Maandag 5 november vond de eerste vergadering over de begroting plaats.
Hoe werkt het
Ieder jaar stelt de raad in november, voorafgaand aan het nieuwe begrotingsjaar, de begroting vast. De begroting is het huishoudboekje van de gemeente Emmen. Hierin staat wat we het komende jaar gaan doen en wat dat kost. Het college doet een voorstel en de gemeenteraad praat over de begroting om te bepalen wat er wel en niet in moet komen en stelt de begroting daarna volgens die afspraken vast. De plannen van het college voor de begroting kunt u hier vinden.
Vergadering maandag 5 november 2018
De vergadering van afgelopen maandag verliep anders dan wij bij de voorbereidingen hadden verwacht. Afgelopen vrijdag kwam er namelijk het bericht van het college aan de gemeenteraad over forse tekorten. De wethouder licht dit aan het begin van de vergadering toe. Dit onverwachte bericht heeft uiteraard gevolgen gehad voor de vergadering en de inbreng van de partijen. De inbreng van de ChristenUnie kunt u hieronder lezen.
Daarnaast nam een raadslid afscheid van de raad, iets dat alle aanwezigen toch heeft geraakt en wat we graag anders hadden gezien. Kortom, het was een enerverende vergadering. Komende donderdag komt er een vervolg.
Persberichten over deze vergadering
Zaterdag 2 november: Emmen wacht pijnlijke bezuinigingen door onverwacte miljoenen tegenvallers
Maandag 4 november: "Emmen zet investeringen in de ijskast vanwege tekorten"
Inbreng door Henk Huttinga namens de ChristenUnie
Voorzitter,
Soms sta je in een museum verwonderd te kijken naar een abstract schilderij waaronder staat aangegeven “Zonder Titel” en dan verbaas je je er over dat het Zonder Titel is. Immers, je kunt dan vanuit je fantasie er toch wel wat in zien en een betekenis aan ontlenen. Zou de kunstenaar in kwestie dat niet gekund hebben? Of laat de kunstenaar het dan juist bewust over aan de kijker? Voorzitter, deze nu zogenaamde begroting zou wat ons betreft met recht beslist dit predicaat mee kunnen krijgen “zonder titel”. Want wat is het nu uiteindelijk eigenlijk na de mail van wethouder Otter van vorige week vrijdag? Zegt u het maar… Het zojuist door wethouder Otter voorgelezen begrotingsbesluit had ons met deze mail moeten bereiken. Zoals het tot ca. 3 uur vanmiddag ging is feitelijk een schoffering van de raad. De raad was tot dan in het ongewisse gelaten over welk besluit zou moeten worden gedebatteerd deze begrotingsbehandeling.
“Net als andere jaren hebben we een begroting voorgeschoteld gekregen, opgesteld met de gegevens die tijdens het moment van opstellen beschikbaar waren. Een sluitende begroting met perspectief”, zo beweert het college in de mail van jl. vrijdag. Is dat zo? Was de voorgelegde begroting al niet gebouwd op een deel onzekerheid? Ons inziens zitten er posten in waarvan je nu al zou kunnen voorspellen dat die bij Berap 1 al uit de pas gaan lopen of waarvan halverwege het jaar moet worden geconstateerd dat ze onhaalbaar zijn of achter blijven bij hetgeen is verwacht en vastgesteld. Om maar niet te spreken van het in twijfel te trekken materieel evenwicht of de instabiliteit daarvan.
Daarnaast vragen we ons in gemoede af of de financiële storm die opgestoken is niet beter was te voorzien en aan te voelen, al eerder dit jaar? Berap 1 cijfers zijn immers maar van een paar maanden en die waren al niet best. Was er niet alle reden vanaf begin dit jaar zeer accuraat de stand van zaken te volgen en eerder aan de bel of noodrem te trekken? Het lijkt nu wel of het college volkomen verrast is. Die indruk krijgen wij door een plotselinge opeenvolgende negatieve mededelingen trend binnen een week. Het lijkt wel bijna een soort van paniekvoetbal. Dat kan toch niet waar zijn?
Voorzitter, de afgelopen jaren hebben we telkens met sluitende begrotingen gewerkt zoals het hoort, maar geen enkel begrotingsjaar sloot vervolgens de rekening zonder ingreep via de reserves op nul. Bij de kadernota behandeling dit jaar wezen wij u daar ook al op. Er is buiten het effect van externe factoren een tendens van gebrek aan begrotingsdiscipline waarneembaar. Namens de CU fractie heb ik daar een heel stuk aan gewijd op 28 juni (zie hier) en u zou het eens moeten teruglezen. De toen gebezigde tekst zou ik nu zo één op één weer voor kunnen lezen. Het lijkt wel een profetie die nu al werkelijkheid wordt. Bijna een beetje eng en een slechte zaak.
Het heeft o.i. voor zover we er zelf als gemeente direct invloed op hebben dus vooral te maken met het gebrek aan discipline, maar ook een gebrek aan accuratesse en weerstand.
Daarom houden we de CU bijdrage bij het voorliggende stuk met brieven en mails deze keer relatief beperkt. Want u moet nu eerst flink aan de bak en dan niet alleen met de grote posten en risico’s die u zelf in de brieven van afgelopen weken noemt, maar ook met bedragen van bijvoorbeeld een ton of enkele tonnen die ook een te grote onzekerheidsfactor in zich dragen als het gaat om ‘hoe pakt het straks uit’ én ‘is het wel realistisch of is het meer een soort van wishfull thinking’?
Voorzitter, het navolgende wil ik u meegeven ondanks het nu alsnog eerst uitnemen van de investeringsagenda... Is het niet een idee het bezuinigingsboek weer van stal te halen, zoals we sinds 2010 enkele jaren gewoon waren te hanteren? En dan stellen wij voor om dit vooraf te laten gaan door overall aan het begin van het proces een bezuiniging op te leggen van een aantal procenten, bijvoorbeeld 5%. Laat elke manager verplicht met zijn of haar mensen op zoek gaan tussen alle kieren in ons begrotingshuis. Geen eigen financiële mini potjes of comfort meer, geen taken doen die niet moeten, maar de naakte financiële waarheid moet op tafel. Waar zit de ruimte! Wat is noodzakelijk. Een vergrootglas er bij en bij nul beginnen. De hele begroting opnieuw opbouwen en solide maken en meteen ook aan weerstand gaan werken.
Daarna volgt het afwegen door het MT met het College en de onverantwoorde en minder verantwoorde voorstellen gaan er dan alsnog weer uit. Vervolgens houd je dan voldoende over. Althans deze voldoende norm moet je tevoren vastleggen als harde eis. Daar mag niet aan getornd worden. De wethouder Financiën moet een bulterriër worden die voor zijn financiën ligt en o wee wanneer je zomaar over de schreef gaat. Dit of iets dergelijks achten wij nodig wil er voldoende aan het college programma worden toegekomen.
Dit betekent dat het college programma en de daaruit voortvloeiende wensen die omgezet zijn in begrotingsbeleid op de huidige bladzijden 24, 25 en 26 eerst de diepvries in kunnen. In dat verlengde wordt op de coalitie fracties een indringend appel gedaan het bestuursprogramma niet voortvarend te willen oppakken, maar eerst de boel op orde te laten brengen, uitgaand van de huidige tegenvallende gegevens en het niet bepaald rooskleurige perspectief.
Voorzitter, wij zijn gewend onze bijdrage bij de begroting af te sluiten met een zegenbede. Dat doen we nu ook door uit te spreken dat wij de medewerkers, het college en de raad veel kracht en wijsheid toewensen en om een zegen voor u allen bidden. Die zegen zal hard nodig zijn.