Poliflw

Dit jaar herziet Gemeente Aalten haar armoedebeleid. Wie weet beter wat zinvol beleid is dan mensen die zelf in de financiële stress zitten? Daarom gaan ervaringsdeskundige Martin Pragt en Sylvia Heijnen  in gesprek met de doelgroep om tot een advies van onderop te komen voor het nieuwe armoedebeleid.

Heb je moeite om de eindjes aan elkaar te knopen? Ontvang je een uitkering of levert werk niet genoeg op om de rekeningen te betalen? Mogen Martin en ik jou dan leren kennen, horen wat je nodig hebt, en anoniem advies uitbrengen voor het nieuwe armoedebeleid? Vanzelfsprekend vinden de gesprekken in vertrouwen plaats en komt het advies anoniem tot stand.

We organiseren twee kennismakingsbijeenkomsten volgende week:

donderdag 28 maart om 17.30 uur met een maaltijd in het gebouw van Figulus Welzijn aan Damstraat 4i in Aalten

vrijdag 29 maart om 12.00 uur met een lunch in Kulturhus Dinxperlo

Liever één op één met ons praten? Dat kan natuurlijk ook.

Aanmelden voor een van de kennismakingsbijeenkomsten of voor een individueel gesprek kan via sylvia_heijnen@hotmail.com of mh.pragt@kpnmail.nl.

Deze week is het Boekenweek. Thema “Bij ons in de familie”. Reden voor onze bieb “De Achterhoekse Poort” een activiteit op te zetten samen met de dagbesteding van Dr Jenny en het Vrouwencafé Dinxperlo. Ook het “Bültenhaus”aan de overkant in Suderwick werd betrokken. Dinsdagmiddag zat het Grand Café in Dr Jenny vol. Het was me toch een leuke middag! De organisatoren hadden “familiethema’s” door middel van foto’s verbeeld en op een A4tje gezet. Bijvoorbeeld “feesten”, “verenigingen”, “lezen”. Aan de hand van die foto’s gingen de verschillende deelnemers met elkaar in gesprek. En dat lukte. “Wet i’j nog hoo ’t ging met de verjeurdage: mansleu aan de grote taofel en vrouwleu met een breiwarkje”.

Ook de aanwezige vrouwen en kinderen met een migrantenachtergrond vertelden over Ramadan en andere feesten. Interessant was ook het thema “lezen”. Er zitten wat lezers onder de bezoekers. Wie had gedacht dat het laatste boek dat een mevrouw van 83 gelezen had

“’t Hooge Nest”van Roxane van Iperen zou zijn? Ze vindt het een prachtig boek. Een andere mevrouw was onder de indruk van boek en film “Er ist wieder da”. Aan een ander tafeltje kwamen we in gesprek over “vrijwilligerswerk”. Dan merk je dat bijna iedereen lid is (geweest) van verenigingen, jeugdclubs, speeltuinen en daar ook veel van weet. En dan natuurlijk de onvermijdelijke vragen als “Waor bu’j van”. De bezoekers bleven maar met elkaar praten. Dus die ontmoeting tussen culturen, leeftijden en bewoners extern en intern is 100% geslaagd. Complimenten voor alle vrijwilligers die zich hebben ingezet om een stukje “naoberschap” te realiseren.

Die voorzichtige conclusie mag getrokken worden na de boeiende meet- up “Weerbare democratie” vrijdag in de Koppelkerk in Bredevoort.

In een drukbezet boekencafé begon één van de twee gasten met een zeer persoonlijk verhaal. Martin Pragt (ervaringsdeskundige, “hoopverlener”) vertelde hoe hij als  jonge jongen in blinde woede een man die aan hem zat het ziekenhuis insloeg. Dat was ongehoord gedrag, over het waarom van zijn actie werden geen vragen gesteld. Nu zeggen we soms tegen mensen die zich niet gehoord voelen en daardoor ongehoord gedrag vertonen: “we praten niet meer met je”. Terwijl “gehoord worden” begint met de vraag: “hoe gaat het met je”. Martin noemde tal van situaties waarin mensen buitengesloten worden. Door mensen, systemen, organisaties. Het zou goed zijn dat mensen, hulpverleners, politici zich trainen in het “niet veroordelen”. “Alles wat je doet voor mij, zonder mij, doe je tegen mij” zei Ghandi al. Kortom als we het over betrokkenheid, democratie hebben moeten we iedereen insluiten en niet uitsluiten.

Hieraan voorafgaande had het publiek op de vraag: “Ben je tevreden met de huidige uitvoering van de democratie? in een krappe meerderheid “nee” gezegd. Maar er waren veel aanwezigen met een dubbele kaart: groen én rood, dus ja én nee.

Robin Koster, oprichter en directeur van Moventem, een onderzoeksbureau heeft zich verdiept en bekwaamd in het opzetten van burgerberaden. Hij hield een inspirerend verhaal met tal van voorbeelden hoe je burgerberaden kunt opzetten, gebruiken en tot resultaten brengen en ook kunt verknallen. Het fenomeen burgerberaad heeft aan belang gewonnen toen in 2016 in Ierland de volledig vastgelopen kwestie rond abortus via een burgertop en een referendum tot een gedragen oplossing kwam. Robin kwam met tip voor een succesvol burgerberaad, vanuit de praktijk. Moventem werkt doorgaans met 50 – 150 deelnemers, ad random geloot uit de bevolking. Er zijn methoden om ook de “ongehoorden” te bereiken: straatacties, peergroepen. In kleine groepjes wordt kennisgemaakt, spelregels afgesproken en deze worden ook zichtbaar gemaakt op alle bijeenkomsten. (handtekeningen op de Gelderse vlag bijvoorbeeld). Vervolgens komen de mensen die ingeloot zijn zo’n 5 dagen bij elkaar om over het onderwerp te praten. Ze mogen hun eigen deskundigen aanbrengen, inhuren. Ze krijgen ook betaald voor hun aanwezigheid. Er is een onafhankelijke gespreksleider. Ze proberen in die vijf dagen een gedragen oplossing te vinden voor een probleem dat afgebakend, overzichtelijk en duidelijk is. De opdrachtgever (kan bijv. een gemeente of provincie zijn) moet wel van te voren aangeven wat er met  de uitkomsten gebeurt. Èn erover gaan.

Veel vragen en standpunten natuurlijk vanuit het publiek. Met de belangrijkste: is een burgerberaad een systeem om “ongehoorden” weer te horen. Martin Pragt had de neiging die vraag met een voorzichtig ja te beantwoorden.

Aan het eind deed moderator Paul Puntman de oproep aan mensen die willen doordenken of een burgerberaad op Achterhoekse schaal mogelijk te maken is zich op te geven via het email adres van de Koppelkerk te Bredevoort Info@koppelkerk.nl

Dinsdagavond was de beurt aan de gemeenteraad om zich te informeren over allerlei praktische uitwerkingen in het sociaal domein. De plm. 20 raadsleden en fractievolgers plus de plm. 8 leden van de Sociale Raad verdeelden zich in drie groepen van ongeveer 10 over de ruimtes in het gemeentehuis. Medewerkers van de afdeling Mens en Samenleving lichtten de ontwikkelingen, aanpakken, projecten toe van de laatste 1,5 jaar. Zo ging het bij “Naoberschap, samen sterk in Aalten” over de ondersteuning van jonge mantelzorgers (bijv. het bezoek aan de Graafschap, zie foto’s), het project “Op je Plek” (gesprekken met kwetsbare ouderen over vooral zingeving) en VitaalBAD (het doorontwikkelde platform waar het hele aanbod van vitaliteit, sport, bewegen, meedoen in de gemeente moet samen komen). Ga gerust eens kijken: vitaalbad).

Bij “Veerkrachtig ouder worden in Aalten” ook nog alle woonvormen die inmiddels ontwikkeld zijn en worden, zoals de Kattenberg, Willebrordshof, Aaltens Hofje. Maar ook de toekomstige “zorgzame buurten” in Aalten en Dinxperlo.Foto’s: Bezoek jonge mantelzorgers aan De Graafschap

De week begon goed met de feestelijke opening van de Kattenberg aan de Varsseveldsestraatweg te Aalten. Het hele complex is nu klaargemaakt voor bewoners met een grotere zorgvraag en dan m.n. beginnende dementie en bijv. Parkinson. Het unieke aan dit concept is dat, door samenwerking van allerlei partijen, het mogelijk is voor echtparen, waarvan één partner lijdt aan beginnende dementie, hier veilig te wonen, bij elkaar. Als de zorg zwaarder moet worden kan die opgeschaald worden. Mocht een van de echtelieden overlijden, dan mag de ander blijven wonen. Dat is gelukkig nog niet gebeurd. Wat wel zichtbaar is: door de combinatie van woongeluk, zorg, gewone appartementen (bewoners worden niet als patiënt behandeld) lijkt het zo te zijn dat er minder snel een beroep op zwaardere zorg wordt gedaan. En dat is wat we graag willen: zo lang mogelijk thuis, normaal, met elkaar.

Maandag heb ik in mijn openingstoespraakje twee dingen benadrukt. De eerste: het lijkt hier wel een hofje, gedraag u dan ook zo; kijk naar elkaar om, zorg voor elkaar en maak het gezellig met elkaar. Er staan zelfs parasols op het binnen terras. Een tweede: heeft u kleinkinderen of achterkleinkinderen: spoor ze aan om in de zorg te komen werken. We hebben iedereen nodig.

Uit het jaaroverzicht 2023, Joop Wikkerink

Een heel belangrijk element in de bestaanszekerheid is een dak boven je hoofd. Dat lijkt ook wel een van de meest besproken onderwerpen van 2023. Natuurlijk niet voor mensen die geld zat hebben. Maar vooral mensen die graag een betaalbare woning willen. Overigens is begrip betaalbaar relatief. Het rijk wil de grens stellen bij 390.000. Niet te betalen voor een gewoon iemand. Langzamerhand verschuift de discussie (ook in de raad) naar betaalbaar wonen. Gezien de inkomenssituatie van onze inwoners zou er nog meer aandacht moeten komen voor sociale woningbouw. De minister streeft naar 30%. De gemeente Aalten heeft 18% sociale huur. Regionaal is afgesproken dat de nieuwbouw minimaal voor 28 % uit sociale huurwoningbouw bestaat. Er is dus sprake van verdeling van schaarste. En dan hebben we nog urgente aandachtsgroepen die juist zijn aangewezen op die sociale huurwoningen. Dat vraagt aandacht en uitleg. Het opzetten van groepen woningzoekenden tegen elkaar is maar zo een feit. Ook in de gemeente Aalten. Een paar berichtjes van het afgelopen jaar.

Welke aantallen?

In de discussies over woningaantallen zijn de feiten en cijfers van belang. De Woonplaats geeft aan dat er in 2022 135 verhuringen hebben plaats gevonden. Aanzienlijk minder dan in 2021; ook de doorstroming op de huurmarkt zit dus behoorlijk op slot (mensen blijven zitten waar ze zitten, je weet wat je hebt, niet wat je krijgt). Van die 135 verhuringen moest de Woonplaats op grond van wettelijke voorschriften er een aantal buiten de loting houden en direct toewijzen: 8 aan statushouders en 9 aan andere doelgroepen bijv. mensen met een GGZ-rugzakje, begeleid wonen, mensen met een grote zorgbehoefte en crisis.

Dat laat zien dat (als je de behoefte bekijkt) niet zozeer het probleem is dat wettelijk voorgeschreven doelgroepen de meeste woningen bezetten (17 van de 135), maar dat er gewoon te weinig sociale woningen zijn. De minister streeft naar 30% (van de nieuwbouw);  in de gemeente Aalten zitten we op 18%. (van de totale voorraad). Daar moet dus een tandje bij. Gelukkig wordt nu op het oude LTS terrein in Aalten voor de doelgroep sociale huur gebouwd, maar het gat tussen beschikbare woningen en de woningbehoefte is nog groot.

9 december, Joop Wikkerink

Oliebollen niet aan te slepen in Dinxperlo

Een oude traditie werd in Dinxperlo weer opgepakt bij Dr Jenny. De “vrienden van” organiseerden een oliebollenkraam (11 voor €10,–)  en het Grand café in Dinxperlo deed er een kopje koffie bij. Goed vol, lange wachtrijen, midwinterhoornblaozers erbij en heerlijk verse oliebollen. Echt een goeie zet van deze groep vrijwilligers die handen tekort kwamen om aan de vraag te voldoen.

Maar er was daar nog een tweede doel. Careaz (de organisatie van Dr Jenny) heeft samen met andere zorginstellingen het initiatief genomen tot de bankjes-campagne: “In gesprek over morgen”. Dus had dat bankje met gesprekskaarten bij de oliebollenkraam neergezet. Samen met de activiteitenbegeleider van Dr Jenny probeerde ik in gesprek te gaan over “een best wel moeilijk onderwerp” onder de wachtenden. En dat viel niet tegen!

Ik haalde toch wel vragen, ideeën en tips op bij mensen. Allereerst dat niemand ontkent dat het een onderwerp is. Ook dat men er zich van bewust is dat 95% van de mensen de vragen ontloopt en voor zich uitschuift. Ik sprak enkele “jongere” ouderen die wel wat zien in het (alleen) wonen in de buurt van voorzieningen als Dr Jenny. Nou hebben ze daar ook een prachtig Grand café: ik sprak een bewoner (ook relatief jong) die veel gebruikmaakte van het aanbod en zelf soms ook wat verzon (ik kende haar nog uit mijn tijd als bestuurslid van de speeltuin, dus was het misschien ook niet gek dat ze vol creatieve ideeën zat). Ook een dame van “de overkant” wist eigenlijk niet dat de activiteiten en de mogelijkheden ook voor “hen” zijn. Ik sprak een mevrouw die steeds slechter ter been werd. Met de rollator naar de winkels ging nog net. Maar een bankje of ander rustpunt op weg naar huis zou toch niet gek zijn. Ik sprak de chauffeur van de elektrokar. Hij signaleerde veel alleenstaande en relatief eenzame mensen in Dinxperlo: de meeste mensen zitten verlegen om een praatje. Een ander woont in een relatief groot koophuis aan de rand met een grote tuin. Wil men best verkopen, maar zorg maar voor appartementen, vroeg hij. Een andere oudere heer had veel plezier in sporten, maar hoe lang nog en kan hij dan op een andere manier bewegen. Ik ben optimistisch over deze actie – met het bankje en de gesprekskaarten-. De zorg staat immers alarmerend onder druk. Dus we moeten in actie komen.

We praten vaak over inclusief onderwijs, de inclusieve samenleving. Maar hoe moet dat in de praktijk? Vrijdagmorgen gingen Hans te Lindert en ik, samen met weth. Ellen Dusseldorp uit Oost-Gelre en drie ambtelijk medewerkers op werkbezoek bij Het Gele Park. Een prachtig Integraal Kind- en Educatie Centrum, gloedje nieuw en prachtig ingericht. Maar wat daar binnen gebeurde is heel interessant. We waren daar op uitnodiging van Zozijn die leerlingen met (licht)verstandelijk beperking en NAH (niet aangeboren hersenletsel) in de school begeleidt. De groepen volgen mekaar heel natuurlijk op. Zorg en onderwijs is sterk aan elkaar gebonden. Zo zijn er leerlingen die afhankelijk zijn van sonde-voeding. Door de aanwezigheid van Zozijn op de zorggroepen van kinderen met een beperking, kunnen zij deze sondevoeding toedienen. Zodat de leerlingen gewoon in de klas kunnen meedoen. Anders hadden ze naar een speciale school in Enschede gemoeten.

De leerlingen van de speciale Hamelandschool ontmoeten dus ook de leerlingen van de basischool. In de pauzes, bij opdrachtjes, bij het spelen. Prima inclusief. Er was een vader van één van de kinderen (het jongetje loopt achter in de sociaal-emotionele ontwikkeling, kan niet goed zien en is gauw overprikkeld). Hij was ontzettend goed te spreken over de behandeling en onderwijs. Merkte ook meteen bij thuiskomst dat zijn zoontje niet meer gestrest was, wat bij een vorig normaal dagverblijf wel was. Het geheim: aandacht, heel veel voorspelbaarheid, oefenen in taakjes, complimentjes over wat goed gaat. We hebben een “les” meegemaakt waarin de kinderen het “probleem” op moesten lossen van een ijsklomp waarin visjes waren vastgevroren. Ze wilden eerst met een hamer, een moker, hun voeten de ijsklomp te lijf. Maar het ging toch beter met heet water.  Scheetjes allemaal. En bewondering voor het geduldige en sfeermakende personeel.

Natuurlijk is er wel een politiek-bestuurlijke uitdaging. Wat is nu zorg (betaald door gemeente) en wat is nu onderwijs (betaald door Rijk). Als er drie leerkrachten of assistenten of wat dan ook op een groep van 8 nodig zijn. Wie betaalt dat. Die discussie komt vaker op: waarom moet de zorg opdraaien voor het feit dat het onderwijs niet inclusief is, het openbaar vervoer niet aangepast is of de toegang  niet geborgd is?

Dinsdag was er in Ulft (Het Ouhrlokaal van de Dru) een soort eindverantwoording van de zgn. DOE-agenda.

Vanuit de Doe agenda ‘Perspectief op Werk’ richten we ons op werkzoekenden voor wie de weg naar betaald werk lastig is. We ontwikkelen innovatieve werkwijzen om meer mensen op een duurzame manier te laten deelnemen op de arbeidsmarkt. Dit doen we samen met publieke partners en werkgevers. Onze aandacht is vooral gericht op 4 prioritaire sectoren die het meest kansrijk zijn om werkzoekenden aan het werk te helpen. De Doe agenda loopt af op 1 juli 2023. De succesvolle initiatieven willen we borgen in bestaande regionale dienstverlening. Op deze manier maken we geleidelijk de overgang van activiteiten onder de vlag van de Doe Agenda naar die van het Uitvoeringsplan Inclusieve Arbeidsmarkt.

Op drie thema’s werden de resultaten gepresenteerd. We discussieerden verder over het vervolg. Instroom statushouders (volgens nieuwe wet inburgering); inwoners die langdurig ziek of arbeidsongeschikt zijn. (met een WIA-uitkering) en “blijven innoveren in een regionaal innovatielab”.

Het aardige was natuurlijk dat een van de inwoners van onze gemeente dhr. Mahoud als voorbeeld genoemd werd en met behulp van een cultuurvertaler kon aangeven hoe hij het werk in de keuken bij villa Ruimzicht vond. Dhr. Mahoud heeft ook de hapjes verzorgd bij de laatste bijeenkomst van mensen die een participatieverklaringstraject volgen bij Figulus. Dus we hebben elkaar nog weer eens even de hand geschud. Die motivatie en betrokkenheid van mensen met een wat moeilijker positie op de arbeidsmarkt zijn natuurlijk maatgevend voor het succes, zo vertelde ik in mijn felicitatie-toespraakje aan het eind.

Om het maar eens grofgebekt en kernachtig te zeggen. “Zeikwijf in (Mantel)zorgland” is een solotoneelvoorstelling van Pauline Redlich. Of eigenlijk is solotoneel een verkeerde term. Er gebeurt van alles: het publiek wordt aan het stofzuigen en was-opvouwen gezet, eet taartjes bij haar 12,5 huwelijk en geeft elkaar cadeautjes en geeft die weer door. Donderdagavond was deze voorstelling –door Pauline zelf georganiseerd in de Koppelkerk Publiek (90% vrouwen): hoofdzakelijk ervaringsdeskundigen in de mantelzorg. Pauline begon te praten en hield maar niet op. De ene na de andere klacht, overpeinzing, moeilijkheid, uitdaging en vermoeidheid die mantelzorger zo eigen is. Gaandeweg de voorstelling bleek dat het haar eigen verhaal was, hoe zij de druk had ervaren bij de opvoeding van haar –nu- 22-jarige zoon- die als diagnose had autisme, adhd en laag IQ. De 24-uurs vereiste aanwezigheid en alertheid, het in het gedrang komen van dagelijkse gewone taken, het gevoel hebben op de klok te moeten leven (de wekker ging ook wel 10 keer af met allerlei herinneringen aan taken die uitgevoerd moesten worden). Het “toneel” was een huiskamer met een ongelooflijke zooi, was, stofzuigers, koffiezetapparaat, rommel. Gelukkig waren er bereidwillige mantelzorgers in de zaal die dit even fiksten. Maar voordat je als mantelzorger zelf hulp vraagt, dat kost moeite zeg.

En als je dan hulp wilt vragen komen de bijna onneembare hordes van de bureaucratie of een zodanige bejegening en vraagstelling dat je je al schuldig gaat voelen door alleen een vraag te stellen. Of de opmerkingen, half goed bedoeld, die je naar je hoofd krijgt: “ja je zou ook wel liever een gezond kind hebben gehad hè”, “meid denk toch eens aan jezelf”. Het publiek kon op een papiertje de meest stomme opmerkingen opschrijven en die in een doos doen, ze werden voorgelezen en plaatsvervangende schaamte was voelbaar in de zaal. Wat een stomme dingen kunnen mensen tegen elkaar zeggen. Of de wereld van de artsen (Dokter P (Paracetamol); die als enig advies na 12 jaar studie een paracetamolletje kon voorschrijven; of de psychiater die maar één vraag kom stellen: “wat vind je zelf”. Of de gemeentelijke consulent die 1 dag in de week een logeeradres toch wel erg duur en veel vond: Wat? 24-uurszorg nabijheid! Dat is duur!

Dat is een van de eerste adviezen en ervaringen die door Pauline werden doorgegeven. Omkleed met veel tegeltjes wijsheden (maar soms zo waar) en internet-psychologie (ook soms heel waar) kwam ze tot allerlei tips waar van de beginletters de zin “Wat heb je zelf nodig” vormden. Daarbij maakte ze gebruik van de kernkwadrantenmethode van Ofman. Soms ben je ergens heel goed in (niet aangeleerd); als je daarin doorschiet kan dat je valkuil zijn (een doorgeschoten karaktereigenschap van je kernkwaliteit). De uitdaging is dan om aan het tegenovergestelde te werken dan wat je valkuil is. Dus als je valkuil is wegcijferen omdat je zo’n zorgzaam (mantelzorg-)type bent, moet je werken aan goed voor jezelf zorgen. De allergie die oppopt als je bij de anderen een doorgeschoten vorm van jouw eigen uitdaging ervaart. Je moet beter voor je zelf zorgen en voor jezelf opkomen, maar hebt een hekel aan mensen die dat doen en dus niet- net zoals jij- de overbezette (mantelzorger) zijn. Beetje psychologie van de kouwe grond, maar herkenbaar tot en met.

Er gebeurde nog veel meer, het publiek deed een stoelendans met kadootjes, die ook uitgepakt en mee naar huis genomen mochten worden. Een dochter van Pauline kwam op het podium haar boek promoten. We zagen daar dat hoogbegaafdheid en autisme erg dicht bij elkaar ligt. Alles in een prettige chaos met als slot een gezongen lied (muziek Bob Dylan/Adele, Nederlandse tekst Paul de Leeuw: Make you feel my love (Voel wat ik voel voor jouw). Ontroerend, confronterend, tot nadenken stemmend en je eigen rol onder de loep nemend. Theater technisch niet altijd even perfect, maar het kwam allemaal uit een betrokken hart. Ik denk dat de echt-overbelaste mantelzorgers hier veel aan gehad hebben.