Deze woordvoering is uitgesproken door fractievoorzitter Geert Kamminga bij de Provinciale Statenvergadering van 9 oktober 2019. De woordvoering bestaat uit twee delen. Een eerste deel over de Regionale Energiestrategie (het kader voor het realiseren van de energietransitie) en een tweede deel over de betrokkenheid van de Shell bij het Transformationeel Scenario Proces (waarbinnen gewerkt wordt aan een antwoord op de vraag hoe Noord-Nederland zich tot 2030 kan ontwikkelen op tal van vlakken waaronder energie, klimaat, infrastructuur, werk, zorg en kwaliteit van leven).
Over de Regionale Energiestrategie
Voorzitter,
Als ik denk aan Groningen over twintig jaar, dan zie ik mensen die leven van de zon en de wind in huizen die energie opleveren, in plaats van kosten. Huizen waarin ze comfortabel wonen met een lage energierekening. Het is onvoorstelbaar hoeveel energie de zon geeft: evenveel als tien miljoen vaten olie, per seconde, per wereldburger. Zonne- en windenergie zijn nu al goedkoper dan kolen, gas en kernenergie. Windmolens op zee zijn winstmolens geworden. Tot voor kort kregen ze subsidie, nu betalen bedrijven huur aan de staat voor een plek op de Noordzee.
Denkend aan het Groningen over tien jaar zie ik mensen die naar hun werk, familie of vrienden fietsen, treinen of rijden in schone auto’s. Ik zie een economie waar het afval van de één, grondstof is voor een ander. Het gebeurt nu ook al. Bedrijven kweken eetbare paddestoelen op koffieprut, het afval van Nederlands’ populairste drankje. Er wordt bovendien zeep, notitiepapier en zonnebrillen van gemaakt.
In het Groningen over tien jaar zorgen winstmolens op de Noordzee voor goedkope waterstof voor de circulaire chemie in Delfzijl. Het is bijna te mooi om waar te zijn, maar we leven in een tijd waarin dit soort ideeën en ambities waargemaakt kunnen worden. Dat is precies wat D66 wil. Onze generatie kan nog iets aan zijn erfenis doen voor de wereld en voor Groningen. Het goede nieuws is dat het Groningen ontzettend veel op gaat leveren: gezonde lucht, schone energie, lokale opbrengsten, exportkansen en heel veel banen.
Hiervoor is samenwerking nodig. Deze begint bij het Klimaatakkoord en de Regionale Energiestrategie. We moeten stevig aan de bak. Ook het provinciaal bestuur moet proactief stimuleren. In de commissie heeft D66 al daartoe opgeroepen. We willen dat het college ervoor zorgt dat Groningers gaan profiteren van de energietransitie. Door een gelijke verdeling van lusten en lasten, lokaal en nationaal. Door het aantrekken van bedrijven en het creëren van banen. En tot slot door ervoor te zorgen dat Groningers opleidingen kunnen volgen waardoor ze in staat zijn om die nieuwe banen invulling te geven. D66 wil van het College weten: hoe gaan zij zich hiervoor inzetten de komende jaren?
Voorzitter, D66 wil een groot succes maken van de energietransitie voor Groningen. Dat begint met de Regionale Energiestrategie. Schone energie, gezonde lucht, lokale opbrengsten, exportkansen en banen: dat moet het resultaat zijn. Als dat ergens kan is het hier en nu in Groningen.
Over het Transformationeel Scenario Proces
Voorzitter,
Vandaag spreken we over het Transformationeel Scenario Proces. Dertig personen – werkzaam voor overheden, kennisinstellingen, bedrijven en andere organisaties – zoeken naar een antwoord op de vraag hoe Noord-Nederland zich tot 2030 kan ontwikkelen, op het gebied van energie en klimaat, infrastructuur, zorg en kwaliteit van leven. De Shell betaalt het proces en de begeleiding wordt extern en onafhankelijk gedaan door Reos Partners. Een wereldwijd erkende organisatie voor complexe scenariostudies, bijvoorbeeld over intergenerationele gezondheidsproblemen van aboriginals, het onderwijssysteem in Brazilië, en de drugsproblematiek in Latijns Amerika. Kortom: de Shell betaalt, een internationaal erkend bureau begeleidt en lokale stakeholders leveren input.
D66 wil meer. Wij vinden dat het college Shell moet committeren aan flinke investeringen in de regio. Bijvoorbeeld door een miljardeninvestering in de Noordelijke (waterstof)economie. Of door Shell te overtuigen zich te voegen bij de lobby van de Noordelijke overheden voor meer wind op zee, zodat de waterstofeconomie echt gaat vliegen en de toekomst van de Eemshaven en daarmee Noordoost-Groningen sterk verbeterd. Of in een opschaling van de aardgasvrij wonen pilot in de Groninger wijk Paddepoel, die Shell nu samen met de inwoners uitvoert. Onze vraag aan GS is dan ook: Hoe gaat GS er voor zorgen dat Shell flink gaat investeren in deze regio? Alleen zo kunnen we voorkomen dat we slechts meedoen aan windowdressing van Shell om investeringen te doen die niet in het regionaal belang zijn.
Voorzitter, wij horen graag hoe GS hierover denkt. Wij zien kansen in een samenwerking met Shell. Maar dan moeten daar wel goede afspraken over gemaakt worden en waarborgen gegeven worden.