Lisse in financieel zwaar weer
Onze gemeente staat er financieel helaas niet rooskleurig op. Verlichting voor de korte termijn wordt verwacht door extra financiële toezeggingen vanuit de rijksoverheid. Voor een structurele gezonde begroting is er echter meer nodig. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt.
Dit negatieve beeld komt voort uit de recent vastgestelde jaarrekening 2020 en de eerste halfjaarlijkse rapportage voor 2021. Met wat creatieve keuzes kon 2020 op het eerste gezicht financieel positief worden afgesloten. De ingeboekte besparing van ruim een miljoen euro voor niet uitgevoerde activiteiten komt in 2021 echter keihard terug. De kosten worden alsnog gemaakt en wij noemen dit dan ook jezelf rijk rekenen.
Voor jeugdzorg ontvangen de gemeenten sinds de decentralisatie in 2015 veel te weinig budget vanuit het rijk. Hierdoor is de financiële reserve bij veel gemeenten, waaronder Lisse, tot het minimum teruggevallen. Voor 2021 en 2022 is er inmiddels een hogere rijksbijdrage toegezegd. Maar voor een structurele bijdrage van voldoende niveau is het wachten op de afspraken die gemaakt worden bij de formatie van een nieuwe regering.
Met een door 97% van de gemeenten ondersteunde motie is via de VNG een noodkreet geuit. En hier ook heel nadrukkelijk aan toegevoegd dat de maat vol is. Bij het niet meeleveren van voldoende budget voor overgehevelde taken zullen deze mogelijk worden ingeperkt en nieuwe taken vooralsnog niet worden opgepakt. Bij het eerste denken we aan jeugdzorg en aan de WMO. Bij het tweede aan de uitvoering van de nieuwe omgevingswet en de uitvoering van maatregelen bij de energietransitie.
Maar met alleen extra geld vanuit het rijk komen we er niet. Dan blijven we tegen de randen van de financiële mogelijkheden van de gemeente oplopen. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden om de begroting structureel in evenwicht te brengen.
Keuzes die we moeten maken op voorzieningenniveau. Kunnen we deze handhaven of moeten we deels afschalen? Minder accommodaties bijvoorbeeld. Werkt de ambtelijke samenwerking in HLTsamen voldoende efficiënt? Kunnen we met andere inzet en met minder externe adviseurs en zonder dure externe rapporten ook de gewenste slagen maken?
Maar ook moet de aandacht uitgaan naar de gemeenschappelijke regelingen waar Lisse met andere gemeenten verplicht of vrijwillig aan deelneemt. Zoals de ISD, de Omgevingsdienst, de Maregroep, de Veiligheidsregio, Holland Rijnland en diverse andere.
Werken deze samenwerkingsverbanden efficiënt genoeg? Zijn de daar ondergebrachte taken ook altijd noodzakelijk en voor alle gemeenten van toepassing?
Het is inmiddels duidelijk geworden dat alleen een verzoek aan de samenwerkingsverbanden om ook een financiële bijdrage aan gemeenten te leveren niet helpt. Dan is de conclusie gerechtvaardigd dat het maar moet worden omgedraaid. En dat er door de gemeenten vanuit de inhoud gekeken moet worden waar de winst wel te behalen valt.
Een hele klus, waarbij nog deels het huidige college aan zet is. Onze verwachting gaat echter uit naar een nieuw college, dat korter ‘op de bal’ moet zitten en sneller noodzakelijke keuzes durft te maken. Wij zijn er klaar voor.