Voorzitter, inwoners van Houten,

De uitslag van het referendum is duidelijk: een grote meerderheid van de kiezers heeft zich uitgesproken tegen de Ruimtelijke Koers. De dag na de uitslag heeft de fractie van D66 over de uitkomst vergaderd en zijn we tot de conclusie gekomen dat we tegen het raadsvoorstel zullen stemmen. Een Koers die zo bepalend is voor de ontwikkeling van Houten in de komende 20 jaar, moet op voldoende steun kunnen rekenen. We willen dit natuurlijk niet alleen voor, maar vooral ook samen met onze inwoners doen. En onze inwoners hebben uitgesproken dat ze dat met deze Koers niet zien zitten.

Bij de uitwerking van een visie voor 2040 moeten veel keuzes worden gemaakt. Wij hebben vooraf met onze leden de belangrijkste uitgangspunten vastgesteld. Die uitgangspunten zijn ons dierbaar. Nog steeds. We willen veel betaalbare woningen bouwen voor jongeren en starters. Passende woningen voor ouderen. Zo duurzaam mogelijk. We willen zuinig zijn op het open groene landschap. Zorgen voor een gezonde leefomgeving. Inwonersinitiatieven ruimte geven. En de kwaliteit van het bestaande Houten versterken.

De uitgangspunten waren goed herkenbaar in de Ruimtelijke Koers. Alle stappen in de totstandkoming hebben we kritisch gevolgd. Om de plannen te begrijpen en om ze te verbeteren. De fractie van D66 heeft belangrijke onderwerpen geagendeerd. Zoals de gezondheid bij Noordwest, de aandacht voor betaalbare woningen, de financiële haalbaarheid en de duurzaamheid. In de samenwerking met andere fracties en met het college heeft dit geresulteerd in belangrijke verbeteringen. We waren tevreden over de ruimte die we kregen voor onze vragen en het resultaat. Maar het resultaat bleek uiteindelijk niet goed genoeg voor onze inwoners.

Terugkijkend zijn er meerdere lessen te trekken uit het participatieproces. Zoals het moment waarop het college alle inspraak had opgehaald en dit vertaalde in de Ruimtelijke Koers zoals die naar buiten werd gebracht. Niet voldoende herkenbaar voor de inwoners. Niet toegelicht aan de inwoners in de betreffende gebieden. De interpretatie van de gekleurde gebiedspaspoorten veroorzaakten veel onrust. Dat had anders gemoeten. Het was ook de grondoorzaak van een belangrijk deel van de 400 zienswijzen. Ik hoor graag van de wethouder hoe hij hierop terugkijkt.

Maar ook het proces rondom de rondetafelgesprekken en het referendum zorgde voor veel onduidelijkheden. Een wethouder die het woord aan de raad liet, omdat de raad aan zet was. De raad die naar de zorgen luisterde van de inwoners en daarop het raadsvoorstel amendeerde. Maar waardoor ook onduidelijkheid ontstond over het genomen besluit. Bij de evaluatie van de referendumverordening zullen we dit zeker mee moeten nemen. Het is geen soepel proces zoals we dat in het verleden hebben uitgedacht.

Het klinkt misschien raar, maar ik ben ook trots en dankbaar. Ik ben trots op onze inwoners. De betrokkenheid, deskundigheid en creativiteit het afgelopen jaar was enorm. Van inwoners en organisaties die kansen zagen en enthousiast aan de slag zijn gegaan. Van inwoners die zich zorgen maken en daarover met de raad en de fracties in gesprek gingen. Ik ben dankbaar voor de inbreng van de initiatiefnemers van Hart voor Houten. De duizenden mensen achter de zienswijzen. De insprekers tijdens de rondetafelgesprekken. De initiatiefnemers van het referendum. De opstellers van het Manifest Houtense Koers. De kiezers die hun stem hebben laten horen.

We staan nu op een kruising. We kunnen niet verder met deze Ruimtelijke Koers. Er zal een nieuwe visie moeten komen. Die visie zal op meer draagvlak moeten rekenen. Dus we moeten beter luisteren naar de zorgen en de wensen van onze inwoners. We zullen ruimte moeten bieden aan andere afwegingen en daarin een nieuwe balans zoeken. Niet alleen in de raad, maar ook daarbuiten.

Voor D66 is het belangrijk om nu tijd te nemen voor reflectie. Om elkaar weer op te zoeken. Hier in de raad, maar ook met onze inwoners. Om dat goed te doen, moet er wat werk worden verricht. We hebben daarom een motie voorbereid en alle collega’s om feedback gevraagd. Die feedback hebben we verwerkt en dat heeft geleid tot een motie die ik indien mede namens VVD, PvdA, CU en GL.

Dictum:

een analyse te maken van de belangrijkste overwegingen van de voor- en tegenstemmers; onderzoek te doen naar succesvolle participatiemethoden in soortgelijke situaties; verschillende aanpakken in kaart te brengen om te komen tot een nieuwe visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Houten; de gemeenteraad hierover binnen vier weken te informeren middels een raadsinformatiebrief; in de tussentijd de nadere uitwerking van Oost en Noordwest voort te zetten en onze inwoners  te informeren over de voortgang van het proces.

Als de gemeenteraad straks besluit om niet door te gaan met de Ruimtelijke Koers 2040, zal er gewerkt moeten worden aan een nieuwe visie. Deze motie biedt een basis om beter te reflecteren op de afgelopen periode en de verbinding weer met elkaar te vinden. Zowel binnen de raad als met onze inwoners. Want een visie werkt alleen als inwoners die waarderen en steunen.

Dank u wel.