Voorzitter,
Op elke bladzij van de tijd klinkt kermen van gekwetsten.
De vrijheid wordt nog immer zwaar bevochten, duur betaald.
Ik lik als een hond mijn wonden,
word straks zelf ook door het verleden ingehaald.
Dit schreef in 1996 onze stadsdichter en schrijver Frank Herzen onder de titel Bomvrij Hospitaal (1857) in Bladzijden uit het verleden.
“Voorzitter, liefde start vaak in het hart. Je ziet een leuk snoetje, een mooie lach, de vogels zingen en de hemel breekt open. Dat kan lang duren, dat gevoel. Maar er komt een tijd dat ook het hoofd een rol gaat spelen, want de rekeningen moeten tenslotte ook betaald worden.” Met deze passage citeer ik Ben van Stijn, PvdA- fractievoorzitter, uit zijn inbreng op 28 januari over de Bestuurlijke Toekomst van onze zustergemeente Brielle.
“PvdA is ervan overtuigd dat juist binnen een grotere gemeente de leefbaarheid en onderscheidend karakter van de diverse kernen beter gewaarborgd kan worden. Dit zal niet vanzelf gaan en zal van de nieuwe gemeente een bewust beleid vragen dat inzet op actief betrekken van inwoners bij zaken die er lokaal toe doen.” Opnieuw een ‘geleende’ tekst, nu van Jeroen Merkx, PvdA-fractievoorzitter, uit zijn bijdrage aan de beraadslagingen op 19 februari over de Bestuurlijke Toekomst in onze zustergemeente Westvoorne.
In 2014 stond in het verkiezingsprogramma van de toenmalige PvdA-afdeling Hellevoetsluis: “Samenwerking met de buurgemeenten op Voorne en ook op hoger schaalniveau in de regio Rotterdam vinden wij een goede zaak. Een eventuele fusie willen we niet uitsluiten maar wel pas beoordelen als de voordelen ten opzichte van andere vormen van samenwerking zeer groot zijn. De eigenheid en de schaal van Hellevoetsluis is dusdanig dat een herindeling voor ons geen noodzaak is.”
Vanaf 2015 werden eerste stappen gezet naar een Ambtelijke Fusie Organisatie, kortweg AFO, in 2017 omgedoopt tot WerkOrganisatie Voorne, kortweg WOV; het was voor velen op dat moment het verst haalbare, het resultaat van polderen tussen ‘we blijven zelfstandig’ tot het andere uiterste ‘We blijven één gemeente op Voorne’.
In 2018 was de PvdA-Hellevoetsluis inmiddels met Brielle en Westvoorne samengegaan tot een afdeling Voorne, en in de toen nog drie verkiezingsprogramma’s stond de gelijkluidende visie “Op basis van de ervaringen met deze samenwerking – het ging over de AFO – zal de mogelijkheid van een bestuurlijke fusie beoordeeld worden. PvdA Voorne verwacht dat na het invoeren van de AFO een gemeentelijke fusie op Voorne te voorzien is.”
Eind 2018 ontstond bij de raden van de drie gemeenten vrijwel unaniem het inzicht dat de WOV een wangedrocht was: een ambtelijk apparaat met boven zich drie colleges, drie gemeentesecretarissen en drie raden”, een schip met negen kapiteins. De OR’en hadden er al voor gewaarschuwd, en zij kregen gelijk: het werkte niet en het zou niet gaan werken. Afzonderlijk van elkaar, en ieder op zijn eigen wijze gingen de drie gemeenten aan de slag om te beoordelen ‘Hoe nu verder’, en allengs werd het duidelijk welke de weg vooruit was. Op hoofdzaken was deze gelijkluidend: er is maar een weg, en dat is op naar één gemeente op Voorne. Of, George Clooney citerend, “What else?”
Het huis bergt in geheime kieren verzwegen woorden, alsof niets verging, zal overleven. De gevel spant herinnering, laag na laag, en kaatst de gulle schaduwlach van soldaten, prins en bedelaar. Op het bordes wuift verleden naar vandaag.
Zo typeerde Frank Herzen ons bestuurshuis onder de titel Prinsehuis (1662).
Nadat Brielle en Westvoorne ons in de afgelopen weken voorgingen, ligt de besluitvorming vandaag, naast dit Prinsehuis, in onze raad. Laat ik daarover duidelijk zijn: de Partij van de Arbeid was al lang voor een gemeentelijke fusie, en zal hier vandaag dan ook volmondig, van harte en met enthousiasme JA tegen zeggen. En wij hebben zomaar de indruk dat dit ook door de andere fracties, mogelijk zelfs unaniem, zo gezien zal worden. Nog even, en wij zullen het weten.
Voorzitter, wordt het dan een nieuw ‘Voorne aan Zee’, zoals Westvoorne ooit opperde, of krijgt Brielle de titel met ‘Voorne aan het Brielse Meer’? Of wil Hellevoet zich toch laten gelden met ‘Voorne aan het Haringvliet’? Ik denk, en ik hoop dat het geen van deze wordt. Samen zullen de tien kernen Brielle, Hellevoetsluis, Nieuwenhoorn, Nieuw-Helvoet, Oostvoorne, Oudenhoorn, Rockanje, Tinte, Vierpolders en Zwartewaal met elkaar gaan bedenken hoe de nieuwe gemeente moet gaan heten, en misschien ligt er één naam wel erg voor de hand…
Vanuit het Prinsehuis mogen we dan onze blik verbreden. Een laatste keer citeer ik een gedicht van Frank Herzen, met de titel Brielse Poort (1772):
Poort tot het verleden, passage naar een verloren tijd.
Kom zonder angst naar binnen, zet u aan de tafel van de taal.
Fluister zacht het wachtwoord,
dat een gloeiend brandmerk maakt in een oud verhuld verhaal.
Hoe mooi en hoe toepasselijk zijn de metaforen Poort tot het verleden, passage naar een verloren tijd en de titel Brielse Poort. Ik lees deze titel dan ook als de poort vanuit een verloren tijd naar een nieuwe toekomst. Een toekomst met respect voor de waardigheid van tien kernen, de waarde van bijna 72.000 inwoners, de waardering voor drie precieuze ambtenarenkorpsen, en de waardevastheid van cultuur, natuur en historie op Voorne.
Er zal nog veel moeten gebeuren, maar de stip aan de horizon die ver, soms te ver weg leek, ligt nu net voorbij die eerste bocht, ergens tussen Tinte, Vierpolders en Zwartewaal. Voorwaar een afstand die we makkelijk met de fiets kunnen overbruggen. De oude stip aan de horizon ligt nu dichtbij, op 1 januari 2023, en daar willen wij voor gaan:
Met behoud van de eigenheid van de tien kernen; Met de wensen en de noden van 72.000 inwoners en hun gasten; Met begrip voor de fysieke beperkingen van zwaar belaste ambtenaren; en Met inzet van de samenhang en diversiteit van de cultuur en omgeving op Voorne.Er zal nog veel moeten gebeuren: harmoniseren en in elkaar schuiven van drie administraties, het recht doen aan de wens van inwoners om een grotere gemeente niet synoniem te laten zijn aan ‘grotere afstand tot de burger’, aan het op eerlijke wijze verdelen van de baten en lasten van onze, nu nog drie, gemeenten. Dit laatste aspect was ook bij onze zusterraden elke keer de oorzaak van hilariteit bij de uitspraak van ‘Due diligence’; ik zal me dan ook niet wagen aan de moeilijke uitspraak ‘Due diligence’, maar gebruik daarvoor de toepasselijke Nederlandse term ‘gepaste zorgvuldigheid’, of eigenlijk nog beter, ‘gedegen boekenonderzoek’. Hoe we het ook noemen: ja, dat zal moeten gebeuren, maar dat is iets dat standaard procedure is bij elke gemeentelijk herindeling, en waarbij de Provincie over onze schouder mee zal kijken.
Kortom: een lonkend vooruitzicht, een belovende toekomst, maar nog veel werk aan de winkel. Wij zijn zeer belangstellend naar de reactie van ons college op de aanzet van deze raad en onze zusterraden op Voorne. Maar hoe het ook zij, de fractie van de PvdA Hellevoetsluis zal een stevige vinger aan de pols houden, en verwacht eigenlijk dat dit ook voor onze raad en onze zusterraden zullen doen. Dit proces mag en zal niet meer ontsporen. College, als u deze handschoen voortvarend oppakt en uitvoert, mag u de warme arm van de PvdA-fractie om uw schouder verwachten.
Voorzitter, afsluitend: een proces als dit kan niet eindigen zonder een aantal instanties, instellingen en personen te bedanken voor hun bijdrage aan het bereikte resultaat. Met het risico er toch nog enkele te vergeten, waarvoor op voorhand mijn verontschuldigingen, wil ik zeker noemen:
De ambtenaren op Voorne die, soms met de nodige frustratie, moesten ervaren hoe hun bovenmenselijke inzet leek te stranden; De inwoners, ondernemers en verenigingen van Voorne, die begripvol meedachten hoe het verder moest, en waarvoor wij er op vertrouwen dat onze nieuwe gemeente er ook sterker uit zal komen; Niet per se in de laatste plaats onze colleges, die zich mogelijk soms, en niet altijd onterecht, aan de leiband van de raden hebben gevoeld; De ambtenaren van de provincie die ons met raad en daad terzijde stonden waar het nodig was; en, meer persoonlijk, die wil ik er echt uitlichten: De drie griffiers die alle kikkers in de kruiwagen moesten proberen te houden, maar de ontsnapte exemplaren ook vaak eerst weer moesten vangen en in de kruiwagen terugzetten; En ‘last but not least’, onze procesbegeleider Marc Pothast voor zijn duidelijke regie en vermogen om rimpels glad te strijken.Voorzitter, gasten, Raad, college en ambtenaren, dank u wel.Namens de PvdA fractie, Daan DankaartHet bericht Daan – Namens de fractie… verscheen eerst op PvdA Voorne.