Tijdens de laatste vergadering voor het kerstreces, op 20 december 2018, werd door de gemeenteraad met ruime meerderheid – 38 stemmen voor, 7 tegen – gekozen om Museum Boijmans van Beuningen te renoveren en te vernieuwen volgens het ambitiescenario.
Met deze keuze komt er een technisch hersteld, verduurzaamd én optimaal toekomstbestendig museumgebouw met bredere mogelijkheden in de programmering en bezoekersaantallen.
Achterstallig onderhoud
Het museumgebouw van Boijmans met achterliggende tuin uit 1935 is beschermd als rijksmonument. Als gevolg van eerder gemaakte keuzes wordt de stad nu geconfronteerd met een rijksmonument dat zowel in technisch als functioneel opzicht niet meer voldoet. Het museum kampt al jaren met wateroverlast, omvangrijk achterstallig onderhoud en het voldoet niet aan de huidige brandveiligheidseisen. Het gebouw is niet duurzaam en moeilijk toegankelijk voor mindervaliden. Bovendien zit het gebouw vol met asbest. In 2006 was dit alles al duidelijk, echter was er gedurende de daaropvolgende jaren onvoldoende politiek draagvlak voor het uitvoeren van het onderhoud. Het uitstellen van de renovatie heeft volgens Elene Walgenbach veel te lang geduurd en ze riep de raad op om haar verantwoordelijkheid te nemen:
“Het is al ruim 12 jaar bekend dat het museum gerenoveerd moet worden. Het heeft veel te lang geduurd. De gemeente had eerder in actie moeten komen. Laten wij doen wat eerder had moeten gebeuren: zorgen voor een degelijk en toekomstbestendig gebouw dat voldoet aan de eisen van deze tijd.”
De gemeenteraad stond voor de keus om alleen de noodzakelijke renovatie uit te laten voeren, waarbij alleen het asbest en de brandveiligheid zouden worden aangepakt of te kiezen voor het ambitiescenario een compleet nieuw en toekomstbestendig museum voor terug zou keren. Bij beide varianten zou het museum zeven jaar dicht moeten. Elene pleitte in de raad voor de ambitievariant:
“Deze noodzakelijke renovatie biedt ons een fantastische kans. Een kans om het museum en haar omgeving naar een hoger plan te tillen. Een kans om de collectie van het museum optimaal tot recht te laten komen. Een kans voor een aantrekkelijker museum met meer bezoekers. En vooral een kans voor een enorme boost voor de gehele kunstsector.”
Zorgen
Ondanks de sterke voorkeur voor het ambitiescenario zijn er ook zorgen.
Het eerste punt van zorg betreft de huur. Wanneer het achterstallige onderhoud is gedaan, komt er jaarlijks 5,5 miljoen euro aan huur bij. Boijmans moet opdraaien voor deze kosten, terwijl zij niet verantwoordelijk is voor het achterstallig onderhoud aan het complex. D66 pleitte in de gemeenteraad voor een realistische oplossing voor deze huurverhoging:
“Wij willen dat het college met een realistisch en rechtvaardig plan komt hoe de verhoogde huur van Boijmans bekostigd gaat worden. Dat is als het aan D66 ligt niet van het cultuurbudget. Dat budget is niet voor achterstallig onderhoud maar voor cultuur.” aldus Elene tijdens het debat.
Een tweede zorgpunt is de financiering van het ambitiescenario. Wij zijn als D66 zeer verheugd dat er private partijen interesse hebben getoond een bijdrage te leveren aan het ambitieuze plan. Maar welke voorwaarden aan die bijdrage kleven is onduidelijk. Het is voor D66 onbespreekbaar dat de artistieke vrijheid van de directeur wordt ingeperkt. Het is noodzakelijk dat voorwaarden die private partijen stellen boven tafel komen en dat wij als raad, het college en het museum samen beslissen of wij die invloed evenredig vinden.
Als laatste riep Elene het museum op om de zeven jaar van sluiting optimaal te benutten:
“Het sluiten voor 7 jaar is een enorme kans voor Boijmans om te experimenteren. Een kans om zichzelf en het concept van een museum opnieuw uit te vinden. Juist in deze fase liggen er mogelijkheden om samen te werken met nieuwe, andere culturele makers en deze lessen mee te nemen naar het ‘nieuwe museum’ in 2026.”
Hoe nu verder?
Vanaf januari 2019 zal het museum haar deuren in het Museumpark – gefaseerd –
sluiten om de asbestsanering en renovatie uit te laten voeren. Op 1 juni 2019 eindigt de laatste expositie. Voor de periode van sluiting heeft het museum een programma opgesteld waarmee de collectie zichtbaar blijft in Rotterdam en daarbuiten.
Zo gaat Boijmans onder andere intensiever samenwerken met basis- en voorgezet onderwijs zodat de collectie zichtbaar blijft voor schoolgroepen. Daarnaast is de collectie – tot aan de opening van het depot – te zien in zeven buurmusea, gaat de collectie op reis zodat hij beschikbaar is voor een groot internationaal publiek en opent Boijmans een – al dan niet tijdelijke – locatie in Rotterdam Zuid.
Het bericht Gemeenteraad kiest voor toekomstbestendig Boijmans verscheen eerst op Rotterdam.