We spreken met Jeroen Jansen en Wilma Quak. Jeroen richtte in 2015 met een groep gelijkgestemden de coöperatie Enschede Energie op, een initiatief voor en door Enschedeërs dat zich inzet voor de verduurzaming van Enschede én voor het aanbieden van goedkope stroom. En Enschede Energie doet het goed: 350 leden hebben zich al bij de coöperatie aangesloten, waaronder Wilma.
Het vijfde zonne-energieproject is net gerealiseerd en dit jaar staan er meerdere nieuwe projecten op de planning. Na een mooie carrière als planoloog, blijft deze betrokken Enschedeër zich ook na zijn pensioen inzetten voor zijn stad en de toekomst van de volgende generaties. We spreken Jeroen via Zoom om meer te weten over wat hem drijft en hoe hij ertoe gekomen is zelf een energiebedrijf op te richten.
Wat bracht je ertoe je in te zetten voor de verduurzaming van Enschede?Jeroen: “Nou, dat is heel simpel. Die klimaatverandering is zo giga, zo enorm, je voelt je daar enorm machteloos in. “Ik wilde zelf altijd al zonnepanelen, toen ik werkte had ik er die tijd niet voor om het uit te zoeken. Toen ik stopte, ben ik het gaan uitzoeken, omdat ik er eindelijk de rust en de tijd voor had. Ik geloof in de kracht van de samenleving, probeer bij te dragen, wat je bij kan dragen en doe wat je kunt doen. Ik kan er niet voor zorgen dat het in de Botlek beter wordt, maar ik vind dat je voor je kinderen datgeen moet doen wat binnen je vermogen ligt om bij te dragen aan een beter land.” Wilma: “Als je plaatselijk iets kan doen, moet je het niet laten. Het begint hier. En ik denk dat de energietransitie eigenlijk niet snel genoeg gaat.” Jeroen: “Het heeft natuurlijk ook met dat vak van mij te maken. Planologie is altijd toekomstgericht en lange termijn. Ik ben altijd bezig geweest met “wat is er nodig op de lange termijn”. En dit is op de lange termijn nodig. Ik wil mijn steentje bijdragen om deze wereld iets beter te maken. Dat proberen te doen wat ik samen met anderen kan doen. Gewoon lokaal, klein clubje, enthousiast maken, steentje in de vijver en hopen dat de rimpels steeds groter worden en hopen dat dit uiteindelijk golven worden, die substantieel bijdragen.”
Waarom is Enschede Energie opgericht?Jeroen: “Met een dubbele doelstelling: a) Enschede duurzaam maken op alle geëigende manieren en b) de inwoners zo goedkoop mogelijke energie leveren. En het is een coöperatie geworden, omdat we vinden dat je dicht bij de inwoners moet staan en een persoonlijke band moet kunnen hebben. Het moet voelbaar zijn. Vandaar heten we ook Enschede Energie, niet Twente Energie, Enschede Energie.” Wilma voegt toe: “Bij grote organisaties als Vattenfall en Eneco gaat het over de belangen van de grote multinationals. Als je gaat uitrekenen wat je als plaatselijke energiecoöperatie kan betekenen, is dat gigantisch. We hebben een concurrerende prijs en als er winst gemaakt wordt, dan wordt deze niet weggesluisd naar Duitsland, Zweden of nog verder weg, maar het blijft hier plaatselijk. Dus kunnen we meer doen, nog meer energieprojecten.”
Hoe werkt dat, zelf een energiebedrijf oprichten?Jeroen: “Ik ben gaan rondkijken en heb wat andere gelijkgestemde zielen gevonden. Onder andere een ICT-ondernemer, echt een ondernemer, dus die nam weer hele andere vaardigheden mee. En het duurde niet zo lang tot we een accountant tegenkwamen, die nam enorm veel kennis van financiën en van de juridische constructies mee. En inmiddels hebben we ook een oud stadsdeelcoördinator erbij, die heeft veel kennis. Wij zijn hard aan de slag gegaan, want we moesten van alles leren, wij wisten ook niets van energie, maar waren wel enthousiast.”
Een lidmaatschap bij Enschede Energie kost 10 euro per jaar en is mogelijk voor alle inwoners van Enschede. Wat levert dit lidmaatschap op?Jeroen: “Het levert je een paar dingen op: het levert je een goed gevoel op, want je ondersteunt een duurzaam clubje. Dat is 1. En je draagt concreter bij aan de verduurzaming van je gemeente. Maar het levert je ook financieel wat op: namelijk korting op je energierekening. De postcoderoosregeling is het project waarbij de leden 4 cent korting op hun energie krijgen per kwh. Daarmee geef je 100 tot 150 euro, als je heel veel stroom verbruikt 200 euro, per jaar terug ten opzichte van wat het je kost je bij Essent aangesloten bent, uitgaande van groene stroom. En voor een modaal gezin is 150 euro per jaar toch een interessant bedrag elk jaar weer opnieuw. En voor investeerders levert het een goed rentepercentage op, je verdient wat meer dan bij de bank, 5% in plaats van 0,01%, dus dat is riante uitkering.”
Bovendien vertelt Jeroen erbij, als je risicodragend wilt investeren, is zelfs 10% rendement mogelijk.
Wilma: “Ik heb gewoon een uitstekende provider, die ook nog eens maatschappelijk impact heeft. Ik vind het heel belangrijk dat al mijn energie groene energie is. Het gas wordt gecompenseerd en de elektriciteit komt van de zonnepanelen, die op Twence en op andere daken liggen. Dat vind ik een mooi idee.”
Het is duidelijk, dat er veel bezorgdheid bestaat bij bewoners van het buitengebied ten opzichte van behoud van het landschap en zorgen over het voortbestaan van de agrarische sector. Wat denk je dat Enschede Energie kan doen voor deze Enschedeërs?Jeroen: “Als je win-win situaties kan creëren, ook financieel, dan heb je een interessant perspectief voor boeren. Aan een zonneveld verdien je zo’n 15 jaar 3000 euro. Ik snap wel dat je naar Den Haag gaat als je geen perspectief hebt. Maar zo krijg je weer een perspectief. Ik ben er een groot voorstander van dat wij weer perspectief kunnen bieden.”
Jeroen straalt als hij vertelt: “Kijk de panelen zijn over 25 jaar weg, misschien al wel eerder en dan blijft er een mooi houtwalletje over, wat bijdraagt aan een betere natuur en een betere diversiteit voor alle beestjes en planten. Dan lopen er egels en konijnen en zitten er vogels in en Joost mag weten wat en dan begint het weer op het landschap te lijken, wat er vroeger altijd was. En over 25, misschien over 15 jaar hebben we misschien al wel hele andere manieren om duurzame energie op te wekken, daar ben ik van overtuigd. Dit is een tijdelijke situatie.”
Welke ambities heeft Enschede Energie voor de toekomst?Jeroen: “Onze ambitie is dat de helft van de duurzame zonne-energie, die opgewekt kan worden, door ons wordt opgewekt. En dat we daarna doorgaan met opslagsystemen. Ikzelf droom altijd van bijvoorbeeld collectieve elektrische deelauto’s, dus een lokaal systeem met elektrische deelauto’s, in Lochem is dat al. Er zijn op energiegebied meer dingen, die je collectief kan doen. Dan zouden we veel principiëler willen bijdragen aan een duurzame stad Enschede. Aan bijvoorbeeld een stad waar binnen het singeltracé geen brandstofmotoren voorkomen, maar alleen duurzame motoren.” “Ook op windenergie hebben wij ambities. 1 windmolen is 8 of 9 hectare zonneveld, zo simpel is het. Dus als je tegen zonnevelden bent, zou een windmolen een uitkomst kunnen zijn.”
“We doen dit gratis en voor niks, ik verdien er niks aan, het kost me alleen maar geld in tijd” vertelt Jeroen. Maar toen hij 6 jaar geleden als burger opgeroepen werd door de gemeente om actief te worden, deed hij dat. En, voegt Wilma toe: “Word lid! Ook al is het maar een druppel in de vijver, hoe meer mensen meedoen, hoe groter het verschil is dat we kunnen maken.”
Het bericht Interview: Enschede Energie wil win-win situaties voor de stad verscheen eerst op Enschede.