De gemeente Doetinchem staat er financieel niet goed voor. Er zijn twee hoofdoorzaken. Net als in de overige gemeenten zijn er grote tekorten in de zorg. In mei hebben we beduidend minder geld gekregen van het rijk.
●De eerste reden is dat Doetinchem net als vrijwel elke andere gemeente in Nederland stijgende miljoenentekorten heeft op de zorg. In 2013 werd al door jeugdzorg Nederland gewaarschuwd dat de continuïteit, beschikbaarheid en kwaliteit voor jeugdzorg in gevaar is. Bij de overgang van de jeugdzorg naar de gemeente, vond een bezuiniging plaats, oplopend tot maar liefst 30%. Er was geen overgangsregime, er is herhaaldelijk gewaarschuwd voor frictiekosten, faillissementen en grote personeelstekorten. Maar de staatssecretaris was horende doof en ziende blind. Helaas zijn de waarschuwingen uitgekomen. Er komen nu tegemoetkomingen vanuit het rijk, maar dat is niet genoeg en het zijn geen structurele oplossingen.
●De tweede reden is dat we bij de meicirculaire beduidend minder geld gekregen hebben van het rijk. Ook dat laatste geldt voor veel gemeenten. Ruim 11 miljard ligt er op de planken, het gaat economisch goed met Nederland, jammer dat veel mensen in Nederland dat niet merken en dat laatste geldt ook voor veel gemeenten, waaronder Doetinchem. Het is niet voor niets dat een groot deel van Nederland momenteel staakt.
De tekorten betekenen hoe dan ook, dat de gemeenteraad beslissingen moet gaan nemen, die we geen van allen leuk vinden. Bezuinigen moeten we. Niemand zit er op te wachten om een artikel 12 gemeente te worden. Dan sta je als gemeente onder direct toezicht van de provincie en heb je niets meer in te brengen. Tegelijkertijd willen we zoveel mogelijk wél realiseren, tegen zo laag mogelijke kosten.
Tijdens verkennende debatten, hebben we aangegeven waar onze voorkeuren liggen en wat volgens ons anders kan. GroenLinks heeft daarbij de nadruk gelegd op de zorg, armoedebestrijding, diversiteitsbeleid, duurzaamheid, biodiversiteit en milieu.
Gezien de hoogte van de tekorten snappen we heel goed, dat naar elke gemeentelijke opdracht gekeken wordt. De bezuinigingen zijn redelijk evenwichtig verdeeld over de verschillende thema’s die in het coalitie akkoord staan. Het gaat dus overal pijn doen. En uiteraard is het zo, dat de ene bezuiniging voor ons pijnlijker is dan een andere. Toen we destijds onze handtekening onder het coalitie-akkoord zetten was er een commitment. Dat is nu niet anders, ook in mindere tijden.
De risico’s blijven onverminderd. Net als in de rest van het land stijgt de vraag naar jeugdzorg. De achterliggende gedachte was, dat de gemeenten beter instaat zijn om mensen te bereiken. De lokale overheden gingen hier voortvarend mee aan de slag en zie hier het verhaal blijkt te kloppen. De vraag neemt toe. Niet lang geleden mopperde een zorgbestuurder tegen mij over de zorgverzekeraar. Je doet je best kwalitatief zo goed mogelijke zorg te verlenen. Je wordt beloond doordat mensen voor jou kiezen en vervolgens zegt de zorgverzekeraar jammer dan, maar er is een limiet. Je mag best meer zorg verlenen, maar dat betaal je dan maar uit eigen zak. Iets vergelijkbaars is er momenteel met de gemeenten aan de hand. En dan hebben we het nog niet gehad over de omgevingswet waar extra kosten mee zijn gemoeid, of de maximale eigen bijdrage van 17,50 ongeacht inkomen of draagkracht voor de wmo. Cadeautje van het rijk. Dat laatste heeft iets van een man die voor zijn vrouw een bosje bloemen meeneemt en de buurman de rekening laat betalen.
Het moment na de kadernota, toen de meicirculaire van het rijk kwam hebben wij niet lichtvaardig opgepakt. En wat ons betreft blijft het deze coalitieperiode bij dit ene moment. Liever nu in één keer door die zure appel heen, waarbij we keuzes maken voor de langere termijn. Bezuinigen moeten we. Volgend jaar bij de begroting, wanneer daadwerkelijk blijkt dat de financiële situatie van Doetinchem zich positief ontwikkelt dan kunnen bezuinigingen deels worden teruggedraaid. Die belofte van de wethouder van financiën is voor GroenLinks voldoende.