De behandeling van de Kadernota 2023 vindt plaats in een perspectief met grote maatschappelijke ontwikkelingen en daardoor onzekere tijden. Twee jaar geleden werden we geconfronteerd met de Coronacrisis, Nu kennen we de Wooncrisis, de Energiecrisis, de Arbeidscrisis en de Stikstofcrisis. En dan is de torenhoge inflatie nog niet genoemd, laat staan de oorlog in Oekraïne. Nog maar 2 jaar geleden kwamen wij als Gemeente Schouwen Duiveland onder preventief toezicht te staan. Een teken aan de wand. Wij zijn daar als Gemeenteraad voortvarend mee aan de slag gegaan, wat uitmondde in de bestuursopdracht “creëren budgettaire ruimte”. En niet zonder resultaat. Bij de Kadernota vorig jaar waren de cijfers al iets optimistischer en kon de voet voorzichtig van de rem. En nu lijken de cijfers helemaal optimistisch. Goed nieuws dus, maar betekent dat dat nu alle remmen los kunnen? Wat het CDA betreft niet. Allereerst hebben wij in de voornoemde bezuinigingsslag keuzes gemaakt waar we nu, in financieel betere tijden, nog eens goed naar moeten kijken. Dat geldt wat ons betreft in het bijzonder voor de structurele bezuiniging op ons wegenonderhoud van 400k. In het licht van die tijd bezien een noodzakelijke keuze, maar wij willen een oproep doen deze keuze in deze financieel florissante tijden te heroverwegen. Goed en regelmatig onderhoud voorkomt onnodige meerkosten op langere termijn leert de ervaring ons. Wij roepen het college op deze afweging te maken bij het opstellen van de komende begroting. Graag een reactie van het college op deze oproep. Als coalitievormende partij beperken wij ons qua initiatieven tot deze oproep. De inkt van het collegeprogramma is namelijk niet of net droog en dan past het wat het CDA betreft niet om met allerlei initiatieven te komen. Het sluit ook aan op een insteek die u allen de komende jaren van het CDA mag verwachten. Namelijk streven naar een betere scheiding van de (gemeentelijke) machten. De rol van de raad is vooral om kaders en regels te stellen voor het handelen van de gemeente. Ook controleert zij het college, geeft opdrachten aan het college als er bijvoorbeeld een onderzoek nodig is over een bepaald onderwerp. Het college geeft vervolgens uitvoering en leiding aan het uitvoeren van die regels. Het vergt van de raad enige terughoudendheid om alles maar meteen in de vorm van een motie of amendement te formaliseren. Tegelijkertijd mogen wij van het college de assertiviteit, bestuurskracht en politieke sensitiviteit verwachten om de raad hierin het gewenste comfort te bieden. In de beschouwingen over de financiën in deze Kadernota worden diverse onzekerheden benoemd over verschillende rijksbijdragen. Met name de tijd na 2026 is een hoogst onzekere. Door Follow the Money eerder al het “Ravijn’ genoemd. En hoewel ook wij ons realiseren dat de uitzicht aan de rand van het ravijn het mooist is en daar ook nog eens de mooiste bloemen schijnen te groeien, willen wij er toch voor waken dat we in volle vaart met z’n allen richting dat ravijn rennen, zonder er over na te denken wat we ná 2026 allemaal nog willen en kunnen. Het CDA pleit daarom ook voor een behoedzame begroting en financiële planning. Wij doen in dat kader ook een beroep op deze Raad. Laten wij echt een realistisch ambitieniveau hanteren. Wij hebben het al bij meerdere bijeenkomsten gehad over het doorschuiven van projecten. Het kan niet zo zijn dat wij ieder jaar opnieuw geconfronteerd worden met middelen die doorgeschoven worden omdat onze organisatie niet toegekomen is aan de uitwerking.” De begroting is voor het CDA echt meer dan een optelsom van goede bedoelingen en ambities. Hoe gaan we er met elkaar voor waken dat we niet te veel ballen in de lucht willen houden? Het CDA doet liever vijf dingen goed dan dat er twintig dingen half worden opgepakt. Daar hoort voor het CDA het stellen van prioriteiten bij, met name ook af en toe nee durven zeggen. Niet omdat we het niet zouden willen, maar omdat het wellicht qua capaciteit (financieel of qua menskracht) soms niet haalbaar is. Voorzitter, we begonnen onze bijdrage met het benoemen van deze bijzondere, onzekere tijden. Wij weten ons gesterkt door de traditie, geschiedenis en het vertrouwen dat we met elkaar eerder dit soort, soms nog zwaardere stormen doorstaan hebben. Juist nu is het van het grootste belang om naast elkaar te staan in plaats van tegenover elkaar. Om eens wat meer nieuwsgierigheid en interesse te tonen in plaats van meteen te oordelen. Om te kijken naar wat ons verbindt, in plaats van wat ons scheidt. Laten we omzien naar elkaar, nu meer dan ooit.