Gemeentelijke fusies, altijd een boeiend onderwerp voor de politiek. Waar het dan over gaat? En waarom? Nou, we hebben nu in Zaanstreek-Waterland 8 gemeenten. Meer dan elke andere regio in de metropoolregio Amsterdam. En versnippering leidt over het algemeen tot een gebrek aan eendracht. Het is haast onvoorstelbaar hoeveel energie het kost om tot een gezamenlijke brief te komen.
Het gezegde is bekend: Eendracht maakt macht. Dat helpt weer om een gemeente te besturen en onze belangen te behartigen. In de tussentijd zijn Beemster en Purmerend druk met hun aanstaande fusie. Oostzaan en Wormerland zijn hun ambtelijke fusie tegen het licht aan het houden en de gemeenteraden in Landsmeer en Waterland vergaderen over hún toekomst. Alleen of samen? En met wie dan?
Edam-Volendam is 4 jaar geleden uit een fusie ontstaan en we hebben dat aangegrepen om de cultuur te verbeteren. We zien nu al jaren vooral samenwerking, waar het vroegere politieke klimaat vooral door ruzie werd gedomineerd. In de 10 jaar vóór onze fusie kende de gemeente maar liefst 7 (!) verschillende colleges. In de 4 jaar na de fusie slechts één. Dat helpt enorm als je voor de langere termijn juiste keuzes wilt maken en een stabiele koers vast wilt houden.
We zijn minder kwetsbaar geworden als organisatie. En we hebben meer invloed en mogelijkheden om mee te doen in de regio, waar tegenwoordig op zo ongeveer élk terrein afspraken worden gemaakt (wonen, economie, mobiliteit, duurzaamheid, landschap, milieu, etc etc). En inwoners en ondernemers? Zie hebben er over het algemeen niet of nauwelijks wat van gemerkt. Of ze zijn positiever. Uitzonderingen daargelaten.
Deze week was ik aanwezig, op de publieke tribune, bij de vergadering in Waterland. De burgemeester van Landsmeer sprak ze toe en ging boven de gemeenten hangen. Hij hield de raad van Waterland voor dat de dienstverlening vaak wel acceptabel is, maar niet meer het niveau haalt dat je eigenlijk ambieert. De mogelijkheden bepalen vaak wat kan, niet de ambitie.
De Waterlandse gemeenteraad, zo zag ik, kan of wil niet samen tot één gezamenlijk standpunt komen. Ik zag vooral verdeeldheid. En partijen die standpunten innemen, maar de consequenties niet willen accepteren. Dat is tekenend en in enorm contrast met de situatie in Edam-Volendam. Het onderstreept weer dat we de stabiliteit en samenwerking moeten koesteren en dat dit niet vanzelfsprekend is!
In Edam-Volendam is er nu geen noodzaak om te fuseren. En het ziet er naar uit dat Waterland voorlopig kiest voor zelfstandigheid. Ondanks het feit dat ik in Waterland het gevoel kreeg dat het water daar tot aan de lippen komt of gaat komen. Om zelfstandig te kunnen blijven, moeten daar de belastingen met minimaal 10% en misschien zelfs met 30% omhoog. Het zijn momenten dat ik blij ben dat Edam-Volendam en Zeevang wel gefuseerd zijn, minder kwetsbaar zijn en meer vlees op de botten hebben. Want mede daardoor slagen we er in om in Edam-Volendam, samen, een zeer ambitieus coalitie-akkoord realiseren.
Wim Runderkamp,Wethouder