Is er in onze gemeente behoefte aan extra zondagopenstelling? Om die vraag beantwoord te krijgen heeft een raadswerkgroep, waar ook GroenLinks deel van uitmaakte, een tweetal onderzoeken laten doen onder inwoners en winkeliers van onze gemeente. Op basis van deze onderzoeken constateert GroenLinks dat die behoefte wel leeft in onze gemeente, maar niet bij een meerderheid van onze inwoners en winkeliers. Mede op basis hiervan heeft GroenLinks tegen een raadsvoorstel gestemd waarin de zondagopenstelling gelijk gesteld wordt aan die van de rest van de week. Een meerderheid van de raad stemde echter voor het raadsvoorstel waardoor winkeliers in onze gemeente binnenkort hun zaak elke dag mogen openen tussen 7 en 22 uur.
Los van de resultaten van de onderzoeken hebben we ons als fractie ook afgevraagd of een raadsvoorstel voor extra zondagopenstelling bijdraagt aan een duurzame wereld óf juist een negatieve impact heeft op het klimaat. Al in 2019 schreven we hier het volgende over: “Feit is dat consumeren een grote impact heeft op het klimaat. De vele spullen die consumenten kopen belasten het milieu meer dan onze vleesconsumptie, ons autogebruik of onze vliegkilometers. Veel van ons realiseren dit nog niet en shoppen er vrolijk op los. GroenLinks ziet een verruiming van de openingstijden als een aanmoediging voor onze inwoners om vaker te gaan winkelen en meer te gaan kopen. Dit draagt niet bij aan de broodnodige bewustwording dat we minder moeten consumeren om onze gemeente leefbaar te houden voor toekomstige generaties.” En de tegenstanders van windmolens op land geven we ook mee: minder consumeren is minder energie verbruiken en dus ook minder energie hoeven opwekken.
In het debat lichtten we drie conclusies toe die we trokken uit de onderzoeken, afgenomen onder onze inwoners en winkeliers.
Ten eerste blijkt dat inwoners sterk verdeeld zijn over een verruiming van de zondagopenstelling. Aan inwoners is de vraag gesteld: “Als u het mocht bepalen, wilt u dan dat de winkels open zijn op zondag in de gehele gemeente Doetinchem?” Globaal genomen wil bijna 40% van de inwoners dat alle winkels alle zondagen open zijn. 60% van de inwoners wil dit niet; 26% is tevreden met de huidige regeling van 24 zondagen per jaar en 35% wil dat alle winkels gesloten blijven. De reacties zijn anders wat betreft de bouwmarkten en supermarkten; bij deze winkels wil een meerderheid van de inwoners dat ze alle zondagen open zijn. GroenLinks stelt vast dat de huidige regeling uit 2020 een goed compromis is en het beste aansluit bij de wensen van onze inwoners. In de huidige regeling zijn alle supermarkten en de bouwmarkten op onze PDV locaties al op zondag open en met een zondagopenstelling van 24 keer per jaar voor de overige winkeliers komen we tegemoet aan de wensen van zowel de inwoners die op zondag willen winkelen als van de inwoners die de winkels op zondag graag gesloten zien.
Ten tweede geven winkeliers aan sterk verdeeld te zijn over verruiming van de zondagopenstelling. In februari 2021 is aan winkeliers de vraag gesteld: “Als u de situatie na de lockdown mag bepalen, wilt u dan dat uw winkel/onderneming open mag op zondag?” Globaal genomen wil 36% van de winkeliers dat zijn/haar winkel alle zondagen open mag. 64% van de winkeliers wil dit niet; 36% is tevreden met de huidige regeling van 24 zondagen per jaar en 28% wil dat zijn/haar winkel gesloten blijft. Uit de analyse per deelgebied blijkt dat een meerderheid van de winkeliers in de binnenstad wil dat hun winkel 1 zondag per maand open mag (51%). Bij winkels in de winkelcentra (de supermarkten op Overstegen en de Huet), de PDV locaties en in Wehl is een ruime meerderheid voor openstelling op alle zondagen. GroenLinks stelt vast dat deze uitslag past bij de huidige regeling uit 2020 waarbij de supermarkten en de winkels op de PDV locaties elke zondag open mogen en waarbij de winkels in de binnenstad 24 zondagen per jaar open mogen zijn.
Als derde punt zien we dat inwoners vinden dat er bij de zondagopenstelling rekening gehouden moet worden met omwonenden, kerken en religieuze instellingen. Een meerderheid van de inwoners (52%) vindt dat er rekening gehouden moet worden met omwonenden bij het openstellen van de winkels op zondag. Ook vindt 23% dat er rekening gehouden moet worden met kerken en religieuze instellingen. Ook GroenLinks wil een belangenafweging maken tussen winkeliers en bezoekers van winkelcentra en de binnenstad enerzijds en omwonenden, kerken en religieuze instellingen anderzijds. In de huidige regelgeving zit deze belangenafweging goed verwerkt omdat winkels niet eerder dan 12 uur open mogen en omdat alleen de supermarkten en de winkels op PDV locaties elke zondag open mogen.
Tot slot kwamen we in het debat nog op voor de kleine, zelfstandige winkeliers die indirect dwang kunnen ervaren om open te gaan als de zondagopenstelling verruimd wordt en voor werknemers die grote druk kunnen ervaren om te gaan werken om gaten in een rooster te dichten. Ons pleidooi kon een meerderheid van de raad niet overtuigen. Naast GroenLinks stemden ook de SP, CU-SGP en een groot deel van het CDA tegen het raadsvoorstel.