In Overijssel is besloten elektrische bussen te laten rijden. Een ambitieus en milieuvriendelijk project wat toevertrouwd werd aan Keolis. Helaas schuilt achter dit “milieuwonder” groot leed voor de chauffeurs die waarschijnlijk dit project indirect gaan financieren, zowel met hun inkomen als met hun gezondheid.
HIER IS HET VERHAAL VAN DE BUSCHAUFFEUR
Zie ook DeStentor en WeblogZwolle
Al 39 jaar ben ik werkzaam als buschauffeur in Overijssel. Sinds het Openbaar Vervoer geprivatiseerd is heb ik gewerkt voor VAD, Midnet, Connexxion, Syntus en Keolis. Ik heb de afbraak van het busnetwerk inclusief afschaffen van plaspauzes meegemaakt. Maar wat er nu op mijn 65ste bij Keolis gebeurt is de “kers op de taart”. Zoals we allemaal inmiddels weten zorgt de markt in de publieke sector niet voor lagere prijzen en betere diensten zoals beloofd was, maar voor slechtere werkomstandigheden, flexibiliseren van arbeidscontracten, veel, erg veel digitale administratie en toenemende werkdruk. Want in steeds minder tijd moet meer gedaan worden, zodat het kaartje voor de reiziger nog betaalbaar blijft. Daarbij moeten ambitieuze projecten zo goedkoop mogelijk uitgevoerd worden ten koste van arbeidsvreugde, veiligheid en tegen lage lonen met veel flexwerkers, zodat er nog winst geboekt (en naar de aandeelhouders doorgesluisd) kan worden. Dat betekent dat voorbereiden van personeel op een compleet nieuwe werkwijze op onzorgvuldig en overhaaste (lees zo goedkoop mogelijke) manier moet gebeuren.
Vlak voor de nieuwe elektrische bussen gingen rijden kregen chauffeurs een “device" (kleinste en goedkoopste versie tablet) uitgereikt waar alles op te vinden zou zijn. Tussendoor een eenmalige snelcursus, want iedereen is toch vertrouwd met een computer? Dat het om een ingewikkeld computerprogramma gaat is kennelijk niet belangrijk. Dat er chauffeurs zijn voor wie de digitale wereld een Spaans dorp is, doet er kennelijk niet toe. Want we leven in het digitale, neoliberale tijdperk, dus moet iedereen meekomen. Wie te veel vragen stelt over het systeem is lastig en wordt vaak publiekelijk belachelijk gemaakt. Waar helaas zelfs collega’s aan meedoen door b.v. berichten over de collega’s en hun werkmoeilijkheden op sociale media te plaatsen. B.v. het indienen van declaraties via het nieuwe computersysteem is voor velen een niet te nemen hindernis. De declaratie met wat persoonlijk hulp indienen betekent gemiddeld 6 maanden wachttijd, waardoor soms zelfs recht op uitbetaling vervalt.
Gebruikelijk krijgt iedereen ruim voor ingang van een nieuw pakket/programma schriftelijk te horen wat de nieuwe onregelmatigheidstoeslag wordt en waar deze geregistreerd kan worden. Deze keer is het weer een spoedje en het is allemaal te vinden op de tablet. Deze keer is het bedrag en de code van de standplaats ook toevallig niet te vinden. Hierdoor kunnen chauffeurs mogelijk per maand 60 euro minder ontvangen. Het zoeken in een onbekend computerprogramma is lastig, waardoor veel chauffeurs afhaken. Wat ze aan het eind van de maand gaan ontvangen is dan maar afwachten. Het is zo ver, de elektrische, digitale bussen gaan rijden. Hopelijk is hiermee de stress voorbij. Helaas het hoogtepunt moet nog komen. De huilende collega's, verdwaald door verkeerd ingevoerde routes, bussen die niet kunnen vertrekken omdat het digitaal routesysteem niet werkt zorgen voor ongelooflijk veel onrust en frustratie. Veel chauffeurs raken overspannen en komen de laatste tijd regelmatig in de ziektewet. Als ik vraag om de nieuwe lijnen te leren op de vertrouwde manier dan kijken ze me aan of ik gek ben. Alsof het nog niet genoeg is, in geval van nood is er in 18 bussen geen EHBO-koffer te vinden. Dat ontdekte ik nadat ik mijn hand had opengehaald aan een scherp uitsteeksel. Mogelijk is de trommel verstopt in de tablet?
Op zeker 2 vestigingen is er geen parkeerruimte voor het personeel op eigen terrein. En het betalingssysteem voor de reizigers werkt vaak helemaal niet waardoor inkomstenverlies!!! Tussen 1 oktober en 1 april dient met goed functionerende kachels gereden te worden. Die kachels werken regelmatig niet goed. Voor passagiers én chauffeurs geen pretje. Het is goed om te weten dat dit milieuvriendelijke project een horrorscenario voor de chauffeurs is geworden door onzorgvuldig en onvriendelijk handelen van de werkgever. Al deze ellende heeft er zelfs al toe geleid dat een aantal chauffeurs in Apeldoorn al vóór hun pensioendatum het bedrijf verlieten. Helaas zonder het plezierige gevoel dat daarbij hoort. Ik heb mijn verhaal gedeeld om te laten zien hoe vandaag de dag met werknemers wordt omgegaan. Om de keerzijde van dit ambitieuze project te laten zien. Ik moet nog tot september 2022 werken en wil fatsoenlijk de eindstreep halen. Ik zou zo graag willen dat “milieu”vriendelijke projecten ook “mens”vriendelijk worden uitgevoerd. En dat niet alleen de passagiers met plezier en milieuvriendelijk kunnen reizen maar ook dat met de chauffeurs op fatsoenlijke manier wordt omgegaan door de werkgever. Als dat niet kan graag een kortingkaart voor crematorium of begraafplaats bij mijn 40-jarig jubileum als dat niet te veel gevraagd is en ik het mag halen in september 2021.
Harry van Kampen.