Hoe is het intussen met de leden van GroenLinks Amsterdam? Wat houdt hen bezig tijdens de coronacrisis? Deze keer wijkverpleegkundige Rooa Khafaji. Zij maakt zich zorgen over eenzaamheid onder ouderen, en over het gebrek aan beschermmateriaal voor mensen die in de zorg werken.
Hoe is het met je? “Laat ik vooropstellen dat de mensen die op de Intensive Care werken, het op dit moment het allerdrukst hebben. Een vriendin van mij werkt daar als verpleegkundige, dat is echt heel pittig nu. Ik kom als wijkverpleegkundige bij ouderen die nog thuis wonen en zorg nodig hebben. Een aantal van hen heeft corona. Soms blijft iemand ’s nachts door mijn hoofd spoken. Dan vraag ik me af of diegene nog leeft.”
Hoe ervaren de mensen die jij verpleegt de ziekte?
“Naast het ziektebeeld dat mensen lichamelijk ontzettend uitput, zijn ze angstig en vooral heel eenzaam. Ze krijgen geen bezoek. Kinderen, kleinkinderen, vrienden blijven weg. Ze zien mensen via het raam, de portiek, ontvangen een paar keer per dag een telefoontje. Verder zijn ze alleen. Het menselijke contact dat ze nog hebben, is met de wijkverpleegkundigen. Maar mij mogen ook niet vaker langskomen dan medisch strikt noodzakelijk is. Er is bijvoorbeeld een mevrouw die al drie weken in isolatie zit. Ze kan ook niet de deur uit voor een boodschapje of wandelingetje. Ze is ver in de 80, dat wens je niemand toe. Eenzaamheid is helaas geen reden om een extra bezoek te mogen afleggen.”
Ben je zelf wel eens bang?
“In het begin wisten we nog niet veel van de ziekte. Toen was het wel spannend om te gaan werken. Niet dat we nu heel veel weten, maar ik heb het van me af gezet. Ik loop in beschermmateriaal. Ik ben nog jong, gezond en vitaal. Het mentale aspect is lastiger. Ik vermijd mijn eigen familie zo veel mogelijk, mijn eigen opa en oma en ouders. En vrienden zijn ook voorzichtig, je werkt toch met coronapatiënten. Je bent dus zowel de held als de paria van de maatschappij.”
Hoe ga je daarmee om?
“Ik kan het de ene dag beter van me afzetten dan op andere dagen. Met steun op afstand van familie en vrienden kom je er wel. Ik ga sporten, of praat met vrienden die in de zorg werken. Ik heb echt ontzettend te doen met ouderen die alleen zijn en die met niemand kunnen praten.
Vanuit instanties en werkgevers mag er wel meer psychische steun zijn. Het doet wel wat met je. Die constante periode van verdriet, onzekerheid, eenzaamheid, mensen die doodgaan aan het virus. Bij sommige andere ziektes kan ik gewoon antibiotica geven en dan worden patiënten weer beter. Bij deze ziekte kan het linksaf of rechtsaf slaan, je weet het gewoon niet. Er is dus constant onzekerheid. Ik heb gelukkig ook mensen zien genezen.”
Hoe ziet je werkdag eruit?
“We werken in diensten. Je hebt ochtenddienst of avonddienst. Het GVB reed ons rond in auto’s, dat was heel fijn. Straks rijden we in auto’s van de werkgever om het beschermmateriaal mee te nemen. Spullen pakken, kleding aantrekken, zorg verlenen, omkleden, en weer door naar de volgende. Je leeft continu in isolatie, want je zit in zo’n pak. De zorg wordt daardoor minder persoonlijk. Soms worden mensen verdrietig als je op het punt staat om weg te gaan. Dan heb je net je kleren uit, je spullen weggegooid. Dan wil ik ze troosten, maar dan mag ik niet meer in hun buurt komen en moet ik ze van een afstand geruststellen. Dat is niet wat je wil. Je wil een arm om iemand heen kunnen slaan, een hand op iemands hand kunnen leggen. Dat gaat gewoon niet, want ik kan niet even een nieuw setje pakken. Er is schaarste van materiaal. We moeten er zuinig mee zijn.”
Zijn de tekorten nog steeds zo nijpend?
"Nu hebben we genoeg mondmaskers, maar is er een tekort aan schorten. Het probleem verschuift. Dat er schaarste is aan materiaal, vind ik wel echt van de zotte. Er zijn ook veel cliënten die de zorg afzeggen, omdat ze bang zijn voor het virus. Daardoor misschien mantelzorgers extra belasten. Er is angst, bezorgdheid en ook wel boosheid vanuit thuiszorgorganisaties. Gehandicaptenzorg krijgt helemaal weinig. Ziekenhuizen hebben – gelukkig – genoeg, maar zij krijgen volgens het landelijke verdelingssysteem dan ook als eerste aanspraak op de beschermingsmiddelen. We zijn een welvarend land, en dan moeten we er zo bijlopen in de zorg?”
Je bent ook lid van GroenLinks Amsterdam. Wat brengt jou daar?
“Nog maar een paar maanden terug ben ik lid geworden van de werkgroep vluchtelingen, om me in te zetten voor vrouwelijke statushouders. Nu staat even alles on hold; maar we vergaderen tenminste nog via Zoom. Ik ben zelf geboren in Irak, en op jonge leeftijd naar Nederland gekomen. Ik had tijd om zoiets op te pakken, het leek me fantastisch, het ligt dicht bij mijn eigen levensverhaal. Ik hoop dat ik mensen een sprankje hoop kan geven dat het toch goed kan komen.”