Deze tekst is uitgesproken tijdens de begrotingsbehandeling 2024.
Vorig jaar begonnen we onze algemene beschouwingen met: het zijn onzekere tijden. Helaas zijn het nog steeds onzekere tijden. Het wereldtoneel wordt beheerst door oorlogen. Op nationaal niveau spelen onder andere de instroom van vluchtelingen en de stikstofproblematiek. Thema’s die de inwoners van de gemeente Beesel rechtstreeks raken. Het is dan ook onze taak als gemeente (organisatie, college en raad) om in elk geval op gemeentelijk niveau de juiste dingen te doen voor onze inwoners. Met die blik hebben we de begroting 2024 beoordeeld. Bij die beoordeling is onlosmakelijk verbonden de vraag: hoe vinden onze inwoners dat we het als gemeente doen?
Als we willekeurige inwoners hiernaar vragen, is het antwoord: nou, eigenlijk wel goed. Totdat we de inwoner tegenkomen die iets meer wil dan een paspoort of een rijbewijs. Dan blijkt dat het helemaal niet zo goed gaat. Het voert te ver om de individuele casussen te benoemen maar weet, die zijn er. Inwoners die niet teruggebeld worden, die verkeerd doorverwezen worden of geen volledige informatie krijgen, waar procedurefouten gemaakt worden, die het gevoel hebben dat ze in gevecht zijn met de grote boze gemeente. Recent heeft u geblunderd door een casus met een gezin in de begrotingstekst op te nemen inclusief het volledige adres. Er is een voedselbank gekomen wat we uiteraard zeer toejuichen. Maar waarom op een plek die voor iedereen in het zicht ligt? Hoe denkt u dat dit voelt?
Dit is niet de eerste keer dat we aandacht vragen voor zaken die mis gaan. Vorig jaar heeft u beterschap beloofd maar wat is hiervan terecht gekomen? Tegelijkertijd zien we een organisatie die zich het vuur uit de sloffen loopt. Betrokken medewerkers die gaten dichtlopen. Medewerkers die samen de schouders eronder zetten. Dit is dan ook geen aanklacht tegen de organisatie maar een aanklacht tegen uw college.
We constateren dat inwoners zich niet gehoord en niet serieus genomen voelen. De bewoners van de Heerstraat, de Mariastraat, de Antoniusstraat, de Wederikstraat. We hebben dit jaar 6 insprekers gehad (vorig jaar 2) en 28 ingezonden brieven (vorig jaar 14) van inwoners die hun frustratie uitten over diverse onderwerpen. Los van het feit of men gelijk heeft of niet, men voelt zich niet gehoord. Hoe wilt u projecten realiseren of bepaalde maatregelen nemen als hier geen draagvlak voor is onder de bewoners van een wijk of straat?
In het coalitieakkoord staan de ambities voor deze ambtsperiode. Om deze ambities te verwezenlijken, zult u echter keuzes moeten maken. Onze vraag is: welke keuzes maakt u? Jaarlijks zien we dat er taken worden doorgeschoven naar een volgend jaar omdat er te weinig capaciteit voor is. In het huishoudboekje 2023 lezen we dat het budget voor mentale gezondheid met € 160.000 wordt afgeraamd omdat er te weinig capaciteit is. Het onderzoek naar de Schakel zou in 2022 plaatsvinden en is er nog steeds niet. Met deze begroting komen er weer nieuwe taken bij. Nogmaals, welke keuzes maakt u?
In de begroting 2023 wordt meer dan 17 fte personeel toegevoegd. Maar wat schets onze verbazing. Er worden slecht 5 uitvoerende fte toegevoegd. De rest zijn procesbegeleiders en heel veel beleidsmedewerkers. Dus nog meer stukken schrijven en nog meer plannen bedenken. Wie gaat deze dan uitvoeren?
In de begroting schrijft u: “Ook zullen keuzes gemaakt worden in doen we het zelf of besteden we uit.” Samen Verder Beesel denkt dat met name in dit laatste de oplossing ligt. We hoeven niet alles zelf te doen. Besteed uit wat ook een andere organisatie kan. Ja dit kost geld, maar geld hebben we genoeg ook met het Ravijn in het verschiet. Maak gebruik van de VoorzieningenWijzer. Lokale consulenten van de VoorzieningenWijzer adviseren inwoners over zes financiële thema’s waaronder toeslagen en minimaregelingen. Dit helpt de bestrijding van armoede én de organisatie.
Wij dagen u uit: kom met een plan voor het uitbesteden van werkzaamheden zodat u de basis weer op orde krijgt. Laten we met elkaar de discussie voeren over wat we per se zelf willen doen en wat niet. Wij zijn ervan overtuigd dat dit mogelijkheden biedt om taken af te ronden en kwaliteit te bieden. Wij vragen ook de andere fracties hoe zij hier over denken.
Zoals al aangehaald, geld is er genoeg. We hebben onder andere meer dan 8 miljoen vrij te besteden investeringsreserve. Financieel staan we er goed voor, ook meerjarig. Laten we dan ook iets terug doen voor onze inwoners. U geeft aan dat de lastendruk voor onze inwoners stijgt met 2,71%. Alweer iets wat niet klopt. Over 2023 is er een heffingskorting van € 36 verstrekt maar die vervalt. De lastendruk stijgt daardoor met maar liefst 7,56%! Wij stellen dan ook voor om deze korting ook dit jaar weer geven. Ons eerdere voorstel voor een sociaal noodfonds wordt geparkeerd tot de herijking van het armoedebeleid. Onze inwoners moeten echter nu geholpen worden. Vooruitlopend op de herijking stellen wij dan ook voor om de norm voor het verstrekken van financiële ondersteuning te verhogen van 120% naar 130% van de bijstandsnorm.
Gemeente Beesel, het moet gewoon beter.
Leefbaarheid in de kern Beesel
In de begroting lezen we dat leefbaarheid de rode draad in de ambities is. Met betrekking tot het stimuleren van leefbaarheid wordt er volop gebouwd en werken we aan toekomstbestendige centra. Leefbaarheid is als apart programma in de begroting opgenomen. Het college stelt in de begroting dat we rekening moeten houden met het algemeen belang. Wij zien dat er een groot verschil is tussen de individuele kernen in welke rol ze hebben en hoe ze zich ontwikkelen binnen onze gemeente. Reuver heeft echt de centrumfunctie van de hele gemeente. Offenbeek heeft een grote update gehad met de komst van het Grescollege en de wijk Oppe Brik.
De kern Beesel heeft een bijzondere tijd achter de rug. 15.000 toeschouwers hebben live mee kunnen maken waarin de gemeenschap van de kern Beesel uitblinkt. Het Draaksteken zet onze hele gemeente op de kaart. Het gaat over saamhorigheid, verbondenheid, eensgezindheid, de grote inzet en het doorzettingsvermogen in de kern Beesel. Veel elan straalt hierdoor af op onze gemeente en zorgt voor heel veel spin-off. We profiteren er als gemeente Beesel echt van. Dat is fantastisch.
De vraag is: wat is ons dat als gemeente waard? Dit vraagt om actie. Actie die moet leiden het opstellen van specifiek beleid voor de kern Beesel en waar het kernoverleg Beesel bij betrokken is.
Wellicht denkt u: “dat doen we toch al”? Naar onze mening klopt dat maar ten dele. In de RIB van 20 Juni j.l is uitgebreid beschreven wat er allemaal voor de kern Beesel loopt en speelt. Wat wij nog steeds missen zijn concrete doelen. We hebben het vaker aangegeven. Beleid is de weg waarlangs en de middelen waarmee we in een bepaald tijdbestek een bepaald doel wensen te bereiken. Wat is dat doel dan? In de begroting noch ergens anders staan de doelen voor de kern Beesel specifiek beschreven. Voor de kern Beesel moet het gewoon beter. Wij hebben hiervoor een motie Masterplan Kern Beesel voorbereid.
Mobiliteit en verkeer
Waar we in de drie kernen mee te maken hebben, is de problematiek omtrent verkeer en mobiliteit. Er worden op dit moment zaken opgepakt en of zijn in ontwikkeling we missen echter de integrale aanpak. In onze ogen is mobiliteit ook aandacht hebben voor de locatie van Industrieterreinen en een mogelijke herinrichting daarvan. Het doel daarbij moet zijn het verminderen van (vracht)verkeer in de woonwijken. We zullen het op te stellen mobiliteitsplan hierop beoordelen.
Wonen
Zoals al eerder gemeld doen we op gebied van wonen heel veel, er is veel in aanbouw en of in ontwikkeling. Er is eerder bij de behandeling van de woonvisie aangegeven dat het college de ambitie heeft om de gemeente te laten groeien. Hoe realistisch is dit gezien de energiecongestie, betonkrapte, economische ontwikkelingen, financiële perikelen zoals de rente, enz.? We zullen dit kritisch volgen en zoals u van ons gewend bent daarop reageren als dit nodig is.
Duurzaamheid
Kader Opwekking Duurzame Energie (KODE)
Wat was ook alweer de reden om de KODE vast te stellen? Op onze vraag of en wanneer de KODE geëvalueerd wordt, wordt geantwoord dat het meest geschikte moment daarvoor gezocht wordt. Vager dan dit kan het antwoord niet zijn. Kan het college aangeven wat een geschikt moment daarvoor is? En hoe bepaal je dit?
Er wordt onderzocht of verdere ontgronding in de gemeente Beesel kansrijk is. Het initiatief hiervoor staat beschreven in het coalitieakkoord. Milieuaspecten zoals vrachtwagenbewegingen dienen echter ook onderdeel te zijn van het onderzoek. Hoe denken de andere fracties hierover?
Circulair ambachtscentrum
Wij horen nog steeds dat lokale initiatieven niet serieus genomen worden. Er wordt in de aanloop van een project contact opgenomen met lokale partners waarna het in schoonheid sterft. We horen dat er maar op zeer kleine schaal activiteiten zijn zoals het Repair Café en het Grescollege. Wij vinden dit een gemiste kans. Er is in de gemeente naar onze mening een fantastisch kringloopcentrum. Waarom maken we als gemeente niet meer gebruik van Primula? Gemeente Beesel, het moet gewoon beter.
Wederkerigheid
We vinden wederkerigheid meerdere malen terug in de begroting. Hierbij lezen we zelfs: we vragen en verlangen. Wederkerigheid is echter gebaseerd op een gezamenlijke verplichting waar een gift wordt beantwoord met een tegengift. Wat wij echter lezen is dat u iets geeft en daar iets voor terug verlangt.
U schrijft dat de verenigingen het moeilijk hebben. We lezen dat u van de verenigingen vraagt en verlangt dat ze nieuwe inwoners nauwer bij hun vereniging gaan betrekken. Dit is geen taak van een vereniging, het is een verdere belasting. Iets nieuws erbij terwijl ze hun eigenlijke taken als vereniging maar nauwelijks gedraaid krijgen. Verder lezen we dat u wijkgericht wilt gaan werken waarbij verenigingen samen met andere aanbieders totaaleigenaar worden. Wat betekent dit en hoe stelt u zich dit voor? Wij vinden dat dit een opdracht is die niet thuishoort bij de verenigingen.
Lezen we dan goed, dat de verenigingen die gewoon voldoen aan de geldende regels voor subsidietoekenning daarvoor bovenstaande zaken moeten gaan uitvoeren? En wat als ze dat niet kunnen? Krijgen ze de subsidie dan niet, of minder? Is vooraf al besproken met de verenigingen wat de uitvoering inhoudt en of zij daar mee instemmen? En of het realistisch is? Staan de verenigingen hierin dan voor een vastgesteld feit? Een gevalletje, het moet, want anders? We horen graag wat de andere fracties ervan vinden dat we onze verenigingen extra belasten.
Ruiver in de kieker!
U wilt de gemeente Beesel beter op de kaart zetten. En natuurlijk is dat een aimabel streven. Onze gemeente heeft veel te bieden. Vooral ook voor de toeristen die ons bezoeken en verblijven op Landal de Lommerbergen. Bij een presentatie van de parkmanager tijdens de werkvergadering op de Lommerbergen werd zeer duidelijk dat toeristen op internet zoeken naar wat Reuver te bieden heeft. Want per slot van rekening ligt het park in Reuver en niet in Beesel. De uitkomsten zijn op zachts gezegd, mager te noemen.
Hoe zetten we Reuver op de kaart zodat de toeristen Reuver kunnen vinden met al wat het te bieden heeft? De toeristen die ons bezoeken, vooral de grote aantallen die naar de Lommerbergen komen, moeten we koesteren. Ze moeten naar Reuver gelokt worden. Ruiver haet veul sjoëns… doe mos ut waal weite te vinje. Laten we dan vooral dat vinden wat gemakkelijker maken. Voorzitter, kunt u dit toezeggen?
Cliëntenparticipatie
Tot slot nog een onderwerp waar ook het nodige mee mis is: cliëntenparticipatie. Artikel 47 van de Participatiewet stelt dat de gemeente een verordening vaststelt over de wijze waarop cliënten worden betrokken bij de uitvoering van de Participatiewet. Tevens geeft deze wet aan dat het de cliënten zijn, de ervaringsdeskundigen, die betrokken moeten worden bij beleid en uitvoering.
De betreffende verordening is er sinds 2015 en regelt de participatie in de gemeente Beesel via een cliëntenraad. We constateren dat er weliswaar een verordening is maar geen cliëntenraad. Ja, we hebben een Adviesraad Sociaal Domein maar die bestaat niet uit cliënten. Een cliëntenraad met ervaringsdeskundigen zorgt voor laagdrempelig contact. Dit is van belang omdat het een kwetsbare groep betreft. We ontvangen signalen dat men niets zegt of vraagt omdat men bang is de uitkering te verliezen. De Nationale Ombudsman heeft in oktober een rapport uitgebracht en concludeert dat veel gemeenten zich ervan af maken met een Adviesraad Sociaal Domein. Zo ook de gemeente Beesel. Dit is niet wat de wetgever bedoeld heeft maar erger nog, onze inwoners die onder de participatiewet vallen worden niet gehoord en worden niet betrokken bij beleid en uitvoering. Inclusie is ver te zoeken. Het is de hoogste tijd om deze fout te herstellen. Wij hebben een motie hiertoe voorbereid.
Tot slot
Wij verwachten van uw college duidelijke keuzes en meer daadkracht en leiderschap op de uitvoering.
Gemeente Beesel het moet gewoon beter