Bekijk bovenstaande video (26 minuten met interupties) of lees de tekst.
Voorzitter,
Vanavond behandelen we de begroting voor de komende jaren.
Maar voordat ik verderga met mijn betoog wil ik mijn steun uitspreken aan de burgemeester. Want wellicht dat sommigen onder jullie het al normaal zijn gaan vinden dat we hier onder gewapende beveiliging naar binnen moeten maar dat is het niet. Burgemeester; wij staan achter u en respecteren de onverstoorbare wijze waarop u hiermee omgaat!
Dan nu de eerste begroting van deze nieuwe coalitie. Een uitwerking van het coalitieprogramma Duurzaam Doen. Daadkracht voor een groen, groeiend, sociaal en leefbaar Haarlem.
Even voor hoe wij de begroting nieuwe stijl bespreken. De kadernota is er voor de nieuwe ideeen. De begroting is een concretisering van de kadernota. Vandaar dat de behandeling nu ook iets korter kan en we in juni volgend jaar het summum van onze lokale volksvertegenwoordiging mogen aanschouwen.
Desalniettemin ben ik altijd erg verrast door de creativiteit van de partijen in deze raad en zullen we alle moties met enthousiasme bekijken. En kijk ik nu al uit naar de speech van de nestor.
Deze begroting is dus een concretisering van de kadernota die weer een uitwerking was van het coalitieprogramma.
Overigens een eerste compliment is er voor dat overzicht, die begroting in 1 oogopslag. Simpel en duidelijk. Goed gedaan.
Maar nu. We zijn op weg met Duurzaam Doen. En dat het harder nodig is dan ooit om de klimaatverandering te lijf te gaan zien we dagelijks. De beelden van Italie waar 14 miljoen bomen ontworteld zijn. De droogste zomer sinds 1976. Het IPCC beschrijft wat ons staat te gebeuren als we niets doen maar eigenlijk zien we het al om ons heen. Actie is nodig. En natuurlijk valt veel buiten onze macht.
Landelijk wachten we op het Nationaal Klimaatakkoord. Maar lokaal doen we wat we kunnen en gaan we voortvarend aan de slag met Duurzaam doen. Volgend jaar komt er een lokaal klimaatakkoord. Want we moeten het samen doen. En ook zien we deze begroting de eerste contouren van wat er nodig is om tot een klimaatbegroting te komen. We zijn verheugd met de inzet van onze financiele afdeling om tot een integrale benadering te komen en juichen deze stap toe. Vandaar ook de motie hierover die de Pvda zal toelichten. We lezen hierbij ook dat we de Global Goals hanteren. Het is dan een kleine stap om het definitief global goals gemeente te worden en dat bordje op te hangen. We horen graag de reactie van het college hierop.
Dan de energietransitie. “Het is 2018. Een huis heeft een deur, paar ramen en geen gasaansluiting” zoals mijn collega Drost placht te zeggen. We verwachten hierin volgend jaar grote stappen. Met een routekaart per wijk voor heel Haarlem en met de eerste stappen voor de put met schone energie in Meerwijk. Maar ook door nu echt vaart te maken met dee laadpalen. Er zijn er 300 beloofd en we vragen ze graag snel te plaatsen.
Dan de afvalstoffenheffing. Hij loopt op. En dat is vervelend. Maar dat heeft te maken met, zoals de CU uit heeft uitgezocht, een hogere belasting op verbranding en lagere opbrengsten van scheiding. Deze zullen blijven oplopen. Wij riepen in 2015 al op om niet langer het vuilste jongetje van de klas te zijn. We zetten gelukkig stappen met SPA. In het coalitieprogramma hebben we de hoognodige keuze gemaakt om afvalscheiden op een eerlijke manier te gaan belonen. Let wel; niet straffen maar belonen. Dat zal de enige manier zijn om het aantal kilo’s restafval naar beneden te krijgen. Wat ook helpt is de invoering van een ja ja sticker. Bespaart al gauw kilos reclamemateriaal. We zijn erg benieuwd hoe het hiermee staat.
Wonen
Ook op dit vlak hebben we als coalitie hoge ambities. 40-40-20 is de nieuwe norm bij nieuwbouw. En 10.000 woningen is het streven. Dit nieten we ook aan de woonvisie.
Echter zorgen voor meer betaalbare woningbouw blijkt weerbarstig te zijn in een van de duurste steden van het land. De corporaties hebben het zwaar, projectontwikkelaren klagen en ook zat er, wethouder Roduner kan u er alles over vertellen, helaas meer in de pijplijn dan gehoopt. Wat dat betreft zetten we hier een nieuwe norm neer die wellicht niet meteen zichtbaar zal zijn maar zich op langere termijn uitbetaalt. Overigens zijn wij wel optimistisch over de rol van projectontwikkelaren om in dit segment te ontwikkelen mede naar aanleiding van de commissie ontwikkeling vorige week.
We zoeken naar manieren om meer mensen betaalbaar te laten wonen in Haarlem en weten dat een groot deel van de raad hier hetzelfde in staat. Echter om nu halsoverkop moties als Haarlemse huizen voor de Haarlemmers in te dienen lijkt ons niet de goede weg.
We zijn een sociale stad.
Dat was naast duurzaamheid en betaalbare woningen de kernboodschap van het coalitieprogramma. Vandaar ook de verhoging van het bereik van de minimaregelingen. Vandaar ook de keuze voor Domus+. We kiezen voor het bestrijden van schulden en het in gesprek gaan met mensen die in de bijstand zitten. Komend jaar gaan we nieuwe afspraken maken over de Sociale Basis waarin wij pleiten voor meer ruimte voor maatwerk en kleinere initiatieven / zelforganisaties. We zijn blij met de sociale wijkteams en zien ook voor hen een rol weggelegd als het gaat om duurzaamheid. Juist hier kunnen energietips een groot verschil maken.
Tot slot zijn we verheugd dat er in 2019 stappen worden gezet in de richting van een basisinkomen.
In het kader van de toegankelijkheid is er veel opgepakt dit najaar. Mooi om te zien. We horen graag hoe de structurele voortzetting hiervan plaatsvindt.
Dan iets wat een van mijn collega’s, mevrouw Timmer Aukes opviel:
Haarlem doet het beter dan gemiddeld als het gaat om de man/vrouw verhouding in de raad, 41% vrouw ten opzichte van 34% landelijk, en in het college, 40% vrouwelijke wethouders ten opzichte van 20% landelijk.
GroenLinks was dan ook verbaasd te lezen dat op pagina 217 van de begroting naar wethouders werd verwezen als HIJ.
Ik citeer: "Het kortleven-risico treedt op wanneer een wethouder overlijdt wanneer HIJ in functie is of wachtgeld geniet." Haarlem is een inclusieve gemeente en daar hoort ook inclusief taalgebruik bij. Wij zouden het dan ook waarderen als er in de toekomst hij/zij staat wanneer er naar wethouders wordt verwezen. Daarnaast is het vandaag Equal Pay Day en blijkt nog altijd dat vrouwen 15,5 % minder verdienen dan mannen. Ik hoop dat dit bij het college niet het geval is!
Kunst en Cultuur
Afgelopen weekend hebben we nog een prachtige kunstlijn kunnen meemaken. De afgelopen maand vierden Toneelschuur en Schouwburg hun jubilieum en er kwam weer kunst in de openbare ruimte bij. Een mural op de kamp.
In het coalitieprogramma pleiten we ervoor om vastgoed waar het kan meer in te zetten voor maatschappelijke doeleinden, ontmoeting, cultuur, sociale initiatieven. De broedplaatsen zijn de wortels van de cultuur en hebben het zwaar. We horen graag hoe het college hiermee omgaat en horen graag of de wethouder kan toezeggen dat het Magdalenaklooster hiervoor tot strategisch vastgoed wordt bestempeld.
En daarnaast zijn we groot voorstander van de verbinding tussen cultuur en sociaal. De bibliotheek als huiskamer maar al die instellingen kunnen een rol spelen bij ontmoeting, bij eenzaamheid. Vandaar dat wij mogelijk een idee hebben om daar een oliemannetje voor in het leven te roepen. We zijn benieuwd hoe het college daarnaar kijkt en of ze daar zelf plannen voor heeft.
Nieuwe Democratie
Mooi dat het nu officieel is omgedoopt. En we hebben vernomen dat de startnotitie snel onze kant op komt. Dit is echt een van de onderwerpen waar wij veel van verwachten en waarbij ik denk dat we dit als raad gezamelijk de komende jaren naar een hoger niveau kunnen tillen.
Investeren in de stad.
De organisatie is flink op dreef. We gaan voor bijna 80 miljoen investeren het komend jaar. We bouwen aan de toekomst. Wel zijn we benieuwd hoe we naar de ambtelijke capaciteit moeten kijken. Op bepaalde onderdelen is er budget voor extra capaciteit vrijgemaakt. Duurzaamheid, Fiets. Is dat voldoende?
En de discussie flex-vast is er ook een die we mede naar aanleiding hiervan bij de kadernota dienen te voeren.
We verwachten veel van 2019. Op het gebied van de openbare ruimte staat er veel in de planning. Om maar iets te noemen:
De onderdoorgang bij de fuikvaart, de onderdoorgang bij de oudeweg. De plannen voor de fietsring. Het uitbreiden van het autoluwe centrum. De eerste stappen in de richting van een milieuzone. Fietsparkeren bij de Raaks en bij OV haltes. Een fietsenstalling bij de Nieuwe Groenmarkt. Het onderzoek naar wonen en werken en de toekomst van de waarderpolder. En uiteraard sluiten we ons in 2019 aan bij de Vervoerregio.We zijn ook verheugd te lezen dat steenbreek het uitgangspunt is bij herinrichting. Dus groen boven verharding. Lijkt ons ook vanzelfsprekend gezien de klimaatadaptie en wij gaan ervanuit dat u het aantal vierkante meter minder betegeling dat de CU voorstelt gaat halen.
Dat voorzitter was het wel voor nu. Het is een financiele vertaalslag van de kadernota en van ons coalitieprogramma. We gaan aan de slag komend jaar. De organisatie draait op volle toeren. We kijken met vertrouwen uit naar volgend jaar.