Voorzitter,
Integriteit is, volgens de Duitse psycholoog Erich Fromm, simpelweg ‘de wil om de eigen identiteit niet te onteren’.
Daar moest ik aan denken toen ik bij Nieuwsuur een deskundige over onjuiste transacties bij een datacenter in Groningen hoorde betitelen met ‘dat zijn Limburgse toestanden’.
Het stoorde me. En ik weet zeker dat dat ook voor al mijn collega’s hier geldt.
Omdat het niet is hoe we gekend of gezien willen worden.
Maar omdat dat precies dat stukje is dat ons bindt.
Dat we inwoners zijn van de mooiste provincie van Limburg.
En in de eerste plaats allemaal Limburgers, die trots willen zijn op det stukske Nederland, dat het sjoenste is.
Voorzitter,
Als we spreken over integriteit en een gewenste bestuurscultuur, past het ons te beginnen bij onszelf, voordat we kijken naar een ander.
Integriteit is bij uitstek iets van Provinciale Staten. En het herstellen van het vertrouwen is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid. Die begint in debat en bij ons eigen handelen.
Alleen door om te kijken kunnen we samen verder.
Over hoe onze woorden misschien niet bedoeld maar wel aangekomen zijn
Hoe iets laten soms erger is dan iets doen
En dat iets klopt, nog niet betekent dat het deugt.
Het noopt ook tot reflectie voor Provinciale Staten zelf.
Omdat we van onze democratie geen inquisitie moeten maken.
Integriteit geen politiek wapen mag zijn.
Behalve te onderzoeken wat anders had gemoeten, moeten we het vooral zelf gaan doen. En dat begint vandaag. Hier. In deze zaal. Met elkaar.
Voorzitter,
Het eerste onderzoek van de controller laat zien dat over het algemeen de procedures correct zijn doorlopen. Dat maakt de uitkomst echter nog niet minder onwenselijk. Wat D66 betreft is het kortom tijd om kritisch te kijken naar die procedures. Om te leren het in de toekomst echt beter te doen. We steunen dan ook de aanbevelingen, vooral om zaken onder mandaat beter te regelen en controleerbaar te maken en zijn blij met de aangekondigde acties in het programma bestuurscultuur van CDK Remkes.
We zien verbeterpunten bij: > Toezicht op governance structurele subsidierelaties: uitbreiden en verankeren in Sturing in Samenwerking > Nul-meting of ‘scan’ op risico’s in overige subsidierelaties gewenst > Zien wij grond als onderdeel van het provinciaal vermogen en willen wij dat Provinciale Staten in stelling worden gebracht om dat te controleren, zeker wanneer het om grote transacties gaat.
Voorzitter,
De gewenste bestuurscultuur. Hoe ziet die er wat D66 uit?
Dat begint bij een fundament van vertrouwen, verbinding en vakmanschap, vanuit onze Rijnlandse traditie.
Het is een cultuur die gedragen wordt door waarden en begrensd is door normen.
Voor D66 zijn hierbij zes uitgangspunten:
Open en openbaar Niet dichtgetimmerd vooraf, met een College dat op grond van de inhoud voorstellen doet die voor Staten beïnvloedbaar zijn op meerdere momenten in het proces.Transparantie, tenzij… Kritisch afwegen of geheimhouding nodig is, of dat deze later kan worden opgeheven. Vakmanschap als uitgangspunt Bestuurders besturen, politici bedrijven politiek > Politieke besluitvorming hoort in PS, niet in GS plaats te vinden > Vaker scenario’s voorleggen, of sonderend ‘voorwassen’ in commissies PS in haar kracht maar binnen grenzen > Versterken van de Rekenkamerfunctie, beperken inmenging GS op proces Rekenkamer > Meer: werkateliers en open afstemming vanuit de inhoud (politiek -> ambtelijk) Gezonde verhoudingen > Aandacht voor ieders rol, bevoegdheden Ruimte voor reflectie > Ten aanzien van integriteit > Leopoldina -> commissie Remkes/BEST: gevraagd en ongevraagd (wetenschappelijk) advies?! Toegankelijk en benaderbaar > Opener voor incidentele subsidierelaties en kleine initiatieven, met bijv. inloopspreekuur > Vaker oor te luisteren leggen bij de buitenwereld. Bij initiatieven met grote ruimtelijke impact, PS organiseert hoorzittingen op locatie.Voorzitter,
Deze stap moet en zal de volgende zijn. We kunnen het alleen maar beter doen. Dat begint bij ons, bij Provinciale Staten en ons vermogen niet slechts de fout in de ander te zoeken maar vooral de oplossing in ons samen te vinden.