Namens GroenLinks onderstaand de bijdrage van Hans Marskamp.
In 2012 schreef Jan Rotmans het boek “In het oog van de orkaan, Nederland in transitie”. Inmiddels hebben we nu in 2019 dat oog van de orkaan, waar het relatief rustig is, wel verlaten en zitten we midden in de orkaan, een orkaan van transities, die alles op de kop zet. Een orkaan van meningen, verzet en van onvrede, maar ook een orkaan van veranderingen en een orkaan van hoop op een betere en duurzamere samenleving. Een orkaan die kansen biedt om het radicaal anders te doen en ons bewust maakt van onze grenzen en mogelijkheden en ons blaast naar waar het echt om gaat. Elke uitdaging is ook een kans, een kans om het beter te doen.
Transitie is – volgens Rotmans – “een ingrijpende onomkeerbare kanteling van systemen in de samenleving op weg naar een nieuwe andere orde. Dit gaat gepaard met pijn, angst en verlies maar ook met hoop, geloof in een betere toekomst en vertrouwen. We leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken”
Financien De financiële positie van de gemeente Assen kwam afgelopen jaar als een steeds harder aanwakkerende wind op dit college en onze raad af, mede veroorzaakt door alle transities. Onder die omstandigheden is deze begroting tot stand gekomen. Het college stond en deze raad staat nu voor moeilijke keuzes. Maar we moeten het wel samen doen. Uiteindelijk zitten we hier met zijn allen om deze stad te besturen en het beste voor Assen te doen. Hoe komen we door de storm en bewaren we een evenwicht tussen onze ambities en bezuinigingen?
Stilstand is achteruitgang. Met onze opgave voor de binnenstad en in bredere zin straks de omgevingsvisie voor de hele stad, hebben we een kans de lijn naar de toekomst uit te stippelen. Dát is de uitdaging waar we voor staan als stad en de raad als afgeleide daarvan. Dat biedt ook mogelijkheden.
Met de nu voorliggende begroting zijn harde noten gekraakt, maar er ligt een evenwichtig pakket aan maatregelen en voorstellen om tot een sluitende begroting en meerjarenperspectief te komen. Moeilijke keuzes, vooral binnen het sociaal domein, maar we staan er wel voor.
Sociaal Domein Rotmans zegt over de zorg: “De kern van het probleem in de zorg is dat verbindingen zijn verbroken tussen mens en zorgsysteem”. Daar kon hij wel eens gelijk in hebben. We moeten van systeemdenken weer naar mens-denken. Binnen het sociaal domein zijn we dan ook blij dat het college de kop in de wind gooit en weigert het abonnementstarief in te voeren en ook de landelijke publiciteit hiermee heeft opgezocht. Den Haag kan niet genoeg signalen krijgen wat dat betreft. Mensen in de zwakste financiële positie mogen niet lijden onder het abonnementstarief.
De overige maatregelen binnen het sociaal domein zijn soms pijnlijk maar nog wel te billijken omdat de onderlegger is dat Assen een sociale stad wil blijven. Hiermee heeft Assen nog steeds de uitdaging, om ook “te kantelen” van systeemdenken naar mens-denken: wat heeft de inwoner nodig?
Belangrijk dat het college dus investeert in de buurtteams en dat zij het eerste portaal worden voor inwoners met een vraag, waarin het uitgangspunt blijft een sociaal Assen, waar iedereen mee kan doen. Ons pleidooi is om vooral te blijven investeren in goede sociale basisvoorzieningen waarbij preventie centraal staat.
Wat betreft het betrekken van onze inwoners en instanties bij en eigenaarschap op bepaalde zaken, hebben we als gemeente nog een aantal stappen te zetten, maar we zijn blij dat er het afgelopen jaar steeds vaker keuzes zijn gemaakt, om beleid samen vorm te geven.
Binnenstad Bijvoorbeeld het ontwerp van het Koopmansplein, de bijeenkomst transformatie in DNK, maar ook de keuzes om te komen tot een gezamenlijke cultuurnota. Allemaal initiatieven om het samen te doen, met de inwoner in plaats van voor de inwoner. Complimenten voor dit proces en vooral een aanmoediging om hiermee door te gaan.
Wellicht bieden de zorgen van veel inwoners rond de uitrol van 5G ook kansen om onze inwoners hier serieus bij te betrekken en met elkaar de mogelijkheden en onmogelijkheden te bespreken. Ook bij de energietransitie ligt hier een uitdaging, maar ook een kans om er samen uit te komen.
Cultuur Wat GroenLinks ook aan het hart gaat is de wind die door ons cultuurlandschap waait. Het college werkt weliswaar hard aan een nieuwe cultuurnota, maar wij hadden graag wat meer middelen beschikbaar gehad voor deze sector. Voor een cultuurbeleid is een financiële wind in de rug wel handig, terwijl de wind hier nu lijkt te zijn weggevallen. Cultuur en een goede sociale omgeving en vestigingsklimaat gaan hand in hand.
Duurzaamheid Op het gebied van duurzaam bouwen en duurzame ontwikkelingen gebeurt veel. De Lariks als toekomstige gas-loze wijk, verduurzaming van ons vastgoed, de RES, zonnepark Assen Zuid.
Bij de ontwikkeling van Kloosterakker hebben we als GL wat kanttekeningen. Tè veel wordt daar nog gedacht langs gebaande paden. Laten we als Assen onze nek uitsteken en vooroplopen als het gaat om meer experimentele bouw. Onlangs werd duidelijk dat hout- of strobouw wat betreft CO2 en terugneembaarheid van bouwmaterialen veel duurzamer is dan beton. Of kijk naar omgekeerd inzamelen in deze nieuwe wijk als volgende stap in ons afvalbeleid. We vragen het college te gaan voor een echt duurzame ontwikkeling in het bestemmingsplan Kloosterakker en niet een standaard uitbreiding volgens het bestaande stramien.
Toegankelijkheid De VNG riep in maart gemeenten op een manifest te tekenen waarin deze verklaren inclusieve gemeenten te willen zijn ter uitvoering van het VN-verdrag. Assen heeft dit nog niet ondertekend. Nu is dat ook geen doel op zich, maar wel dat we een beleid hebben dat zich richt op een inclusieve samenleving. We nemen aan dat het college dit onderschrijft.
Soms zit het in kleine dingen. De huidige welstandsnota met name in de binnenstad en bij monumenten lijktsoms in de weg te staan bij het streven naar toegankelijkheid van gebouwenvoor mensen met een lichamelijke beperking. Wij zouden graag zien dat toegankelijkheid van dergelijke gebouwen een beslis- en aandachtspunt wordt in het kader van welstandsbeoordeling en vergunningverlening. Graag horen wij of het college bereid is de welstandsnota op dit onderdeel aan te passen. Dit past ook bij het experimenteren en leveren van maatwerk in het kader van invoering van de Omgevingswet. De Federatie voor Ruimtelijke Kwaliteit zal bij de door ons voorgestelde wijziging van het welstandsbeleid de ontwikkelingen in Assen met veel interesse volgen. Wij hebben voor de beoogde aanpassing zo nodig concrete suggesties die we graag delen met het college en de raad.
Openbare orde en Veiligheid In het kader van openbare orde en veiligheid twee aandachtspunten. Vorige week was in het nieuws dat Arnhem, als eerste gemeente van het land, de verkoop van lachgas binnen de gemeentegrenzen totaal gaat verbieden via de Wet Milieubeheer. Afgelopen TT was er in Assen ook het nodige te doen rond lachgas. Gaat de portefeuillehouder ervoor zorgen dat dit de volgende TT niet meer aan de orde is en zijn licht opsteken in Arnhem?
Bij de Kaderbrief dit voorjaar heeft de portefeuillehouder toegezegd deze jaarwisseling met een regeling rond vrijwillige vuurwerkvrije zones te komen en eventueel vuurwerkvrije zones rond gevoelige locaties. Met de naderende jaarwisseling vragen we hoe het staat met de uitvoering van deze toezegging.
Mobiliteit~: Autoloze zondag Ook hebben we nog een aardige suggestie voor raad en college om eens serieus over na te denken. De laatste week van september van elk jaar is Europa-breed de Week van de Mobiliteit. Veel (ook grotere)steden in Europa nemen daar aan deel door een autoloze zondag te organiseren. GL zou het een goed idee vinden als er in Assen volgend jaar eind september ook een autoloze zondag is. Niet om autootjes te pesten maar om te genieten van een dagje auto-rust. De vrijgekomen ruimte kan enthousiast ingepalmd worden door talloze lokale initiatieven, buurtfeesten, openluchtfestivals, animatie en infostands. Mooie kans om Assen positief op de kaart te zetten. We horen graag wat het college en de andere fracties hiervan vinden.
In het verlengde daarvan en ook in het kader van stikstof en gelet op de geluiden uit Den Haag, GroenLinks wil het college vragen er in Den Haag of bij RWS nogmaals op aan te dringen de snelheid op de A28 vanaf Assen Zuid tot Assen Noord terug te brengen tot 100 km/uur. Dit geeft minder lawaai, minder fijnstof, minder CO2 en minder stikstof en wellicht ruimte voor de bouw. Stikstof als kans voor Assen in plaats van bedreiging.
Belangrijkste winst van het transitieproces is herwonnen elan en optimisme en het terugkerend vertrouwen in een toekomst die op alle vlakken duurzamer zal zijn dan het heden. Daar blijven we als GroenLinks ook in Assen aan werken.