Geacht college,
We zitten hier vanavond achter gesloten deuren bij elkaar om te praten over de kerntakendiscussie. Wat ons betreft is er echter geen sprake meer van een open gesprek over onze kerntaken. Het proces zoals we dat hebben afgesproken, wordt niet uitgevoerd. Dat niet alleen, alle afspraken die over de kerntakendiscussie zijn gemaakt, worden nu ter discussie gesteld. Want u als college stelt een andere werkwijze voor.
Voor de beeldvorming zullen we kort schetsen hoe dit traject tot stand is gekomen en wat de afspraken zijn. In oktober 2019 heeft het CDA tijdens de begrotingsvergadering een motie ingediend waarin letterlijk het volgende stond: “Verzoekt het college: in 2020 voorbereidingen te treffen voor het voeren van een kerntakendiscussie in 2021 zodat een volgend college invulling kan geven aan een sluitende meerjarenbegroting en in staat is de algemene reserve aan te vullen.” Deze motie is door de gemeenteraad unaniem aangenomen (zie bijlage voor de volledige tekst van de motie).
Daaropvolgend zijn door de verantwoordelijk wethouder Herman van Wanrooij en de ambtenaren de eerste stappen gezet, met uiteindelijk een tijdsplanning. Voordat dit door de raad is vastgesteld, zijn door de wethouder en de ambtenaar met alle fracties gesprekken gevoerd om de kerntakendiscussie en de verwachtingen te bespreken. We hebben daarop in de vergadering van 16 juni een besluit genomen over de kerntakendiscussie, onze wensen en het proces.
In het najaar van 2020 zouden de bouwstenen gevuld zijn, we zijn toen in een beeldvorming bijgepraat. In het eerste kwartaal van 2021 zou vervolgens burgerparticipatie plaatsvinden, gevolgd door de daadwerkelijke discussie in maart door de gemeenteraad. Dat is nu. Maar deze avond vindt er geen kerntakendiscussie plaats. Er zijn geen bouwstenen gevuld en de burgerparticipatie heeft niet het gewenste resultaat opgeleverd. Wat nu van ons gevraagd wordt is om vijf onderwerpen te noemen uit een 1-dimensionale meerjarenbegroting zonder doorgelinkte gevolgen. Dat is geen kerntakendiscussie zoals wij die met elkaar voor ogen hadden en hebben afgesproken.
Het hele idee was om met elkaar open, eerlijk en transparant te praten over onze kerntaken. Daarbij zou allereerst de vraag centraal staan: “Wat voor gemeente zijn wij eigenlijk? Wat voor gemeente willen wij zijn?” gevolgd door: “en hoe kunnen we dat financieren?” We zouden gaan kijken naar de taken die we uit MOETEN voeren, de taken die we uit WILLEN voeren en de taken die we uit KUNNEN voeren. We zouden met de benen op tafel het gesprek met elkaar voeren. Een gesprek waarin alles bespreekbaar zou zijn en waar uiteindelijk een wensenslijstje met bijbehorende bezuinigingsopdracht aan zou hangen.
Het is altijd zo geweest dat de kerntakendiscussie een onderwerp van de gemeenteraad als geheel was. Nu stelt u als college echter voor te kiezen voor een andere weg. Daarmee kiest u er in onze ogen voor van de kerntakendiscussie een college-onderwerp te maken. Dat doet geen recht aan de afspraken en aan onze status als gemeenteraad.
Over de burgerparticipatie is de afgelopen tijd al veel gezegd, maar tegelijkertijd is er ook nog te weinig over gezegd. De vragen zoals deze zijn vormgegeven en gelanceerd richting inwoners, hebben voor veel kritiek gezorgd vanuit deze gemeenteraad. Vrijwel alle partijen waren het erover eens dat deze op z’n zachtst gezegd niet de schoonprijs verdienden. Uiteindelijk leverde het respons op van zo’n 350 inwoners. Niet representatief, dat klopt, maar het zijn er wél 350. Als college verstuurde u vervolgens een persbericht met de boodschap dat de resultaten niet zouden worden meegenomen. Maar dat is niet aan u. Dat is aan de gemeenteraad. We erkennen dat de resultaten niet representatief zijn, maar vinden wel dat deze op z’n minst door de raad moeten worden ingezien. Daarnaast zijn er ook andere mogelijkheden om alsnog een traject burgerparticipatie te starten. Dit onderwerp is té belangrijk om het hierbij te laten. Een excuus voor het verstuurde persbericht en de communicatie hierover richting onze inwoners is in deze zeker op zijn plek. Ook met het oog op toekomstige burgerparticipatietrajecten.
Als het gaat om de daadwerkelijke kerntakendiscussie wordt nu ook de gemeenteraad buitenspel gezet. We mogen vanavond vijf onderwerpen noemen die verder worden uitgewerkt. Maar wat heeft dit voor status? Er staan wat bedragen op een rijtje, maar die zeggen niks. Wat zijn de gevolgen van wat we vanavond gaan zeggen? Wat houdt dit in voor het vervolg? Zeggen we nu ‘ja’ tegen bezuinigen op die onderwerpen? Het is totaal onduidelijk. De afspraak was om van alle onderwerpen bouwstenen te maken waarop we onze keus zouden kunnen baseren. Deze ontbreken. Dat is niet conform afspraak en het lukraak noemen van vijf onderwerpen doet geen recht aan de oorspronkelijke afspraak. Op deze manier voeren we geen open discussie over onze wettelijke taken en ons wensenlijstje, we strooien uit de losse pols met bedragen. Dat is geen kerntakendiscussie, dat is ongefundeerd bezuinigen.
Wat verwachten wij nu? Dat het afgesproken proces gevolgd wordt. Niet alleen kijken naar het hier en nu, maar toekomstgericht en kijkend naar de lange termijn. Excuses naar de inwoners en een alternatief voor de burgerparticipatie. Wij willen daar best over meedenken en noemen wat voorbeelden: Brabants Centrum heeft ons per mail een voorstel gedaan, we denken dat hier winst uit te halen valt. Maar ook digitaal zijn er mogelijkheden. Laat bewoners bijvoorbeeld een soort begroting invullen of iets dergelijks. Ingevulde bouwstenen, zoals dat is afgesproken en zoals dat in een beeldvorming in concept aan ons gepresenteerd is. Een échte discussie in de gemeenteraad met ruimte voor ieders mening en met open vizier.Wij willen niet achter gesloten deuren zonder inhoudelijke onderbouwing zaken gaan roepen. We willen een goede discussie die de komende jaren houdbaar is. Maar bovenal: we willen als gemeenteraad zelf de regie in handen houden.