De uitrol van 5G roept veel vragen op. Tijd om deze nieuwste draadloze internetverbinding en opvolger van 4G onder de loep te nemen.
5G staat voor ‘5th Generation’ en is, weinig verrassend, de vijfde generatie van draadloze internetverbindingen. Dit zijn verbindingen die landelijke mobiele dekking bieden, zoals 4G dat nu doet. 5G kan uiteindelijk tot 100x sneller worden dan 4G en heeft ook een veel lagere ‘latency’, wat betekent dat apparaten sneller antwoord van elkaar krijgen. Hierdoor kunnen veel meer verschillende apparaten veel sneller met elkaar zullen kunnen communiceren, het zogeheten ‘Internet of Things’. Dit creëert allerlei mogelijkheden, bijvoorbeeld de aansturing van autonome auto’s of slimme energiebesparingen, maar het vereist ook nieuwe zenders die op een hogere frequentie met elkaar communiceren.
2. Wat heeft de gemeente Groningen hiermee te maken?Ook in onze gemeente zal 5G, net als eerder 3/4G, in gebruik worden genomen. Op dit moment worden er in de provincie al proeven gedaan onder de naam ‘5Groningen’ waarmee wordt bekeken hoe 5G kan worden ingezet voor onder andere landbouw, zorg, energie en verkeer.
3. Waar komen de zorgen over 5G vandaan?Er zijn verschillende zorgen over de uitrol van 5G, te verdelen in, onder ander, onderstaande categorieën:
Energie: Het nieuwe 5G-netwerk zou weleens 150 tot 170% meer energie kunnen kosten dan het 4G-netwerk. Ook versneld 5G de vraag naar data, waardoor datacentra nog veel meer energie zullen gaan verbruiken de komende jaren. De gemeente faciliteert de zenders, maar wie draait er precies op voor de energiekosten? En nog belangrijker: hoe verhoudt deze energietoename zich tot de CO2-doelstellingen die de gemeente zichzelf gesteld heeft, zoals Groningen CO2-neutraal 2035?
Veiligheid: Omdat de Chinese fabrikant Huawei betrokken is bij de bouw van het 5G-netwerk, zijn er op nationaal en Europees niveau twijfels gerezen over de veiligheid van het netwerk. Is het niet te gemakkelijk te infiltreren en te monitoren door bijvoorbeeld de Chinese (of een andere) overheid?
Privacy: Wanneer er meer zenders worden geplaatst en je mobiele (of zelfs huishoudelijke) apparaat is hierop aangemeld, dan is monitoring technisch gezien ook makkelijker. Daarnaast kunnen er veel meer beveiligingsapparaten- en camera’s op het 5G-netwerk worden aangesloten. In andere woorden: zorgt 5G ervoor dat traceerbaarheid, op allerlei niveaus, nog veel gemakkelijker en gangbaarder wordt dan nu al het geval is? En welke gevolgen heeft dat voor onze privacy?
Gezondheid: Sommige mensen zijn bang dat de uitrol van 5G extra straling met zich meebrengt, hetgeen schadelijk zou zijn voor de gezondheid. Dit heeft te maken met de hogere frequentie waarop 5G (uiteindelijk) opereert en het feit dat er meer zenders moeten worden geplaatst, omdat hogere frequenties minder ver dragen (vergelijk de korte- en langeafstandsradiofrequenties). De Nederlandse regering laat zich op dit gebied adviseren door onder andere het ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection), een instituut gespecialiseerd in de gezondheidseffecten van non-ionizerende, electromagnetische straling (van langeafstandsradio tot en met ultraviolet). Dit instituut voorziet geen negatieve gezondheidseffecten met de inzet van 5G. Het is dus zaak dat de overheid, op elk niveau, hier duidelijk en transparant over communiceert, omdat dit veel zorgen weg kan nemen.
Gemeentelijke rol: In juli 2019 is de nieuwe Telecommunicatiewet door de Tweede Kamer aangenomen. Deze wet, die voortkomt uit de Europese Telecomcode, verplicht gemeenten telecomaanbieders grotendeels te faciliteren in het uitrollen van 5G. Dit faciliteren kan een flinke organisatorische alsook financiële belasting voor gemeenten zijn, waarbij niet duidelijk is hoeveel zij hierbij zelf nog te zeggen hebben en wie welke kosten draagt, ook met betrekking tot het (extra) energieverbruik van 5G.
4. Hoe kijkt GroenLinks Groningen hier tegenaan?Op gemeentelijk niveau vallen een aantal zaken op. Zo maken wij ons zorgen over het gebrek aan autonomie van gemeenten op dit gebied, maar ook over hoe de uitrol van 5G naar inwoners toe wordt gecommuniceerd. Het is belangrijk dat inwoners hierover goed op de hoogte worden gehouden, zodat mensen weten wanneer er met 5G getest wordt en met de gemeente in gesprek kunnen wanneer hier zorgen over zijn. Ook zouden we graag zien dat de gemeente zich goed bewust is van de zorgen op het gebied van gezondheid.
5. Welke stappen gaat GroenLinks Groningen ondernemen?Wij hebben het college vragen gesteld over de uitrol 5G, waarbij de eerdergenoemde zorgen aan bod komen. Hierbij focussen wij ons met name op hoeveel de gemeente zelf denkt te zeggen te hebben in dit proces en anderzijds hoe ze haar inlichtingen- en zorgplicht naar en voor inwoners in onze gemeente op het gebied van 5G denkt te waarborgen.