Afgelopen zomer bracht ik een bezoek aan het grootste oorlogsmuseum van Normandië in Caen. Op een van de landkaarten – stammend uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog – stond daar naast Eindhoven ook ‘Stratum’ nog als aparte gemeente aangeduid op de kaart. Als er een stad is die bewezen heeft een stad te kunnen zijn met een krachtige dorpse buurtcultuur dan is het Eindhoven wel. Wij zijn namelijk een mengelmoes van dorpen. Ondanks de verstedelijking van Eindhoven, blijft het typische karakter van oude dorpen als Stratum, Strijp, Gestel en Tongelre zichtbaar. Waarom? Omdat cultuur dat is wat door de mensen wordt geschapen en dus ook door de mensen wordt gecreëerd en ook door hen behouden blijft.
D66 staat voor een sterke regionale samenwerking in combinatie met een krachtige bestuurlijke eenheid. We moeten oppassen voor een wildgroei aan besluitvorming op bovengemeentelijk niveau. Een versnipperde regionale samenwerking belemmert bestuurlijke effectiviteit en gaat ten koste van de democratische legitimiteit. Regionale regelingen staan op te grote afstand van de lokale democratie en hebben onvoldoende bestuurlijke en democratische inbedding. Veel gebeurt min of meer buiten het zicht van de gemeenteraad en in het geval van sturing gaat het vaak om bijsturing achteraf. In de toekomst zal ook het draagvlak hier steeds meer onder gaan lijden. Voor de lange termijn biedt een woud aan regionale samenwerkingsverbanden geen goede en duurzame oplossingen.
D66 pleit dan ook al jaren voor het instellen van bestuurlijke regio’s die er een nauwe relatie met het rijk op nahouden. De herindeling met Nuenen zien wij dan ook als het begin van een steeds nauwere democratische verankering van de bestuurlijke regionale samenwerking die deze regio met alle uitdagingen die ons te wachten staan, meer dan ooit nodig heeft.
Oud-burgemeester Rob van Gijzel nam ons in zijn afscheidspublicatie ‘de stad die de toekomst maakt’ al mee in de visie van de Amerikaanse politicus en filosoof Benjamin Barber die een pleidooi hield voor krachtige stedelijke gebieden. Stadsbesturen staan volgens Barber het dichtst bij de burger, zijn pragmatisch in plaats van ideologisch, nemen sneller beslissingen en kennen de weg binnen internationale netwerken. Onze oud-wethouder Mary-Ann Schreurs heeft dat het laatste decennia meermaals aangetoond, samenwerken als stedelijke regio met Europa is effectief!
Zolang de inwoners van Nuenen blijven participeren en actief hun cultuur levendig blijven houden, dan zullen ook daar de typische Nuenense culturele kenmerken niet verdwijnen. De gemeente zal in onze ogen er dan ook alles aan moeten doen om ruimte te bieden voor deze typische Nuenense kenmerken. De waarborging van deze culturele waarden, is namelijk een belangrijke voorwaarde voor het slagen van de samenvoeging van deze twee gemeenten. Het gebiedsgericht werken dat de gemeente toepast kan hier in onze ogen een prima bijdrage aan leveren.
Steden kenmerken zich veelal door een fiksere hoeveelheid aan bebouwing en D66 snapt dan ook de zorgen van de Nuenenaren omtrent de grote hoeveelheden groen die de gemeente rijk is. Om die reden zijn we blij dat het herindelingsplan helderheid schept; geen hoogbouw en grootschalige bouw in de natuurrijke gebieden van Nuenen. Op die manier blijft ook ruimtelijk gezien het dorpse karakter behouden. Ook voor het stedelijke gebied zijn deze groene buffers van groot belang.
D66 vindt het belangrijk dat de inwoner van Nuenen op een laagdrempelige manier toegang blijft houden tot de gemeente. Zoals D66 ook al jaren in Eindhoven bepleit, moeten inwoners hun eigen leefomgeving kunnen bepalen, dat geldt ook voor de inwoners van Nuenen. Hoe dat er in de praktijk uit zal gaan zien? Bestuur en democratie zijn niet vanaf een tekentafel opnieuw in te richten. Perspectieven zoals hiervoor geschetst, moeten dus ruimte laten voor invulling van onderop. De gemeentelijke verordening van de fusiegemeente staat dat toe: inwoners kunnen bijvoorbeeld een dorps- en wijkraad in het leven te roepen. Een kleinere gemeente heeft vaak veel betrokken inwoners die van onderop initiatieven ontwikkelen, iets waar Eindhoven van kan leren. Net als dat Nuenen heeft laten zien dat een goede verankering van de zorg-decentralisaties op gemeentelijke niveau mogelijk is, iets waar Eindhoven eveneens inspiratie uit kan putten.
Wat goed is voor de stad, is goed voor de regio en andersom! Om die reden staan wij positief tegenover de voorgestelde zienswijze van de gemeente Eindhoven ten aanzien van het herindelingsontwerp.
Robin Verleisdonk Fractievoorzitter D66 Eindhoven