Op initiatief van GroenLinks start de gemeente Amsterdam een pilot waarbij economisch daklozen veel gemakkelijker een briefadres krijgen: een zogenaamde ‘bankslapersregeling’. Op donderdag 11 juni stemde de gemeenteraad in met het voorstel van Dorrit de Jong, GroenLinks-woordvoerder Maatschappelijke Opvang en Wonen. Alleen Forum voor Democratie stemde tegen.
Raadslid Dorrit de Jong: ‘Het hebben van een briefadres kan heel veel problemen voorkomen, het is dus erg belangrijk dat economisch daklozen deze gemakkelijk kunnen krijgen’. Zo krijgt Amsterdam een zogeheten ‘bankslapersregeling': mensen die bij vrienden en kennissen op de bank slapen, moeten ook gewoon een briefadres kunnen krijgen. De gevolgen van het niet hebben van een briefadres, kunnen dramatisch zijn: schulden die oplopen doordat toeslagen niet meer ontvangen worden, het verlies van een baan. Hierdoor kunnen mensen uiteindelijk ook sociale en psychische problemen krijgen en zelfs in de maatschappelijke opvang terechtkomen, met de bijbehorende kosten.
Zorgen om toenemend aantal daklozen in AmsterdamHet aantal daklozen is de afgelopen jaren sterk gegroeid, onder andere door een groot tekort aan betaalbare woningen. Een groot probleem is dat zij daardoor geen adres hebben om officiële post van instanties op te ontvangen. Als je niet bent ingeschreven in het Basis Register Persoonsgegevens, besta je feitelijk niet voor de overheid. Dan ben je een spookburger. Je kunt geen post ontvangen, een werkgever kan je niet bereiken, je kunt geen toeslagen aanvragen, je mag niet stemmen, kunt geen uitkering krijgen, je krijgt geen zorgverzekering en dus geen zorg.
Adres om post te ontvangenEen oplossing is een briefadres. Dat is een adres om post te ontvangen, ook als je zelf geen woning hebt. Een briefadres houdt in dat je officiële post ontvangt bij de gemeente of een andere organisatie waar je eens in de zoveel tijd je post ophaalt. Op dat adres ben je dus te bereiken voor officiële instanties. Het is echter moeilijk voor economisch daklozen om deze te krijgen.
BankslapersregelingAan een briefadres zitten voorwaarden verbonden, je moet bijvoorbeeld kunnen aangeven waar je verblijft. En in verschillende situaties moet je bij een ander loket zijn waar je het briefadres kan aanvragen. Omdat er voorwaarden aan verbonden zijn, kan het zijn dat zelfredzame daklozen die tijdelijk bij verschillende vrienden of familieleden logeren en dus geen vast woonadres hebben, toch niet zomaar in aanmerking komen voor een briefadres bij de gemeente. En een briefadres bij een kennis of vriend kan wel, maar is niet ideaal omdat je daarmee ook een deel van je privacy opgeeft doordat anderen jouw belangrijke post ontvangen. En niet iedereen zit er altijd op te wachten om hun woonadres als briefadres voor een ander te laten fungeren. Dat moet anders.
Moeilijkheden rond briefadressenMeerdere organisaties en adviesorganen zeggen al een tijd: het moet makkelijker worden om een briefadres te krijgen, omdat dat veel problematiek kan voorkomen. Zowel de Nationale ombudsman als de Amsterdamse ombudsman, de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, belangenvereniging MDHG, Federatie Opvang en programma’s als de Monitor en Radar hebben de afgelopen tijd aandacht voor de moeilijkheden rondom briefadressen gevraagd. Zij pleiten ervoor dat gemeenten burgers beter helpen, onder meer door eerder een briefadres te verstrekken. Nu bemoeilijken gemeenten woonoplossingen van burgers, zoals het telkens een paar dagen bij verschillende mensen logeren, in plaats van dat ze die oplossingen ondersteunen, aldus de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving in een advies eind april.