Poliflw

Als ik op die mooie middag van afgelopen zondag naar het Muziekcentrum loop weet ik dat het vioolconcert van Brahms op het programma staat. Ik had Linsey al gemaild dat dit concert tot mijn all-time favorites behoorde en dat ik het moeiteloos zou kunnen meefluiten. Lijfelijk dus, niet instrumentaal helaas. “Boer, daar ligt een kip in het water” op de piano is voor mij al een hele inspanning. Maar het Orkest van Gelderland en Overijssel “PHION” heeft echte fluitisten onder contract, dus ik had Linsey beloofd mij niet hen te zullen mengen. Kennelijk gerustgesteld door deze belofte en ontspannen wachtte zij mij op. Zij droeg een mooie, rode jurk. Daar knapten de stoelen in de muziekzaal meteen aanmerkelijk van op bleek later.

Linsey – zij heeft cultuur in haar portefeuille – had mij verrast met een uitnodiging voor dit concert waarvoor zij een volgens haar zeggen ‘uitnodiging + ‘ had ontvangen, d.i. een ticket voor haar en een invité. Voor de plus was ik in de prijzen gevallen vanwege haar intentie om zich steeds bij deze (en toekomstige) ‘uitnodigingen +’ te laten vergezellen door een geïnteresseerde of deskundige partijgenoot. Als duopassagier aan het begin van een voor Linsey hopelijk lange reeks ‘+- uitnodigingen’ zaten wij eerst het rituele welkomstwoord van de vervanger van Jacco Post – de nieuwe directeur van het orkest – geduldig uit. Jacco Post is de opvolger van Kees Meijer, die vanaf 1 augustus gemeentesecretaris van de gemeente Enschede is. De gemeente die vanaf 2017 zonder (vaste) gemeentesecretaris het bestuurlijk hoofd boven water heeft moeten houden.Maar eerst even een kleine introductie van het orkest PHION.

Het symfonieorkest PHION is voortgekomen uit het gedwongen huwelijk van het Gelders Orkest en Het Symfonieorkest (met het Overijssels Orkest, het Orkest van het Oosten en het Overijssels Philharmonisch Orkest als rechtsvoorgangers). Om het even voor u samen te vatten: er zijn heel wat valse noten gespeeld voordat Phion met een politieke keizersnede geboren werd. Over de naamgeving is overigens lang gesproken, want bij een fusie van twee provinciale orkesten is de naamgeving brandbaar materiaal. De uiterst neutrale naam ‘Phion’ werd bij de naampresentatie door een journalist als voortkomend uit een intellectuele dwarslaesie bestempeld, dus dat geeft een redelijk beeld van de politieke herrie rond de tenaamstelling.

Uit het nogal rituele welkomstwoord bij de start van het nieuwe seizoen was nog wel vermeldenswaardig dat PHION met jeugdtheater Sonnevanck een jeugdmuziekprogramma gaat ontwikkelen waarmee zij de twee provincies ingaan. Voor de culturele en muzikale ontwikkeling van kinderen is dat een goed plan.

Wij zitten op een mooie plaats, hoog achterin (ingang H, toprang, rij twee, plaats 13 en 15) De eerste antihoestmiddelen worden royaal rondgedeeld. Nicole Workel (VVD Enschede), die naast Linsey zit, geeft het eerste rondje hoestpastilles.

Het muziekstuk dat vooraan op het programma staat is een drieluik van de hand van de half-Israëlische componiste Fadael (1996), afkomstig uit Friesland (sic!), die naast haar composities bekend is om de uitspraak dat ‘muziek niet per se afkomstig hoeft te zijn van een moeilijk kijkende oudere man in fleece-trui’. Haar oosterse roots klinken door in haar muziek met een geheel eigen, ijl, oosters en mysterieus karakter. Het is de première van het drieluik en wij zijn wel geboeid, maar niet ontroerd. Linsey vertrouwt mij toe dat dit haar eerste klassieke concert is en dat zij ogen te kort komt als zij het orkest van zo’n 70 mensen met al die verschillende instrumenten aan het werk ziet. Zij heeft een bijzondere fascinatie voor de mooie koperen pauken en vraagt zich af wat de man die de triangel bedient verder nog voor de muzikale kost doet, want een fulltime job is het bepaald niet. Zij is verbaasd en verrast, alleen al door het schouwspel van hardwerkende musici. En zij geniet.

Dan treedt concertmeester Mathieu van Bellen (1988) aan voor Vioolconcert opus 77 van Johannes Brahms. Hij schreef het tijdens zijn vakantie van 1897 aan de Wörthersee. Hoewel het concert door muziekcritici bij de première werd omschreven als eerder tégen dan vóór viool geschreven was het van meet af een doorslaggevend succes. En ook nu weer, getuige het ovationeel applaus dat de concertmeester van PHION ten deel viel. Met het kippenvel nog op de armen gaan we de pauze in.

Onderweg naar de foyer ontmoeten wij Marijke van Hees, voor wie haar niet kent oud-wethouder van de gemeente Enschede, oud-voorzitter van de PvdA landelijk, oud-voorzitter van de Raad voor Cultuur en wat al niet meer maar tegenwoordig onder meer voorzitter van de Stichting Vrienden van Phion. Als oud-lid van de rechtsvoorganger van deze stichting en als oud-raadslid ontmoeten wij elkaar hier na lange tijd. Wij kennen elkaar al heel lang. Ik ben blij haar weer eens te ontmoeten, waardeer haar zeer om haar politiek talent en grote sociale hart. Zij vraagt Linsey naar haar welbevinden in de Raad en biedt haar royaal aan gebruik te maken van haar netwerk als dat nodig is, een imposant netwerk waarvan ik weet dat het minstens een avond kost om daar alleen nog maar globaal kennis van te nemen.

Wij spreken over een plan dat in ons verkiezingsprogramma is opgeschreven, het plan voor de organisatie van een Euregioconcert, aan te bieden aan onze partners in dit euregionaal gebied en inwoners van onze stad om daarmee de onderlinge banden aan te halen. Marijke vindt het een mooi plan en oppert dat de levensvatbaarheid ervan groter wordt naarmate steden in de beide provincies hetzelfde programma onder een andere naam zouden kunnen gebruiken voor eigen doeleinden. Dat lijkt ons geen slechte gedachte en terwijl wij na deze enigszins verrassende ontmoeting opstaan om naar onze plaats te gaan ontmoeten wij nog even Jan de Lange (VVD Enschede die ons een aangenaam vervolg van het concert wenst. Linsey heeft mij intussen gezegd dat zij blij was dat het zomerreces voorbij was en dat het politieke seizoen weer aanbreekt. That’s the spirit!

In het tweede deel van het concert wordt de symfonie nr. 4 van Tsjaikovski door Phion gespeeld. In deze symfonie hoor je wind door de Russische bossen en over de bevroren steppen waaien, komtdr Zjivago uit de roman van Boris Pasternak en de Russische revolutie met de daarop volgende burgeroorlog voorbij, als je het tenminste horen wil. En dan is de stap naar de oorlog in Oekraïne al snel gemaakt en ontmoet je de radeloze vluchtelingen, de vrouwen en kinderen waarvan man en vader ergens nabij Loegansk of waar dan ook aan het front zijn leven niet zeker is. Muziek en politiek raken dikwijls met elkaar verweven, zeker als je naar de ontstaansgeschiedenis van het muziekstuk kijkt, maar dat is niet eens nodig want je voorstellingsvermogen en je gevoel kan je onder invloed van muziek overal brengen waar je maar wilt zijn. Muziek is kunst en kunst is wat je erin ziet of wilt horen.

Na afloop drinken wij nog wat, praten over Linsey’s politieke ambities en vragen of Yvette Schafrat, manager bij het Orkest, ter herinnering aan deze mooie middag even een foto van ons wil maken. Dat lukt aanvankelijk in het geheel niet, want ondergetekende wil maar niet fatsoenlijk op de foto naast Linsey verschijnen dus de sessie neemt enige tijd in beslag. Een toevalstreffer brengt redding.

Het was een meeslepende middag. En Linsey verrast steeds weer. Dank je voor de uitnodiging.Fred LeonardsEnschede, 16 september 2022