Geacht college,
De overheid digitaliseert steeds verder, bijvoorbeeld op het gebied van dienstverlening, communicatie of tools om inwoners digitaal te laten participeren bij besluitvorming. Dit biedt veel kansen om taken nog slimmer, beter en democratischer te organiseren. Het is echter van essentieel belang dat iedereen mee kan blijven doen in dit digitaliseringsproces. Een van de randvoorwaarden om mee te kunnen blijven doen is dat online informatie en dienstverlening door de overheid voor iedereen toegankelijk is. Dit betekent dat er aandacht nodig is voor groepen voor wie websites en applicaties niet vanzelfsprekend toegankelijk zijn, zoals slechtzienden en -horenden. Gelukkig is D66 niet de enige partij die hier zo over denkt.
Wettelijke plicht tot digitale toegankelijke van websites en applicaties Op Europees niveau is al in 2016 een richtlijn gepubliceerd om de digitale toegankelijkheid van websites en applicaties voor mensen met een beperking te waarborgen.[1] Dit is in Nederland per 1 juli 2018 omgezet in het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid (hierna: Besluit).[2] Hiermee is deze Europese richtlijn bindende nationale regelgeving geworden. Het Besluit verplicht overheidsinstanties, waaronder gemeenten en intergemeentelijke organen, om de toegankelijkheid van websites, mobiele applicaties en intranetten en extranetten die live gaan voor mensen met een beperking te waarborgen.[3] Voor de invoering van het Besluit bij overheidsorganisaties gelden drie fasen:[4]
Nieuwe websites gepubliceerd vanaf 23 september 2018 moeten uiterlijk op 23 september 2019 voldoen. Bestaande websites gepubliceerd vóór 23 september 2018 moeten op 23 september 2020 voldoen. Mobiele applicaties moeten uiterlijk 23 juni 2021 voldoen.Een onderdeel van het Besluit is de verplichting om toegankelijkheidsverklaringen te publiceren.[5] Met deze verklaringen geven overheidsinstanties inzicht in de stand van de toegankelijkheid van hun informatievoorziening en dienstverlening. Als overheidsinstanties nog niet volledig voldoen aan de eisen uit de toegankelijkheidsstandaard, dan dienen zij in de verklaring aan te geven welke maatregelen worden genomen om de toegankelijkheid te verbeteren. De verplichting om een toegankelijkheidsverklaring te gaan publiceren valt samen met de hiervoor genoemde termijnen.[6] De gemeenteraad kan deze verklaring als handvat gebruiken voor het bespreken van het beleid van het college van B&W op het gebied van digitale inclusie.[7]
Slechts zeven gemeenten voldoen aan de wettelijke verplichting Nu.nl maakte vorige week een rondgang langs alle Nederlandse gemeenten om na te gaan in hoeverre gemeenten aan het Besluit voldoen. Hieruit blijkt dat drie kwart van de gemeenten nog niet aan het Besluit voldoet. Slechts de helft van deze gemeenten denkt de wettelijke deadline van 23 september 2020 te halen. Nu.nl concludeert dat slechts zeven gemeenten op dit moment voldoen aan alle eisen (binnen de groep van 211 gemeenten die reageerde op de vragen van Nu.nl). 157 gemeenten voldoen er nog niet aan. Bij tien gemeenten voldoen alleen de PDF-bestanden nog niet aan de eisen. Van 37 gemeenten is onduidelijk of zij aan de eisen van het Besluit voldoen, omdat zij de toegankelijk niet onlangs hebben onderzocht.[8]
De Stichting Accessibility zet vraagtekens bij de constatering dat de helft van de gemeenten de wettelijke deadline denkt te halen. De stichting wijst erop dat de hoofdwebsites van gemeenten dan misschien aan de eisen voldoen, maar dat gemeenten tientallen systemen hebben die ook aan de eisen van het Besluit moeten voldoen. Hierbij valt te denken aan systemen voor gemeentelijke belastingen, het maken van afspraken of de huisvuilkalender. Volgens de stichting gaat het niet alleen om technische aanpassingen van een website, maar het waarborgen van de toegankelijkheid in de hele organisatie. Structurele stappen in gemeentelijke organisaties zijn belangrijker dan een eenzijdige focus op de deadline, aldus Stichting Accessibility.[9]
D66 hecht veel waarde aan een toegankelijke, inclusieve gemeentelijke overheid, ook op digitaal vlak. De recente nieuwsberichten zijn aanleiding tot het stellen van de volgende vragen:
Beschikt de gemeente Tilburg over een integraal beleid inzake digitale inclusie? Zo ja, hoe ziet dit beleid eruit? Uit welke onderdelen bestaat dit beleid? Kunt u ons de betreffende beleidsstukken doen toekomen? Zo nee, bent u bereid een integraal beleid inzake digitale inclusie te ontwikkelen? Wilt u de doelgroepen hierbij aan de voorkant betrekken? Kunt u een tijdslijn schetsen voor de ontwikkeling van dit beleid? Als u niet bereid bent een integraal beleid inzake digitale inclusie te ontwikkelen; waarom niet? U bent op 25 juli 2018 door de VNG geïnformeerd over de vereisten in het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid.[10]Kunt u aangeven welke stappen sindsdien in de tijd zijn gezet om tot naleving van het Besluit te komen? In hoeverre en op welke onderdelen voldeed de gemeente Tilburg op 23 september 2019 wel/niet aan de vereisten voor fase 1 van het Besluit? Kunt u ons de toegankelijkheidsverklaring van fase 1 doen toekomen? Indien de gemeente Tilburg op 23 september 2019 niet voldeed aan de vereisten in fase 1, sinds wanneer voldoet de gemeente Tilburg hier dan wel aan? Waar lag dit aan? In hoeverre en op welke onderdelen voldoet de gemeente Tilburg op dit moment wel/niet aan het Besluit (geldt ook systemen buiten de hoofdwebsite)? Beschikt u over de toegankelijkheidsverklaringen en kunt u ons deze doen toekomen? Verwacht u op 23 september 2020 wel aan de vereisten te voldoen voor fase 2 van het Besluit? Zo nee, waarom niet en hoe ziet de planning er dan uit? De Stichting Accessibility wijst op het belang van een culturele omslag binnen gemeentelijke organisaties op het gebied van digitale inclusie, naast het voldoen aan de wettelijke vereisten. In hoeverre deelt het college deze mening? Welke stappen worden er gezet om deze culturele omslag in de gehele organisatie te effectueren?
Namens de D66-fractie, Koen van der Krieken & Yaşar Sazak