De provincie Noord-Holland houdt vast aan de door de provincies gemaakte afspraken over het verminderen van de stikstofdepositie. D66 woordvoerder natuur & milieu, Amélie Strens, vindt het onacceptabel om onze gezondheid en natuur in gevaar te brengen door stikstof: “De overheid moet inwoners en natuur beschermen. Er zijn maatregelen nodig in alle sectoren om dit te bereiken. De provincie speelt als regisseur een belangrijke rol.”

Het rapport van de commissie Remkes is er duidelijk over: niet alles kan, want stikstof is echt een probleem. De lucht die we inademen is ongezonder bij een overschot aan stikstofoxiden. Stikstof is ook een probleem voor de natuur. Sommige plantensoorten kunnen slecht tegen stikstof, andere gedijen er juist goed op. Met als resultaat: meer van hetzelfde. Deze ernstige verschraling van de natuur en de biodiversiteit veroorzaakt een kettingreactie, waarvan de gevolgen meer en meer zichtbaar worden. Na de planten verdwijnen de dieren, zoals bijen en insecten, die op hun beurt weer nodig zijn voor onze gewassen en onze voedselproductie. Voor onze gezondheid, voor onze voedselproductie: de uitstoot van stikstof moet verder omlaag.

De brief van de Minister aan de Kamer is helder over de richting van verschillende maatregelen. Niet alles is al concreet, maar haast is geboden. Een aantal zaken moeten nog nader uitgewerkt worden, bijvoorbeeld wat de randvoorwaarden worden van de externe salderingsregeling. D66 dringt aan op snelle actie om resultaten te gaan boeken. Te veel projecten liggen nu stil. Maatregelen zullen pijnlijk zijn, maar bieden ook kansen. Daarom moeten ze eerlijk zijn en consequent uitgevoerd.

Boerenprotest bij het provinciehuis in Haarlem

Noord-Holland heeft een sterke agrarische sector die waardering verdient voor de hoge kwaliteit van de producten die zij levert aan de nationale, Europese en mondiale markt. Tegelijkertijd is deze sector kwetsbaar. De huidige agrarische bedrijfsvoering richt zich op een hoge productie en wordt vooral gestuurd door enkele ketenpartijen, zoals inkoopcombinaties en kredietverstrekkers. Deze werkwijze leidt in toenemende mate tot milieuproblematiek, verschraling en daling van de bodem, grote financiële druk op agrarische ondernemer, gezondheidsproblemen in de omgeving en bij de boeren zelf.

In iedere provincie is de situatie anders. In Noord-Holland wordt 30% van de stikstofneerslag veroorzaakt door agrarische bedrijven d.w.z. voornamelijk door ammoniakuitstoot van de intensieve melkveehouderij. In de afgelopen jaren hebben boeren al veel maatregelen getroffen, maar het is nog steeds een groot aandeel. D66 is voorstander van het nemen van maatregelen op alle terreinen, dus niet alleen in de landbouw. Ook voor bijvoorbeeld het wegverkeer en de industrie moeten maatregelen genomen worden die de stikstofdepositie verlagen. Voor de landbouw in het bijzonder betekent het, dat gebiedsgericht omgeschakeld moet worden naar een ander systeem, namelijk kringlooplandbouw.

Wat is kringlooplandbouw?

Met kringlooplandbouw maken boeren gezonder voedsel zonder de bodem uit te putten en in balans met de natuur. Kringlooplandbouw is niet terug naar vroeger. Het is samen met agrarische ondernemers en wetenschap combineren van ecologische principes en moderne technologie met nieuwe verdienmodellen. Niet alleen gericht op een goede opbrengst en een zuinig gebruik van grondstoffen en energie, maar ook op zo min mogelijk belasten van klimaat, milieu en natuur. Met als resultaat gezond en voldoende voedsel, gezonde boeren, gezonde bodem en herstel van biodiversiteit in de natuurgebieden.

D66 steunt het beleid van onze regering voor kringlooplandbouw. Dit beleid moet nu wel snel worden omgezet in concrete acties samen met de gehele agrarische sector. En in ieder geval samen met die partijen die dit toekomstperspectief delen en die zelf hun nek uit steken om het roer om te gooien. Die partijen zijn er. Die boeren laten zien dat dit perspectief houvast biedt en het mogelijk is om je bedrijfsvoering aan te passen. Met positieve resultaten als een gezonde bodem, schoon water, meer biodiversiteit, bijzondere vogels die weer terugkomen en een goed belegde boterham voor de boer als gevolg.

Er zijn ook boeren die dit niet kunnen of willen. Die moeten wij op weg helpen, maar dan op een andere manier. We zijn ons er heel goed van bewust dat deze systeemverandering niet gemakkelijk is, en veel van de gehele agrarische sector vraagt. Een sector die in de afgelopen jaren al veel geconfronteerd is met nieuwe regelgeving en dit in de toekomst nog meer zal worden. Daarom is wat D66 betreft het eerlijke verhaal nodig, hoe moeilijk misschien ook. Met een helder en eerlijk toekomstperspectief kunnen we gezamenlijk de juiste stappen zetten.