in bouwplannen omzetten.

We moeten ook een stap verder durven kijken dan enkel de woningen. Er wordt gekeken naar logische fiets- en wandelroutes en ook daar wordt de brug bij Eykenlust bekeken. De kanaalvisie geeft een goed beeld hoe het zou kunnen worden om Eykenlust weer met het dorp te verbinden. Dat de brug er daadwerkelijk komt is nog verre van een besluit. Dit is een visie met mogelijkheden, maar de komst van de brug wordt nog uitgebreid gewogen in de gemeenteraad. Haalbaar, betaalbaar en draagvlak is de basis.

Kortom, het is jammer dat de visie soms negatief is neergezet. Er ligt nu een goed beeld waar de mogelijkheden liggen met een richting. Ook met de toevoeging van meer groen. Aan de hand van deze visie kunnen we besluiten met plannen die opgestart gaan worden goed wegen in het geheel en daarom kunnen we deze ondersteunen zonder nu al definitief keuzes te maken.

Laarbeek is verbonden met het water van de kanalen. Al sinds de aanleg van de Zuid-Willemsvaart is ons landschap veranderd waarbij wegen en industrie zich langs het water zijn gaan concentreren en vroegere groene verbindingen zijn doorsneden.

Het kanaal biedt ruimtelijk kansen voor onze gemeenschap. Hierbij kan gedacht worden aan woningbouw en het verder vergroenen van openbare ruimte. Om plannen en ontwikkelingen langs het kanaal te kunnen toetsen op pasbaarheid in het totaalplaatje is nu een kanaalvisie opgesteld voor de langere termijn. Waar willen we naar toe rondom het kanaal?

Waarom krijgen we nu ineens een kanalenvisie terwijl het kanaal er toch al heel lang ligt? Er zijn meerdere redenen te noemen waarom nu met een visie voor het kanaal is opgesteld. Met het oog op de omgevingsvisie kernen, zie de eerdere nieuwsbrief, worden onze kernen opnieuw tegen het licht gehouden. Waar is ruimte voor ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld woningbouw en bedrijventerreinen? En waar zijn mogelijkheden voor groen en water om onze omgeving voor te bereiden op het toekomstige klimaat?

Ook de omgeving van het kanaal maakt hier onderdeel van uit. Rondom het kanaal zijn er echter al urgente ontwikkelingen waarbij het wenselijk is in dit gebied wat te versnellen. Het gaat hier om de ontwikkelingen rondom Eykenlust, woningbouwinitiatieven langs het kanaal en het zwembad. Hierdoor is gekozen om de kanaalvisie alvast vooruit te laten lopen op de omgevingsvisies van de kernen. De huidige visie zal daar straks onderdeel van uitmaken.

In de kanaalvisie komen enkele belangrijke zaken naar voren. De focus van de visie ligt op het groene karakter van het kanaal, voornamelijk rondom de groene long, en de historie voornamelijk rondom de bruggen. Een belangrijke insteek van de visie is de verblijfskwaliteit van het kanaalgebied te verbeteren. Dit kan bereikt worden met een beter netwerk van fietspaden en wandelpaden waarbij, waar mogelijk, de waterkant toegankelijk wordt gemaakt. Rondom het verbeterde netwerk van de voet- en wandelpaden is meer ruimte voor groen voorzien en wordt dit beter met elkaar in verbinding gebracht. Ook is gekeken naar de toegevoegde waarde van extra voetgangersverbindingen over het kanaal waaronder bij Eykenlust en het Gulden Land.

Naast groen is gekeken naar bebouwing. Bij de Donkse brug is de ontwikkeling van de Oliemolen op het voormalige vd Vrande terrein vertraagd, maar nog steeds is het voornemen dit complex met betaalbare appartementen te realiseren. Ook rondom de Beekse Brug zijn al plannen om appartementen aan het water te gaan bouwen. Verder is qua bebouwing gekeken naar de mogelijkheden voor het zwembad en hoe dit zou passen rondom het kanaalgebied in combinatie met bijvoorbeeld appartementen. Dit is in een ander artikel over het zwembad verder uiteengezet.

Wij hebben de kanaalvisie aandachtig bestudeerd en hebben hierbij wat technische kanttekeningen gemaakt rondom de keuzes waar het accent van toevoeging van groen moet komen liggen. Hier zouden we meer aandacht willen voor het gebied tussen de Beekse Brug en de kanalenkruising waar ook de Aa dicht bij het kanaal loopt. Deze hoek is gekenmerkt door de achterkant van bedrijven en oogt daardoor vrij rommelig. Verder zijn een aantal uitgangspunten verhelderd in de tekst zodat er geen misverstanden bestaan over de uitgangspunten van bebouwing en zichtlijnen van het kanaal.

Het was ons doel dat met de kanaalvisie nu ook helderheid geven wordt aan woningbouw langs het kanaal. Met het oog op het bestaande appartementencomplex ‘de Waterpoort’ zijn hier volop kansen om te bouwen voor de behoefte in Laarbeek, namelijk betaalbare woningen waar ook zorg mogelijk is. Bij de Beekse en Donkse brug wordt daar nu ruimte voor gegeven waarbij al bestaande initiatieven eindelijk in behandeling kunnen worden genomen, passend binnen een lange termijn visie van het kanaal.

Qua verkeer is vooral gekeken naar het stuk Bossche weg tussen de Donkse en Beekse brug om dit autovrij te maken. De visie gaat daar wat ons betreft een stap te ver. Het afsluiten van de Bosscheweg is voor het sluipverkeer door de kern niet wenselijk. Het vergroenen van de direct omgeving van de weg met meer bomen zou ons inziens wel van toegevoegde waarde zijn.

Er zijn rondom de kanaalvisie nog veel discussies over de mogelijke vernieuwing van het zwembad en de brug bij Eykenlust. Beiden onderwerpen kunnen we pas behandelen als er meer zicht is op de opties. Voor het zwembad komen deze al op korte termijn. Voor de brug bij Eykenlust zal eerst het plan Eykenlust in beeld moeten zijn alvorens hierover een keuze gemaakt kan worden. Wat gaan we doen bij Eykenlust en hoe belangrijk is die voetverbinding dan voor de bereikbaarheid? Met de kanaalvisie in concept hebben we nu wel een overkoepelend beeld waar uiteindelijk naar toe gegroeid zou kunnen worden.