De Atheense filosoof Plato zag de democratie toentertijd al helemaal niet zitten. Volgens hem was “een rationeel proces van besluitvorming per definitie onmogelijk” in een democratie. Er waren meer grote denkers die zich afvroegen hoe het mógelijk was dat de eerste de beste burger, met een beroep dat niets met politiek of bestuur te maken had, toch politieke beslissingen mocht nemen.Toch gold in het oude Athene al als enige voorwaarde voor deelname aan de volksvergadering het burgerschap. Toen kwam dat neer op slechts tien procent van de bevolking. Afgelopen dinsdag werd het initiatiefvoorstel van LPG en CDA besproken in een openbare werkbijeenkomst van de gemeenteraad. Voor het eerst werd over de uitslag van de opiniepeiling gesproken. Het CDA, dat vóór het Land van Cuijk was (is en blijft), dronk de gifbeker helemaal leeg. Meer dan driekwart van de opgekomen kiezers zag de samenvoeging van de vijf gemeenten in de regioop dat momentniet zitten, dus zette er een streep door. Er is geen democratisch mandaat om daarmee verder te gaan. Een aantal gedachten van collega-raadsleden vond ik erg interessant. Zo hoorde ik dat de kiezers op basis van onvoldoende of onvolledige informatie een stem hadden uitgebracht. Ook was de thematiek zo complex dat je niet van de inwoners van Escharen, Gassel, Grave en Velp kon verwachten een goed afgewogen besluit te nemen. De gevolgen van de beslissing konden zij eenvoudigweg niet overzien. Daarnaast maakte één volksvertegenwoordiger onderscheid tussen de dorpen en de stad. Alleen in Grave koos een meerderheid voor zelfstandigheid achter de vestingmuren. Een andere opvallende conclusie vond ik: de meeste stemmen gelden, dus de gemeente moet zelfstandig blijven. Tot slot bracht iemand in dat enkele regiogemeenten en de provincie niet van een eerder gekozen pad af te brengen zijn. De uitslag van de opiniepeiling leverde een patstelling op. Maar ook volstrekte helderheid over het democratisch draagvlak voor één gemeente Land van Cuijk. Dat is er nu domweg niet. Het is belangrijk dat te erkennen. Ja, het is gemakkelijker om onder gelijkgezinden het eigen gelijk te halen, dan om bakzeil te halen. Bij twee referenda heeft politiek-Den Haag het verkeerde signaal afgegeven. Zowel bij de volksraadpleging over de Oekraïne als die over de ‘sleepwet’ zei de kiezer ‘nee’ en werd het een ‘ja’. Blijkbaar hebben mensen terecht het gevoel in een trein te zitten die de verkeerde kant oprijdt, maar dat aan de noodrem trekken niet helpt. Bestuurders die alsmaar blijven doordenderen, bewijzen wat mensen denken: politici leven in een eigen wereld, een wereld die niets met de leefwereld van ‘gewone’ burgers te maken heeft. Dáárom hebben wij het lef om te zeggen: eerlijk is eerlijk, als driekwart van de kiezers één gemeente Land van Cuijk niet ziet zitten, duwen wij niemand die herindeling door de strot. De uitslag is wat ‘ie is. Als wij nú ons verlies niet nemen, neemt het wantrouwen in de politiek alleen maar toe. Wat zegt het over het volksvertegenwoordigende karakter van de gemeenteraad als je de duidelijkste conclusie van de peiling niet accepteert? De niet-stemmers meerekenen in de uitslag is ongebruikelijk. Het systeem werkt eenmaal zo dat iedere (uitgebrachte) stem telt. Even zwaar. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen woonplaatsen, dus stemmen in ‘de dorpen’ (die we misschien kunnen gebruiken om bij ons eigen gelijk te blijven) zijn volledig gelijkwaardig aan die in de stad zijn uitgebracht. En iedereen die een geldige stempas had, mocht komen stemmen, ongeacht wat. Niemand is verplicht goed beslagen ten ijs en volledig geïnformeerd op het stembureau te verschijnen om eenverstandigbesluit te nemen. Je mag net zo goed met je hart stemmen. Dát is democratie. Niet honderd procent hart, niet honderd procent hoofd, maar wel alle reden om de handen uit de mouwen te steken in het algemeen belang. Dat loopt niet altijd parallel aan je eigen gelijk. Waarheid ligt namelijk meestal in het midden: niet zwart, niet wit, maar minstens vijftig tinten grijs. Alex van Megen (fractievoorzitter)