Groot regionaal stageproject met duizend plaatsen in het Land van Cuijk.
Een groot regionaal stageproject voor jaarlijks wel duizend stagiaires is nodig om de teruggang van het aantal werkenden in het Land van Cuijk te stoppen. Zo’n project kost veel geld. De mid- delen die aan AgriFood Capital worden besteed, moeten hiervoor worden gebruikt. Uiteraard moeten ook de provincie en bedrijven belangrijke bijdragen leveren.
Vooraf
De openstaande vacatures bij de grote bedrijven in het Land van Cuijk zijn niet conjunctureel maar structureel. De problemen worden elk jaar groter. Jaarlijks neemt het aantal werkenden volgens de pro- vincie af met globaal 500. Die afname gaat volgens Brabant nog jaren door. De provincie verwacht dat het aantal werkenden in het Land van Cuijk de komende tijd met ca. 9000 (18%) zal afnemen.
We zijn intussen gewend aan de gevolgen van de uittocht van jongeren, de braindrain. Te weten:
Een structureel lager aantal geboorten met sluiting van scholen tot gevolg. Verder een sterke toename van de vergrijzing, we krijgen te maken met een dubbele vergrijzing, oftewel een sterke toename van 75+. De zorgkosten, ook het deel dat de gemeenten moeten betalen, gaan hierdoor sterk stijgen.
Onze bedrijven, zowel productiebedrijven als procesgeoriënteerde bedrijven, lukt het niet meer om vol- doende werkenden in de regio aan te trekken. Dit laatste heeft een dubbele achtergrond: (1) de gevolgen van de huidige braindrain, dus de uittocht van hoogopgeleide jongeren en (2) de grote groep ouderen die nog jaren zorgen voor een grote uitstroom door pensionering.
(De grote uitstroom van gepensioneerden komt voort uit het extra hoge geboortecijfer van vijftig en meer jaar geleden. Ca. vijftig jaar geleden is de anticonceptiepil gemeengoed geworden. Dus de ouderen van boven de 50 zijn nog zeer talrijk. Hierdoor verlaten nu en in de komende jaren relatief veel werken- den het arbeidsproces.)
De onderzoekers van het bureau Ruimtevolk, die onlangs een verkenning voor het Land van Cuijk heb- ben gemaakt, spraken reeds de vrees uit dat er in de toekomst te weinig jongeren zouden zijn om de hulpbehoevende ouderen te verzorgen.
De provincie Noord-Brabant maakt elke drie jaar een bevolkingsprognose, hierin worden alle verande- ringen in de bevolking samengebracht. Deze provinciale prognose nemen we als vertrekpunt bij de ana- lyse van het aantal werkenden in de komende tijd.
Provincie: Jaarlijks 500 werkenden minder.
Uit de provinciale bevolkingsprognose blijkt dat er in de komende tijd ca. 9000 werkenden (18%) min- der zullen zijn. Jaarlijks gaat het gemiddeld om een afname van rond de 500 werkenden.
In de bijlage Provinciale bevolkingsprognose etc. is een schatting gemaakt van de gemiddelde jaarlijkse afname van het aantal werkenden in het Land van Cuijk.
De vermindering van het aantal werkenden is reeds gaande. Volgens de bevolkingscijfers van Boxmeer is het aantal werkenden in de gemeente tussen 2000 en 2017 met 1347 (=8%) afgenomen. Zie bijlage Bevolkingscijfers Boxmeer.
Veel ouderen hebben een degelijke scholing. De jongeren die door de braindrain vertrekken, hebben een hoge opleiding. Deze goed geschoolden zijn niet te vervangen door goedkope laagopgeleide werkne- mers uit Oost-Europa.
Onze grote productie- en procesbedrijven werven met succes hoogopgeleiden in de verder weg gelegen grote steden om hier als pendelaars te komen werken. Deze pendelaars nemen uiteraard wel hun salaris en dus ook koopkracht mee uit onze regio. Middelbaar opgeleiden haalt men zoals gebruikelijk uit de regio. In onze regio zijn de middelbaar opgeleiden echter ‘op’.
– Dus men kan resp. gaat bij elkaar werven. Zeer onwenselijk.
– Intussen is men ook begonnen met het werven van mbo-ers in Nijmegen. De Nijmeegse mbo-ers die in onze regio willen werken, hebben meestal niet een passende opleiding. Deze mbo-ers moeten binnen het bedrijf nog verder worden geschoold, dat is kostbaar en er is een behoorlijk afbreukrisico.
– Grote bedrijven kunnen ook delen van hun productie verplaatsen naar elders waar wel werknemers beschikbaar zijn. Dit laatste is in de achterliggende tijd reeds meerdere keren gebeurd.
Zoals eerder beschreven zijn in het verleden verschillende (delen) van bedrijven uit het Land van Cuijk vertrokken. Dus door het tekort aan werkenden verliezen we arbeidsplaatsen en een gedeelte van onze regionale economie.
Om deze teruggang van het aantal werkenden te stoppen en het wegtrekken van (delen) van be- drijven een halt toe te roepen, moeten nieuwe werkenden van buiten de regio worden aangetrok- ken. Met nieuwe werkenden van buiten de regio kunnen we bestaande bedrijven hier houden en meer mensen voor zorgtaken aantrekken.
Dus de belangrijkste vraag is: hoe krijgen we meer jonge werkenden naar onze regio?
Nieuwe werkenden werven middels stageplaatsen.
De gemeenten van het Land van Cuijk zullen alle krachten moeten inzetten om nieuwe werkenden naar hier te halen. Uiteraard wordt daarbij ook van de bedrijven een grote bijdrage verwacht. De meest duidelijke manier waarop de bedrijven zich kunnen presenteren is middels stageplaatsen. Stagiaires kunnen via zo’n project kennis maken met onze bedrijven en met de regio.
Niet elke stageplaats zal leiden tot een nieuwe medewerker in de regio. Dus als je jaarlijks 500 nieuwe medewerkers wil aantrekken, is een groot stageproject met wellicht duizend stageplaatsen nodig. De kosten zullen moeten worden gedragen door gemeenten, provincie en de bedrijven. De gemeenten kunnen beginnen met het geld dat ze nu jaarlijks naar AgriFood Capital overmaken, aan dit regionale stage- project te besteden.
Samen met bijdragen van de provincie en bedrijven moet het lukken voldoende geld bij bijeen te krijgen.
De overheidsmiddelen moeten worden ingezet voor de belangrijkste vraag:
Hoe kunnen we het afnemend aantal werkenden aanvullen?
Om de stagiaires uiteindelijk hier te houden, zullen de bedrijven deze stagiaires een uitdagende en prettige werksfeer moeten bieden.
Voor het Land van Cuijk is het niet alleen belangrijk dat ze hier komen werken. Ze moeten hier ook een prettige leefsfeer aantreffen, zodat ze ook besluiten om hier te komen wonen.
De geschiedenis heeft geleerd dat de aanwezigheid van ‘rust en ruimte’ onvoldoende is om nieuwe in- woners te binden. Het Land van Cuijk moet voorzieningen gaan bieden zoals een stedeling die wil.
Daarmee maken we het aantrekkelijk voor jongeren om hier te komen wonen.
Als de gemeenten van het Land van Cuijk er niet in slagen om nieuwe werkenden aan te trekken, zullen nog meer (delen van) bedrijven vetrekken.
Kortom, het economisch beleid moet zich richten op het aantrekken van werkenden om al doende de bestaande bedrijven hier te houden.
Beugen 20190617; Jan de Vaan, jan@devaan.eu.