Op 26 juni 2019 vond in de Raad de debetbijeenkomst over duurzaamheid plaats. Fractielid Rob Schuurmans voerde het woord over het volgende:
—-
Het is hoog tijd dat we stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving. In het meest ideale geval hebben we eigenlijk geen debat over duurzaamheid, maar over vervuiling. Niet over het behoud van natuur en milieu, maar over de aantasting ervan. We zijn blij dat vaststaat dat er een energietransitie nodig is en dat we met elkaar van gedachten kunnen wisselen over de manier waarop we gaan zorgen voor duurzaam opgewekte hernieuwbare energie.
Naast deze ambities op het gebied van de energietransitie moeten we ons ook gaan voorbereiden op maatregelen die genomen moeten worden om de effecten hiervan op te vangen. Het is goed dat daarvoor een aparte uitvoeringsagenda komt. We zijn benieuwd wanneer we die kunnen verwachten.
De routekaart richt zich op twee ambities: ten eerste het opwekken van duurzame energie, ten tweede het beperken van het energiegebruik.
Wanneer het gaat om het opwekken van duurzame energie dan wordt in het ambitiedocument gesproken over wind- en zonne-energie. Dat zijn de twee hernieuwbare energiebronnen die we kennen. We vragen ons af of er ook gekeken is naar andere, ambitieuzere energiebronnen. In Rotterdam is men bezig met een proef om huizen te verwarmen met waterstof. De combinatie van waterstof met wind- en zonnekracht om uit die waterstof energie te halen klinkt veelbelovend en kan bijna niet schoner.
Voor de opwekking van duurzame energie wordt voorgesteld windturbines te bouwen en zonneweides aan te leggen.
D66 is niet enthousiast over het aanleggen van zonneweides. Nederlandse ecologen geven aan dat zonneweides funest zijn voor de biodiversiteit en zorgen voor een verschraling van de grond, waardoor die voor insecten en vogels onleefbaar wordt. Uit onderzoek van het Duitse ministerie van economische zaken blijkt dat zonnepanelen door regen giftige zware metalen kunnen uitspoelen in de grond. Als er dan toch zonneweides moeten komen, plaats die dan bij snelwegen, bedrijventerreinen en op oude vuilstortplekken, maar gebruik geen landbouwgrond of groene grond. De rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving pleit ervoor zonnepanelen alleen op daken te plaatsen en dat lijkt ons ook de meest geschikte plek. We vragen ons af of bekend is hoeveel geschikt dakoppervlak er in Oosterhout is.
Voor het opwekken van duurzame energie werkt de gemeente samen, bijvoorbeeld als het gaat om de verduurzaming van Amernet. D66 ziet het gebruik van restwarmte als een uitstekende manier om woonhuizen te verwarmen. We stellen vraagtekens bij het stoken van de Amercentrale op biomassa en vragen ons af hoe duurzaam dat is. Voorzitter, stel dat een vriend en u een wedstrijdje doen. U probeert een boom te laten groeien en uw vriend probeert hem te verbranden. Wie wint er? Het kost niet veel tijd om uit een boom energie te halen, het kost wel veel tijd om een boom dusdanig te laten groeien, dat er in de toekomst weer energie uit gehaald kan worden. We vragen ons af of in de praktijk bij een grootschalig gebruik van biomassa sprake is van hernieuwbare energie. Daarnaast: Nederland produceert zelf weinig biomassa. We willen voorkomen dat er ergens in de wereld bomen omgehakt worden, die via een vervuilend dieselschip naar Nederland gebracht wordt om hier te verbranden en voor ons ‘schone’ energie op te leveren. We realiseren ons dat de invloed van de gemeente Oosterhout hierop beperkt zal zijn, maar willen het toch maar even genoemd hebben.
Naast het opwekken van duurzame energie richt de routekaart zich op het beperken van energiegebruik. Er worden onder meer maatregelen genoemd die huiseigenaren moeten stimuleren om energiebesparende maatregelen te nemen. Daarmee moet in totaal een energiebesparing van 295 TJ gehaald worden. We vragen ons af hoe realistisch deze getallen zijn. Is duidelijk welk effect de duurzaamheidsleningen tot nu toe gehad hebben? En wat doet de gemeente zelf, naast het verduurzamen van de eigen organisatie? Is het stimuleren van een gedragsverandering de enige mogelijkheid? Ons gevoel, voorzitter, was: we geven wat geld uit om onze inwoners te stimuleren een flinke investering te doen. Dit alles is te vrijblijvend, we maken ons zorgen dat we op deze manier niet de besparing realiseren die nodig is. Het beperken van energie begint bij isoleren. Hoe maken we dat zo aantrekkelijk dat inwoners hun eigen huizen gaan isoleren? Een paar ideeën: maak op grote schaal (en niet alleen op aanvraag) inzichtelijk wat het oplevert, stimuleer collectief isoleren, begin met de aanleg van mosdaken, maak de duurzaamheidslening bijvoorbeeld renteloos.
Ook voor het stimuleren van het bedrijfsleven tot het nemen van energiebesparende maatregelen worden ideeën geopperd, zoals het stimuleren van samenwerking en onderzoek naar reststromen. Prima! Daarnaast is hier ook een minder vrijblijvend middel: Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven en instellingen om energiebesparende maatregelen te treffen – met een terugverdientijd van vijf jaar of minder en om daarover te rapporteren. Stimuleer de omgevingsdienst om hierop actief toezicht te houden.
Tot slot: wij missen in de routekaart nog welke maatregelen op het gebied van mobiliteit worden genomen.
Kortom, het is goed dat we dit debat hebben. Een prima aanzet, maar voor ons wel een met aandachtspunten: geen zonneweides, maar daken benutten voor zonnecellen. Terughoudendheid bij het gebruik van biomassa. Onderzoek ook andere duurzame energiebronnen, zoals waterstof en stimuleer de burgers van Oosterhout niet alleen tot energiebesparende maatregelen door in te zetten op een gedragsverandering, maar ook via de portemonnee.