Bij de raadsvergadering van vorige week donderdag heeft GroenLinks de plannen van de gemeente in de begroting 2019 beoordeeld naar het verkiezingsprogramma van GroenLinks. In tegenstelling tot de coalitie hebben wij geen behoefte om ons programma tussentijds bij te stellen; we hebben er namelijk drie jaar geleden goed over nagedacht. Welke dingen moeten volgens GroenLinks prioriteit krijgen?
Bij elk belangrijk beleidsproces hoort tegenwoordig een participatietraject. GroenLinks is hier van harte voor, maar noteert ook haperingen en valkuilen. Het college zegt participatie – het van onderaf meedenken – belangrijk te vinden, maar we merken dat zij niet altijd gecharmeerd is van een al te kritische wijkraad of van al te kritische burgers. Een participatieproces is zelfs eenvoudig te manipuleren.
Er zijn verschillende manieren waarop de participatie vorm gegeven kan worden: via wijkraden of koepels, of via ad hoc samengestelde inspraakgroepen. Vooral de laatste methode is kwetsbaar. We zien regelmatig dat mensen die dan bij elkaar zitten het idee hebben dat hun ideeën meegenomen worden, wat dan achteraf toch niet zo blijkt omdat de gemeente meerdere belangen tegen elkaar afweegt. We denken dan bijvoorbeeld aan de inspraakrondes rond het verkeersplan oude kom Volendam en de situatie rond het Europaplein.
Er is in de begroting 30.000 euro structureel uitgetrokken voor “participatie”; er moet een nota komen, maar welke vorm dat gaat krijgen is nog erg vaag. Wij stellen voor nog eens kritisch naar dit beleidsinstrument te kijken. Met name moet je van te voren duidelijk zeggen wat je wel en wat je niet kunt meenemen en daarmee voorkomen dat inwoners teleurgesteld raken.
DijkversterkingDe dijkversterkingsplannen lijken nu in een cruciale fase te komen. Edam-Volendam heeft een lang stuk dijk in de gemeente, van Schardam tot Volendam. Voor HHNK en de Provincie is de kous al af, maar er volgen zeker nog bezwaarprocedures. Veel betrokkenen hebben de indruk dat ze niet serieus genomen zijn. De risico’s van grootschalige dijkverplaatsing en aanleg op een ondergrond die nog nooit een dijk gezien heeft worden weggewuifd. GroenLinks vindt dat een ernstige zaak. We maken ons ook grote zorgen over de situatie op het Noordeinde in Volendam. We weten dat volgens het meerderheidsstandpunt van de raad er een afrit komt naar het parkeerterrein achter Spaander. Dit wordt echter een privéafrit t.b.v. enkele ondernemingen, betaald met belastinggeld. Daarnaast gaat de afrit zorgen voor toename van het verkeer, terwijl het Noordeinde nu al erg druk is met wandelende toeristen.
Het standpunt van de gemeente in de hele discussie is niet ferm genoeg geweest (in tegenstelling tot bijvoorbeeld gemeente Koggeland). Edam-Volendam lijkt zich vooral druk te maken over de meekoppelkansen zoals de afrit. In het overzicht van investeringen zien we een bedrag van € 300.000,- voorzien in 2019, voor meekoppelprojecten. Laten we ervoor zorgen dat we daarmee niet een plan financieren dat geen maatschappelijke meerwaarde heeft.
DuurzaamheidGroenLinks is gematigd positief over de duurzaamheidsambities van de gemeente. Er moet echter nog veel gebeuren. In 2018 hebben we besloten om fase 9 van de Broeckgouw gasvrij te bouwen, en een keuze te maken voor warmtepompsystemen geïnstalleerd per huis. Dit is een heel belangrijke beslissing geweest, al is het nog een beetje pionieren.
De aanstelling van een duurzaamheidsambtenaar heeft positief uitgepakt. Er is een groot aantal initiatieven gaande: verduurzaming van de oudbouw, Zon op Edam-Volendam, op handen zijnde regionale bronnenstudie met wijkenplan, enzovoort.
De start van elektrisch aangedreven voertuigen en de installatie van oplaadpunten heeft de aandacht maar zal binnen korte tijd, als de autofabrikanten allemaal met elektrische modellen op de markt komen, een grote inspanning vragen. De vraag is of wij hier als gemeente voldoende op voorbereid zijn. We moeten voorkomen dat een tekort aan laadpalen een beperkende factor wordt.
Ook zal de energieleverantie (stroom) onder de loep gehouden moeten worden. Liander heeft de gemeentes al gewaarschuwd dat als een belangrijk deel van de huishoudens overgaat op alles-elektrisch, er grote ingrepen moeten plaatsvinden in de infrastructuur. Er moeten dan onder andere nieuwe onderverdeelstations komen. Het kost jaren om dat te realiseren.
Het is erg belangrijk dat we ons oriënteren op het landelijke klimaatakkoord, want daaruit zullen de opgaves voor de gemeentes volgen. Intussen moet de gemeente alle initiatieven die nu spelen zoveel mogelijk ondersteunen. Ook de duidelijkheid naar de burgers is een onderwerp.
WonenDe actualisatie van de woonvisie staat gepland voor 2021. Vooruitlopend daarop wordt een woningbehoefte-onderzoek gestart (begroot op 15.000 euro). Het college lijkt in de actualisatie van de woonvisie alleen oog te hebben voor ouderen. Dat kan niet de bedoeling zijn.
Wij willen aandacht vragen voor jongeren:
Zij hebben minder vermogende positie Hun stem wordt minder gehoord Ze hebben voldoende aan kleinere woningen Bekeken moet worden of woonvormen met meerdere huishoudens niet een oplossing zijnGroenLinks diende een motie waarin het college werd opgeroepen om in het komende woonbehoefteonderzoek een visie te ontwikkelen op de woonbehoefte van jongeren. De motie werd na een aanpassing op vraag van Lijst Kras, raadsbreed aangenomen.
Nico van Straalen
Fractie GroenLinks Edam-Volendam